Rahimde Sıvı Birikmesi

Rahimde Sıvı Birikmesi Nedir?

Kadınların rahimlerinde ve fallop tüplerinde (yumurta kanalı) çeşitli sebepler ile sıvı birikmesi durumuna, hidrosalpinks adı verilir. Bu hastalık, halk arasında “rahimde sıvı birikmesi” olarak da adlandırılmaktadır.

Fallop tüpleri, rahmin her iki yanında bulunur. Görevleri, sperm hücrelerinin yumurtaya ulaşmasını sağlamak ve döllenmiş yumurta hücresini rahime taşımaktır. Böylece gebelik oluşur. Fakat bazen fallop tüplerinin uç kısımları birbirine yapışabilmektedir. Fallop tüplerinde oluşan bu yapışıklık ve tıkanma, içeride sıvı birikmesine neden olur.

Hidrosalpinks (rahimde sıvı birikmesi) sorunu oluşması halinde, kanalların iç dokusu bozulur ve yumurta hücreleri rahime ulaşamaz. Ayrıca fallop tüpleri işlevlerini yerine getiremez hale gelirler.

Rahimde Tüplerde Sıvı Birikmesi Belirtileri Nelerdir?

Rahimde sıvı birikmesi sorunu, çoğu zaman herhangi bir belirti vermemektedir. Bu nedenle hastalığın erken teşhis edilmesi her zaman mümkün değildir. Bazı kadınlarda tüm belirtiler görülürken, bazılarında hiçbir belirti oluşmayabilir.

Hidrosalpinks (rahimde sıvı birikmesi) hastalığının belirtilerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Alt karın bölgesi ve kasıklarda ağrı,
• Pembemsi vajinal akıntı,
• Kasıklarda baskı hissi oluşması,
• Gebe kalamama,
• Cinsel ilişki sırasında ağrı yaşanması. Bu ağrılar vajinismus (vajina kaslarının istemsizce kasılarak cinsel ilişkiyi engellemesi) probleminde görülen ağrılar ile sıklıkla karıştırılır. Fakat vajinismus sorununda vajina çevresinde ağrı olurken, rahimde sıvı birikmesi sorununda kasıklarda ağrı olur.

Rahimde Sıvı Birikmesi Nedenleri Nelerdir?

Fallop tüpleri (yumurta kanalı) tarafından üretilen salgılar, karın boşluğuna doğru akmaktadır. Fakat yumurta kanalının tıkalı olması halinde salgılar, ters yönde ilerleyerek rahim içerisinde birikir.

Fallop tüplerinde tıkanıklığa ve rahimde sıvı birikmesine neden olan bazı hastalık ve durumlar aşağıdaki gibidir:

• Küretaj (Kürtaj): Küretaj, çoğu zaman gebeliği sonlandırma amacı ile kullanılsa da aslında bir rahim içi temizleme operasyonudur. Bu işlem sonrasında enfeksiyon ya da kanal tıkanıklığı oluşabilir ve rahimde sıvı birikmesi riski oluşur.
• Cinsel Yollarla Bulaşan Enfeksiyon ve Hastalıklar: Gonore (bel soğukluğu) ve klamidya (chlamydia trachomatis adlı bakterinin oluşturduğu enfeksiyon hastalığı) gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar, tedavi edilmediklerinde kadın üreme sisteminde çeşitli hasarların görülmesine neden olurlar. Rahimde sıvı birikmesi de bunlardan biridir.
• Fallop Tüplerinin Doğuştan Tıkalı Olması: Fallop tüplerinde (yumurta kanalı) yapışıklık olması sorunu, sonradan meydana gelebileceği gibi, doğumsal (konjenital) da olabilmektedir. Yumurta kanalında doğuştan yapışıklık olması halinde, ilerleyen yaşlarda rahimde sıvı birikmesi problemi görülebilmektedir.
• Bazı Hastalıklar: Verem (tüberküloz), over (yumurtalık) kanseri ve kolon (kalın bağırsağın bir bölümü) kanseri gibi bazı hastalıklar, fallop tüplerinde yapışıklığa sebep olarak, rahimde sıvı birikmesi probleminin görülmesine neden olurlar.
• Daha Önce Geçirilmiş Cerrahi Operasyonlar: Kadın üreme sistemi organlarını kapsayan ameliyatlar ve apandisit gibi alt karın bölgesine uygulanan ameliyatlar, yumurta kanalında yapışıklığa sebep olabilmektedir. Bunun sonucunda ise rahimde ve tüplerde sıvı birikmesi ile karşılaşılır.
• Endometriozis (Çikolata Kisti): Yumurta kanalında (fallop tüpleri) görülen kistik oluşumlar, bu bölgede tıkanıklığa yol açar ve hidrosalpinks (rahimde sıvı birikmesi) görülmesine neden olur.

Rahimde Sıvı Birikmesi Teşhisi

Rahimde ve tüplerde sıvı birikmesi (hidrosalpinks) tanısı, yalnızca özel tetkikler kullanılarak konulabilir. Teşhis için sadece hasta öyküsünü dinlemek yeterli değildir.

Rahimde sıvı birikmesi teşhisi için kullanılan tetkikler şu şekilde sıralanabilir:

• Histerosalpingografi (HSG): Halk arasında ilaçlı rahim filmi adı ile de bilinen bu tetkik, rahimde sıvı birikmesi teşhisi için sıklıkla kullanılır. Bu tetkik, adet bittikten sonraki haftada yapılmalıdır. Kişinin rahim ağzından içeriye doğru radyoopak bir madde verilir. Daha sonrasında X ışınları kullanılarak film çekilir. İlacın (radyoopak maddenin) geçtiği yerler belirlenir ve fallop tüplerinin şiştiği gözlemlenirse hidrosalpinks tanısı konulur. İşlem lokal (bölgesel) ya da genel anestezi ile yapılabilir.
• Ultrasonografi: Sağlıklı kişilere vajinal ultrason yapıldığında, fallop tüpleri fark edilemeyebilir. Fakat hidrosalpinks (rahimde ve tüplerde sıvı birikmesi) sorunu yaşayan bir kişinin ultrason sonucunda balon gibi şişmiş yumurta kanalları görülmektedir. Herhangi bir sebepten dolayı ultrasonografinin yetersiz kaldığı düşünülürse, kesin tanı için HSG (histerosalpingografi) tetkiki kullanılabilir.
• Laparoskopi: Laparoskopi hem tanı yöntemi hem de tedavi yöntemi olarak kullanılabilmektedir. Bu işlem anestezi altında yapılır. Karın bölgesine açılan 1 - 2cm’lik kesilerden içeriye kamera ve cerrahi aletler ile girilir. Rahim ve yumurtalıklar net bir biçimde görülür. Diğer yöntemlerin işe yaramadığı durumlarda tercih edilebilmektedir.

Rahimde Sıvı Birikmesi Nasıl Tedavi Edilir?

Rahimde sıvı birikmesi tedavisi için farklı seçenekler bulunmaktadır. Tedavi yöntemi seçilirken, kişilerin bebek yapıp yapmayacağı da göz önünde bulundurulmaktadır. Rahimde ve tüplerde sıvı birikmesi bitkisel tedavi yöntemleri ile tedavi edilemeyeceğinden dolayı, mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.

Hidrosalpinks (rahimde sıvı birikmesi) probleminin tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

Bebek Sahibi Olmak İsteyen Kadınlarda Hidrosalpinks Tedavisi

Erken teşhis edilen hidrosalpinks (rahimde sıvı birikmesi) vakalarında antibiyotik tedavisi yeterli olmaktadır. Fakat ilaç tedavisinden sonra problemin tekrar etme riski vardır. Eğer hidrosalpinks teşhisi gecikmişse ve gebelik oluşumunu engelliyorsa, cerrahi tedavi şarttır. Tıkanmış fallop tüpleri ameliyat ile alındıktan sonra kişiler, tüp bebek tedavisine başlayarak çocuk sahibi olabilirler.

Bebek Sahibi Olmak İstemeyen Kadınlarda Hidrosalpinks Tedavisi

Yumurta kanalında tıkanıklık oluşması halinde, yumurta hücreleri rahime ulaşamaz. Bunun sonucunda ise kadınların doğal yollardan gebe kalması ihtimali ortadan kalkar. Ayrıca rahimde biriken sıvıdan dolayı, bebeğin uterus (rahim) duvarına tutunması zorlaşır ve gebelik, düşük ile sonuçlanır.

Bebek sahibi olmak istemeyen hastalar genellikle ameliyat olmadan tedavi edilirler. Düzenli kontroller ve ağrı kesici ilaçlar, belirtilerin giderilmesini sağlar. Fakat bunların yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi tedavi de uygulanabilmektedir.

Rahimde Sıvı Birikmesi Tedavi Edilmezse

Rahimde sıvı birikmesi probleminin tedavi edilmesi, özellikle de bebek sahibi olmak isteyen kadınlar için oldukça önemlidir. Yumurtalık kanalları tarafından salgılanan sıvının birikmesi sonucunda, infertilite (kısırlık) görülebilir.

Eğer gebelik oluşmuşsa, sıvının rahime dolması sonucunda düşük doğum yapılabilir ya da ektopik (dış) gebelik ile karşılaşılabilir. Tedavinin geciktiği durumlarda yaşanan ağrılar da hastaların hayat kalitesini ciddi ölçüde düşürmektedir. Bu nedenle hidrosalpinks (rahimde sıvı birikmesi) mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sorundur.

Rahimde Sıvı Birikmesi Ameliyatı

Rahimde sıvı birikmesi tedavisi, altta yatan sebebe yöneliktir. Cerrahi operasyonlarda asıl amaç, tıkanmış fallop tüpünü almaktır. Böylece sorunun tekrarlaması ihtimali kalmamaktadır.

Hidrosalpinks (rahimde sıvı birikmesi) ameliyatı, laparoskopik (kapalı) yöntem kullanılarak yapılmaktadır. Böylece komplikasyon (yan etki) riski azalır ve iyileşme süresi kısaltılır. Eğer hastada yumurtalık kanseri gibi bir hastalık varsa sadece fallop tüpleri değil, kanserli dokuların tümü alınır. Ameliyat sonrası dönemde ihtiyaç halinde kemoterapi ve radyoterapi de kullanılabilmektedir.

Hamilelikte Rahimde Sıvı Birikmesi

Gebelik sırasında rahimde sıvı birikmesi sorunu ile karşılaşılması halinde, gebeler yakından takip edilirler. Ayrıca düşük riski ve dış gebelik yönünden de değerlendirilmeleri gerekmektedir. Eğer gebelik devam ediyorsa, bebeğe zarar vermeyecek bazı ilaçlar reçete edilmektedir. Bu süreçte herhangi bir ilaç ya da takviye gıda almadan önce mutlaka uzman görüşü alınmalıdır.

Rahimde Sıvı Birikmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Rahimde sıvı birikmesi, çoğu zaman herhangi bir belirti vermeden ilerler. Pembe renkli vajinal akıntı ya da sürekli olarak kasık ağrısı yaşanması gibi belirtiler fark edilirse zaman kaybedilmeden bir kadın hastalıkları ve doğum (jinekoloji) uzmanına başvurulmalıdır.

Ayrıca gebe kalamama probleminin de altta yatan sebebinin hidrosalpinks (rahimde sıvı birikmesi) olabileceği unutulmamalıdır. Kişiler, herhangi bir anormal durum fark ederlerse rutin kontrol tarihini beklemeden bir hekime muayene olmalıdır.