Enfeksiyon Hastalıkları Nedir?

Enfeksiyon hastalıkları bölümü, hafif seyirli ya da hayati tehdit oluşturan tüm enfeksiyon oluşumlarının teşhis, takip ve tedavisinden sorumlu olan tıp branşıdır. 

Kısaca bulaşıcı hastalıklarla ilgilenen hastane bölümü şeklinde tanımlanabilir. Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji/ intaniye bölümü olarak da bilinir. 

Bu hastalıkların teşhislerinde mikrobiyolojik laboratuvar tahlillerinden yardım alındığı için, klinik mikrobiyoloji dalıyla birlikte hizmet verilmektedir.

Enfeksiyon hastalıkları parazitler, mantarlar, virüsler ya da bakteriler gibi mikroorganizmalara bağlı olarak gelişir. 

Başta AİDS olmak üzere cinsel hastalıklar, brusella hastalığı, tifo, yüksek ateşle seyreden hastalıklar, tüberküloz, hepatit hastalıkları, solunum yolu hastalıkları, idrar yollarında gelişen enfeksiyonlar, ensefalit, hastane enfeksiyonları, ishal, menenjit, grip, gıda zehirlenmesi, şeker hastalığı nedeniyle görülen ayak enfeksiyonları, beyin enfeksiyonları, yumuşak doku iltihaplanmaları, omurilik enfeksiyonları, seyahat danışmanlıkları, yetişkinlerde aşı uygulamaları, kuduz hastalığı, tetanoz hastalığı ya da yoğun bakım üniteleri ve ameliyat sonrası enfeksiyon gelişimleri gibi sağlık sorunlarına intaniye hastalıkları denir. 

Bu hastalıkların tümü intaniye polikliniğinde tedavi edilse de gerekli durumlarda ilgili branş hekimleriyle işbirliği kurulmaktadır.  

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Nedir? İntaniye Uzmanlarının Görevleri Nelerdir?

Enfeksiyon hastalıkları uzmanı, intaniye bölümü olan hastanelerde enfeksiyon ve bulaşıcı hastalıklarla ilgilenen doktordur. İntaniye doktoru olarak da bilinir. 

İnsan vücudunda hastalıklara yol açan virüs, bakteri, mantar ve parazit gibi mikroorganizmaları yok ederek genel sağlık durumunu korumaktan sorumlu bölüme intaniye adı verilir. 

Uzmanlar, 6 senelik tıp eğitimini başarılı şekilde tamamladıktan sonrasında TUS’a girerek Enfeksiyon Hastalıkları bölümünü kazanmalıdır. Ardından 5 senelik uzmanlık eğitimi süreci başlar. 

Eğitimini başarılı şekilde tamamlayan ve yeterliliğini kanıtlayan doktorlar, uzman unvanı alarak enfeksiyon hastalıkları hastanesi ya da enfeksiyon hastalıkları bölümü olan hastanelerde görev yapabilirler. 

İntaniye uzmanlarının görev ve sorumlulukları ise şöyledir:

• Hastaların şikayetlerini ve öykülerini dinledikten sonrasında fiziki muayene yapmak,
• Gerekli tetkiklerle hastalığa yol açan mikroorganizmaların tespit etmek,
• Bakteriler, parazitler, virüsler ve mantarlar gibi mikroorganizmalarla savaşması için üretilen antikorları analiz etmek,
• Tedavi için en uygun yöntemi belirlemek ve uygulamak,
• Tedavi sürecinde hasta takibi yapmak ve gerek duyulursa yeni bir tedavi planı oluşturmak,
• Gerek görülmesi halinde hasta takibinin yakinen yapılabilmesi için yatış işlemlerini yapmak,
• Tüm sağlık personelini hastane enfeksiyonu konusunda bilgilendirmek ve enfeksiyonların bulaşmasını engellemek için gereken çalışmaları yürütmek,
• Toplum sağlığı için intaniye hastalıkları hakkında bilgilendirmek yapmak,
• İntaniye hastalıklarının teşhis ve tedavisi için yürütülen çalışmaları yakından izlemektir.

Enfeksiyon bölümü olan hastanelerde, vücuda yerleşen mikroorganizmalar ve bu mikroorganizmalara karşı koyan antikorları analiz etmek için yeterli donanım bulunmalıdır. Bulunmaması halinde ise ihtiyaç duyulan yeterliliğe sahip olan diğer sağlık kuruluşlarına hasta sevki yapılır.

Enfeksiyon Doktoru Hangi Hastalıklara Bakar?

Enfeksiyon hastalıkları, vücutta görülen tüm enfeksiyon ve bulaşıcı hastalıklarla ilgilenmektedir. bu hastalıkların en sık karşılaşınları ise şöyledir:

• Bulaşıcı Hastalıklar: Mantar, bakteri, virüs ve parazitlerin vücuda yerleşmesi nedeniyle ortaya çıkan hastalıklardır. Vücut sıvıları, damlacık, kan ve solunum gibi yollarla hızlı bir yayılma görülebilir. Hastalığa bağlı olarak öksürmek, bitkinlik, ishal, yüksek ateş, kaslarda ağrı, mide bulantısı ve halsizlik gibi belirtiler görülebilir.
  
• Yumuşak Doku Enfeksiyonları: Yüksek ateş ve dokularda duyulan şiddetli ağrılarla kendini gösterir. Hastadan alınan kan örneğiyle kolayca teşhis edilebilir. Tedavisinde ise antibiyotik ilaçlar kullanılmaktadır.
  
• Cinsel Hastalıklar: Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanılmaması halinde, taşıyıcı kişiden sağlıklı kişiye bulaşır. Genital siğil ve uçuklar, bel soğukluğu, klamidya enfeksiyonu, hepatit B ve frengi örnek gösterilebilir. Tedavi edilmemesi halinde ciddi komplikasyonlara neden olan hastalıklardır.
  
• Diyabetik Ayak: Şeker hastalığı bulunan kişilerin ayaklarında yara oluşumları görülebilir ve bu yaralar genellikle enfeksiyon problemiyle seyreder. İlk evrelerde teşhis edilirse antibiyotik ilaçların kullanımıyla tedavi edilebilir. Ancak ileri evre enfeksiyonlarında uzuv kaybıyla sonuçlanabilir. Fazla kiloların bulunması diyabetik ayak sorununa yakalanma riskini büyük ölçüde arttırır. Bu nedenle hastaların beslenme programlarına sadık kalmaları ve hareketsizlikten kaçınmaları oldukça önemlidir.
  
• AIDS ve HIV Hastalıkları: Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan ayrı olarak incelenmesinin sebebi, bu hastalıkların doğrudan bağışıklık sistemini etkilemesidir. Ölüm vakalarıyla sonuçlanabilen ve henüz kesin tedavisi bulunmayan bu hastalıklar, bağışıklık sistemini güçsüzleştirerek hastayı tamamen savunmasız bırakır. Bunun sonucunda ise basit bir soğuk algınlığı bile hastalar için hayati risk taşır. Düzenli takip ve ilaç tedavisi ile hastalık seyrinin yavaşlatılması mümkündür.
  
• Omurilik ve Beyinde Gelişen Enfeksiyonlar: Omurilik ya da beyin dokularında gelişen ilhitaplanmadır. Kimi vakalarda hem omurilikte hem de beyin dokusunda görülebilir. Viral, bakteriyel, paraziter ya da mantar kaynaklı olarak gelişen bu enfeksiyonlar kişinin genel sağlık durumunu önemli ölçüde bozabilir. Bu nedenle erken teşhisi ve tedavisi ihmal edilmemelidir. Tedavi için cerrahi operasyonlar ya da farmakolojik tedavilerden yardım alınmaktadır.
  
• Sarılık Hastalığı: Vücuttaki bilirubin maddesinin verimli şekilde işlenememesi nedeniyle görülen bir hastalıktır. Altta yatan sağlık sorunlarına bağlı olarak farklı türlerde görülebilir. genel olarak göz kürelerinde ve ten renginde sararma ile fark edilir. Kanda bulunan bilirubin seviyesi sağlıklı aralığa düşürüldüğünde hasta eski sağlığına kavuşur.
  
• Akut Bağırsak Enfeksiyonları: İshal, yüksek ateş, mide bulantısı, şiddetli karın ağrısı ve kusma gibi belirtiler gösterir. Dışkı ile temas ettikten sonra el hijyeninin doğru şekilde sağlanamaması ya da kirli içme suları nedeniyle bulaşır. Temiz gıdaların tüketimi ve kaybedilen sıvının yerine konması için bol su içilmesi tavsiye edilir. Şiddetli vakalarda sindirim faaliyetlerini düzenleyici ilaçlar ve antibiyotikler reçete edilir.
  
• Hayvan Kaynaklı Enfeksiyonlar: Brusella, tifo ve tüberküloz gibi hastalıklardır. Hasta hayvanlardan sağlanan gıdaların tüketilmesiyle ya da doğrudan temas yoluyla bulaşır. Kilo kayıpları, yüksek ateş, iştahın azalması ve kronik vücut ağrılarıyla kendini gösterir. Erken teşhis edilmesinde halinde antibiyotik ilaç kullanımıyla genel sağlık durumunu iyileştirmek ve hastalıkları tedavi etmek mümkün olur.
  
• Solunum Sistemi Enfeksiyonları: Grip, nezle, bademcik enfeksiyonları, sinüs iltihaplanmaları, migren ve bronşların iltihaplanması gibi sağlık sorunlarını kapsar. Özellikle hava değişimlerinde sık görülür. Yüksek ateş, baş ve eklem ağrıları, nefes alıp vermekte güçlük çekmek, burun akıntısı ve halsizlik gibi semptomlara yol açar. Farmakolojik tedavi yöntemleriyle iyileştirilmesi mümkündür.
  
• Üriner Sistem Enfeksiyonları: İdrar yolları, mesane ya da böbreklerde görülen enfeksiyonlardır. Bakterilerin üretradan girmesi ve idrar yollarına yayılmasıyla ortaya çıkar. İleri evrelerde mesane ve böbrek tutulumu da görülebilir. İdrar yaparken yanma hissinin duyulması, sık sık idrara çıkma ihtiyacının duyulması, mesanenin tam boşaltılamadığı hissi, halsizlik, karın ağrısı ve yüksek ateş gibi semptomlar gösterir.
  

Enfeksiyon hastalıkları, yayılma gösteren ve genel sağlık durumunu olumsuz etkileyen sağlık sorunları oldukları için erken teşhisi oldukça önemlidir. 

Bu hastalıkların tedavi edilmemesi halinde enfeksiyonunun diğer vücut sistemlerine sıçraması ve organ fonksiyon kayıplarına yol açması mümkündür. 

Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Hangi Tedavileri Uygular?

Enfeksiyon hastalıkları bölümü tarafından uygulanan tedaviler hastalığın görüldüğü bölgeye, mikroorganizmanın türüne, ne kadar ilerlediğine, semptomlarına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. 

Enfeksiyon hastalıkları için temelde 2 tedavi yöntemi bulunur:

• Farmakolojik Tedavi Yöntemleri: Hastalıkların tedavisi ve semptomların giderilmesi için ilaçlardan yardım alınmasıdır. Birçok enfeksiyon hastalığı, antibiyotik kullanımıyla tedavi edilir. Ancak bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlar, ateş düşürücüler, mide bulantısını önleyen ilaçlar, ağrı kesiciler, sindirim faaliyetlerini düzenleyen ilaçlar ve nefes açıcılar reçete edilebilir.
  
• Cerrahi Operasyonlar: Özellikle omurilik ya da beyinde gelişen enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde ameliyatlara başvurulması gerekebilir. Aynı zamanda enfeksiyonun yayılması, organlarda tahribat yaratması ve bakterilerin antibiyotik direnci kazanması halinde de cerrahi operasyonlardan yardım alınır. Planlanan ameliyatlar, hastalığın görüldüğü vücut sistemleriyle ilgilenen branş hekimleri ve cerrahlarla işbirliği kurarak yürütülür.
  

Enfeksiyon hastalıklarının tedavisinde kullanılan antibiyotik ilaçlar, kesinlikle hekim tarafından belirtilen dozda ve süre boyunca kullanılmalıdır. 

Semptomlar hafiflese dahi tüm mikroorganizmaların ölmesi için tedavinin sürdürülmesi önemlidir. İlaç tedavisi hekim onayı olmadan kesilirse bakteriler direnç kazanabilir ve tedavi süreci çok daha zorlu bir hale gelir.