Göğüs Cerrahisi Nedir?
Göğüs cerrahisi, vücudun göğüs kısmında oluşan her hastalığın cerrahi bölümü ile ilgilenen branştır.
Göğüs cerrahisi bölümü kaburgalar, göğüs duvarı, akciğer zarları, akciğerler, soluk borusu, diyafram ve mediastende görülen tüm hastalıkların cerrahi müdahalelerinden sorumlu olan tıp branşıdır.
Göğüs boşluğunda bulunan ana damarlar ve kalp dışındaki tüm dokuların ameliyatları göğüs cerrahı tarafından yapılır. Aynı zamanda akciğer cerrahisi ya da göğüs cerrahi olarak da adlandırılabilir.
Göğüs boşluğunda gelişen tümörler, doğumsal anomaliler, tıkanıklıklar, daralmalar, akciğer dokularında kanserleşme, diyafram ve soluk borusu anomalileri, geçirilen travmalar, yemek borusu hastalıkları ve deformasyonlar göğüs cerrahisini ilgilendiren hastalıklar arasında yer alır.
Tüm bu hastalıkların teşhis, takip ve tedavi süreçlerinde göğüs hastalıkları uzmanları ile göğüs cerrahları işbirliği kurmaktadır.
Göğüs cerrahisi bölümü, hastalıkların teşhisi için gereken keşif ameliyatları ya da tedavi için gereken cerrahi operasyonları üstlenir. Ameliyatlar, açık cerrahi ve kapalı yöntem tekniklerle uygulanabilir.
Tüm operasyonların temel prensibi ise doku ve organların fonksiyonlarını sağlıklı şekilde sürdürmelerini sağlayacak şekilde onarılmasıdır.
Göğüs Cerrahı Nedir? Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
Göğüs cerrahları, göğüs boşluğunda yer alan tüm organ ve dokuların cerrahi operasyonlarını yürütmekten sorumludur. Ancak meme, ana damarlar ve kalp sorunları için müdahale yetkileri bulunmaz.
Göğüs cerrahı olmak için öncelikle 6 senelik temel tıp fakültesi eğitiminin tamamlanması gerekir. Ardından Tıpta Uzmanlık Sınavına girilerek 5 senelik Göğüs Cerrahisi Uzmanlık Eğitimi alınmalıdır. Bu eğitimin başarıyla bitirilmesi ile birlikte adaylar göğüs cerrahi uzmanı unvanı alırlar.
Uzmanların görev ve sorumlulukları şu şekilde sıralanabilir:
- Hasta öyküsünü incelemek ve fiziki muayene yapmak,
- Hastaya uygulanan tetkiklerin sonuçlarını incelemek ve gerek duyulması halinde ilave tetkikler istemek,
- Kanser hastalıklarından şüphelenilmesi halinde biyopsi işlemlerini uygulamak,
- Şüphelenilen hastalığın teşhisi için gereken keşif operasyonlarını planlamak,
- Hastanın ameliyata uygunluğunu değerlendirmek,
- Tedavi için gereken ameliyat yöntemini belirlemek ve planlamak,
- Ameliyat sırasında görev alması gereken diğer sağlık görevlileri ile işbirliği kurmak,
- Operasyon öncesinde detaylar hakkında hastaya ve hasta yakınlarına bilgi vermek,
- Ameliyat sırasında görülmesi muhtemel olan komplikasyonlara karşı önlem almak ve gerekli hazırlıkları yapmak,
- Ameliyat sonrası komplikasyonlarının görülmemesi için hasta takibi yapmak,
- Hasta taburcu olduktan sonrasında rutin kontrolleri yapmak,
- Gerekli durumlarda onkolojik tedaviler ve cerrahi yöntemleri bir arada kullanabilmek,
- Göğüs boşluğunda bulunan tüm organlardaki doğumsal anomalilerin giderilmesini sağlamak,
- Tüm ameliyat sürecini yönetmektir.
Göğüs cerrahları devlet hastanelerinde, özel hastanelerde, üniversite hastanelerinde, göğüs hastalıkları hastanelerinde, eğitim ve araştırma hastanelerinde görev yapabilirler. Aynı zamanda tıp fakültelerinde araştırma görevlisi olarak da görev yapabilirler.
Göğüs Cerrahisi Bölümü Neye Bakar? Göğüs Cerrahisini İlgilendiren Hastalıklar Nelerdir?
Göğüs cerrahisi bölümü, cerrahi operasyon gerektiren göğüs hastalıklarının teşhis ve tedavilerinden sorumludur.
Bu hastalıkların en sık karşılaşılanları şu şekilde sıralanabilir:
- Kanser Hastalıkları: Göğüs boşluğunda görülen kanser hastalıklarının tedavisi için genellikle ameliyat, radyoterapi ve kemoterapi tedavileri bir arada uygulanır. Ameliyatlar genellikle kanserli dokuların kesilmesi ve vücuttan çıkarılması prensibine dayanır. Bu sayede kanserin yayılmasını önlemek hedeflenir. Ancak kansere bağlı olarak gelişen deformasyonlar tespit edilirse, ameliyat sırasında bu sorunlar da tedavi edilir.
- Akciğer Delinmesi: Akciğer dokusu kaburga kemikleri ve komşu organlarda görülen travmalara bağlı olarak delinebilir. Bu durum bölgede sıvı ve hava toplanmasına yol açar. Böylece soluk alma sırasında akciğerler genişleyemez ve şiddetli acı duyumu ile kendini gösterir.
- Tüberküloz Hastalığı: Verem adıyla da bilinir. Akciğerlerde bakteri kaynaklı enfeksiyon oluşmasıyla görülen bu hastalık, uzun bir tedavi süreci sonunda kontrol altına alınabilir. Bunun için medikal ve cerrahi yöntemleri bir arada kullanılır. Ameliyatla akciğer yüzey dokusunun alınması, iyileşme oranlarında büyük bir artış sağlamaktadır.
- Amfizem: Özellikle sigara alışkanlığı bulunan, hava kirliliği sorunu olan şehirlerde yaşayan ya da çok sık tütün dumanına maruz kalan kişilerde sıklıkla görülen bir sağlık sorunudur. Solunumdan sorumlu en küçük yapılar olan alveollerin deforme olması sonucunda meydana gelir. Tedavi sırasında oluşan tahribatın giderilmesi ve yayılmanın engellenmesi hedeflenir. Bunun için hasarlı dokuların tespit edilmesi ve ameliyat ile çıkarılması yöntemlerine başvurulmaktadır.
- Travmalar: Göğüs hastalıklarını ilgilendiren organ ve dokulardaki hasarları kapsar. Geçirilen trafik kazaları, düşmeler, solunum sistemine kaçan yabancı cisimler, bıçak ve silah gibi ciddi yaralanmalar, kırılan kemiklerin iç organlara batması ya da yüksek basınca maruz kalınması gibi durumlar sonucunda meydana gelir. Oluşan tahribata bağlı olarak en uygun ameliyat yöntemi planlanır ve uygulanır.
- Göğüs Boşluğunda Sıvı Birikmesi: Organ yetmezlikleri, böbrek hasarları, karaciğer fonksiyon kayıpları ya da siroz gibi birçok hastalığa bağlı olarak meydana gelebilir. EN yaygın semptomları arasında göğüs ağrısı, soluk alıp verirken güçlük çekilmesi ve öksürme sırasında şiddetli acı duyumudur.
Göğüs cerrahisi bölümünün ilgilendiği hastalıklar arasında, altta yatan farklı sağlık sorunları nedeniyle gelişen deformasyonlar da yer alır. Bunun için ilgili branş doktorları hasta sevki yaparak gereken muayenenin yapılmasını sağlayacaktır.
Cerrahi operasyonlarla sıvı boşaltımı gerçekleştirilse de altta yatan sağlık sorununun iyileştirilmesi ile kalıcı tedavi sağlanır.
Göğüs Cerrahisi Bölümü Hangi Tedavileri Uygular?
Göğüs cerrahisi bölümü, göğüs boşluğunda gelişen ve ameliyat gerektiren tüm sağlık sorunlarıyla ilgilendiği için çok sayıda cerrahi yöntem kullanmaktadır.
Bu yöntemlerin en sık kullanılanları ise şu şekilde sıralanabilir:
- Minimal İnvaziv Göğüs Cerrahisi: Teknolojinin gelişmesi ile birlikte günümüzde kullanılmaya başlayan ve başarı oranları hayli yüksek olan operasyonlardır. Video destekli torakoskopik ve robotik cerrahi yöntemleriyle hastanın iyileşme süreci büyük oranda kısaltılmış olur. Özellikle akciğer kanseri vakalarında dık tercih edilmektedir.
- Soluk Borusu Operasyonları: Trakea cerrahisi olarak da adlandırılır. Soluk borusuna uygulanan tüm ameliyatları kapsar. Genellikle nefes borusu darlığının giderilmesi için stent uygulaması, nefes yolunun açılması için trakeaya delik açılması ve doğumsal anomaliler için tercih edilir.
- Volume reduction Surgery Operasyonu: Akciğer hacminin azaltılmasını hedefleyen cerrahi operasyonlardır. Ameliyat sırasında sağlığını kaybeden akciğer dokuları kesilir ve vücuttan çıkarılır. Böylece sağlıklı akciğer dokuları daha fazla genişler ve fonksiyon kayıplarının oluşması engellenir.
- Diyafram Cerrahisi: Diyafragma cerrahisi olarak da adlandırılır. Diyaframda gelişen felç, yırtıklar, tümöral oluşumlar ya da felç gibi sağlık sorunlarının tedavisinde tercih edilir. Tümöral oluşumlar vücuttan çıkarılır, yırtıklar dikilir, gevşeme sorunu içinse diyafram kasının gerdirilmesi gerekmektedir.
- Mediastinotomi ve Mediastinoskopi Teknikleri: Akciğer orta ve iç dokusuna erişebilmek için uygulanan ameliyatlardır. Açık ameliyat şeklinde yapılırsa mediastinotomi, endoskop aracılığıyla kapalı yöntem olarak yapılırsa mediastinoskopi adı verilir. Özellikle akciğerde gelişen tümöral oluşumlarının tedavi ve teşhis aşamaları için sıkça tercih edilen yöntemlerdir.
- VATS Yöntemi: Kapalı yöntem göğüs cerrahisi operasyonlarının temelini oluşturur. Açılımı ise Video Yardımlı Torakoskopi anlamına gelir. Daha küçük kesilerle uygulandığı için hem ameliyat sırası ve sonrasında komplikasyon gelişme riski daha düşüktür, hem de iyileşme süreci çok daha kısa ve konforlu geçer. Operasyon sırasında 1 ila 2 cm çapında delikler açılır ve planlanan tedavi uygulanır.
- Bronkoskopi: Işıklı endoskop cihazı ve bükülme özelliği olmayan bir tüp ile solunum yollarının doğrudan görüntülenmesine imkan tanır. Özellikel biyopsi işlemleri için sık tercih edilen bir uygulamadır.
- Nuss Tekniği: Göğüs duvarında gelişen tahribatlar ya da doğumsal anomaliler için kullanılan bir tekniktir. Basit bir operasyon olmasına rağmen, göğüs kafesinde görülen çukurlukların etkili şekilde onarılmasına imkan tanır. Küçük kesilerle yapılan bu operasyon, yaklaşık 20 dakika içerisinde tamamlanmaktadır.
Göğüs cerrahları tarafından yapılacak olan operasyonlar hastanın genel sağlık durumu, yaşı, kilosu, altta yatan farklı sağlık sorunlarının olmaması, kronik hastalıkların varlığı, genetik yatkınlık, genel sağlık durumu, anesteziye uygunluğu ve operasyon için uygun bir aday olup olmamasına bağlı olarak değişiklik gösterir. Aynı zamanda hastalığın türü ve hangi evrede olduğu da önemli bir etkendir.
Göğüs cerrahisi, vücudun göğüs kısmında oluşan her hastalığın cerrahi bölümü ile ilgilenen branştır.
Pnömotoraks, akciğeri örten tabaka ile göğüs duvarını örten tabaka arasına hava girmesi sonucu oluşan durum olup, göğüs boşluğundaki havanın çeşitli yöntemler ile çıkarılması sonucu tedavi edilir.
Akciğer büzüşmesi olarak da bilinen atelektazi, akciğerde oluşan hacim kaybı olup tedavisi hastalığın şiddetine göre değişkenlik göstermektedir.
Meme iltihabı olarak da bilinen mastit, daha çok emziren kadınlarda, memede kızarıklık, ağrı, şişlik görülmesidir. Antibiyotik tedavisi uygulanarak iyileşme gösterir.
Kist hidatik hastalığı köpek, tilki, kurt gibi hayvanlardan bulaşan bir parazit hastalığı olup, tedavisinde ameliyat veya radyolojik tedavi yöntemleri kullanılır.