Göğüs Hastalıkları Nedir?

Göğüs hastalıkları bölümü, solunum sisteminde meydana gelen her türlü sağlık sorununun teşhis, takip ve tedavisini üstlenen tıp branşıdır. 

Akciğerler, boğaz, akciğerleri saran zarlar, alveoller, burun, bronşlar, yutak, göğüs duvarı, soluk borusu, bronşiyal tüpler gibi organ ve dokuların sağlığından sorumludur. Özellikle tütün ve tütün ürünlerini sık kullanan ya da hava kirliliğine uzun süre maruz kalan kişilerde göğüs hastalıklarının gelişme riski yüksektir.

Göğüs hastalıkları bölümü tüberküloz, astım, bronşit, alerjik sorunlar, nezle, KOAH, akciğer embolisi, horlama, tüberküloz, kanser ve tümöral oluşumlar, uyku apnesi, solunum sistemi enfeksiyonları, sigara bağımlılığı ya da fonksiyon kayıpları gibi sağlık sorunlarıyla sık karşılaşmaktadır. 

Doğumsal anomaliler ise genellikle erken yaşlarda çocuk göğüs hastalıkları bölümü tarafından teşhis ve tedavi edilir.

Farklı göğüs hastalıkları çeşitleri bulunsa da solunumun hırıltılı olması, nefes almada güçlük çekme, yüksek ateş, horlama, balgam oluşumu, kuru ve akut öksürük, göğüs kafesi ve yan kısımlarında seyreden ağrı, vücut ağırlığının düşüş göstermesi, omuzlara ya da sırta yansıyan ağrı, uyku sırasında aşırı terleme, uzun süre devam eden öksürük şikayetlerinde ağızdan kan gelmesi, iştahın kesilmesi, halsizlik ve bitkinlik gibi şikayetler görülebilir. 

Hastalığın türüne ve evresine bağlı olarak bu şikayetler azabilir ya da şiddetli bir şekilde seyredebilir. Bu şikayetlerden bir ya da birkaç tanesinin görülmesi halinde göğüs hastalıkları uzmanına başvurarak tedavi görülmesi önemlidir. Aksi halde solunum sisteminde fonksiyon kayıpları meydana gelebilir. Erken teşhis ve tedavi, tüm hastalıklarda olduğu gibi göğüs hastalıklarında da hayati önem taşımaktadır. 

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Nedir? Göğüs Hastalıkları Doktorlarının Sorumlulukları Nelerdir?

Solunum sistemi hastalıkların teşhis ve tedavilerini gerçekleştiren, gerekli durumlarda hasta takibini yapan uzman hekimlere göğüs hastalıkları uzmanı denir. Bu unvana sahip olmak için öncelikle 6 sene süren temel tıp eğitiminin tamamlanması ve Tıpta Uzmanlık Sınavında belirtilen puanın alınması gerekir. 

Sonrasında 4 sene devam eden Göğüs Hastalıkları Uzmanlık Eğitimi tamamlanır. Başarı gösteren adaylar eğitim sonunda uzman unvanı kazanarak göğüs hastalıkları hastanesi, üniversite hastanesi, özel hastaneler, devlet hastaneleri ya da eğitim ve araştırma hastanelerinde görev yapabilirler. 

Sorumlulukları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Hastaların şikayetlerini dinlemek, hasta öyküsü almak ve fiziksel muayene ile bulguları incelemek,
• Şüphelenilen hastalığın doğrulanması için alerji testleri, solunum fonksiyon testleri ya da akciğer grafisi gibi tetkiklerin uygulanmasını sağlamak,
• Tetkik sonuçları ve muayene bulgularını bir araya getirerek hastalıkları doğru şekilde teşhis etmek,
• Hastalık hakkında hastaya ve gerekli görülürse hasta yakınlarına bilgi vermek,
• Tedavi için en uygun yöntemi belirlemek ve tedavi planı oluşturmak,
• Tedavi tamamen sonlandırılana kadar hasta takibi yapmak ve gerekirse tedavi planını değiştirmek,
• Bulaşıcı hastalıkların teşhis edilmesi halinde ilgili devlet kurumlarına rapor etmek,
• Göğüs hastalıkları alanın yaşanan her türlü gelişmeyi yakından takip etmek,
• Gerek görülürse ilgili branş hekimleri ile işbirliği sağlamaktır.

Kariyerine araştırma görevlisi olarak devam etmek isteyen adaylar, göğüs hastanesinde zorunlu görev sürelerini tamamlarken tıp fakültelerinde eğitim görevlisi olarak da çalışabilirler.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Neye Bakar? Göğüs Hastalıkları Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?

Göğüs hastalıkları uzmanları, akciğerlerde ve diğer tüm solunum sistemi organlarında görülen sağlık sorunları ile ilgilenmektedir. 

Ülkemizde bu hastalıkların en sık görülenleri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Akciğer Embolisi: Akciğer damarlarının tıkanması anlamına gelir. En yaygın sebebi, bacak damarlarında oluşan pıhtıların kan dolaşımı ile akciğerlere ulaşması ve burada sıkışmasıdır. Kanlı öksürük, şiddetli göğüs ağrısı ve nefes darlığı gibi bulgular verir. Hayati risk oluşturduğu için kesinlikle ihmal edilmemesi ve en kısa sürede tedavi edilmesi gerekir.
  
• KOAH: Kısaca KOAH olarak bilinen bu hastalığın açılımı, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığıdır. Hava yollarının tıkanması ve fonksiyonlarını kaybetmesi ile meydana gelir.   Özellikle uzun süre tütün ve tütün mamulleri kullanan, hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşayan, geçmiş dönemlerde amfizem ya da kronik bronşit hastalıkları teşhisi bulunan kişilerde yaygın görülür. İlerleme göstermesi halinde hayati risk yaratan bu hastalık, uygun tedaviler ile yavaşlatılabilir ve önlenebilir.
  
• Zatürre: Tıp dilinde pnömoni olarak adlandırılan bu hastalık, akciğer dokusunda enfeksiyon ve iltihap gelişmesi anlamına gelir. Bu enfeksiyon bakteriler, virüsler, mantarlar ya da parazitler nedeniyle meydana gelebilir. İlerlemesi halinde hayati risk yaratır.
  
• Pnömotoraks: Akciğerlerde meydana gelen hava kaçağı sonucunda görülen sönmedir. Birçok hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi, sebepsizce de görülebilir. Pnömotoraks, akciğerlerde kalması gereken havanın göğüs boşluğuna dolmasına ve bu nedenle solunum gerçekleşememesine neden olduğu için hayati tehdit oluşturur.
  
• Plevral Efüzyon: Plörezi adı da verilir. Akciğerleri saran çift katmanlı zar dokusunun arasındaki sıvı miktarının artışı anlamına gelir. Parazitler, bakteriler, enfeksiyon oluşumu, göğüs kafesinde meydana gelen kemik kırıkları, karaciğer hastalıkları ve bazı ilaçların yan etkisi olarak meydana gelebilir.
  
• Sarkoidoz: Bağışıklık sisteminin sağlıklı şekilde çalışmaması sonucunda akciğer, beyin, gözler, lenf bezleri, kalp ve ciltte tutulum gösteren bir hastalıktır. Henüz kesin olarak nedeni belirlenememiş olmakla birlikte, birçok vakada tedaviye ihtiyaç duyulmaz. 20 ila 40 yaş grubu arasında bulunan kişilerde görülme sıklığı daha yüksektir. Nefes alıp vermekte güçlük çekilmesi, solunum fonksiyonlarının zayıflaması ve genel sağlık durumunu olumsuz etkileyen semptomlar tespit edilirse kesinlikle ihmal edilmemesi gerekir.
  
• Kronik Öksürük: 2 aydan daha uzun süre boyunca devam eden ve azalma göstermeyen öksürük şikayetleri, kronik öksürük olarak tanımlanır. Birçok hastalığa bağlı olarak ortaya çıkabilen bu sorun, altta yatan hastalığın doğru şekilde tedavi edilmesi ile birlikte kaybolur. Öksürme sırasında ağızdan gelen hafif kan, boğazda meydana gelen tahrişe bağlı olarak görülür. Ancak birkaç damladan daha fazla kan görülmesi halinde ciddi hastalıkların habercisi olarak değerlendirilmelidir.
• Alerjik Astım: Bronşların herhangi bir mikroorganizmaya bağlı olmadan iltihaplanması durumuna verilen addır. Alerjenlere maruz kalınması halinde hastanın solunum yolları daralmaya ve reaksiyon göstermeye başlar. Böylece nefes darlığı, bronşlarda duyarlılık, hırıltılı nefes alıp verme ve çabuk yorulma gibi şikayetler meydana gelir.
  
• Sigara Bağımlılığı: Birçok hastanede Sigara Bıraktırma Polikliniğinin hizmet alanı olan bu durum, Göğüs Hastalıkları bölümü ile işbirliği kurmaktadır. Bağımlılığından kurtulmak isteyen kişiler göğüs hastalıkları uzmanı tarafından sigara bıraktırma polikliniğine yönlendirilebilir ya da tam tersi olarak hastaların solunum sistemi sağlığının kontrolü için göğüs hastalıkları bölümüne sevki gerçekleştirilebilir. En uygun tedavi yöntemi ile kişinin sigara içme isteği azaltılarak tedavi sağlanır.
  
• Salgın Hastalıklar: Özellikle mevsim geçişlerinde sık görülen nezle, soğuk algınlığı, grip ve türleri gibi hastalıklardır. Bu hastalıkların solunum problemlerine yol açması halinde göğüs hastalıkları uzmanı tarafından muayene edilmesi gerekir. Aksi halde bronşiyal iltihaplanmalar ve solunumu güçleştiren komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
  
• Uyku Apnesi: Uyku sırasında solunumun birkaç saniyeliğine kesilmesi, horlama, uzun uyku süresine rağmen yorgun uyanma ve dikkat dağınıklığı gibi şikayetlerle kendini gösteren bir hastalıktır. Tedavi edilmemesi halinde kalp ritim bozukluklarına ve yüksek tansiyona neden olabilir. Aynı zamanda kişiler günlük hayatlarında uyuklar halde olacakları için kazalara daha açık hale gelerek risk altında olurlar. Uyku merkezlerinde yapılan kontroller sonrasında teşhis konulabilir.
  

Göğüs hastalıkları bölümü, altta yatan sağlık sorunlarına bağlı olarak görülen solunum problemlerinin giderilmesinde de görev alır. Bu sayede hastanın solunum fonksiyonlarını sağlıklı aralıkta tutmak mümkün hale gelir. 

Göğüs Hastalıkları Bölümü Hangi Tedavileri Uygular?

Göğüs hastalıkları bölümü çok sayıda sağlık sorununun tedavisini üstlendiği için, uygulanacak tedavi yöntemleri de çeşitlilik gösterir. 

Bu yöntemler genel olarak şu şekilde sıralanabilir:

• İlaç Tedavisi: Akciğer ödemi, astım, bronşektazi, alerjik hastalıklar, boğmaca, hafif seyirli bronşit, enfeksiyon hastalıkları, KOAH, zatürre, solunum yollarında görülen iltihaplanmalar ve tüberküloz gibi hastalıkların tedavisinde uygulanır. Hastanın ihtiyacına bağlı olarak nefes açıcılar, balgam söktürücüler, antibiyotikler, öksürük şurupları, ateş düşürücüler, ağrı kesiciler ve görülen diğer semptomlara yönelik tedavi edici ilaçların düzenli kullanımı oldukça önemlidir. Bu ilaçlar hastalığın türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir.
  
• Rehabilitasyon Tedavileri: Astım, nefes darlığı ve KOAH gibi hastalıklarda tercih edilir. Doğru nefes teknikleri ile hastanın akciğer kapasitesinin genişletilmesi, doğru solunum yapması ve akciğer fonksiyonlarının korunması hedeflenir. Düzenli nefes egzersizlerinin yapılması, birçok hastalığın semptomlarını gidermekte oldukça etkilidir.
  
• Cerrahi Operasyonlar: Akciğer fonksiyonlarının ileri derecede bozulduğu, solunum sisteminde kanserli doku ya da tümöral oluşumların tespit edildiği, ilaç tedavisine rağmen beklenen iyileşmenin görülmediği ve ilaçlara direnç gösteren hastalıkların varlığı halinde cerrahi operasyonların uygulanması gerekir. Yapılacak olan ameliyat hastanın genel sağlık durumuna, yaşına, hastalığın türüne, evresine ve yayılım gösterip göstermediğine bağlı olarak değişiklik gösterir. Operasyonlar, göğüs cerrahisi uzmanları tarafından uygulanmaktadır.
  

Göğüs hastalıklarının birçoğu, sigara alışkanlığına bağlı olarak meydana gelmektedir. Bu nedenle tedavi sürecinde sigaranın bırakılması, egzersiz alışkanlığının kazanılması, bağışıklık sistemini güçlendirecek ve dengeli bir beslenme programının uygulanması, fazla kiloların verilmesi, hareketsiz yaşamdan uzak durulması gibi düzenlemeler de yapılmalıdır.