Akciğer Kanaması

Akciğer Kanaması Nedir?  

Solunum yollarından gelen kanın ağızdan çıkarılmasına ya da öksürürken ağızdan kan gelmesine akciğer kanaması adı verilir. Kanama miktarı balgam içinde çizgiler şeklinde az miktarda olabileceği gibi hayatı tehlikeye sokacak kadar ciddi miktarda da olabilmektedir.

Akciğer Kanaması Belirtileri Neler?  

Akciğer kanaması görülen kişilerde sıklıkla öksürük ile birlikte ağızdan kan gelmesi görülür. Uzun vadede hem ağızdan hem de burundan kanama gözlenebilir. 

Akciğer Kanaması Nedenleri Nelerdir? 

Akciğer kanamasının altında birçok neden yatabilmektedir. 

1. Hava yolu hastalıkları
2. Akut / Kronik Bronşit: Akciğerler içine dağılan küçük hava keselerinin iltihaplanması durumuna bronşit adı verilmektedir. Soğuk ya da başka solunum yolları hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkan akut bronşit daha hafif seyirli iken sigara gibi solunum yollarında tahrişe neden olan maddelerin sürekli kullanımı sonucu ortaya çıkan kronik bronşit ise daha ciddi bir durumdur.
3. Bronşektazi: Akciğerdeki hava keseleri olan bronşların doğuştan ya da sonradan çeşitli sebeplere bağlı olarak genişlemesi sonucu ortaya çıkan tablodur. Bu durum geri dönüşümsüz bir tablodur.
4. Hava yolu travmaları: Akciğerlere alınan darbeler ya da yaralanmalar sebebi ile ortaya çıkan travmalar, akciğerden vücuda kanı gönderen ana damar olan aortun genişlediği ve ciddi hayati tehlike yaratan aort anevrizmasıbera, akciğerde meydana gelen yağ embolisi gibi sebepler sonucu akciğer kanaması görülebilir.
5. Solunum yollarına yabancı cisim kaçması: Sıklıkla küçük yaşlardaki çocuklarda görülen durum bazı durumlarda yetişkinlerde de görülebilmektedir. Solunum yollarının yabancı cisim sebebi ile tahriş olması ile akciğer kanaması gözlenebilir.
6. Dieulafoy ‘un hastalığı: Nadir görülen bir hastalık olan Dieulafoy ‘un hastalığında da tekrarlayan kanamalar gözlenir.
7. Kanserler: Akciğerlerde görülebilen fibroma, lipoma, hemartoma gobi iyi huylu kitleler ile bronşial adenoma, akciğer kanseri gibi kötü huylu hastalıklar da akciğer kanamasına neden olabilmektedir. Ayrıca meme, böbrek, testis ya da over, tiroid, bağırsak kanserlerinin akciğere sıçraması sonucu da akciğer kanaması gözlenebilmektedir.
8. Akciğer hastalıkları 
9. Ehlers – Danlos hastalığı: Vücuttaki yumuşak dokuları tutan Ehlers – Danlos hastalığında akciğer tutulumu sonucu akciğer kanaması gözlenebilmektedir. 
10. Akciğer enfeksiyonları: Akciğer apsesi, tüberküloz, pnömoni (zatürre), miçetoma adı verilen mantarlar kaynaklı hastalık sonucu akciğer kanaması meydana gelebilir.
11. Bağışıklık sistemi hastalıkları: Sebebi bilinmeyen tekrarlayan akciğer kanaması atakları ile seyreden idiopatik pulmoner hemosiderozis, nadir görülen ve akciğer ile böbrek tutulumu yapan Goodpasture sendromu, vücutta farklı organları tutan ve uzun süre devam eden sistemik lupus eritematozus (SLE), akciğerler ve böbreklerdeki damarları tutan Wegener granülomatozu hastalarında tekrarlayan akciğer kanamaları gözlenebilir.
12. Akciğer damarsal hastalıkları 
13. Pulmoner arter hipertansiyon: Hem kalbi hem akciğerleri etkileyen bir hastalık olan pulmoner arter hipertansiyonda akciğerlerdeki damarların daralması sonucu kan basıncı artar. Bu hastalarda kontrolsüz artan kan basıncı akciğer kanamasına sebep olabilir.
14. Akciğer AVM (atrial – venöz malformasyon): Akciğerdeki atardamarlar ile toplardamarların anormal şekilde bağlanması sonucu ortaya çıkan bir hastalık olup hastalarda akciğer kanamasına neden olabilmektedir.
15. Akciğer embolisi: Akciğer damarlarının kan pıhtısı ya da benzer maddeler ile tıkanması sonucu akciğer kanaması gözlenebilir. 

Akciğer Kanaması Teşhisi

Akciğer kanaması şikayeti ile doktora başvuru yapan hastalarda hasta öyküsü alınarak ilaç kullanım durumu, sigara kullanılıp kullanılmadığı, bulantı – kusma varlığı ve öncesinde geçirilmiş herhangi bir kanser olup olmadığı sorgulanmalıdır. 

Daha sonra ise fizik muayene yapılarak hastada akciğer kanamasına sebep olabilecek hastalığa yönelik ipuçları araştırılır. Yüksek ateş, kalp atım hızı, yüzde hassasiyet durumu ve parmakların şekli incelenmelidir. Kulak burun boğaz muayenesi bu hastalarda oldukça önemlidir.

Akciğer kanaması şikayeti ile başvuru yapan hastalarda en önemli ve değerli radyolojik görüntüleme yöntemi arkadan öne akciğer grafisidir. 

Hastalardan kan alınarak kan testleri yapılmalıdır; kanama süreleri, kan değerleri incelenmelidir. Hastalardan idrar örneği alınarak tam idrar tahlili yapılabilir.  Ayrıca hastalardan alınan balgam örneğinden yapılan incelemeler ile enfeksiyonlara bağlı akciğer kanamasının tespiti sağlanır. 

İlk basamak testler sonrası ileri inceleme amacı ile toraks BT (göğüs bölgesi bilgisayarlı tomografisi), yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi (YÇBT), ekokardiyografi, bronkoskopi, bilgisayarlı tomografi pulmoner anjiografi ve bronşial arteriografi uygulanabilir. 

Akciğer Kanaması Tedavisi

Akciğer kanamasında tedavinin amaçları:

1. Kanamanın durdurulması 
2. Kanamanın solunum yollarına kaçmasının önlenmesi
3. Kanamaya neden olan nedenin ya da hastalığın tedavi edilmesi

Şeklinde sıralanabilir.

Hastanın hastaneye başvuru yaptığı andaki durumuna göre müdahale şekli değişmektedir. Nefes almada zorluk ve solunum sıkıntısı ile başvuru yapan hastalar entübe edilerek solunum güvenliğinin sağlanması ve solunum yolundaki kan ve pıhtıların temizlenmesi sağlanmalıdır.  Bu hastalara en kısa sürede zamanda bronkoskopi yapılarak kanama bölgesinin adrenalin içeren sıvı ile yıkanması, kanayan bölgeye balon tampon uygulayarak kanamanın durdurulması sağlanmalıdır. Ayrıca hastalar gelişebilecek enfeksiyonlara karşı koruma amacı ile geniş spektrumlu antibiyotik ilaçlar ile tedaviye başlanmalıdır. Bu hastalarda şiddetli öksürük görülmesi durumunda öksürük baskılayıcı ilaçlar kullanılmalıdır. 

Hastalarda kanamanın tamamen durdurulması amacı ile cerrahi müdahale öncesi bronşial ya da pulmoner arter embolizasyonu denenebilir. Bu yöntemde hasta masa üzerinde yatarken sağ kasıktaki toplardamar ya da atardamara çok ince borular ve teller ile girilerek floroskopi ya da anjiografi cihazının rehberliğinde göğüs bölgesine kadar ilerlenerek kanamanın bulunduğu bölgenin çeşitli materyaller yardımı ile kapatılması sağlanır.  

Ancak tüm bu yöntemlere rağmen kanaması devam eden hastalarda ya da kanaması tekrarlayan hastalarda cerrahi tedavi seçeneklerinin uygulanması kaçınılmaz olur. Bu amaçla akciğerdeki kanayan lobun ya da segmentin rezeksiyonu sağlanabilir.

Akciğer Kanaması Tedavi Edilmezse 

Akciğer kanaması hastalarda ciddi korkuya sebep olan bir durumdur. Altında ciddi sebepler yatabilen bir durum olması, bazı durumlarda ise kısa sürede aşırı kanamanın meydana gelmesi sonucu ölüme neden olabilmesine bağlı olarak en kısa sürede etkili tedavi edilmesi gereken durumlar arasında yer almaktadır.

Aort anevrizma rüptürü, pulmoner arter anevrizma rüptürleri, tüberküloz hastalarının geç dönemlerinde meydana gelen apseler kısa sürede ölüme neden olabilecek akciğer kanaması sebepleri olup en kısa sürede müdahale edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca akciğerde kanamaya neden olan tüm hastalıklar uzun vadede hastaların akciğerlerinde hasar bırakacağı için kesinlikle tedavi edilmelidir.

Akciğer Kanaması İlaçları

Akciğer kanaması ile doktora başvuru yapan hastalarda duruma ikincil olarak gelişen enfeksiyonlar sık olduğu için profilaktik (koruyucu) antibiyotik tedavisine başlanması önemlidir. Bu amaçla geniş spektrumlu antibiyotik ilaçlardan:

• Kloramfenikol
• Klortetrasiklin
• Demekloksiklin
• Metasiklin
• Minosiklin
• Doksisiklin

Uygulanabilir.

Ayrıca bu hastalarda kanama ile birlikte şiddetli öksürük görülmesi sebebi ile öksürük kesici ilaçlar olarak bilinen antitusif ilaçlardan:

• Benzonatat
• Difenhidramin
• Karamifen 
• Kodein
• L – propoksifen 
• Dekstrometorfan

Kullanılabilir.

Bebekler ve Çocuklarda Akciğer Kanaması 

Bebekler ve çocuklarda görülen akciğer kanamaları her açıdan yetişkinlere göre farklı ve daha dikkatli yaklaşılması gereken durumlardır.

Düşük kiloda doğan ve prematüre (normal doğum zamanından erken doğan) bebeklerde nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte akciğer kanaması daha sık görülmektedir. Bu dönemde görülen akciğer kanamasının altında doğumsal kalp problemleri, kanama ve pıhtılaşma bozuklukları, enfeksiyonlar ve bebeğin doğum esnasında oksijenden mahrum kalmasının yattığı düşünülmektedir. Bu bebeklerde morarma ve solunum güçlüğü ilk dikkat çeken belirtilerdir. Bir süre sonra ise ağız ve burundan kahverengi bazen de kırmızı kan gelmektedir. Bu dönemde görülen akciğer kanamaları çok ciddi olup çoğu bebekte müdahaleye rağmen ölüm gözlenebilmektedir.

Çocukluk döneminde ise akciğer kanaması daha nadir görülebilmekle beraber altta yatan nedenlerin yetişkinlerden farklı olması ve kısa sürede ciddi sonuçlara neden olmasına bağlı olarak dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Bu dönemde görülen akciğer kanamalarının altında yabancı cisimlerin solunum yoluna kaçması, alt solunum yollarında meydana gelen enfeksiyonlar, kistik fibrozis, solunum yollarında meydana gelen kitleler ve doğumsal kalp hastalıkları gibi nedenler yatmaktadır.

Kanama şiddetinin az olduğu çocuklarda öksürük kesici ilaçlar, kanama durdurucu ilaçlar ile hastanın şikayetlerine yönelik tedaviler uygulanabilirken; daha ciddi ve şiddetli kanama görülen çocuklarda kanın solunum yollarına geri kaçmasını önlemek amacı ile yan yatış pozisyonu verilerek acılan damar yolundan sıvı destek tedavisi başlanır. Kanamanın yeri belirlenene kadar K vitamini ve diğer kan durdurucu ilaçlar uygulanır. Sonraki aşamada ise hastanın kanama bölgesinin tespiti ile cerrahi yöntemler ile kanama durdurulur.

Akciğer Kanaması için Hangi Doktora Gidilir?

Akciğer kanaması hastalarda paniğe sebep olabilen bir durumdur. Hastalar genellikle kan tükürme ya da öksürme ile ağza kan gelme şikayeti ile doktora başvuru yaparlar. Bu belirtiler olan hastaların en kısa sürede en yakın sağlık kurumuna başvuru yapması hayati önem taşımaktadır. Hastaların mümkünse göğüs hastalıkları bölümünde göğüs hastalıkları uzmanına başvuru yapması önemlidir. Ancak imkan yoksa ve kanama şiddetli ise en yakın sağlık kuruluşunda acil serviste acil doktoruna başvuru yapılması çok önemlidir.