Patellar Tendinit

Patellar Tendinit Nedir?  

Kasların kemiğe bağlanmasını sağlayan dokular tendon olarak adlandırılır. Patellar tendon diz kapağı ile tibia ( kaval kemiği) arasında uzanır. Patellar tendon yaralanmaları özellikle fiziksel olarak aktif yaş grubunda görülür. Fazla kullanım, tekrarlı aktiviteler veya travmalardan ötürü patellar tendonun iltihaplanması ve hasarlanması patellar tendinit olarak adlandırılır. Patellar tendinit fazla kullanım sonucu oluşur ve voleybol, basketbol gibi sıçrama hareketinin yoğun olduğu sporlarla uğraşanlarda daha sık görülür. 

Patellar tendinitin en yaygın belirtisi ön diz ağrısıdır. Ağrı tendonun yapışma bölgesi olan diz kapağının altında hissedilir. Merdiven çıkma, çömelme gibi fiziksel aktiviteler ile spor sırasında veya sonrasında ağrı oluşur. Ayrıca tendon yapışma bölgesinde hassasiyet ve dizde şişlik oluşabilir. 

Patellar Tendinit Belirtileri Nelerdir? 

Patellar tendinitin en önemli belirtileri diz önünde, diz kapağı altında hassasiyet ve ağrıdır. Diz ağrısı hafif veya şiddetli olarak seyredebilir. Merdiven çıkarken, squat yaparken ağrı hissedilir. Spor sırasında veya sonrasında ağrı açığa çıkar. 

Patellar tendinit belirtilerinden bazıları şunlardır:

• Diz önünde, diz kapağının altında ağrı
• Dizde şişlik
• Diz önünde, tendon yapışma bölgesinde hassasiyet
• Diz hareketleri sırasında veya sonrasında ağrı
• Zıplama sırasında ağrı
• Merdiven çıkarken ağrı
• Çömelmede, squatta ağrı
• Hareketler sırasında krepitasyon( sürtünme sesi) 

Patellar Tendinit Nedenleri Nelerdir?

Fazla kullanım, voleybol ve basketbol gibi sıçrama gerektiren sporlarla uğraşmak, tekrarlı yaralanmalar patellar tendinite zemin hazırlayabilir. Ayrıca kas kuvvetsizlikleri ve kas gerginlikleri patellar tendinit oluşma riskini arttırabilir.

Patellar tendinit nedenleri kısaca şöyle sıralanabilir:

• Aşırı kullanım
• Voleybol ve basketbol gibi sıçrama sporları
• Spor yaralanmaları
• Kas kuvvetsizliği, kas gerginliği
• Dize alınan darbeler
• Zorlayıcı aktiviteler
• Dize alınan travmalar
• Tekrarlı yaralanmalar                                                                                                                                 

Patellar Tendinit Teşhisi 

Patellar tendinit teşhisi için hastalık hikayesinin sorgulanması, fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemlerine başvurulur. 

Hastalık hikayesi alınarak hasta ve hastalık hakkında detaylı bilgi edinilir. Hasta ağrı gibi şikayetlerini ve bu şikayetlerin ne zaman başladığını, hangi durumlarda arttığı ya da azaldığını, geçirdiği yaralanmaları doktora anlatmalıdır. Geçirdiği kazalar, ameliyat geçmişi, sahip olduğu hastalıklar ve alerjiler ile ailesel hastalık geçmişi hakkında doktoru bilgilendirmelidir. 

Fiziksel muayene patellar tendinitin teşhisi için önemlidir. Bölgedeki şişlik ve renk değişiklikleri gözlemlenir. Palpasyon( elle muayene) diz ve çevresi değerlendirilir. Isı artışı, ödem, dokunmayla hassasiyet- ağrı gibi durumlar hakkında bilgi edinilir.  Kas gücü muayenesi, eklem hareket açıklığı değerlendirmesi ve gerekli ortopedik testler yapılır. 

Görüntüleme Yöntemleri 

Direkt grafi/ röntgen ile görüntüleme: X ışınları ile görüntü elde eden bir görüntüleme yöntemdir. Diz kapağındaki bozuklukların, diz kapağının konumunun görüntülenmesi için röntgen ile görüntülemeye başvurulur.

Manyetik rezonans görüntüleme( MR) ve bilgisayarlı tomografi( BT) ile görüntüleme: Diz çevresindeki yumuşak dokunun ayrıntılı olarak görüntülenmesini sağlayan bu yöntemler tendondaki değişiklikler hakkında bilgi verir.   

Ultrasonografi ile görüntüleme: Bölgedeki yangısal durumlar ve tendon hakkında bilgi edinmek amacıyla yararlanılan yöntemlerdendir.

Patellar Tendinit Tedavisi 

Patellar tendinit oluşan kişilerde öncelikle yapılan aşırı sporun yoğunluğu azaltılır, gerekli görülürse istirahat önerilir. Yeni başlayan patellar tendinitte soğuk uygulama ağrı ve şişliğin azaltılması için önerilir. Soğuk uygulama için buz paketleri, soğutucu sprey ve soğuk jel paketler kullanılır. Buzun gün içinde aralıklarla uygulanması ve her uygulamanın 15 dakikayı geçmeyecek şekilde olması gereklidir. Bunun yanı sıra doktor hastaya dizlik, breys kullanımı önerebilir. Bantlama yapılabilir. 

İlaç tedavisi: Patellar tendinitte ilaç tedavisi ağrının ve iltihabın giderilmesine yöneliktir.  Bunun için steroid olmayan anti- inflamatuar ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, tablet ve krem/ jel formda olabilir. Ayrıca tendon için steroid enjeksiyonu yapılabilir.  

Fizik tedavi: Patellar tendinit tedavisinde fizik tedaviye ihtiyaç duyulabilir.  Fizik tedavi hem şikayetlerin azalmasına yardımcı olur hem de iyileşme süreçlerini destekler. Ayrıca yaralanmalara karşı koruyucu bir önemi vardır. 

Patellar tendinit için uygulanan fizik tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır: 

Egzersiz: Patellar tendinit tedavisinde egzersiz önemli bir yere sahiptir. Aşamalı olarak yüklenmeyi arttırarak uygulanan kas kuvvetlendirme egzersizleri ile germe egzersizleri tedavi programında yer alan egzersizlerdir. Çeşitli kas gruplarındaki kısalıklar ve gerginlikler için egzersizler, fonksiyonel veya spora özgü egzersizler gibi pek çok egzersiz hastanın ihtiyacına uygun olarak reçete edilir.  

Bantlama: Patellar tendinit hastalarına diz bantlaması uygulanabilir. Bantlamayla hastanın şikayetlerinde rahatlama sağlanabilir. Son yıllarda oldukça yaygın bir şekilde kullanılan kinezyolojik bantlar diz bantlaması için tercih edilebilir. Kinezyolojik bantlar hava geçirir, esnektir, eklem hareketlerine izin verir bu gibi sebeplerle çok kullanışlıdır. 

Friksiyon masajı: Bölgeye uygulanacak friksiyon masajı ağrıda azalma sağlayabilir.   

Elektroterapi yöntemleri: Elektroterapi yöntemleri fizik tedavide sıkça kullanılır. İyileşme sürecinin desteklenmesi ve ödem, ağrı gibi şikayetlerin giderilmesi amacıyla uygulanır. 

İyontoforez: İyontoforez elektrik akımından yararlanarak cilt üzerinden ilacın verilmesidir. Patellar tendinit için kortikosteroid iyontoforezi uygulanabilir.  

Ultrason: Ultrason fizik tedavide sıkça kullanılan yöntemlerdendir. Ses dalgaları dokular üzerinde mikromasaj ve titreşim etkisi meydana getirir. 

Lazer: Lazer uygulaması fizik tedavide kullanılan yöntemlerdendir. Yaralanma sonrası iyileşme süreçlerini desteklemek ve ağrıda rahatlama elde etmek amaçlarıyla tedavi edici olarak kullanılır. 

Eswt( Ekstrakorporeal şok dalga tedavisi): Patellar tendinopati tedavisi için Eswt kullanılmaktadır. Eswt cihazıyla yüksek frekanslı ses dalgaları gönderilerek hedeflenen dokuda bir mikrotravma oluşturulur ve iyileşme süreci uyarılır. 

Cerrahi tedavi: Patellar tendinit için bazı hastalara cerrahi tedavi uygulanması gerekebilir. Ameliyatsız tedavilerle başarı sağlanamayan, kronik hale gelen patellar tendinit için cerrahi tedavi tercih edilir. Cerrahi tedavi açık ameliyat veya kapalı ameliyatla( artroskopi) yapılabilmektedir. 

Patellar Tendinit Tedavi Edilmezse 

Patellar tendinit aşırı kullanım ve yaralanmalar sonucu oluşur. Tedavi edilmesi gereken bir sağlık problemidir. 

Patellar tendinit oluşan kişilerde ön diz ağrısı görülür. Bu ağrı kişinin hem spor ve fiziksel aktivitelerinin hem de günlük yaşam aktivitelerinin kalitesini düşürür. Ön diz ağrısı olan bir kişi merdiven çıkarken ağrı hisseder, merdiven çıkmak onun için zorlayıcıdır. Aynı şekilde ön diz ağrısı olan bir sporcu squat gibi hareketler sırasında ağrı hisseder, spor yapmakta güçlük çeker. Patellar tendinit tedavi edilmezse hem günlük yaşam aktiviteleri hem de spor yapmak zorlaşır ve hastalarda ilerleyici hasarlar oluşabilir. 

Patellar tendinit/ diz yaralanmaları tedavi edilmezse oluşabilecek bazı durumlar şunlardır: 

• Kronik ağrı
• Dizde şişlik
• Diz hareketleri sırasında sürtünme sesi
• Tendonda yırtık oluşumu
• Sertlik
• Bölgede dejeneratif değişiklikler
• Kireçlenme 

Patellar Tendinite Ne İyi Gelir? 

Patellar tendiniti olan kişiler doktorun önerilerini dinlemeli, aktivite yoğunluğunu azaltıp dinlenmelidir. Yeni başlangıçlı ağrıları için soğuk uygulamalar faydalı olabilir. Dizlik, breys kullanımı, bantlama gibi uygulamalar ağrıda azalma sağlayabilir. Bunların yanı sıra fizyoterapistin önerdiği germe egzersizleri ve kas kuvvetini arttıran egzersizlerin düzenli olarak yapılması önemlidir. 

Patellar tendiniti olan kişiler için bazı öneriler:

• Kas kuvvetini arttıran egzersizler
• Germe egzersizleri
• Dizlik kullanma
• Soğuk uygulama
• Aktivitenin yoğunluğunu azaltma, dinlenme
• Bantlama
• Spor için ısınma ve soğuma egzersizleri
• Kilo kontrolü
• Ayak sağlığını koruyan ayakkabılar giymek 

Patellar Tendinite Ne İyi Gelmez?

Kas kısalıkları, gerginlikleri ile aşırı yüklenmeler patellar tendinit oluşumunu kolaylaştırabilir. Sporcuların spor öncesinde ısınma egzersizlerini, spor sonrasında soğuma egzersizlerini ihmal etmesi ve spora uygun olmayan, sert zeminlerde spor yapması riskleri arttırır. 

Patellar tendinite iyi gelmeyen bazı durumlar ve risk faktörleri kısaca şöyle sıralanabilir: 

• Kas gerginlikleri, kısalıkları
• Fazla kilo
• Aşırı yüklenmek
• Sert bir zeminde spor yapmak
• Antrenmansız olarak spor yapmak
• Ani yüklenmeler
• Spor öncesinde ısınma egzersizleri yapmamak
• Spor sonrasında soğuma egzersizleri yapmamak  

Patellar Tendinit İlaçları

Patellar tendiniti olan hastalar ağrı ve iltihabın giderilmesi için doktor tarafından önerilen steroid olmayan anti- inflamatuar (NSAII'ler) ilaçları kullanabilir. İbuprofen etken maddeli ilaçlar ağrının azaltılması amacıyla sıklıkla kullanılan ilaçlardandır. Bu ilaçların tablet formda olanları su ile alınır. Krem/ jel formda olanları ise ağrılı bölgeye jelin sürülmesiyle uygulanır. 

Şiddetli ağrılarda doktor gerekli görürse steroid enjeksiyonu yapabilir. Tendona yönelik yapılan bu enjeksiyonla ağrıda azalma elde edilebilir. 

Bu ilaçların kullanımı konusunda doktor tavsiyelerine uymak önemlidir. Patellar tendinit tedavisinde kullanılacak ilaçlar için bir doktora danışmakta fayda vardır. Bilinçsizce kullanılan ilaçların faydadan çok zararlı geri dönüşleri olabilir. 

Patellar Tendinit Ameliyatı 

Ameliyatsız tedavilerle başarı sağlanamayan, kronik hale gelen patellar tendinit için cerrahi tedavi uygulanabilir. Cerrahi tedavi açık ameliyat veya kapalı ameliyatla yapılabilmektedir. 

Kapalı yöntemde ameliyat bölgesi görüntülenebilir ve küçük kesilerle ameliyat gerçekleştirilebilir. Bu yüzden kapalı ameliyat olarak bilinen artroskopi yöntemi sıklıkla kullanılır hale gelmiştir. Diz artroskopisi yöntemiyle patellar tendinit ameliyatında dizde küçük kesiler açılır, bölge küçük kamerayla görüntülenir. İltihaplı olan bölge çıkarılır. Daha sonra dizdeki kesiler kapatılır. Büyük bir alan açılmadığı ve küçük kesiler olduğu için cildin iyileşme süresi hızlıdır. Patellar tendon ameliyatından sonra fizik tedavi gereklidir. Fizik tedavi ve egzersizler iyileşme sürecinin hızlanmasında ve fonksiyonelliğin kazanılmasında etkilidir. 

Çocuklarda Patellar Tendinit 

Patellar tendinit çocuklarda / ergenlerde görülebilir ve diz önündeki ağrının sebepleri arasında yer alır. Özellikle basketbol gibi zıplamaya dayalı sporları yapan, fiziksel olarak aktif grupta daha çok rastlanır. Sıçrama esnasında ağrı, diz kapağının altında hassasiyet ve ağrı görülür.

Patellar tendinitin tedavisi çoğunlukla ameliyatsız yöntemlerle yapılabilmektedir. Öncelikle aşırı spor yapan kişide sporun yoğunluğu azaltılır ve gerekli görülürse istirahat önerilir. Kas kuvvetini arttıran egzersizler ve germe egzersizleri önerilir. Bunun yanı sıra hastanın şikayetleri için bantlama yapılabilir ve gerekli görülürse fizik tedavi reçete edilir. 

Patellar Tendinit için Hangi Doktora Gidilir?

Patellar tendinit için ortopedi ve travmatoloji branşında uzmanlaşmış bir doktora (ortopedist) gidilir. Spor hekimlerine de başvurulabilir. 

Diz önünde, diz kapağının altında ağrısı olan eğilme, merdiven çıkma gibi hareketler sırasında ağrıları artan, dizinde hassasiyet ve şişlik olan kişiler bu durumu ihmal etmemelidir. Soğuk uygulama, istirahat etme gibi yöntemlerle geçmeyen veya tekrarlı ağrılar söz konusu olduğunda doktora başvurulmalıdır. Ayrıca özellikle basketbol, voleybol gibi sıçrayıcı tarzda sporlarla meşgul olanlar spor sırasında/ sonrasında artan ağrıları dikkate almalıdır ve bir doktora başvurmalıdır.