Karnın Sol Tarafında Ağrı
Karnın hangi bölgesinde ağrının meydana geldiği altta yatan hastalığa işaret ettiği için tam yerin lokalize edilmesi önemlidir. Karnın sol tarafından ağrı da genelde endişe verici olmamakla birlikte, gözden kaçırılmaması gereken ciddi durumları da işaret edebilir.
Karnın Sol Tarafında Ağrı Nedir?
Karın bölgesi birçok iç organın bulunduğu bölge olup karın ağrısı çok ciddiye alınmasa da bebeklik döneminden yetişkinliğe kadar her yaş grubunun en sık karşılaştığı sağlık problemleri arasında bulunur. Karnın hangi bölgesinde ağrının meydana geldiği altta yatan hastalığa işaret ettiği için tam yerin lokalize edilmesi önemlidir. Karnın sol tarafından ağrı da genelde endişe verici olmamakla birlikte, gözden kaçırılmaması gereken ciddi durumları da işaret edebilir.
Karnın Sol Tarafında Ağrı Nedenleri Nelerdir?
Karnın sol tarafında ağrıçeşitli hastalıkların habercisi olabileceği için bu nedenlerin bilinmesi önemlidir. Hastalarda genelde karnın sol tarafında ağrı ve gaz birlikteliği görülmekle birlikte daha ciddi hastalıkların da belirtisi olabilir. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Böbrek ve mesane enfeksiyonu
- Gastrointestinal sistemin (sindirim sisteminin) bakteriyel, parazitik veya viral enfeksiyonu
- Çölyak hastalığı (buğday ve diğer tahıllardaki glütene karşı şiddetli hassasiyet)
- Divertikülit (bağırsakta kesecik iltihabı)
- Kronik kabızlık
- Laktoz alerjisi gibi gıda alerjileri (laktozu sindirememe, süt ürünlerindeki şekere karşı alerji)
- İltihabi bağırsak sendromu (bağırsak hasarına veya ciddi hastalığa neden olmayan sindirim rahatsızlığı)
- Karın ya da pelvis kanseri
- Mide fıtığı
- Adet krampları
- Endometriozis (vücudun diğer bölgelerinde rahim astarına benzeyen dokuların büyümesi)
- Pelvik iltihabi hastalık (kadın üreme organı enfeksiyonu)
- Böbrek taşı
- Yumurtalık kistleri (sıvı, hava veya diğer materyalleri içeren bir yumurtalıktaki iyi huylu keseler)
- Zona (ağrıya yollanması, ciltte kabartı, kaşıntı ve döküntülere neden olan bir cilt hastalığıdır)
- İdrar yolu enfeksiyonu
- Pankreatit(akut ya da kronik)
- Uterin fibroidi (rahim genişlemesi veya rahatsızlığına neden olabilen rahim kas dokusunun anormal büyümesi)
- Gastrit ve mide ekşimesi
- Besin alerjisi
- Kalp krizi
- Miyomlar
- Scarlet ateşi veya enfeksiyöz mononükleoz
- Sol testis torsiyonu
- İleus (Bağırsak tıkanıklığı)
- Akciğer sol alt lopta zatürre
- Miyofasiyal ağrı sendromu
- Lenfoma
- Orak hücre hastalığı
- Mide kanseri
- Dalak rüptürü (yırtılması)
- POEMS sendromu
- Adezyonlar
- Genetik anjioödem(bir deri altı alerjik rahatsızlığı)
- Porfiri
- Bağırsak polipleri
- Tifo
Karnın Sol Tarafında Ağrı Teşhisi
Karnın sol tarafında ağrı var diyerek başvuran hastalarda tanı koyma aşamasında ilk yapılması gereken hasta öyküsünün alınmasıdır; karın ağrısının ne zamandır olduğu, ağrıyı arttırıp azaltan sebepler, ağrının günün hangi vakitlerinde olduğu, ağrıya eşlik eden mide bulantısı, gaz, şişlik ya da sertlik gibi şikayetler sorgulanır.
Daha sonra fizik muayene yapılarak şüphe edilen hastalığa yönelik bulgular araştırılır. Batın muayenesi yapılarakkarın bölgesinde şişlik, sertlik ya da gaz olması durumunda fizik muayenede bunların tespiti sağlanır. Akciğer hastalıklarından pnömoni (zatürre) de karnın sol tarafında ağrıya sebep olabileceği için hastanın akciğer muayenesinin de yapılması önemlidir.Sol alt tarafa yerleşim gösteren ağrı üreme sistemleri ile ilgili hastalıklara işaret edebildiği için pelvik muayene de yapılır.
Sonraki aşamada tanısal testler ve radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılır.Kadınlarda karnın sol tarafında ağrı şikayeti varsa ilk yapılması gereken test hamilelik testidir çünkü tanı için kullanılan yöntemlerin bebeğe zarar verme ihtimali olabilir. Böbrek ve mesane enfeksiyonu, Crohn ve Ülseratif kolit gibi iltihabı bağırsak hastalığı, pelvik iltihabi hastalık, idrar yolu enfeksiyonu gibi enfeksiyona bağlı bir hastalıktan şüphe edilmesi durumunda kan testleri istenir. Böbrek ve mesane iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu durumunda ise tam idrar tetkiki (TİT) istenerek inceleme yapılır. Çeşitli radyolojik görüntüleme yöntemleri ile ağrının kaynağı bulunmaya çalışılır.
- Batın direkt röntgen grafi: Karnın Sol Tarafında meydana gelen ağrının karın için organlardan kaynaklandığından şüphe edilmesi durumunda tercih edilebilir. X ışınları kullanılarak yapılan görüntüleme yöntemi özellikle bağırsak tıkanıklıklarınabağlı bir ağrı şikayetinden şüphe ediliyorsa tanıda yardımcı olacaktır.
- Akciğer direkt röntgen grafi (akciğer filmi): Özellikle öksürünce karnın sol tarafında ağrı şikayeti ile başvuran hastalarda zatürre şüphesinde direkt akciğer grafi çekilmelidir.
- Transabdominal ultrasonografi (TaUSG): Karın içi organların görüntülenmesinde en etkili yöntemlerden biri olan transabdominal ultrasonografi ses dalgaları yardımı ile uygulanır.
- Transvajinal ultrasonografi (TvUSG): Sol alt karın bölgesinde ortaya çıkan ağrıların altında kadın hastalıkları yatabilir. Yumurtalıkların ve rahmin görüntülenmesi için transvajinal ultrasonografi kullanılabilir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): Pankreatit, divertikulit, böbrek taşı gibi hastalıklara bağlı ortaya çıkan sol karın bölgesi ağrısının araştırılmasında kullanılabilecek bir yöntemdir.
- Elektrokardiyografi (EKG): Kalp krizi geçiren hastaların bazıları sol üst karın bölgesinde ağrı hissedebilir. Göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi ek şikayetler durumunda kalp krizi şüphesi oluşuyor ise göğüs bölgesine yapıştırılan elektrotlar yardımı ile kalp hareketlerinin görüntülenmesi sağlanır.
- Koroner anjiografi: Kalp krizi şüphesi bulunanve elektrokardiyografisonuçları anormal bulunan hastalarda kasık ya da el bileğindeki damarlardan girilerek kalp damarlarının görüntülenmesi sağlanır.
Karnın Sol Tarafında Ağrı Tedavisi
Sol tarafta yerleşimli karın ağrısının tedavisi bu ağrıya sebep olan hastalığa yönelik yapılır.
- Divertikulit nedeni ile karnın sol tarafında ortaya çıkan ağrının tedavisi:Hafif şikayetler ile ilerleyen divertikülit hastalarında tedavi ağızdan alınan antibiyotikler ile sağlanabilirken, ağrının artması durumunda sıvı diyeti uygulanabilir. Yüksek ateş ve ağrının aşırı artması durumunda intravenöz (damardan) antibiyotik uygulamasına geçilebilir.
- Çölyak hastalığına bağlı olarak karnın sol tarafında gelişen ağrının tedavisi: Glutene karşı gelişen hassasiyet sonucu ortaya çıkan Çölyak hastalığının tek tedavisi ömür boyu sıkı bir diyet uygulanmasıdır. Bu diyette buğday, arpa ve çavdar gibi glüten içeren gıdalardan uzak durulmalıdır.
- Gastrointestinal sistemin bakteriyel, parazitik veya viral enfeksiyonu sonucu ortaya çıkan sol karın ağrısının tedavisi:Sindirim sisteminde herhangi bir enfeksiyon sonucu ortaya çıkan karın ağrısı şikayetinde etkenin tespit edilerek antibiyotik ilaçlar, antiparaziterq ilaçlar ya da antiviral ilaçlar ile tedavi sağlanır.
- İltihabi bağırsak hastalığı nedeni ile ortaya çıkan sol karın ağrısı tedavisi: Crohn ve ülseratif kolit adı verilen iltihabi bağırsak hastalıklarının tedavisinde ilaçla ve cerrahi yöntemler ile tedavi seçenekleri mevcuttur. Medikal tedavi adı da verilen ilaç tedavisinde Crohn ve Ülseratif kolite etkisi kanıtlanmış ilaçlar ile yeni kullanılmaya başlanan ve daha güçlü etki gösteren TNF – alfa inhibitörleri reçete edilir. İlaç tedavisine rağmen şikayetlerin kontrol altına alınamadığı ya da ilaçla tedavi edilemeyecek bağırsak tıkanıklığı ya da oluşumu ve fistül oluşumu gibi sorunların gelişmesi durumunda cerrahi tedavi seçenekleri uygulanır.
- Kronik kabızlığa bağlı ortaya çıkan sol karın ağrısı tedavisi:Karnın Sol Tarafında ağrı ve sertlik şikayeti ile doktora başvuran hastalarda akla gelmesi gerekenkronik kabızlık durumunda öncelikli olarak beslenme ve yaşam tarzı değişikliği yapılmalıdır. Kabızlık şikayetinin şiddetli olması durumunda magnezyum tuzları, sodyum fosfat ya da laktuloz grubu ilaçlar tedavi için tercih edilebilir. Ayrıca kısa sürede tedavi için fitil ve lavman uygulaması yapılabilir.
- Mide fıtığı, gastrit ya da gastroözefagial reflü hastalığına bağlı olarak ortaya çıkan sol karın ağrısı tedavisi: Gastrit ve gastroözefagial reflü hastalığında mide asidini baskılayacak anti asit ilaçlar, proton pompa inhibitörleri, H2 reseptör blokeri ilaçlar kullanılır. Mide fıtığı ya da gastroözefagial reflü hastalığında hastalara cerrahi müdahale yapılması gerekebilir. Özellikle genç yaştaki hastalarda ilaca rağmen düzelme olmuyorsa, ilacın kesilmesi durumunda yaralar tekrar açılıyorsa ve ömür boyu ilaç tedavisi görmesi gereken hastalarda cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilir. Bu amaçla laparoskopik reflü cerrahisi uygulanabilir.
- Endometriozise bağlı ortaya çıkan sol karın ağrısı tedavisi: Endometriozis kesin tedavi yöntemi henüz bulunamamış bir hastalık olup ağrılar için ağrı kesici ilaçlar reçete edilebilir. Hormonlarla tedavi amacı ile doğum kontrol hakları, progesteron hormonu türevleri ve GnRH agonistleri kullanılır. Gebelik plânlamayan hastalarda cerrahi müdahale olarak histerektomi ameliyatı uygulanabilir.
- Pankreatite bağlı ortaya çıkan sol karın ağrısı tedavisi: Pankreatit şiddetli ağrılara sebep olabilmektedir bu amaçla ağrı kesici ilaçlar olarak bilinen analjezikler kullanılır. Sıvı tedavisi amacı ile intravenöz sıvı uygulaması yapılabilir. Pankreatit kontrol altına alındıktan sonra altındaki nedene yönelik girişimsel tedavi yöntemleri uygulanabilir. Bu amaçla endoskopik retrograd kolanjiopankretografi (ERCP), safra kesesi ameliyatı ve pankreas ameliyatı tercih edilebilir.
- Bağırsak tıkanıklığına bağlı ortaya çıkan sol karın ağrısı tedavisi:Bağırsak tıkanıklığı tedavisi 3 aşamalı olup ilk aşamada cerrahi dışı tedavi seçenekleri değerlendirilir. Bu amaçla ultrasonografi ile görüntüleme sağlanırken anüsten (makattan) serum verilerek tıkanıklığın giderilmesi amaçlanır. Bu yöntemle düzelme sağlanamayan hastalarda ya da daha geç dönemde başvuru yapan hastalarda ameliyat ile bağırsaklar elle düzeltilebilir. Elle düzeltme yöntemi de işe yaramazsa etkilenen bağırsak bölümü çıkarılarak bağırsaklar yeniden dikilir.
Karnın Sol Tarafında Ağrı Tedavi Edilmezse
Karnın sol tarafında ağrıgaz gibi basit sebeplere bağlı olabileceği gibi kalp krizi, pankreatit, dalak rüptürü gibi acil müdahale edilmesi gereken ve ölümcül olabilecek hastalıkların da habercisi olabilir. Bu sebeple karnın sol tarafında ağrı var ama önemli değildir diyerek doktora başvuruyu ötelememek gerekir. Şikayetler göz önüne alınarak altta yatan tespit edilmeli ve en kısa sürede tedaviye başlanmalıdır aksi halde ölümle sonuçlanacak durumlar ortaya çıkabilir.
Karnın Sol Tarafında Ağrı İlaçları
Karnın sol tarafında ağrı şikayeti ile doktora başvuran hastalarda tedavi planlaması altta yatan hastalığa göre yapılmalıdır. Hastalığa göre uygun ilaçlar kullanılır.
- Divertikülit dolayısı ile sol karın ağrısı şikayeti olan hastalarda ağızdan alınan antibiyotik ilaçlar tercih edilir. Bu ilaçlar arasında:
- Azitromisin
- Aminoglikozidler
- Vankomisin
- Linezolid
- Seftriakson
- Sefotaksim
- Ampisilin / sülbaktam
- Daptomisin
- Gentamisin
- İmipenem
- Levofloksasin
- Sindirim sisteminin enfeksiyonu durumunda etkene göre antibiyotik ilaçlar, antiparaziter ilaçlar ya da antiviral ilaçlar kullanılır. Antibiyotikilaçlar:
- Azitromisin
- Aminoglikozidler
- Vankomisin
- Linezolid
- Seftriakson
- Sefotaksim
- Ampisilin / sülbaktam
- Daptomisin
- Gentamisin
- İmipenem
- Levofloksasin
- Antiparaziter ilaçlar ise:
- Albendazol
- Oksfendazol
- Buparvakuon
- İvermektin
- Prazikuantel
- Iltihabi bağırsak hastalıkları olan Crohn ve Ülseratif kolit tedavisinde:
- Meselaminler
- Steroidler
- Azatiyopürin
- Budenosid
- Ayrıca TNF – alfa inhibitörleri de tedavide yeni kullanılmaya başlayan ve oldukça etkili olan ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar arasında:
- İnfliksimab
- Etanersept
- Adalimumab
- Sertolizumab
Gastrit ve gastroözefagial reflü hastalığına bağlı sol karın ağrısı tedavisinde antiasit ilaçlar, proton pompa inhibitörleri ve H2 reseptör blokerleri kullanılır.
- Antiasit ilaçlar:
- Magnezyum hidroksit
- Dihidroksi Alüminyum Sodyum Karbonat
- Kalsiyum karbonat
- Magnezyum karbonat
- Şeklinde sıralanabilirken, proton pompa inhibitörleri:
- Omeprazol
- Lansoprazol
- Pantoprazol
- Rabeprazol
- Esamoprozal
- Şeklinde, H2 reseptör antagonistleri ise:
- Ranitidin
- Famotidin
- Nizatidin
- Pankreatite bağlı sol karın bölgesinde ağrı şikayeti olan hastalarda ağrının çok olması durumunda analjezik ilâçlar adı verilen ağrı kesicilerden:
- İbuprofen
- diklofenak sodyum
- Metil salisilat
- tiyokolşikozid
- flurbiprofen
Karnın Sol Tarafında Ağrıya Ne İyi Gelir?
Karın ağrısını hafifletmek için bazı yöntemler uygulanabilir. Karnın Sol Tarafında ağrı ve gaz birlikteliği çok sık görülen bir durumdur ve genelde hastaneye gitmeden de atlatılabilir. Karnın Sol Tarafında ağrı ve şişlik şikayetleri birlikte görülüyor ise karın bölgesine sıcak su torbası uygulanması rahatlama sağlar. Ayrıca hafif hafif hareket edilmesi de gaza bağlı karın ağrısında faydalıdır. Ancak belli bir süre geçmeyen karın ağrısı şikayetinde mutlaka doktora gidilmesi gerektiğini unutmamak gerekir.
Hamilelikte Karnın Sol Tarafında Ağrı
Hamilelikte karnın sol tarafında ağrı hormonal ve fiziksel değişiklikler gibi risk oluşturmayacak nedenlerle ortaya çıkabileceği gibi dış gebelik, düşük gibi ciddi olan ve hem annenin hem bebeğin hayatını riske atabilecek nedenlere bağlı da ortaya çıkabilir.
Karnın Sol Tarafında ağrı hamilelik sürecinde bebeğin ve annenin hamileliğe uyum sağlaması için meydana gelen değişimlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu nedenler arasında; rahmin büyümesine bağlı olarak ortaya çıkan yuvarlak bağ ağrıları, doğuma hazırlık kasılmaları olarak bilinen Braxton Hicks kasılmaları, büyüyen bebeğin rahme yaptığı baskılar sonucu ortaya çıkan ağrılar sayılabilir. Ayrıca gebelikte salgılanan hormonlar etkisi ile sindirim sistemi yavaşlar ve anne adaylarında gaz ve kabızlığa bağlı ağrılar da sık görülür.
Gebelikte karnın sol tarafında ağrı her zaman masum sebeplerle ortaya çıkmaz. Dış gebelik adı verilen bebeğin rahim dışında başka bir yere yerleşmesi durumunda, göbek kordonunun doğum zamanında göre erken ayrılması ve buna bağlı kanama meydana gelmesi durumunda, düşük tehlikesi ya da düşük durumlarında, idrar yolu enfeksiyonları ya da sindirim sistemi enfeksiyonları gibi hem anne hem bebeğin hayatını riske edebilecek durumlarda da karnın sol tarafında ağrı meydana gelebileceği için ağrı hisseden anne adaylarının doktoruna başvurması önemlidir.
Bebeklerde ve Çocuklarda Karnın Sol Tarafında Ağrı
Bebeklik ve çocukluk döneminde karnın sol tarafında ağrı meydana gelmesi genelde gaza bağlı ortaya çıkar. Bebekler yapıları gereği üşümeye daha meyilli olduğu için, çocuklar ise fazla hareket halinde olup terleyip soğuma sonucu gaza bağlı karın ağrısı şikayetlerinin çok görüldüğü yaş grupları arasındadır.
Gaz sancısının yanında bu yaş gruplarında en sık karın ağrısı sebepler viral enfeksiyonlar olup buna bağlı olarak ortaya çıkan mide ve bağırsak iltihaplanmalarıdır.
Çocuklarda karnın sol tarafında ağrı ve mide bulantısı şikayetlerini takiben kusma ortaya çıkması durumunda ise besin zehirlenmesinden şüphe edilebilir.
Özellikle kış aylarında bebek ve çocuklarda ishal ve karın ağrısı şikayetleri görülmesi rota virüs enfeksiyonunun habercisi olabilir.
Karın ağrısı şikayetlerinin uzun sürmesi durumunda en kısa sürede çocuk doktoruna muayene olunması önemlidir.
Karnın Sol Tarafında Ağrı İçin Hangi Doktora Gidilmeli?
Karnın sol tarafında ağrı durumunda genelde durum önemsemese de bu ağrı önemsiz de olsa mutlaka bir rahatsızlığın ya da hastalığın habercisi olduğu için göz ardı edilmemelidir. Karnın sol tarafında ağrı durumunda hastaların genel cerrahi bölümünde genel cerrahi uzmanına başvurmaları gerekmektedir. Kadınlarda karnın sol tarafında ağrı kadın hastalıklarına bağlı ortaya çıkabileceği için özellikle sol alt tarafta ortaya çıkan karın ağrısı durumunda kadın hastalıkları ve doğum bölümünde kadın hastalıkları ve doğum uzmanına muayene olunmalıdır.