Di George Sendromu

Di George Sendromu Nedir?

Di George Sendromu, bebeğin anne gelişimi sırasında anormal hücre göçü ve belirli hücre ve dokuların gelişmesinden kaynaklanan birincil bir bağışıklık yetmezlik hastalığıdır. Gelişimsel kusurun bir parçası olarak, timüs (bağışıklık hücrelerinin eğitildiği ve komuta edildiği organımız) bezi etkilenebilir ve T lenfosit (hücresel bağışıklıkta rol alan hücreler) üretimi bozulabilir. Bunun sonucu olarak da düşük T lenfosit sayılarına ve sık enfeksiyonlar meydana gelebilir.  

DiGeorge Sendromu (DGS), hücresel (T hücre) eksikliği, doğuştan kalp hastalığı ve hipokalsemi (kanda düşük kalsiyum seviyeleri) ile karakterize birincil bir bağışıklık sistemi yetmezliktir.  

DGS, bebek gelişimi sırasında belirli dokuların anormal oluşumundan kaynaklanır. Bebek gelişimi sırasında, çeşitli dokular ve organlar genellikle tek bir hücre grubundan ortaya çıkar. Sonuç olarak bu hücre grubundan gelişen doku ve organlar kişilerde ilgisiz görünse de, benzer bir kökene sahiptirler. Bu sebeple etkilenen bir hücre kökü çok farklı belirtiler ile kendini gösterebilir.  

DGS'deki diğer kusurlarda olduğu gibi, T lenfosit bozukluğu hastadan hastaya değişir. DGS'li çok az sayıda hastada timus tamamen yoktur, bu nedenle T hücrelerinin sayısı oldukça düşüktür. Bu hastalar, ciddi şekilde bağışıklığı baskılanmış oldukları için acil tıbbi yardıma ihtiyaç duyarlar. DGS'li hastaların çoğunda daha az şiddetli veya hafif eksiklikler vardır. 

DGS'li hastalar, yarık damak, damakta zayıf fonksiyon, gecikmiş konuşma gelişimi ve beslenme ve yutma güçlüğü gibi çeşitli başka gelişimsel anormalliklere sahip olabilir. Ek olarak, bazı hastalarda öğrenme güçlüğü, davranış sorunları, psikiyatrik bozukluklar ve hiperaktivite bozukluğu da vardır. Örneğin şizofreni, genel popülasyondaki oranla karşılaştırıldığında DGS'li hastalarda daha yüksek oranda ortaya çıkar. 

Di George Sendromu Belirtileri Nelerdir? 

DiGeorge sendromu birbiriyle alakasız gibi görülebilecek birden fazla ve farklılıkta belirti ve şikayetlere sebebiyet verebilir. Bu belirti ve şikayetler kişiden kişiye göre değişebilir. Bir kişide görülen belirtiler farklı bir kişide görülenden farklı olabilir.  

En yaygın belirti ve şikayetlerden bazıları aşağıdaki gibi olabilir: 

Öğrenme ve davranış problemleri: Bazı bebekler yürümeyi veya konuşmayı öğrenmede gecikmeler yaşayabilir. Öğrenme güçlükleri, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu veya otizm gibi bazı belirtiler görülebilir. Bu çocuklar yaşıtlarına göre çok daha hareketli olabilir.  

Konuşma ve işitme problemleri: Sık kulak enfeksiyonlarına bağlı geçici işitme kaybı, yavaş konuşma ve burundan gelen tiz bir sese sahip olma gibi belirtiler görülebilir.  

Ağız ve beslenme problemleri: Ağzın veya dudağın üstündeki bir boşluk (yarık dudak veya damak), beslenme güçlüğü ve bazen yiyecekleri burundan geri getirme gibi belirtiler görülebilir.   

Kalp problemleri: Di George hastalığına sahip bazı çocuklar ve yetişkinler doğumdan itibaren kalp kusurlarına sahiptir. Bu bazı kişilerde hiçbir bulgu ve belirti vermezken bazı kişilerde ise çabuk yorulma veya nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.  

Hormon problemleri: Di George sendromuna bağlı olarak yetersiz çalışan bir paratiroid bezi (hipoparatiroidizm) görülebilir. Bunun sonucu olarak da el ve ayaklarda titreme ve nöbetler gibi sorunlara yol açabilir  

Diğer belirti ve şikayetler aşağıdaki gibi olabilir:  

Enfeksiyon sıklığında artış: Kulak enfeksiyonları, oral pamukçuk ve göğüs enfeksiyonları gibi enfeksiyonlara yakalanma riski daha yüksektir çünkü bağışıklık sistemi (vücudun hastalığa karşı doğal savunması) normalden daha zayıftır.

Bazı otoimmun problemler: Kemik, kas ve eklem sorunları görülebilir. Genellikle bacak ve dizde ağrılar, alışılmadık derecede kavisli omurga (skolyoz) ve romatoid artrit gibi bazı otoimmun rahatsızlıklar görülebilir.  

Kısa boy: Çocuklar ve yetişkinler ortalamadan daha kısa ölçülere olabilirler.  

Akıl sağlığı problemleri: Yetişkinlerin şizofreni ve anksiyete bozuklukları gibi sorunlara sahip olma olasılığı normal insanlara göre daha yüksektir. 

Di George Sendromu Nedenleri Nelerdir? 

DiGeorge sendromuna 22q11 delesyonu adı verilen bir problem neden olur. Bu, bir kişinin DNA'sında küçük bir genetik materyal parçasının eksik olduğu lokasyonun tarif edilme biçimidir. 

Kromozomlar genetik mirasımızı taşıyan şifrelerimizdir. Bu şifrelerin her biri bize has proteinlerimizi, hücrelerimizi ve dokularımızı oluşturur. Kromozomlar 22 çift ve cinsiyet kromozomlarından oluşur.  

Kromozomlar rahatça incelenebilmek için insanlar tarafından sayılar verilerek ele alınır. Bu ele alınma sırasında bantlandırmalar da yapılmaktadır. Örneğin, "kromozom 22q11", kromozom 22'nin uzun kolundaki 11 bandına karşılık gelir. Bu bantlarda çok fazla gen bulunur. 22q11.2DS, bir kromozomda birçok genin eksik olduğu ve delesyonu olan bir kişinin bunu çocuklarına aktarabildiği bitişik bir delesyon sendromu olarak kabul edilir. 

10 vakadan yaklaşık 9'unda hamileliğe yol açan yumurta veya spermde DNA parçası eksiktir. Bu eksiklik sperm ve yumurta yapıldığında tesadüfen olabilir. Hamilelik öncesinde veya sırasında yapılan hiçbir şeyin sonucu değildir. 

Bu durumlarda, genellikle ailede Di George sendromu öyküsü yoktur ve diğer çocuklara tekrar olma riski çok azdır. 10 vakadan yaklaşık 1'inde (% 10), 22q11 delesyonu DiGeorge sendromu olan bir ebeveyn tarafından çocuğa aktarılır ancak hafifse sahip olduklarını fark etmeden ömürlerini tamamlayabilirler.  

Di George Sendromu Teşhisi

DGS tanısı, doğrulayıcı genetik test ile birlikte doğumda mevcut olan veya doğumdan hemen sonra gelişen belirti ve semptomlara dayanarak yapılır. 

Bazı bebeklerde DGS'nin özelliği olan yüz özellikleri doğuştan olarak olabilir ve doğum anında doktorlar tarafından şüphe duyulabilir. Etkilenen bebekler ayrıca hipoparatiroidizmin bir sonucu olarak düşük kan kalsiyum seviyeleri gösterebilir. Bu, rutin bir kan testinde düşük kan kalsiyumu olarak ortaya çıkabilir veya düşük kalsiyum nedeniyle nöbetler geçirebilir. 

Etkilenen bebekler ayrıca bir kalp kusurunun belirti ve semptomlarını gösterebilir. Bunlar, rutin bir fizik muayenede tespit edilen bir kalp üfürümünü içerebilir. Kalp yetmezliği belirtileri gösterebilirler. Arteryel kanlarında oksijen içeriği düşük olabilir ve "mavi" veya siyanotik görünebilirler. 

Etkilenen bebeklerde düşük T lenfosit seviyeleri nedeniyle enfeksiyon gelişebilir. Bazı çocuklarda klasik özelliklerin tamamı mevcuttur ve DGS tanısı çok erken konulur. Diğer insanlarda, tüm farklı organ ve dokular etkilenmeyebilir ve dahil olan organ ve dokular farklı derecelerde bozulabilir böylece sunum daha ince olur ve hayatın ilerleyen dönemlerine kadar teşhis yapılmaz. 

Geçmişte, DGS tanısı genellikle, yukarıda açıklanan tüm karakteristik bulgular, doğrulayıcı bir genetik test elde edilmeden mevcut olduğunda yapılırdı. Ne yazık ki, bu birçok hafif vakanın gözden kaçmasına neden olur. Son yıllarda genetik test daha yaygın olarak kullanılmaktadır. 

DGS'nin klinik tanısı olan hastaların yaklaşık % 90'ında 22q11.2 konumunda 22q11.2 numaralı kromozomun belirli bir kısmında mikrodelesyon adı verilen küçük bir silinme vardır. Bu genellikle FISH analizi (Floresan In Situ Hibridizasyon için) adı verilen bir kan testiyle tanımlanır.

FISH testi, DGS teşhisini daha kesin ve daha yaygın hale getirdi. 22q11.2 silinmelerinin yaklaşık % 90'ı kendiliğinden meydana gelir ve çocuğun anne veya babasından aktarılmamıştır. Teşhis konulduktan sonra, genetik danışmanlık kritik önem taşır ve testler ebeveynlere ve diğer aile üyelerine sunulmalıdır. 

Di George Sendromu Tedavisi

Di George sendromunun tedavisi olmamasına rağmen, tedaviler genellikle kalp kusuru veya yarık damak gibi kritik sorunları düzeltebilir. Diğer sağlık sorunları ve gelişimsel, zihinsel sağlık veya davranış sorunları gerektiği şekilde ele alınabilir veya izlenebilir. 

22q11.2 delesyon sendromu olarak bilinen Di George sendromunun için tedaviler ve terapi aşağıdakiler için müdahaleleri içerebilir: 

Hipoparatiroidizm: Hipoparatiroidizm genellikle kalsiyum takviyeleri ve D vitamini takviyeleri ile yönetilebilir. 

Kalp kusurları: 22q11.2 delesyon sendromuyla ilişkili çoğu kalp kusuru, kalbi onarmak ve oksijen bakımından zengin kan tedarikini iyileştirmek için doğumdan hemen sonra ameliyat gerektirir. Bu onarıcı cerrahi işlemler bebeğin ameliyatı kaldırabileceği en kısa zamanda planlanır.  

Zayıf timus bezi işlevi: Çocuğunuzun zayıf timik işlevi varsa, enfeksiyonlar sık olabilir ancak şiddetli olmayabilir. Bu enfeksiyonlar genellikle soğuk algınlığı ve kulak enfeksiyonları olarak görülür. Enfeksiyonlar genellikle herhangi bir çocukta olduğu gibi tedavi edilir. Sınırlı timik fonksiyonu olan çoğu çocuk normal aşı programını takip eder. Orta derecede timus bozukluğu olan çoğu cocuğun bağışıklık sistemi işlevi yaşla birlikte iyileşir. 

Şiddetli timus disfonksiyonu: Timusun bozulması şiddetliyse veya timüs yoksa, çocuğunuz bir dizi ciddi enfeksiyon riski altındadır. Tedavi, timus dokusunun, kemik iliğinden özel hücrelerin veya hastalıkla savaşan özelleşmiş kan hücrelerinin nakledilmesini gerektirir. 

Yarık dudak ve damak: Yarık damak veya dudaktaki anormallikler genellikle cerrahi olarak onarılabilir. 

Genel gelişme: Çocuğunuz muhtemelen konuşma terapisi, mesleki terapi ve gelişim terapisi dahil olmak üzere bir dizi terapiden faydalanacaktır. 

Ruh Sağlığı hizmetleri: Geliştiği takdirde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), otizm spektrum bozukluğu, depresyon veya diğer akıl sağlığı veya davranış bozukluklarının tedavisi önerilebilir. 

Di George Sendromu Tedavi Edilmezse

Di George sendromu tedavi edilmediği takdirde gelişen komplikasyonlar sebebiyle tıbben doktorların sıklıkla uğraştığı bir rahatsızlıktır. 

Bu sendromun tedavi edilmediği takdirde aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Kalp kusurları: Di George Sendromu genellikle yetersiz oksijen bakımından zengin kan beslemesine neden olabilecek kalp kusurlarına neden olur. Bu kalp kusurları aşağıdaki gibi olabilir.

• Ventriküler Septal Defekt: Kalbin alt odacıkları arasında bir delik bulunması.
• Truncus Arteriosus: Kalpten çıkan iki damar yerine yalnızca bir büyük damar olması.
• Fallot Tetralojisi: Dört anormal kalp yapısının bir kombinasyonu. 

Timus bezi disfonksiyonu: Göğüs kemiğinin altında bulunan timus bezi, bir tür beyaz kan hücresi olan T hücrelerinin olgunlaştığı yerdir. Enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olmak için olgun T hücrelerine ihtiyaç vardır. Di George Sendromlu çocuklarda timus bezi küçük veya eksik olabilir, bu da zayıf bağışıklık fonksiyonuna ve sık, şiddetli enfeksiyonlara neden olabilir. 

Yarık dudak: Di George Sendromunun yaygın bir durumu, yarık damaktır. Bu durum ağzın çatısında (damak) bir açıklık (yarık) olarak kendini gösterir. Mevcut olabilecek damakta daha az görünür olan diğer anormallikler, konuşmada yutmayı veya belirli sesler çıkarmayı zorlaştırabilir. 

Hipoparatiroidizm: Kalsiyum ve fosfor seviyelerini kandaki miktarına reseptörler aracılığıyla bakarak düzenleme yapan boyundaki organımız paratiroid bezidir. Bu hastalık bu bezlerin normalden çok daha az hormon salgılamasına ve bu bezlerin küçülmesine sebebiyet verebilir. Az çalışan paratiroid bezlerinin sonucunda da kandaki kalsiyum seviyeleri istenenden az olur. Buna karşın fosfor seviyeleri de vücut için gerekenden fazla miktarlara gelir.  

Otoimmün bozukluklar: Küçük veya eksik timüs nedeniyle bağışıklık fonksiyonu zayıf olan kişilerde, romatoid artrit veya Graves hastalığı gibi otoimmün bozukluk riski de artabilir.  

Farklı yüz özellikleri. Di George Sendromu olan bazı kişilerde bir dizi özel yüz özelliği mevcut olabilir. Bunlar arasında küçük, alçak kulaklar, kısa genişlikte göz açıklıkları (palpebral fissürler), nispeten uzun bir yüz, genişlemiş bir burun ucu (yumrulu) veya üst dudakta kısa veya düzleştirilmiş bir oluk olabilir. 

Öğrenme, davranışsal ve ruhsal sağlık sorunları: Di George Sendromu, beynin gelişimi ve işlevi ile ilgili sorunlara yol açarak öğrenme, sosyal, gelişimsel veya davranışsal sorunlara neden olabilir. Hiperaktivite bozukluğu veya otizm bu sendroma sahip çocuklarda ortaya çıkabilen rahatsızlıklardandır.  

Diğer problemler: İşitme bozukluğu, zayıf görme, solunum sorunları, zayıf böbrek fonksiyonu ve kişinin ailesi için nispeten kısa boy gibi çok sayıda tıbbi durum Di George Sendromu ile ilişkilendirilebilir 

Di George Sendromuna Ne İyi Gelir?

Aşağıdaki yöntemler ve davranışlar Di George sendromuna bağlı olarak görülen belirti ve şikayetlerin azaltılmasına ve hastaların sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir.  

Bu yöntemler ve davranışlar:

• Di George sendromu fazla komplikasyona sebep olabilecek ciddi bir rahatsızlıktır. Bu hastalığın tedavisinde ciddi bir tıbbi ekibin çalışması gereklidir. Bu multidisipliner çalışmayı yerine getirebilecek donanımlı bir hastaneye gerek duyulur. Hastaların bu amaçla sağlık hizmetlerine yeterince ve etkin ulaşması tavsiye edilmektedir. Bu amaçla çocuk hastalıkları uzmanı, kardiyoloji uzmanı, genetik hastalıkları uzmanı, immunolojist, enfeksiyon hastalıkları uzmanı ve bir endokrinoloji hastalıkları uzmanı ile düzenli muayeneler gerekebilir. 
• Hipoparatiroidizme bağlı olarak görülen şikayetlerin azaltılması için kalsiyum açısından zengin ve fosfor içeriği düşük olan gıdalar ile beslenmek gerekir. Bu sebeple yeşil yapraklı sebzeleri tüketmek gerekirken tam tahıl içerikle besinlerden kaçınmak gereklidir.  
• Pisi balığı adı verilen bir balık türünde otoimmun rahatsızlıklara bağlı olarak görülen şikayetlerin azaltılmasına yardımcı olabilecek besin içeriği bulunur. Bu sebeple bu hastalara bu tür balıkların tüketilmesi tavsiye edilir.  

Di George Sendromuna Ne İyi Gelmez?

Aşağıdaki yöntemler ve davranışlar Di George sendromuna bağlı olarak görülen belirti ve şikayetlerin artmasına sebebiyet verebilir. Hastaların hayat kalitesini düşürebilir.   

Bu yöntemler ve davranışlar:

• Di George sendromu teşhisi almış kişilerde hastalığa bağlı olarak sık enfeksiyonlar geçirilebilir. Sık enfeksiyon geçiren kişilerin enfeksiyondan etkilenme derecesi normal insanlar gibi olabilir. Buna aldanmamak gerekir. Bu kişilerin ömür boyu takip edilmesi gerekir çünkü zamanla enfeksiyonların şiddeti artabilir. Kişiler basit bir enfeksiyonu çok şiddetli ve ölümcül geçirebilir.  
• Alkol ve sigara hali hazırda yetersiz hücrelere sahip olan bağışıklık sistemine zarar verebilir. Bu sebeple Di George sendromuna sahip kişilerde bu zararlı maddelerin tüketilmesi oldukça tehlikelidir.  
• Egzersizden uzak bir yaşam bağışıklık sisteminin daha da zayıflamasına sebep olabilir. Bu kişilerde günlük egzersiz oldukça önemlidir.  

Di George Sendromu İlaçları

Di George sendromunu direkt kesin olarak tedavi edebilecek bir ilaç bulunmamaktadır. Bu hastalarda meydana gelen enfeksiyonların tedavisi için bazı antibiyotikler verilebilir. Bu antibiyotik dışında hastalara kalsiyum takviyelerini sağlayacak haplar da verilebilir.  

Bu antibiyotikler:

Hangi antibiyotiğin nasıl kullanacağı hastalığın türü gibi bazı faktörlere bağlı olarak farklılık gösterecektir. Hastalığa sebep olan bakterin, hastaların enfeksiyondan etkilenme derecesi ve hastanın genel sağlığı gibi faktörler antibiyotik seçimini doktorlar açısından değiştirir.

Di George sendromuna bağlı olarak hasta durumu ağır ise ve enfeksiyon şiddetli geçiriliyorsa hastane ortamında damar yoluyla antibiyotik verilmesi gerekebilir çünkü bu hastalar zayıf bir bağışıklık sistemine sahiptirler. 

Bu ilaçlar:

• Amoksisilin klavunat 
• Sulbaktam 
• Ampisilin 
• Sefalosporinler 
• Klindamisin 
• İmipenem 
• Piperasilin  

Olası yan etkiler: Antibiyotik alerjisi olan kişilerde deri döküntüleri görülebilir. Buna ek olarak ishal, bulantı, kabızlık ve hazımsızlık şikayetleri de meydana gelebilir. 

Di George Sendromu Ameliyatı

Di George sendromuna bağlı olarak yapılması gereken bazı cerrahi tedavi yöntemleri vardır. Meydana gelen yarık damak ve kalp problemlerinin cerrahi olarak onarılması gerekir. Bu hastaların yaşam kalitesi ve yaşamın devam edebilmesi için son derece önemli ve gereklidir.  

Yarım Damak Cerrahisi

Damak onarımı ameliyatı genellikle bebek 6 ila 12 aylıkken yapılır. Ağzın çatısındaki boşluk kapatılır ve damağın kasları ve çeperi yeniden düzenlenir. Yara eriyebilen dikişlerle kapatılır. Operasyon genellikle yaklaşık 2 saat sürer ve genel anestezi kullanılarak yapılır. Çocukların çoğu 1 ila 3 gün hastanede kalır ve yine onlarla kalmanız için düzenlemeler yapılabilir. Damak onarımından kaynaklanan yara izi ağız içinde olacaktır. 

Kalp Onarım Cerrahileri

Di George sendromuna bağlı olarak görülen kalp defektlerinin hepsinde cerrahi gerekmeyebilir. Kalbin ne kadar etkilendiğinin sonucuna göre cerrahi işlemler planlanabilir. Bazı bebekler ve çocuklarda hiçbir cerrahi işlem gerekmeksizin sadece takip edilmeyle durum geçiştirilebilirken bazılarında ise acil cerrahi müdahaleler gerekebilir. 

Genellikle cerrahi işlemler kişileri enfeksiyon ve komplikasyonlara daha açık hale getirir ancak uygulanması kesin olarak gereklidir.  

Ventriküler septal defekt varlığında bir yama yardımıyla açıklıklar kapatılmaya çalışılır. Genellikle açıklık cerrahi olarak müdahale olmadan kapanmayacağı zaman bu onarım cerrahisine başvurulur.  

Fallot tetralojisi varlığında da cerrahi onarım gerekebilir. Yine ventriküler septal defekt yama ile kapatılmalıdır. Bu esnada damarların normal anatomik yapıya getirilmesi gerekilir.  

Bu cerrahi işlemler oldukça büyük operasyonlar ile yapılır. Bu sebeple ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası bakım son derece önemlidir.  

Di George Sendromu için Hangi Doktora Gidilir?

Di George sendromuna bağlı olarak görülen belirtiler ve şikayetler genellikle doğum sırasında veya sağlıklı bebeğin rutin muayeneleri sırasında ortaya çıkabilir. Belirtilerin varlığında çocuk hastalıkları uzmanı rahatsızlıktan şüphelenirse teşhis için gerekli tetkikleri yapmak isteyebilir.  

Doğumda bazı belirtiler Di George sendromundan şüphe duyulmasına sebebiyet verebilir. Genellikle ilk doktor muayenesinde görülen bu belirtilerde sendromun araştırılması yapılmalıdır. Şiddetli kalp kusuru ve yarık damak gibi bazı belirtiler doğumun hemen sonrasında kolayca görülebilir. Bu belirtilerin varlığında teşhis testleri büyük olasılıkla çocuğunuz hastaneden çıkmadan başlar. 

Sağlıklı bebek ziyaretlerinde aile doktorunuz veya çocuk doktorunuz zamanla ortaya çıkan bir dizi hastalık veya rahatsızlık nedeniyle bu bozukluktan şüphelenebilir. Sık görülen enfeksiyonlar bu rahatsızlık için uyarıcıdır.  

Ailenin şüphelenmesi gereken belirti ve şikayetler:

• Yaşıtlarına göre öğrenmede gecikme ve konuşmada güçlük geçen çocuklar değerlendirilmelidir. 
• Yarık damak ve dudağa sahip olmanın sonuçlarından olan yetersiz kilo alımına ek olarak görülen sık enfeksiyonlar da Di George sendromu açısından değerlendirilmelidir. 
• Hastalarda sık görülen kulak enfeksiyonları ve buna bağlı olarak işitme problemleri Di George sendromunun bir parçası olabilir.