Diyabetik Ayak
Diyabetik ayak rahatsızlığı, hastaların, kan şekerlerinde görülen uzun süreli yükseklik nedeniyle oluşan ayak problemleri olup, bilinen bir tedavisi yoktur.
Diyabetik Ayak Nedir?
Diyabetes Mellitus (DM) tüm dünyada ve ülkemizde sıklıkla görülen ciddi bir hastalıktır. Diyabetik hastalarda kronik dejeneratif etkilerinin yanı sıra (nefropati, retinopati, nöropati ateroskleroz) nöropatiyle (sinirlerde meydana gelen hasar) birlikte ortaya çıkan ülser kangren, enfeksiyon gibi durumlar hastalığın ilerlemesine neden olabilir.
Diyabet hastalığına sahip olan insanlar, uzun süreli yüksek kan şekeri seviyeleri nedeniyle gelişen ayak problemlerine eğilimlidir. Diyabetik nöropati ve periferik vasküler (damar) hastalık ortaya çıkan temel iki ayak problemidir ve her iki durumda ciddi olabilir.
Diyabet hastalığı, kusurlu veya yetersiz insülin üretimine ve insüline karşı düşük duyarlılığa neden olan bir hastalıktır. İnsülin, hücrelerin enerji kullanmak için kandaki şekeri emmesine yardımcı olan önemli bir hormondur.
Bu süreç düzgün çalışmadığında, şeker kanda dolaşarak kalır ve sağlık sorunlarına neden olur. Kanda uzun süre bulunan yüksek şeker seviyeleri, ayaklar da dahil olmak üzere vücudun birçok bölgesine zarar verebilir. Diyabet, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tüm ayak amputasyonlarının yüzde 50'sinden sorumludur.
Diyabetli kişilerde ortaya çıkan iki ana ayak problemi:
Diyabetik Nöropati
Diyabetik nöropati, diyabet veya düşük kan şekerinin neden olduğu periferik sinir bozukluğudur. En yaygın diyabetik nöropati türleri ayaklarda duyu ile ilgili sorunlara neden olur. Diyabet hastalığı zamanla, ayaklarda uyuşukluğa yol açan sinir hasarına neden olabilir. Bu, diyabetli kişilerin ekstremitelerinde his duyarlılıklarını hassasiyetini zorlaştırabilir. Bu durum, diyabetli bir kişinin ayaklarda tahriş, ağrı veya enfeksiyon hissetmesini de zorlaştırır. Bu duyu eksikliği, kesik, yara ve kabarcık riskinde artışa neden olabilir. Eğer kişi enfeksiyon için tedavi almazsa, ülserler ve hatta kangren gelişebilir.
Periferik Vasküler Hastalık
Diyabet, arterler (atardamarlar) da dahil olmak üzere kan damarlarında değişikliklere yol açar. Periferik vasküler hastalıkta, yağ birikintileri beyin ve kalbin ötesindeki damarları bloke eder. El ve ayak gibi ekstremitelere ve ekstremitelere giden kan damarlarını etkileme eğilimindedir ve her ikisine de kan akışını azaltır. Kan akışının azalması ağrıya, enfeksiyona ve yavaş iyileşen yaralara yol açabilir. Bir kişi ciddi bir enfeksiyon geliştirirse, doktor amputasyon önerebilir.
Diyabetik Ayak Belirtileri Nelerdir?
Diyabetin ayak semptomları kişiden kişiye değişir ve kişinin o sırada yaşadığı belirli sorunlara bağlı olabilir.
Bununla birlikte, belirtiler şunları içerebilir:
- Duyu kaybı,
- Uyuşma veya karıncalanma hissi,
- Kabarcıklar veya ağrısız diğer yaralar,
- Cilt renk değişikliği ve sıcaklık değişiklikleri,
- Kırmızı çizgiler,
- Drenajlı veya drenajsız yaralar,
- Ağrılı karıncalanma,
Bazı durumlarda, diyabetik nöropati, yürüme güçlüğü ve ayak kaslarındaki bazı zayıflıklarla ilişkili olabilir.
Enfeksiyon ilerlerse kişide ayrıca ateş, titreme, kontrol edilemeyen kan şekeri, sarsılma, sendeleme, şok, kırmızılık gibi durumlardan bazıları görülür. Özellikle ayaklarda enfeksiyon belirtileri yaşayan diyabetli herhangi bir kişi acil tedavi almalıdır.
Diyabet ayrıca kan basıncını, sindirim sistemini, mesane fonksiyonunu ve cinsel organları kontrol eden otonom sinirleri de etkileyebilir. Otonom sinirlerle ilgili sorunlar baş dönmesi, hazımsızlık, ishal veya kabızlık, mesane kontrolünde zorluk ve iktidarsızlığa neden olabilir.
Diyabetik Ayak Nedenleri Nelerdir?
2013 yılında yapılan bir çalışmada, kan şekeri ile yara iyileşmesi arasında açık bir ilişki bulunmuştur. Araştırmalar, kronik diyabet yaraları nedeniyle ameliyat edilen kişilerin ameliyat sırasında kan şekerini iyi kontrol etmeleri durumunda tamamen iyileşme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur.
Diyabet, vücudun enerji için kan dolaşımından glikoz almasına ve kullanmasına izin veren bir hormon olan insülin üretiminde bozulmaya veya duyarlılığa neden olur. İnsülindeki bu bozulma, vücudun kan şekeri seviyelerini yönetmesini zorlaştırır. Kan şekeri sürekli olarak yüksek olduğunda, beyaz kan hücrelerinin (akyuvarlar) işlevini bozar. Beyaz kan hücreleri, bağışıklık sisteminde merkezi olarak rol alır. Beyaz kan hücreleri düzgün işlev göremediğinde, vücut bakterilerle savaşamaz ve yaraları kapatamaz.
Kontrolsüz diyabetli kişiler zayıf kan dolaşımı geliştirebilir. Dolaşım yavaşladıkça, kan daha yavaş hareket eder, bu da vücudun besin maddelerini yaralara iletmesini zorlaştırır. Sonuç olarak, yaralanmalar yavaş iyileşir veya hiç iyileşmeyebilir.
Diyabet ayrıca yara iyileşmesini de etkileyebilen nöropatiye (sinir hasarı) neden olabilir. Kontrolsüz kan şekeri sinirlere zarar verebilir, bölgedeki hisleri duyarsızlaştırabilir. Bir kişi bir yaralanmanın farkında değilse, yaranın kötüleşmesine izin verebilecek tedavi alamayabilir. Yavaş iyileşme ve bölgedeki azalmış duyunun bir kombinasyonu enfeksiyon riskini önemli ölçüde artırır.
Tip 1 veya tip 2 diyabetli insanlarda, yarada bakteriyel bir enfeksiyon geliştirme riski artar.
Bu riski artırabilecek faktörler şunları içerir:
- Terleme bozukluğu,
- Kuru ve çatlak cilt,
- Ayak tırnağı enfeksiyonları,
- Charcot’un ayağı gibi ayak anormallikleri,
Diyabetin yara iyileşmesini etkileyebileceği diğer yollar şunlardır:
- Büyüme ve iyileşme hormonlarının azaltılması
- Yeni kan damarlarının üretim ve onarımında azalma
- Zayıflamış bir cilt,
- Azaltılmış kollajen üretimi
Diyabetik Ayak Teşhisi
Diyabetik nöropati genellikle hastanın semptomları, tıbbi öyküsü ve fizik muayenesi ile klinik olarak teşhis edilir.
Doktorunuz; Genel kas gücü ve tonu, tendon refleksleri, dokunma ve titreşime duyarlılık, fizik muayeneyle birlikte, diyabetik nöropatiyi teşhis etmeye yardımcı olmak için belirli testler yapabilir.
Bununla birlikte, sinir fonksiyonunun kaybını gerçekten ölçerek durumu kesin olarak teşhis edebilen başka testler de vardır. Bazı hastalarda diğer sinir sistemi fonksiyon testleri de yapılabilir. Tüm diyabetli hastaların yaklaşık %45 ile %50'sine sonunda bir tür nöropati teşhisi konur.
Bu testler;
- Duyu testi: Bu noninvaziv test, sinirlerinizin titreşime ve sıcaklık değişikliklerine nasıl tepki verdiğini söylemek için kullanılır.
- Sinir iletim testi: Bu test kollarınız ve bacaklarınızdaki sinirlerin elektrik sinyallerini ne kadar hızlı ilettiğini ölçer. Genellikle karpal tünel sendromunu teşhis etmek için kullanılır.
- Kas yanıtı testi: Elektromiyografi (EMG) olarak adlandırılan bu test genellikle sinir iletim çalışmaları ile yapılır. Kaslarınızda üretilen elektrik boşalımlarını ölçer.
- Otonom test: Farklı pozisyonlarda olduğunuzda kan basıncınızın nasıl değiştiğini ve normal terleme yapıp yapmadığınızı belirlemek için özel testler yapılabilir.
Diyabetik Ayak Tedavisi
Diyabetik nöropatinin bilinen bir tedavisi yoktur.
Tedavinin amaçları:
- Hastalığın yavaş ilerlemesi,
- Ağrı gidermek,
- Komplikasyonları yönetme ve işlevi geri yükleme
Hastalığın yavaş ilerlemesi
Kan şekerinizi hedef aralığınızda sürekli tutmak sinir hasarını önlemenin veya geciktirmenin anahtarıdır. İyi kan şekeri yönetimi, mevcut semptomlarınızdan bazılarını bile iyileştirebilir. Doktorunuz, yaşınız, ne kadar süredir şeker hastalığınız ve genel sağlığınız dahil olmak üzere sizin için en iyi hedef aralığını bulacaktır.
Kan şekeri seviyelerinin kişiselleştirilmesi gerekebilir. Ancak, genel olarak, Amerikan Diyabet Derneği, diyabetli çoğu insan için aşağıdaki hedef kan şekeri seviyelerini önerir:
- Yemeklerden önce litre başına 4.4 ve 7.2 milimol (mmol / L) olan 80 ile 130 mg / dL arasında
- Yemeklerden iki saat sonra 180 mg / dL'den (10,0 mmol / L) az
Nöropatinin daha da kötüleşmesini önlemenin veya diğer önemli yolları arasında kan basıncınızı kontrol altında tutmak, sağlıklı bir kiloyu korumak ve düzenli fiziksel aktivite yapmak yer alır.
Ağrıyı hafifletmek
Diyabetle ilişkili sinir ağrısı için birçok reçeteli ilaç mevcuttur, ancak herkes için işe yaramazlar. Herhangi bir ilacı düşünürken, sizin için en iyi olanı bulmak için faydaları ve olası yan etkileri hakkında doktorunuzla konuşun. Diyabetik periferik nöropatiyi tedavi etmenin birincil odağı ağrı tedavisidir. Hafif vakalarda, bir kişi ibuprofen veya asetaminofen gibi reçetesiz satılan ilaçlar alabilir.
Komplikasyonları yönetme ve işlevi geri yükleme
Komplikasyonları yönetmek için, idrar yolu problemlerini tedavi eden doktor (ürolog) ve komplikasyonları önlemeye veya tedavi etmeye yardımcı olabilecek bir kalp doktoru (kardiyolog) gibi farklı uzmanlardan bakım almanız gerekebilir.
İhtiyacınız olan tedavi, sahip olduğunuz nöropatiye bağlı komplikasyona bağlıdır:
İdrar yolu problemleri: Bazı ilaçlar mesane fonksiyonunu etkiler, bu nedenle doktorunuz ilaçları durdurmayı veya değiştirmeyi önerebilir. Mesane bölgesine hafif bir basınç uygularken (göbek deliğinizin altında) sıkı bir idrara çıkma programı veya birkaç saatte bir idrar yapma (zamanlı idrara çıkma) bazı mesane sorunlarına yardımcı olabilir. Sinir hasarlı bir mesaneden idrarı çıkarmak için kendi kendine kateterizasyon dahil olmak üzere başka yöntemlere ihtiyaç duyulabilir.
Sindirim problemleri: Gastroparezi hafif belirtileri ve semptomları hafifletmek için - hazımsızlık, geğirme, bulantı veya kusma - doktorlar daha küçük, daha sık yemek yemeyi önerir. Diyet değişiklikleri ve ilaçlar gastroparezi, ishal, kabızlık ve bulantıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Ayakta dururken düşük tansiyon (ortostatik hipotansiyon): Tedavi alkolden kaçınmak, bol su içmek ve yavaşça oturmak veya ayakta durmak gibi pozisyonları değiştirmek gibi basit yaşam tarzı değişiklikleri ile başlar. Yatağın başı 6 ile 10 inç yükseltilmiş olarak uyumak, kan basıncında dalgalanmaları önlemeye yardımcı olur. Doktorunuz ayrıca karnınız için (abdominal cilt) sıkıştırma desteği önerebilir. Ortostatik hipotansiyonu tedavi etmek için tek başına veya birlikte çeşitli ilaçlar kullanılabilir.
Cinsel işlev bozukluğu: Ağızdan veya enjeksiyonla alınan ilaçlar bazı erkeklerde cinsel işlevi iyileştirebilir, ancak herkes için güvenli ve etkili değildir. Mekanik vakum cihazları penise kan akışını artırabilir. Kadınlar vajinal yağlarla rahatlama bulabilirler.
Diyabetik Ayağa Ne İyi Gelir?
Tıbbi tedaviler ağrıyı hafifletmeye yardımcı olsa da bir kişinin diyabetik periferik nöropatinin etkilerini hafifletmeye veya azaltmaya yardımcı olmak için evde alabileceği birkaç önlem vardır.
Aşağıdakilerden bazıları evde bacak ağrısını hafifletmek için en iyi seçeneklerden arasındadır.
Kan Basıncınızı Kontrol Altında Tutun
Yüksek tansiyonunuz ve diyabetiniz varsa, daha da büyük bir komplikasyon riskiniz vardır. Kan basıncınızı doktorunuzun önerdiği aralıkta tutmaya çalışın ve her ofis ziyaretinde kontrol ettirdiğinizden emin olun.
Egzersiz; Her Gün Aktif Olun
Egzersiz kan şekerini düşürmeye yardımcı olur, kan akışını iyileştirir ve kalbinizi sağlıklı tutar. Düzenli, orta derecede egzersiz yapmak, kan akışının iyileştirilmesi gibi bir dizi sağlık yararına sahiptir. Geliştirilmiş kan akışı bacaklara oksijen ve besinleri getirmeye yardımcı olur. Amerikan Diyabet Derneği, diyabetli yetişkinlerin çoğu için haftada 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapılmasını önermektedir. Ayrıca, birkaç hızlı aktivite patlaması için 30 dakikada bir oturmaktan mola vermek iyi bir fikirdir.
Diyabetik periferik nöropatisi olan kişiler, fiziksel aktivite seviyelerini arttırırlarsa semptomlarında bir azalma yaşayabilirler.
Egzersize başlamadan önce doktorunuzla veya fizyoterapist ile konuşun. Bacaklarınızda duyularınız azaldıysa, yürüme gibi bazı egzersiz türleri diğerlerinden daha güvenli olabilir. Ayak yaralanmanız veya ağrınız varsa, yaralı ayağınıza ağırlık vermeyi gerektirmeyen bir egzersiz yapın.
Diyet; Sağlıklı Yiyecek Seçimleri Yapın
Dengeli bir diyet yemek, diyabetli kişilerin sinir ağrısını yönetmesine yardımcı olabilir. İnsanlar kan şekeri seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olan doğru yiyecekleri yiyerek kötüleşen hasarı önleyebilir ve altta yatan iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
Kan şekeri seviyelerini sabit tutmaya yardımcı olacak sağlıklı seçeneklere odaklanmakta fayda vardır.
Yararlı gıdalar şunları içerir:
- Yağsız proteinler,
- Zeytinyağı, fındık veya balıktan elde edilenler gibi iyi yağlar
- Nişasta içermeyen sebzeler,
- Meyveler, aşırıya kaçmadan,
yulaf ezmesi veya tam tahıllı makarnalar ve ekmekler gibi kompleks karbonhidratlar.
Takviyeler
İnsanlar ihtiyaç duydukları tüm besinleri her zaman sadece diyetlerinden almazlar. Bazı durumlarda, besin alımını takviye etmek beslenme boşluklarını doldurmaya yardımcı olabilir.
Ayrıca, kendi başlarına veya ilaçlarla kombinasyon halinde ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilecek birçok alternatif tedavi vardır. Ancak herhangi bir potansiyel etkileşimi önlemek için herhangi bir alternatif tedavi veya diyet takviyesi kullanmadan önce doktorunuza danışın.
Diyabetik nöropatiye yardımcı olabilecek vitaminler ve takviyeler şunları içerir:
D Vitamini
B-12 vitamini; B-12 vitamini bazı gıdalarda doğal olarak bulunur. sinir fonksiyonlarının düzgün olması ve kırmızı kan hücresi üretimine yardımcı olmak da dahil olmak üzere vücutta bir dizi rol oynar. Diyabetli veya diyabetsiz yaşlı yetişkinlerin - özellikle vejetaryen veya vegan diyetini uygulayanların - nöropatiye ve diğer nörolojik sorunlara neden olabilecek B-12 vitamini eksikliği riski artar.
- Asetil-L-karnitin; Bu besin doğal olarak vücutta yapılır ve ek olarak bulunur. Bazı insanlarda sinir ağrısını hafifletebilir.
- Alfa-lipoik asit; Bu güçlü antioksidan bazı gıdalarda bulunur ve bazı insanlarda sinir ağrısı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Kapsaisin; Cilde uygulanan kapsaisin kremi, bazı insanlarda ağrı hissini azaltabilir. Yan etkiler yanma hissi ve cilt tahrişini içerebilir.
Herhangi bir takviye almaya başlamadan önce, insanlar doktorlarıyla belirli beslenme ihtiyaçları hakkında konuşmalıdır.
Yedikleri yiyeceklerden yeterli miktarda besin almaları mümkündür. Bazı takviyelerin bir kişinin aldığı ilaçlarla etkileşime girmesi de mümkündür.
Sigarayı Bırakmak veya Hiç Başlamamak
Sigarayı bırakmak veya hiç başlamamak, bir kişinin genel sağlığı üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir.
Diyabetik periferik nöropatisi olan kişiler sigara içmezlerse semptomlarının düzeldiğini görebilirler. Bunun nedeni sigara içmenin dolaşımı bozmasıdır.
Tütün kullanıyorsanız, bırakma yollarını bulma konusunda doktorunuzla konuşun.
Yaşam tarzı değişiklikleri yapmanın yanı sıra, bir kişi diğer potansiyel ev veya tıbbi olmayan tedavileri de düşünmek isteyebilir.
Ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilecek diğer bazı stratejiler şunlardır:
- Fizik tedavi denemek,
- Akupunkturu denemek,
- Geceleri bir bacak beşiği kullanma,
- Alt bacaklara masaj yapmak,
- Ayakları ılık suya batırmak (açık yara yoksa),
Transkutanöz Elektriksel Sinir Simülasyonu (TENS)
Doktorunuz, ağrı sinyallerinin beyninize ulaşmasını önlemeye yardımcı olabilecek bu tedaviyi reçete edebilir. TENS, cildinize yerleştirilen küçük elektrotlar aracılığıyla belirli sinir yollarına küçük elektriksel impulslar iletir. Güvenli ve ağrısız olmasına rağmen, TENS herkes veya her türlü ağrı için işe yaramaz.
Akupunktur
Akupunktur nöropatinin ağrısını hafifletebilir ve genellikle herhangi bir yan etkisi yoktur. Akupunktur ile hemen rahatlamayabileceğinizi ve muhtemelen birden fazla seans gerektirmeyeceğini unutmayın.
Bir kişinin diyabetik periferik nöropatinin etkisini önlemek veya azaltmak için yapabileceği en önemli şey, kan şekeri seviyelerini olabildiğince iyi yönetmektir.
İyi kan şekeri yönetimi bacak ağrısını önlemeye ve ek komplikasyonlar yaşama riskini azaltmaya yardımcı olabilir. İnsanlar çoğunlukla ilaç alarak ve yaşam tarzı değişiklikleri yaparak ağrıyı yönetebilirler.
İlk kez bacak ağrısı, karıncalanma veya uyuşma yaşayan diyabetli herkes mümkün olan en kısa zamanda bir doktorla konuşmalıdır.
Diyabetik Ayak İlaçları
Diabetik ayak ülserinde antibiyotik tedavisi planlanırken antibiyotik seçiminde bir çok değişik faktör vardır; mikrobiyal etkenler, enfeksiyonun derecesi, ülserli alanın vasküler durumu gibi yaraya ait faktörlerle birlikte, ilaç alerjileri ve bağışıklık durumu gibi hastaya ait faktörler de ilaç seçiminde ve uygulama protokolünde etkili olmaktadır.
Kullanılan ilaçlar genellikle;
- Nöbet önleyici ilaçlar: Nöbet bozukluklarını (epilepsi) tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar da sinir ağrısını hafifletmek için kullanılır. Amerikan Diyabet Derneği, pregabalin (Lyrica) ile başlamanızı önerir. Gabapentin (Gralise, Neurontin) de bir seçenektir. Yan etkiler uyuşukluk, baş dönmesi içerebilir.
- Antidepresanlar: Bazı antidepresanlar, depresyonda olmasanız bile sinir ağrısını hafifletir. Trisiklik antidepresanlar hafif ve orta derecede sinir ağrısına yardımcı olabilir. Bu sınıftaki ilaçlar arasında amitriptilin, desipramin (Norpramin) ve imipramin (Tofranil) bulunur. Yan etkiler rahatsız edici olabilir ve ağız kuruluğu ve uyku hali içerebilir.
- Serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'ler): Sinir ağrısına yardımcı olabilecek ve daha az yan etkiye sahip olabilecek başka bir antidepresan türüdür. Amerikan Diyabet Derneği, ilk tedavi olarak duloksetin (Cymbalta) önermektedir. Kullanılabilecek bir başka örnek venlafaksin (Effexor XR). Olası yan etkiler mide bulantısı, uyku hali, baş dönmesi, iştah azalması ve kabızlığı içerir.
Bazen bir antidepresan bir anti-nöbet ilacı ile birleştirilebilir. Bu ilaçlar ayrıca asetaminofen (Tylenol, diğerleri) veya ibuprofen (Advil, Motrin IB, diğerleri) veya lidokain (uyuşturma maddesi) içeren reçetesiz satılan ilaçlar gibi ağrı kesici ilaçlarla da kullanılabilir.
Bazı durumlarda, doktor tapentadol veya tramadol gibi opioid ilaçları reçete edebilir.
Diyabetik periferik nöropatiyi tedavi etmenin birincil odağı ağrı tedavisidir. Hafif vakalarda, bir kişi ibuprofen veya asetaminofen gibi reçetesiz satılan ilaçlar alabilir.
Diyabetik ayak ilaçları: Nöbet Önleyici İlaçlar, Antidepresanlar, Opioid İlaçlar, Seratonin ve Norepinefrin Geri Alım İnhibitörleri.
Diyabetik Ayak Ameliyatı
Diyabetik ayak ülserlerinde, ülserlerin bir kısmı cerrahi girişime gerek duymadan kendiliğinden iyileşebilmekteyken önemli bir kısmında cerrahi girişim ihtiyacı olmaktadır.
Cerrahi olmayan tedavi diyabetik ayak problemlerini başarılı bir şekilde iyileştirmediğinde, doktor ameliyatı düşünebilir.
Cerrahi seçenekler şunları içerir:
- Çürüyen veya ölü dokunun çıkarılması,
- Bölgeye kan akışına yardımcı olan periferik vasküler hastalık için arteriyel bypass,
Ortaya çıkan yumuşak doku defektlerinin (hasarlarının) kapatılması için çok farklı alternatifler mevcuttur.
Diyabetik Ayak Bakımı
Ayak problemlerini önlemek diyabetli insanlar için çok önemlidir. Ayakları sağlıklı tutmak çok önemlidir ve bir kişi ayak hijyeni konusunda dikkatli olmalıdır.
Aşağıdaki adımları atabilirler:
- Her gün ayakları kontrol edin: Ayakları her gün inceleyin veya herhangi bir değişiklik veya yaralanma olup olmadığını kontrol etmesini isteyin.
- Ayakları günlük olarak yıkayın: Enfeksiyonları önlemek için ayakları temiz tutun.
- Destekleyici ayakkabı ve çorap giyin: Ayakları çorap ve ayakkabılarda daima koruyun. Bir ayak hastalıkları uzmanı, deformiteleri (sekil bozuklukları) önlemeye yardımcı olmak için özel ayakkabılar önerebilir. Çorapları kan akışını kısıtlayacak kadar sıkı uygulamayın.
- Ayaklara kan akışını teşvik edin: Otururken ayakları yukarı kaldırın, ayak parmaklarını periyodik olarak sallayın ve yeterli egzersiz yapın. Bu eylemler ayaklara sağlıklı kan akışını teşvik etmeye yardımcı olur.
- Tırnakları dikkatlice kesin: Ayak tırnaklarını düz bir şekilde kesin ve kısa tutun. Yuvarlak tırnaklar içe doğru büyüyerek enfeksiyona yol açabilir.
- Ayakları aşırı sıcaklıklardan koruyun: Aşırı sıcak ve soğuğa maruz kalmak diyabetli kişilerin ayaklarına zarar verebilir.
- Ayaklarda düzenli muayeneler yapın: Bir doktor tarafından düzenli muayeneler, enfeksiyonları, ampütasyonları (cerrahi olarak uzuv kesilmesi) ve ciddi deformiteleri (sekil bozukluğu) önlemek için anahtardır.
Gebelikte Diyabetik Ayak
Diyabetik nefropati nihayetinde tip 1 diyabetli hastaların % 30-40'ında ortaya çıkmaktadır ve Amerika Birleşik Devletleri'nde son dönem böbrek hastalığının en yaygın nedenidir. Hamilelik sırasında görülme sıklığı % 5 ile % 10 arasında değiştiği tahmin edilmektedir. Nefropati ile komplike olan gebelikler anne ve fetal hastalık ve perinatal durum için yüksek risk altındadır.
Diyabetik nefropati preeklampsi (hamilelik sırasında ortaya çıkan kan basıncı bozukluğudur), maternal hastalığın kötüleşmesi nedeniyle erken doğum ve fetal büyüme kısıtlaması dahil olmak üzere maternal hipertansif komplikasyon riskini önemli ölçüde artırır.
Diyabetes mellituslu kadınlar koroner arter hastalığı için yüksek risk altındadır. Koroner arter hastalığı, gebelik için potansiyel bir tehdittir. Gebelikte diyabetin yönetimi, diyet, egzersiz ve insülin tedavisinin dikkatli bir kombinasyonunu içermektedir.
Çocuklukta ve Bebeklikte Diyabetik Ayak
Diyabet hastalığına sahip olan kişiler bir takım problemlere sahiptir. Bu özellikle, ayak yaralanmasını oynama olasılığı daha yüksek olan çocuklar için geçerlidir. Duyarlılığın azalması nedeniyle, bir çocuk yarası olduğunu fark edemeyebilir ve ebeveynlerine söylemeyebilir.
Kan dolaşımının bozulmasıyla birlikte yara iyileşmeyebilir ve enfekte olabilir; bu çok tehlikeli olabilir ve aşırı durumlarda potansiyel olarak ampütasyona (cerrahi olarak uzuv kesilmesi) neden olabilir.
Hem ebeveynler hem de çocuklar, neyi arayacağınızı ve diyabetik ayaklara nasıl bakılacağını bilmelidir. Diyabetik çocuklar ayaklarını ılık suyla yıkamalı ve düzgün bir şekilde kuruduklarından emin olmalıdır. Aşırı sıcak ve soğuk ortamlardan kaçınılmalıdır. Çocukluk döneminde sağlıklı ayaklara sahip olmak, daha sonraki yaşamda, yani sırt ve bacaklarda tıbbi problemleri önlemeye yardımcı olabilir.
Bebeklerde henüz yürümemelerine rağmen, ayaklarına dikkat etmek hala çok önemlidir. Bebeğin rahat hissetmesi için ayaklarını uzatmasına ve tekmelemesine izin verin. Çocuğunuz büyüdükçe, onlara ayaklarına nasıl bakacaklarını öğretmek önemlidir. Onlara mantar gibi enfeksiyonları önlemek için uygun hijyen gösterilmeli. Herhangi bir ağrı veya yaralanmaya karşı dikkatli olunmalıdır. Tüm yaralanmaları en kısa zamanda bir doktor tarafından kontrol ettirilmeli. Rahat, koruyucu ayakkabılar, özellikle oyun sırasında her zaman giyilmelidir.
Diyabetik Ayak için Hangi Doktora Gidilir?
Diyabetik ayak tedavisi için hasta hastalığın etkilerine ve şiddetine bağlı olarak; Endokrin bölümü, İç Hastalıkları, Enfeksiyon Hastalıkları, Kalp ve Damar Cerrahisi, Genel Cerrahi, Nöroloji, Ağrı polikliniklerine başvurmalıdır. Zaman kaybetmeden ampütasyon (cerrahi olarak uzuv kesilmesi) durumuna gelmeden ilgili bölüme başvurmaları önerilir.
Diyabetik ayak ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Diyabetik Ayak Bakımı Nasıl Yapılır?
Ayak bakımı, ayaklarınızın meydana gelmesinden kaynaklanan hasarı azaltmayı ve ayaklarınızı herhangi bir hasar belirtisi açısından düzenli olarak kontrol etmeyi içerir.
Çıplak ayakla yürümekten kaçınmak, doğru ayakkabılar giymek ve ayaklarınızı temiz ve iyi durumda tutmak ayaklarınızın zarar görmesini azaltabilir. Her gün ayaklarınızda hasar olup olmadığını kontrol edin.
Ayaklarınızı Kontrol Etmek
Kendi ayaklarınızı düzenli olarak hasar belirtileri açısından incelemelisiniz.
Kötü dolaşım ve uyuşukluk çekiyorsanız, bu daha da önemlidir. Kendi ayaklarınızı kontrol etmekte güçlük çekiyorsanız, birisinden ayaklarınızı kontrol etmenize yardımcı olmasını istemeniz gerekebilir.
Aşağıdaki ayak hasarı belirtilerinden herhangi birine dikkat edin: keser, morarma, şişme, sıyrıklar yaraları, Renk değişiklikleri, ülserleşme, Sert cilt
Ayrıca kuru ciltte herhangi bir çatlak olduğuna dikkat edin, çünkü bu zamanla ülsere dönüşebilir.
Yılda en az bir kez bir sağlık uzmanından düzenli olarak kontrol almanız önemlidir. Nöropati ve / veya zayıf kan dolaşımı belirtileriniz varsa, daha sık ayak muayenesi yapmanız gerekebilir.
Bir ayak muayenesinde, ayaklarınızda kontrol edilmesi gerekenler:
- Nöropati (sinir hasarı) belirtileri veya nöropati gelişimi,
- Kan dolaşımı,
- Herhangi bir hasar belirtisi,
Diyabetinizi uygun bir tedavi rejimi, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı ve düzenli egzersiz ile kontrol etmek, ayak komplikasyonlarından muzdarip olma şansını azaltmaya yardımcı olacaktır.
Birçok şirket diyabetik ayak için özel ürünler yapar. Nasırlar bir podiatrist veya başka bir uzman tarafından düzenli olarak çıkarılmalıdır. Yara temizlenmeli ve giydirilmeli, bandajla korunmalı, ancak nefes almasına izin verilmelidir.
Daha ağır vakalarda, başka bir şekilde giymek gerekebilir: ayağın önündeki basıncı hafifletmek için tasarlanmış özel bir ayakkabı.
Diyabetik Ayak Pansumanı Nasıl Yapılır?
Diyabetik ayak ülserlerinde için pansuman ve yara iyileşene kadar pansuman terliği giyilir. Pansumanlar gün aşırı yapılmalıdır. Yara temizlendikten sonra serum fizyolojikle ıslatılmış steril gaz konulur, yaranın üzeri yapıştırılmamalı, bandajla sarılmalıdır. Derin olan yaralarda antibiyotik tedavisi başlanır.
Diyabetik Ayak Ne Zaman Kesilir?
Diyabetik ayakta ağrı tedavisi, antibiyotik tedavisi gibi tüm süreçler uygulandıktan ve yapılması gereken tüm işlemler uygulandıktan sonra olumlu sonuç alınmamış olması durumunda ayak kesilme işlemine başvurulur.