Bebeklerde Süt Alerjisi

Bebeklerde Süt Alerjisi Nedir?

Alerji, dışarıdan vücuda alınan veya temas eden herhangi bir maddenin vücutta bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan reaksiyon sonucu meydana gelen aşırı tepkidir. Bebeklerde en sık görülen gıda alerjisi de süt alerjisi olarak bilinen inek sütü alerjisidir. Süt alerjisi; koyun, keçi ve inek gibi hayvansal kaynaklı ürünlerin içermiş olduğu proteinlere karşı vücudun tepki vermesidir.

İnek sütünün alerjik bir yapıya sahip olmasından dolayı bilhassa alerjik bünyeli yeni doğan bebeklerde süt alerjisi çok sık rastlanılan bir durumdur. Özellikle 2 aylık bebekte süt alerjisi diğer aylara göre daha çok görülen bir durumdur. Bebekte süt alerjisi genellikle 1 yaşın altında görülürken, 3 yaşına kadar da görülebilmektedir. Bu sebeple 2 yaşına kadar çocuklarda inek sütü içilmesi tavsiye edilmemektedir. 3 yaşından sonra bebeklerde genellikle süt alerjisi görülmemektedir.

Bebeklerde Süt Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde süt alerjisi belirtileri alerjinin ağırlık durumuna göre değişebilmektedir. Genel olarak süt alerjisi olan bebeğin kakasında ve cildinde birtakım değişiklikler meydana gelmektedir. Kimi bebekte tek bir belirti görülürken kimisinde birden fazla belirtiler görülebilmektedir.

Bu belirtiler arasında;

• Kusma ve buna bağlı olarak kilo alamama
• Karın ağrısı,
• Kakanın kanlı ve sümüksü olması,
• Kabızlık veya ishal durumu,
• Tekrarlanan bronşit durumları,
• Ciltte egzama, kızarıklık ve kaşıntı,
• Aşırı ağlama ve gaz sancısı,
• Burun tıkanıklığı ve öksürük,
• Uyku ve yorgunluk,
• Anafilaksi sayılabilmektedir.

Bebeklerde Süt Alerjisi Nedenleri Nelerdir?

Alerjik bir bünyeye sahip olan bebeklerin bağışıklık sistemleri, vücuda alınan süt proteinlerini savaşılması gereken yabancı bir madde olarak algılar ve vücudun tepki vermesine sebep olur. İnek sütünde iki çeşit protein bulunmaktadır. Bu proteinler sütün sıvı kısmında bulunan whey proteini ve sütün katı kısmında bulunan kazein proteinidir. Süt alerjisi bebeklerde bu proteinlerden sadece birine karşı olabileceği gibi her ikisine karşı da gelişebilmektedir.

Anne sütü alan bebeklerde süt alerjisi, süt ve süt ürünlerinin alınmasından kaynaklı olabileceği gibi, annenin içmiş olduğu sütün emzirme yoluyla bebeğe geçmesi sonucu da ortaya çıkabilmektedir. Süt alerjilerinin ortaya çıkması sütün vücuda alınmasından 2 saat sonra da görülebileceği gibi, 1 hafta sonra da görülebilmektedir.

Bebeklerde Süt Alerjisi Teşhisi

Bebeklerde süt alerjisinin kesin tanısının konulabilmesi için yukarıda verilen belirtilerin bebeklerde görülmesi yeterli değildir. Çünkü sindirim ile alakalı sorunlar bebeklerin birçoğunda görülmektedir. Aynı şekilde cilt ile alakalı problemler de her 10 bebekten 6-7’sinde rastlanılan bir durumdur. Bu nedenle bu belirtiler bebekte süt alerjisi için yeterince ayırt edici değildir. Bebekte süt alerjisi testi için 3 yöntem kullanılabilmektedir.

• Bunlardan birincisi deri testi olup %95 güvenilirdir ve her yaşta yapılabilmektedir. 
• İkincisi kanda inek sütüne özel antikorların tespit edilmesidir. 
• Üçüncüsü ise en sık kullanılan yöntem olup eliminasyon diyetidir. Bir süreliğine bebeğin beslenmesinden inek sütü içeren gıdalar tamamen çıkarılıp bebek gözlemlenir. Görülen belirtiler kaybolduktan sonra tekrar inek sütü içeren gıdalar verilir. Belirtiler tekrar meydana geliyorsa bebekte inek sütü alerjisinin olduğu anlaşılmaktadır.

Bebeklerde Süt Alerjisi Tedavisi

Bebeklerde süt alerjisi için tek tedavi yöntemi diyetlerinden süt ve süt ürünlerinin çıkarılmasıdır. Bu nedenle süt alerjisi olan bebeklerde beslenme çok önemlidir. Eğer farkında olmadan süt proteini barındıran işlenmiş bir besin veya inek sütü içeren bir gıda verilmişse bebeğe oluşan hafif alerjik belirtileri gidermek için antihistaminik grup ilaçlardan verilebilir. Ancak gelişen alerji hafif değil de anafilaksi şeklinde görülür ise hastanenin acil servislerine başvurulmalı ve adrenalin enjekte edilmesi gerekir.

Bebeklerde Süt Alerjisi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Bebeklerde süt alerjisi kesinlikle ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Bilhassa aşırı alerjik bünyeli bebeklerde süt alerjisi yukarıda da belirtildiği gibi anafilaksi gibi bir şok tablosuyla karşılaşıldığında gerekli müdahale yapılmazsa ölümle sonuçlanabilmektedir. Bununla beraber hafif alerjik tablonun görülmesi de yine süt alerjisi olan bebeklerde oldukça önemlidir. Tedavisi yapılmadığı için sürekli kusma ve karın ağrısı ile karşılaşan süt alerjisi olan bebeklerde kilo alımı yavaşlamakta ve bunun sonucunda büyüme ve gelişme duraklamaktadır. Böylelikle bebekte gelişim geriliği görülmektedir.

Bebeğinde Süt Alerjisi Olan Anneler Nasıl Beslenmeli?

Süt ve süt ürünlerinde yer alan süt proteinleri anne sütüne de geçebilmektedir. Bu nedenle süt alerjisi olan bebek anneleri kendi beslenmelerine de oldukça dikkat etmeleri gerekmektedir. Emziren annelerin tüketmiş olduğu süt ve süt ürünlerinden bebeğe geçebilecek olan süt proteinleri de yine alerji yaratabilmektedir. Bu sebeple anneler uygulayacakları diyette inek sütünden kaynaklı olan süt, yoğurt, tereyağı ve peynir gibi yiyecekleri çıkarmalıdır. Bazı durumlarda da bebekte süt alerjisi anne sütünden etkilenmez ve böyle durumlarda annenin özel bir diyet uygulamasına da gerek kalmamaktadır.

Süt Alerjisi Olan Bebeklerde Beslenme

Emzirme yoluyla anne sütü alamayan süt alerjisi olan bebekler için mamalar kullanılabilmektedir. Özellikle alerjik bünyeli bebekler için formüle edilen hipoalerjenik mamalar sayesinde bebekler gün içerisinde alması gereken vitamin ve mineralleri vücuduna alabilmektedir. Hipoalerjenik olan bu mamalar sütten yapılmakta ve mamanın içerisinde bulunan süt proteinleri enzimleri sayesinde alerjik bünyeli bebekler için uygun hale getirilmektedir.

Süt alerjisi olan bebeklerde ek gıda da çok önemlidir. Günlük diyetlerinde bebeklerin süt ve süt ürünleri kullanmaması gerektiği için süt alerjisi olan bebeklere yemek tarifleri bulunmaktadır. Sütsüz çorbalar, püreler, sebze yemekleri, tatlılar birçok farklı tarifler bulunmaktadır. Süt alerjisi olan bebeklerde kahvaltı için de birçok alternatif bulunmaktadır. Eğer yumurta alerjisi yoksa bebeğinize 0-6 yaş aralığına kadar yumurtanın sarısını daha sonrasında da beyazını verebilirsiniz. Bununla beraber zeytin, sütsüz yapılmış poğaça, pekmez, salatalık, domates ve mevsim yeşillikleri gibi besinleri de süt alerjisi olan bebeğinize rahatlıkla verebilirsiniz.

Bebek süt ve süt ürünlerini kullanamadığı için vücuda kalsiyum girişi azalmaktadır. Bu nedenle süt alerjisi olan bebekler için beslenme menülerinde kalsiyumun olması için özen gösterilmelidir. Bunun için beslenme menülerinde lahana, balık, kuru meyveler, sarımsak, bakliyat gibi kalsiyum açısından zengin gıdalara kesinlikle yer verilmelidir.

Bebeklerde Süt Alerjisi için Hangi Doktora Gidilir?

Süt alerjisi belirtilerinin görülmesi halinde ebeveynlerin çocuk immünoloji ve alerji hastalıkları bölümüne başvurmaları gerekmektedir. Uzman doktorlar tarafından gerekli tahlil ve tanı testleri yapılarak rahatsızlığın teşhisi konulmaktadır.

Süt alerjisi belirtileri arasında olan anafilaksi, bebeğe hasar verebileceği için bu durum yaşandığında zaman kaybetmeden hastanelerin acil bölümüne başvurulmalıdır. Diğer belirtiler için ise bir süre gözlem yapılmasında fayda vardır.