Hamilelikte Kusma

Hamilelikte Kusma Nedir?

Hamileliğin ilk belirtilerinden gibi görülen mide bulantısı ve kusma özellikle hamileliğin ilk haftalarında pek çok anne adayında görülmektedir. Genel olarak adet gecikmesi ile birlikte mide bulantısı ve kusmanın kendisinde olup olmadığını sorgulayarak hamilelik testi isteyen kadınlar için mide bulantısı ve kusma bazen hamileliğin sadece ilk başlarında görülürken bazen aylarca da sürebilmektedir. Gebelikte kusmak gün içerisindeki yaşam kalitesini oldukça düşürmekle birlikte anne adayının halsiz kalmasına da sebep olabilmektedir.

Hamilelikte Kusma Belirtileri

Gebeliğin özellikle 6.haftası ile 18.haftaları arasında daha sık gözlenen bulantı ve kusma şikayetleri genel olarak kadınların %50 ile %90 arasında görülmektedir. Gebeliğin ilk aylarında özellikle sabah hastalığı olarak tanımlanan bulantı ve kusma sabahları uykudan uyanır uyanmaz hamile kişiye rahatsızlık vermeye başlamaktadır. Gebelikte kusmanın belirtileri olarak; mide bulantısı, karın ağrısı, boğazda acı su tadı, iştahsızlık, kilo kaybı ve halsizlik sıralanabilmektedir.

Hamilelikte acı su kusmak ise genel olarak reflü belirtisi olarak görülmektedir. Aynı zamanda hamilelikte köpük kusmak da yine mideden gelen asidin belirtisidir. Hamilelikte sarı ve yeşil kusmak da genel olarak safradan geldiği anlamına gelse de bazı durumlarda mide iltihabının belirtisi olmaktadır.

Hamilelikte Kusma Nedenleri

Hamilelikte kusmak veya mide bulantısı yaşamak birçok anne adayının özellikle hamileliğin ilk aylarında rastladığı bir durumdur. Ancak yine de kusmanın şiddeti hamile kişilerde değişkenlik göstermektedir. Hamilelikte son aylarda kusmak da yine bazı hamile kadınların başına gelen bir durumdur. Hamilelikte kusmanın nedenleri yıllardır araştırılmasına rağmen bilimsel kanıta dayalı olmayan sebepler söylenmektedir.

Hamileliğin ilk haftalarında başlayan ve genel olarak 3.aydan sonra hafifleyen kusma şikayetleri bebeğin organ gelişimine başladığı zamana denk gelmektedir. Bu da bebeğin annenin alacağı herhangi bir besine karşı kendisini korumaya alması olarak değerlendirilerek annenin mide bulantısı ve kusma şikayetlerinin nedeni olarak görülmektedir.

Yapılan araştırmalar sonucu hamilelikte bulantı ve kusmanın istenmeyen gebeliklerde ya da aile içi geçimsizlik ve şiddet yaşanılan stresli ortamlarda olan gebeliklerde daha çok görüldüğü ortaya konulmuştur. Bu da annenin psikolojik durumunun mide bulantısı ve kusmayı tetiklediğini göstermektedir. Bununla beraber özellikle hamilelik döneminde salgılanan HCG hormonları kusmanın asıl nedeni olarak görülmektedir.

Hamilelikte Kusma Teşhisi

Hamilelikte yaşanan mide bulantısı ve kusma şikayetlerinin nedeninin teşhis edilmesi ve doğru tedavinin uygulanarak kusmanın önüne geçilmesi oldukça önemlidir. Hamilelikte her kadın farklı oranlarda mide bulantısı ve kusma şikayetleri yaşamaktadır.

Doktorun kusmanın nedenini teşhis edebilmesi için ise bazı yöntemler uygulaması gerekir.

Bu yöntemler aşağıdaki gibidir:

Fiziki muayene: Doktor hastaya kusmanın hangi saat aralıklarında olduğunu, hangi renk kustuğunu ve nasıl beslendiği ile alakalı sorular sorar. Hamile kişinin vermiş olduğu cevaplara göre bir teşhis konulur.

Endoskopi: Hamilelikte acı su kusmak veya köpük kusmak genel olarak reflü belirtisidir. Bu belirtiler çok sık görülüyorsa ve hasta çok şiddetli yaşıyorsa gastroenteroloji uzmanının uygun görmesi halinde endoskopi yapılmaktadır.

Hamilelikte Kusma Tedavisi

Hamilelik boyunca çoğu kadında farklı şiddetlerde görülen mide bulantısı ve kusma şikayetlerinin tedavisi için öncelikle doktorun bulantının sebebinin hamilelikten mi yoksa reflü veya gastrit gibi mide problemlerinden mi kaynaklı olduğunu öngörmesi gereklidir.

Doğru teşhis konulduktan sonra ise hamilelikte kusmaya çözüm olarak şu yollar izlenebilmektedir:

• Mide bulantısının önüne geçebilmek için B6 vitamini ve zencefil içeren takviyeler
• Reçete edilen bulantı ilacı
• Mide asidini kontrol etmek amacıyla gastrit ilaçları

Hamilelikte Kusma Tedavi Edilmezse

Hamilelik döneminde özellikle ilk 3 ayda mide bulantısı ve kusma normal olarak değerlendirilmektedir. Ancak hamilelikte kan kusmak veya aşırı kusmak hamilelik süreci ve bebek açısından bazı zararlar oluşturabilir. Hamilelikte kan kusmak bir hastalığın belirtisi olabilir. Aşırı kusmak ise hamilelikte vücudun su ve elektrolit dengesini bozduğu için bebeğin beslenmesinde yetersizliğe yol açabilmekte ve hamile kişiyi de halsiz ve yorgun bırakabilmektedir. Bu nedenle hamilelikte kusmanın şiddeti ve rengi doktora belirtilmeli ve gerekli tedavinin mutlaka yapılması gerekir.

Hamilelikte Kusmaya Ne İyi Gelir?

Hamilelik kadınlar için zorlu bir süreçtir. Özellikle hamileliğin başlarında yaşanan mide bulantısı ve kusma şikayetleri günlük yaşam kalitesini oldukça düşürmektedir. Hamilelikte kusmanın tedavisi doktor tarafından belirlendikten sonra kişilerin kendilerinin de dikkat ederek kusmanın ve bulantının azaltılabileceği bazı hususlar vardır.

Bu hususlar şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Az az ve sık sık yemek midenin boş kalmasını ve asit salgılamasını azaltacaktır. Böylelikle acı su veya reflü gibi sorunların önüne geçildiği gibi, bulantının da önüne geçilmektedir.
• Yemek yedikten sonra ayakta kalmak veya oturur pozisyon olmak.
• Gebelik boyunca süt, yoğurt, tahıl ürünleri ve yumurta gibi kalsiyum ve protein ağırlıklı beslenmek.
• Sabahları yataktan çıktıktan sonra hemen kahvaltı yapmak yerine kuru yiyecekler yenilmelidir.
• Öğünlerin arasında mutlaka bol sıvı alımına dikkat edilmelidir. Bulantıyı artıran sıvılardan uzak durulmalıdır.
• Limon kokusu bulantıyı azalttığı için çay veya suyun içine az miktarda limon sıkılması da iyi gelmektedir.
• Gün içerisinde bulantının ve kusmanın hangi saat aralıklarında olduğu not edilmeli ve yemek yeme saatleri bu saat aralıklarının dışında olmalıdır.
• Gün içerisinde dinlemeye ve gevşemeye mutlaka zaman ayırmalı ve gerekiyorsa çalışan hamile kadınlar izne ayrılmalıdır.

Hamilelikte Kusmaya Ne İyi Gelmez?

Hamilelikte kusma ve bulantılar kadınların %50-90’ında gözlenmektedir. Kadınlar için oldukça zorlu bir süreç olan hamilelikte bulantılar ve kusmalar da rahatsız edici boyutlarda olabilmektedir. Gün içerisinde maruz kalınan ve yapılan bazı şeyler de bulantı ve kusmanın şiddetini artırdığı için bu konularda dikkatli olunmalıdır.

Bulantı ve kusmanın şiddetini arttıracak bazı hususlar şu şekildedir:

• Yemek yedikten sonra uzanmak bulantıyı ve yanmanın şiddetini artırmaktadır.
• Mide bulantısını artıracak baharatlı, yağlı ve asidik yiyeceklerden uzak durmak gerekir.
• Stres ve yorgunluk da hamile kişinin bulantı ve kusma şiddetlerini artırmaktadır.
• Bazı hassas olunan rahatsız edici kokular da bulantıyı ve kusmayı artırdığı için bu kokulardan uzak durulmalıdır. 

Hamilelikte Kusma için Hangi Doktora Gidilir?

Hamilelikte kusmak ve mide bulantısı yaşamak özellikle ilk aylarda beklenen bir durum olsa da aşırı kusmak yani tıpta hyperemesis gravidarum denen durumu yaşamak normal değildir. Hamilelikte hyperemesis gravidarum vücutta elektrolit dengesinin bozulmasına sebep olacağı için beslenme yetersizliği ortaya çıkabilmektedir. Aynı zamanda aşırı kusmaya bağlı olarak kilo kaybı yaşanıyorsa, karın ağrısı ve kramplar yaşanıyorsa, ateş ve ishal eşlik ediyorsa ve 12 saatten daha uzun süre sıvı veya katı gıda alınamamış ise acil servise veya kadın doğum uzmanlarına başvurulması gerekir.

Hamilelikte kan kusmak da yine hamile kadınlar için bir tehlikenin alarmı olabilmektedir. Kan kusmak tehlikeli bir durum olup acil doktora gidilmesi gerekir.