Safra Kesesi Polip

Safra Kesesi Polip Nedir?

Tüm sindirim sistemi boyunca yapılar ve organların iç yüzünü kaplayan tabakanın büyüyerek değişik çaplarda oluşturduğu yumrulara polip adı verilir. Bu poliplerin karaciğerde üretilen safrayı depolayarak gerektiği zaman ince bağırsağa göndermekte görevli olan safra kesesinde meydana gelmesine safra kesesi polipleri adı verilir. 

Yapılarına göre safra kesesi polip türleri 5’ e ayrılır:

• Kolesterol polipleri: Safra kesesinde görülen poliplerin %60’ınıoluşturan kolesterol polipleri, kolesterol birikimi sonucundaortalama 2 – 10 mm çapında, saplı, birden fazla şekilde ortaya çıkar. Kolesterol polipleri pankreatit adı verilen pankreasın iltihabına ve safra yollarının tıkanıklığına neden olabilir ancak iyi huylu oldukları için kanserleşme riski taşımazlar.
• Adenomatöz polipler: Safra kesesindeki poliplerin %25’ ini oluşturan adenomatöz polipler ortalama 10 – 20 mm çapında olup bu poliplerin %25’ i kanserleşme eğiliminde olurlar.
• İltihabi polipler: Safra kesesi poliplerinin %10’ unu oluşturan iltihabi polipler ortalama 5 – 10 mm çapında olup safra kesesindeki iltihaba bağlı olarak meydana gelirler. 
• Safra kesesi adenomları: Safra kesesinde görülen poliplerin %4’ lük kısmını oluşturur.
• Safra kesesi kanserleri: Hayati önem taşıyan bu polipler safra kesesinde görülen poliplerin yalnızca %1’ ini oluşturur.

Safra Kesesi Polip Belirtileri Neler?

Safra kesesi polipleri genelde belirti ve şikayete neden olmazlar. Ancak belli bir büyüklüğe ulaşan polipler şikayetlere neden olabilir. Bu belirtiler:

• Bulantı 
• Kusma
• Sağ üst karın bölgesinde karın ağrısı 
• Sırta özellikle sağ kürek kemiği altına yayılan ağrı 
• Karında Şişkinlik 
• Sarılık 

Şeklinde sıralanabilir. Bu belirtiler genelde yemekten sonra şiddetlenir.

Safra Kesesi Polip Nedenleri Nelerdir? 

Safra kesesi poliplerinin neden ve nasıl geliştiği tam olarak bilinmemekle birlikte safra kesesinde polip gelişimini kolaylaştıran bazı risk faktörleri mevcuttur:

• 40 yaş üzerinde olmak
• Kadın cinsiyet 
• Diyabet (Şeker) hastalığı 
• Obezite

Bu risk faktörleri arasında sayılır.

Ayrıca vücuttaki artmış yağ üretimi ve ailesel yatkınlığın da safra kesesinde polip gelişimine katkı sağladığı düşünülmektedir.

Safra Kesesi Polip Teşhisi

Safra kesesi poliplerinin büyük çoğunluğu hastalarda şikayete neden olmadığı için genelde başka hastalıkların araştırılması esnasında fark edilse de bazı hastalarda belirtilere sebep olarak doktora başvuru sebebi olabilirler. Bulantı – kusma, sarılık, karın ağrısı, sarılık gibi safra kesesi hastalıklarını düşündüren şikayetleri olan hastalardan öncelikle detaylı bir hasta öyküsü alınarak şikayetlerin neler olduğu, şikâyetlerin artmasına neden olan durumlar ve şikayetlerin özellikle yemeklerden sonra ortaya çıkıp çıkmadığı sorgulanır.  Ailesel yatkınlık da önemli olduğu için aile öyküsünün alınması önemlidir.

Sonraki aşamada ise girişimsel olmayan yöntemlerden radyolojik görüntüleme yöntemleri ile safra kesesinin polipinin görüntülenmesi sağlanır. 

• Batın Ultrasonografi (USG): Safra kesesi hastalıklarının çoğunda olduğu gibi safra kesesi poliplerinin teşhisinde de ilk tercih edilen görüntüleme yöntemi ses dalgaları yardımı ile uygulanan ultrasonografidir.

Safra kesesi poliplerinin tanısında ultrasonografi genelde tek başına yeterli olmakla birlikte kanser şüphesi olan poliplerde diğer görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. 

• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Kanser şüphesi oluşturabilecek polip varlığında aç karnına çekilen manyetik rezonans görüntüleme ile poliplerin incelenmesi sağlanır.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Çekilen bölgenin 3 boyutlu görüntülenmesini sağlayan bilgisayarlı tomografi organların ve yumuşak dokuların görüntülenmesinde manyetik rezonans görüntülemeye göre daha üstündür.
• Endoskopik ultrasonografi (EUS): Endoskobun ucuna yerleştirilen ultrason cihazı yardımı ile safra yollarının görüntülenmesinisağlarkenayrıca polipten gerekli durumlarda biyopsi (doku örneği) alınması imkanı da verir.

Safra Kesesi Polip Tedavisi

Safra kesesi poliplerinin büyük çoğunluğu belirtiye ve şikayete neden olmadığı için tedavi gerekli olmaz. Tedavi açısından nasıl bir yol izleneceği çeşitli noktalara bakılarak karar verilir bu noktalardan en önemlisi batın ultrasonunda tespit edilen polip boyutudur:

• 5 mm – 1 cm arası olan polipler belirti ve şikayete neden olmuyorsa 3 ay sonra ultrason ile kontrol edilir, 2 kere de 6 ay aralıklarla yapılan kontroller sonrası polip boyutunda değişiklik olmaması durumunda yıllık olarak kontrol edilir.Büyüme gözlenirse ya da iltihap meydana gelire ameliyat kararı verilebilir.
• Safra kesesi poliplerinin %90’ ını oluşturan 1 cm altındaki poliplerde yemek sonrası karın ağrısı, bulantı, şişkinlik ve ateş gibi safra kesesi iltihabını işaret eden şikayetler görülürse ameliyat ile safra kesesi alınır. Ameliyat yöntemleri olan kapalı ameliyat olan Laparoskopik kolesistektomi ya da klasik açık kolesistektomi arasından hasta durumuna göre en uygunu seçilir.
• 10 – 20 mm arasındaki poliplere ise ‘kanser şüpheli’ olarak yaklaşılır ve safra kesesi alınır.
• 20 mm üzeri safra kesesi polipleri ise kanser gibi düşünülür. Bu poliplerin varlığında safra kesesi mutlaka en kısa sürede alınır.

Safra Kesesi Polip Tedavi Edilmezse

Safra kesesi poliplerinin büyük çoğunluğu hastalara zararı olmayan ya da hastada şikayetlere neden olmayan türden olup çoğu hastada başka hastalıklardan kaynaklanan şikayetlerin araştırılması esnasında tesadüfen saptanır. Bu safra kesesi poliplerinin tedavi edilmesine gerek kalmaz. 

Ancak bazı safra kesesi polipleri özellikle yemek sonrası ortaya çıkan bulantı, kusma, karın ağrısı, karın şişkinliği gibi ciddi şikayetlere sebep olabilir. Bazı safra kesesi polipleri ise kanser riski taşır. Bu poliplerin tedavi edilmemesi durumunda hastaların yaşam kalitesi oldukça düşer. Kanser olan safra kesesi polipleri ise tedavisiz kaldığı zaman hastaların hayatlarını riske atar.

Safra Kesesi Polip Ameliyatı

Safra kesesinde polip olan hastalarda tek tedavi yöntemi safra kesesinin cerrahi olarak çıkarılması olup hangi hastalara ameliyat gerektiği önemli bir husustur. Safra kesesinde iltihaplanma belirtisi olan bulantı, kusma, sağ üst bölgede karın ağrısı, ateş gibi belirtileri olan ya da polipin 1 cm' den büyük olması, hızlı büyüme göstermesi, geniş tabanlı olması ve hastanın 50 yaşından büyük olması gibi kanserleşme riskini arttıran faktörler varlığında ameliyat ile safra kesesinin çıkarılması gerekir. Kolesistektomi ameliyatı uygulanış şekli bakımından 3 farklı şekilde yapılabilir:

• Açık kolesistektomi (klasik açık safra kesesi ameliyatı): Genel anestezi altında uygulanan klasik açık safra kesesi ameliyatında karnın sağ üst bölgesinden açılan 15 – 20 cm' likkesiden safra kesesi tamamen çıkarıldıktan sonra kesi yeri dikilerek kapatılır. Açık kolesistektomi ameliyatı diğer 2 kolesistektomi yöntemine göre daha ağrılı ve iyileşme süreci yavaş bir yöntem olup bu sebeple çok tercih edilmemektedir. Önceden birden fazla karın içi ameliyatı geçirmiş ya da karın içinde yapışıklık gelişme riski bulunan hastalar gibi risk faktörü olan hastalarda tercih edilir.
• Laparoskopik kolesistektomi (kapalı safra kesesi ameliyatı): Safra kesesi hastalıklarının tedavisindealtın standart olarak kabul edilen laparoskopik kolesistektomi ameliyatıiçinhastanın göbeğinden gönderilenkarbondioksit gazı yardımı ilekarın şişirilir. Bu delikten kamera gönderilirken bu deliğe ek açılan 3 l kesi bölgesinden ise ameliyat aletleri gönderilir ve bu aletler yardımı ile safra kesesi çıkartılır.Laparoskopik kolesistektomi ameliyatı 35 – 40 dakika süren bir ameliyat olup ameliyat sonrasındahastadaağrının az olması ve iyileşme süresinin daha az olması gibi avantajları olan bir yöntem olup hastaların gündelik dönüş süresinin kısa olması sebebi ile günümüzde en çok tercih edilen safra kesesi ameliyatı yöntemidir.
• Robotik kolesistektomi (robotik safra kesesi ameliyatı): Kapalı ameliyat yöntemlerinden biri olan robotik kolesistektomi tek bir kesiden ameliyatın gerçekleştirilebilmesi yönüyle laparoskopik kolesistektomiden ayrılır. Hastanın karnında açılan tek kesiden robotik aletler gönderilerek konsol başında cerrah tarafından bilgisayar yardımı ile ameliyatı gerçekleştirir.

Safra Kesesi Polipine Ne İyi Gelir?

Safra kesesinde polip varlığında safra sıvısının etkisini arttırmak ve safra kesesinin zorlanmasının önüne geçmek amacı ile beslenme düzeninde bazı değişiklikler yapılabilir. 

• Sebze ve lifli besinler ile beslenmeye ağırlık verilmesi faydalıdır.
• Haşlanmış sebze, pirinç ve yulaf gibi sindirimi kolay besinler tüketilebilir.

Hastaların en çok merak ettiği konularak birisi ise safra kesesinde polip soğankürü ile tedavi edilip edilmeyeceğidir. Her Ne kadar internette ve televizyonda bu kür ile safra kesesindeki poliplerin yok edilebileceği iddia edilse de bu kanıtlanmış bir durum değildir. Ayrıca doktora başvuru yapmayı geciktirdiği için soğan kürü eğer kanserleşme ihtimali yüksek olan bir polip var ise tedaviyi güçleştirmektedir.

Hamilelikte Safra Kesesi Polip

Hamilelik döneminde meydana gelen hormonal ve fiziksel değişiklikler anne adaylarında çeşitli şikayetlere neden olur. Bu şikayetler arasında gaz sancısı, karın ağrısı, şişkinlik hissi, bulantı – kusma gibi safra kesesinde polip gelişen hastalarda da meydana gelebilen şikayetler sayılabilir. Hamileliğin normal seyrinde olan bu şikayetler ciddi ve kanserleşme riski yüksek olabilecek safra kesesi polibinin tanısının konmasında gecikmeye neden olur. 

Anne adaylarının aklına ilk gelen soru safra kesesi polibi tehlikeli midir? Olup bu konuda anne adaylarının rahatlaması gerektiği bilinmelidir çünkü safra kesesindeki poliplerin sadece %1’ lik kısmı tedavi edilmesi gereken ciddi poliplerdir. Çoğu belli aralıklar ile ultrason ile takip edilerek 1 – 1.5 senelik takip sonucu büyüme gözlenirse kolesistektomi ameliyatı ile safra kesesinin alınması sonucu tedavi sağlanır.   

Bebeklerde ve Çocuklarda Safra Kesesi Polip

Bebeklik ve çocukluk döneminde safra kesesi ya da herhangi bir sindirim sistemi bölgesinde polip gelişimi nadir gözükmekle birlikte bazı bebek ve çocuklarda karşılaşılabilir.

Belirti vermeyen safra kesesi polipleri rutin kontroller esnasında ya da karın içini ilgilendiren herhangi bir hastalık varlığında araştırma yaparken tesadüfen fark edilebilir. Bu poliplerin 1 – 1.5 sene ortalama 2 – 3 aylık aralıklar ile ultrason ile takibi yapıldıktan sonra eğer büyüme gözlenmez ise yılda 1 olmak üzere takibine devam edilir. 

Çok nadir olmakla birlikte bazen bebek ve çocuklarda kötü huylu polipler görülebilir. Bu durumda uygun zaman ve şekilde safra kesesinin alınması doğru bir yaklaşım olacaktır. 

Safra Kesesi Polip İçin Hangi Doktora Gidilmeli?

Safra kesesi polipleri genelde şikayetlere neden olmadığı için başka hastalıklar için inceleme yapılırken tesadüfen fark edilirler. Ancak bazı hastalarda özellikle yemeklerden sonra artış gösteren bulantı – kusma, karın ağrısı, karında şişkinlik şikâyeti gibi belirtiler ortaya çıkıyorsa hastaların genel cerrahi bölümünde genel cerrahi uzmanına başvurması uygun olacaktır.