Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Nedir?

Çocuk sağlığı ve hastalıkları bölümü, pediatri bölümü olarak da adlandırılır. Genel bir tanım ile çocuğun gelişimiyle ilgilenen bilim ya da bebek ve çocuklarla ilgilenen tıp dalı olarak açıklanabilir. 

Hasta olan her çocuk pediatri bölümünde yapılan muayene sonrasında ve gerek görülmesi halinde diğer branş hekimlerine yönlendirilir. Ayakta atlatılan hafif seyirli grip ve benzeri hastalıklarda ise çocuk polikliniği doktorlarının müdahalesi yeterli olacaktır. 

Pediatri bölümü doğumsal anomaliler, motor gelişim, büyüme, mental sağlık, çocuk aşı takipleri, beslenme, kilo kontrolü, nörolojik sağlık sorunları, günlük hayat işlevleri ve genel sağlık durumunu olumsuz etkileyen her türlü sağlık sorunu ile ilgilenir. 

Çocuk doktoru muayene sonrasında detaylı tetkikler yapılması gerektiğini düşünürse hastanın pediatri yan dallarında uzmanlaşan hekimlere sevkini gerçekleştirecektir.

Pediatrist Nedir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanının Görevleri Nelerdir?

Ergenler, çocuklar ve bebeklerin her türlü sağlık sorunlarını teşhis ve tedavi eden, gerekli durumlarda hasta takibini yapan hekimlere Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı denir. 

Aynı zamanda Pediatrist olarak da adlandırılırlar. Çocuk hastalıkları uzmanı olmak için öncelikle tıp fakültelerinde 6 senelik tıp eğitiminin alınması, ardından Tıpta Uzmanlık Sınavına girerek 4 senelik Pediatri eğitiminin alınması gerekir. 

Çocuk biyolojisi, anatomisi, psikolojisi ve fizyolojisi üzerine uzmanlaşan kişiler pediatri hastalıkları için sağlık hizmeti sunabilirler. Yan dal branşlarında uzmanlık isteyen adayların ise ihtisaslarına devam etmeleri ve gerekli yeterliliği kazanmaları gerekir. 

Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarının görevleri şu şekildedir: 

• Doğumdan itibaren çocukların gelişim süreçlerini ve büyümelerini takip etmek,
• Gerekli durumlarda hem fiziksel hem de psikolojik gelişimin desteklenmesi için uygun programları hazırlamak,
• Yenidoğanların aşı takvimlerini oluşturmak ve programa uygun şekilde aşılama yapmak,
• Hastalıkların teşhis edilebilmesi için gerekli tetkiklerin uygulanmasını sağlamak,
• Teşhis edilen hastalık hakkında ebeveynlere ve çocuklara bilgi vermek,
• Salgın hastalıkların engellenmesi için gerekli çalışmaları yürütmek,
• Tedavi sürecini izleyerek gerekli durumlarda yeniden programlamak,
• Uzmanlık gerektiren yan dal hastalıklarında hastanın sevkini yapmak,
• Hastalıklar, ölümler ve doğumlar hakkında raporlar hazırlayarak ilgili kurumlara sunmak,
• Beslenme, hijyen ve fiziksel aktiviteler gibi önemli sağlık konuları hakkında aileleri ve çocukları bilinçlendirmektir.

Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarının analitik zekası güçlü, iletişim becerisi gelişmiş, problemler karşısında yaratıcı çözümler üretebilen, pratik zekalı ve çocuklara karşı şefkatli yaklaşan kişiler olmaları beklenir. 

Bu nedenle eğitim sürecinde çocuk psikolojisi üzerine yoğun bir program izlenmektedir. 

Pediatrik Hastalıklar Nelerdir? Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?

Pediatrik hastalıklar ergenlerin, çocukların ve bebeklerin genel sağlık durumlarını olumsuz etkileyen her türlü sağlık sorununu kapsar. 

Bu hastalıklar öncelikle çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanları tarafından muayene edilir. Gerekli görülmesi halinde ise hasta ilgili branş uzmanlarına yönlendirilir.

Pediatri bölümünün ilgilendiği sağlık sorunları kısaca şu şekilde açıklanabilir:

• Kardiyolojik Hastalıklar: Kalpte görülen her türlü sağlık sorununa kardiyolojik hastalıklar denir. Doğumsal kalp anomalileri, çabuk yorulma, üfürüm, kalp yetmezliği, ritim bozuklukları, akut romatizmal ateş, tek ventrikül, kardiyomiyopati, büyük arter transpozisyonu, göğüs ağrısı, mor bebek hastalığı, kalp kapakçığı hastalıkları ve kalp dokusunda görülen iltihaplanmalar gibi hastalıkları kapsar.
  
• Nörolojik Hastalıklar: Sinir sistemi ve beyinde görülen sağlık sorunlarıdır. Baş dönmesi, felç, ateşli havale hastalığı, sara hastalığı, beyin gelişiminde görülen anomaliler, doğum sırasında ya da öncesinde beynin hasar görmesi, baş ağrısı, otizm, sinir sistemi anomalileri ve kas hastalıkları gibi sorunlar nörolojik hastalıklar arasında yer alır.
  
• Endokrinolojik Hastalıklar: İç salgı bezleri ve bu bezler tarafından salgılanan hormonlardaki sağlık sorunlarıdır. Büyümenin yaşıtlara oranla geri kalması, gelişimin yavaş olması, obezite, aşırı tüylenme, beklenenden daha erken ergenliğe girilmesi, kemik hastalıkları, kilo alamama, çok hızlı büyüme ve geç ergenlik gibi hastalıklar örnek gösterilebilir.
  
• Psikolojik Hastalıklar: Psikolojik sağlığı olumsuz etkileyen her türlü sağlık sorunudur. Hiperaktivite, dikkat eksikliği, uyum sorunları, davranış bozuklukları, kişilik bozuklukları, mental gelişimin geri olması, yüksek zeka, saldırganlık, öfke nöbetleri, kurallara uyum gösterememek, depresyon, kaygı bozuklukları, motor becerilerin gelişmemesi, konuşma sorunları, alt ıslatma, yeme bozuklukları, takıntılar, tikler ve uyku bozuklukları örnek gösterilebilir.
  
• Hepatolojik ve Gastroenterolojik Hastalıklar: Sindirim sistemi, pankreas ve karaciğerde görülen hastalıklardır. Çölyak hastalığı, uzun süre devam eden karın ağrısı şikayeti, ülser hastalıkları, iştahın kesilmiş ya da çok açık olması, beslenme bozuklukları, karaciğer yetmezliği, sarılık, pankreasta gelişen sağlık sorunları, bağırsak enfeksiyonları ve kurtları gibi hastalıkları kapsar.
  
• Hematolojik Hastalıklar: Kemik iliği ve kanda görülen her türlü sağlık sorunu hematolojik hastalık grubunda yer alır. Vücutta sık tekrarlayan enfeksiyon hastalıklarının gelişmesi, lenf bezlerinin büyümesi, kronik yorgunluk, bitkinlik, aşırı kilo alma ya da ani kilo kayıpları, anemi, lenfoma, kemiklerde ağrı duyumu, lösemi, kanama bozuklukları, ciltte sebepsiz morarmalar ve eklem ağrıları örnek gösterilebilir.
  
• Ürolojik Hastalıklar: Boşaltım sistemi ve genital organlarda görülen sağlık sorunlarıdır. Mesana taşları, idrar yolları enfeksiyonları, mesane anomalileri, böbreklerde görülen fonksiyon kayıpları, böbrek anomalileri, çiş deliğinin geride olması, peygamber sünneti, çikolata kistleri, testislerin inmemesi, vajina dudaklarının yapışık olması ve idrar yollarının dar olması gibi hastalıklar örnek gösterilebilir.
  
• Nefroloji Hastalıkları: Böbreklerde görülen hastalıkların ilerlememesi ve böbrek yetmezliğinin önlenmesi için uzmanlık eğitimi alan hekimlere nefrolog denir. Doğumsal ya da edimsel gelişen böbrek kistik hastalıkları, lupus hastalığı, böbrek iltihaplanması ve akdeniz ateşi gibi hastalıklar nefroloji hastalıkları arasında yer alır.  
  
• Onkolojik Hastalıklar: Çocuklarda görülen tüm kanser ve tümör oluşumlarını kapsar. Kemik, kemik iliği, beyin, göz, karaciğer, lenf, kan ve akciğer kanserleri örnek gösterilebilir.
  
• İmmünoloji Hastalıkları: Bağışıklık sistemini ilgilendiren tüm sağlık sorunlarını kapsar. Alerjik sorunlar, astım, saman nezlesi, HIV, egzama, böcek alerjileri ya da bağışıklık sisteminin sağlıklı hücrelere saldırmasını tetikeyen diğer hastalıklar örnek gösterilebilir.
  
• Solunum Sistemi Hastalıkları: Üst ve alt solunum yollarını ilgilendiren hastalıklardır. Geniz akıntısı, öksürük, mevsimsel gripler, bronşların iltihaplanması, boğaz enfeksiyonları, soluk borusu anomalileri, soğuk algınlığı, astım ve benzeri hastalıklar örnek gösterilebilir.
  
• Çocukluk Dönemi Hastalıkları: Çocukluk döneminde geçirilen kızıl, kızamık, kızamıkçık, su çiçeği, kabakulak ve boğmaca gibi hastalıklardır. Aşılama yapılması halinde bu hastalıkların kalıcı hasarlar bırakması önlenmiş olur.
  

Çocuk sağlığı ve hastalıkları bölümü, çocuklarda görülen tüm sağlık sorunlarıyla ilgilendiği için tedavi edilen hastalık sayısı da oldukça fazladır. 

Sağlık sorunlarının teşhisi için fiziki muayene, hasta öyküsü ve ilgili tetkiklerden yardım alınır.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Hangi Tedavileri Uygular?

Çocuk sağlığı ve hastalıkları bölümü, yetişkinliğe geçene kadar olan süreçteki tüm sağlık sorunlarının tedavilerini üstlenir. Hastalıkların tedavisi için başvurulan yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• İlaç Tedavileri: Ayakta ya da yatarak tedavilerde kullanılabilir. Özellikle öksürük şurupları, ateş düşürücüler, ağrı kesiciler, alerji baskılayıcı ilaçlar, büyümeyi destekleyen ilaçlar ve antibiyotikler sık kullanılmaktadır. Kullanılacak ilaçlar, teşhis edilen hastalığın türüne ve evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Muayene sonrasında hangi ilacın ne kadar süreyle ve hangi dozda kullanılacağı hekim tarafından belirtilecektir.
  
• Aşılama Programları: Çocukluk dönemi hastalıkları, aşı programları geliştirilmeden öncesinde ölüm ya da felç gibi riskli komplikasyonlara neden olabiliyordu. Ancak aşılarla bu hastalıklara karşı bağışıklığın kazandırılması, hastalıkların ayakta atlatılmasında etkili olmuştur. Aşı takvimlerinin hazırlanması ve uygulanması pediatri bölümü tarafından uygulanan koruyucu tedaviler arasında yer alır.
  

Çocuk sağlığı ve hastalıkları bölümü tarafından teşhis edilen hastalıkların tedavisi için fizyoterapi, psikoterapi, kemoterapi, radyoterapi ya da cerrahi operasyonlar gibi uygulamalar gerekebilir. Bu tedaviler ise ilgili branş doktorları tarafından gerçekleştirilmektedir.