Bilek Ağrısı

Bilek Ağrısı Nedir?

Bilek ağrısı, çeşitli nedenlerden dolayı görülebilen ve aslında nispeten yaygın olan bir durumdur. Bilek eklemi, elin kullanıldığı tüm işlerde rol oynar. Yani günlük hayatta el bileği birçok yerde kullanılır. Bilek ağrısı meydana geldiğinde, günlük aktiviteleri etkiler ve yaşam kalitesini oldukça olumsuz bir hale getirir. El bileği eklemi sadece bilek kemiklerinden oluşmaz. Bilek kemikleri ayrıca ön kol kemikleriyle de temas halindedir.

Ani darbe veya yaralanma nedeniyle bilek ağrısı gelişebilir. Bilek burkulması gibi durumlarda, o bölgedeki bağların aşırı zorlanması direkt olarak ağrıya neden olur. Bu tür yaralanma bağımlı ağrılar tipik olarak travmadan hemen sonra aniden gelişir. El bileğindeki kemikler, bağlar veya tendonlar dahil herhangi bir kısmı yaralanırsa, bilek ağrısı meydana gelir. Tekrarlayan bilek ağrısı genellikle tekrarlayan stres yaralanmalarından ve eklem iltihabından kaynaklanır. El bileği ağrısı bazı durumlarda uzun bir süre boyunca da devam edebilmektedir.

Sol bilek ağrısı veya sağ bilek ağrısı aynı anda veya farklı zamanlarda görülebilir. Genelde her iki bileği etkileyen hastalıklar, sistemik hastalıklar olarak adlandırılan yani tüm vücudu etkileyen durumlardır. Ancak tekli sağ el bilek ağrısı veya sol el bilek ağrısı genelde tek taraflı olan travmalarda ve karpal tünel sendromu gibi daha sık kullanılan bilek tarafında sinir sıkışması durumlarında görülür.

El bilek ağrısı ve şişmesi genelde birlikte sıkça görülen durumlardır. Bilek etrafında oluşan herhangi bir yaralanma veya iltihaplanma sonrasında bu bölgelerde şişme, morarma gibi durumlar görülebilmektedir. Ayak bilek ağrısı da tıpkı el bilek ağrısı gibi görülebilecek bir durumdur. Ayak bileğindeki ağrılar da daha çok yapılan ters hareketler ve bilek kısmındaki travmalardan dolayı kıkırdaklarda, tendonlarda, bağlarda veya kemiklerde oluşan hasardan kaynaklanır.

Bilek Ağrısı Belirtileri

Bilek ağrısı dışında nedene bağlı olarak farklı semptomlar görülebilir. Bilek ağrısının türü de kişiye ve nedene bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı durumlarda ve kişilerde ağrı künt yani dolgunluk hissi gibi olurken, bazı durumlarda ise keskin bir ağrı hissedilir. Ağrının tam olarak yeri de değişiklik gösterebilir. Bilek burkulması gibi durumlarda, bilek ağrısına ek olarak o bölgede şişlik ve morarma da görülebilir. Karpal tünel sendromu gibi bilek bölgesinde sinir sıkışmasıyla karakterize durumlarda elde uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük gibi semptomlar da görülebilmektedir.

Bilek ağrısına neden olan duruma bağlı ek olarak görülebilecek semptomlar şu şekilde sıralanabilir:

• Bilek bölgesinde veya parmaklarda dolgunluk hissi
• Nesneleri tutmada veya kavramakta güçlük
• Özellikle uzun süre hareketsiz tutulan el bileğini hareket ettirirken tıklama sesi

Sebebe bağlı olarak, semptomlar hafif başlayabilir ve zaman geçtikçe daha da kötüleşebilir. Başlangıçta ağrı yalnızca belirli aktiviteler sırasında ortaya çıkabilir. Zamanla durum kötüleştikçe istirahatte bile ağrı oluşabilmektedir.

Bilek Ağrısı Nedenleri

Bilek ağrısının çok çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Bu nedenlerden bazıları kısa bir süre içinde geçebilen hafif durumlar olabilirken, bazıları da daha uzun süren diğer kronik hastalıklarla ilişkili olabilmektedir.

Bilek ağrısının olabilecek nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

Karpal Tünel Sendromu

Median sinir, ön koldaki üç ana sinirden biridir. Karpal tünel sendromu da, bilek etrafında median sinirin sıkışmasıyla ortaya çıkar. Median sinir, elin avuç içi tarafında bulunur ve elin aşağıdaki kısımlarından his duyusunun alınmasına yardımcı olur:

• Başparmak
• İşaret parmağı
• Orta parmak
• Yüzük parmağının bir kısmı

Aynı zamanda median sinir başparmağa giden kasa elektriksel dürtü de sağlar. Yani baş parmağın hareketinin bir kısmından da sorumludur. Karpal tünel sendromu bir veya her iki elde de ortaya çıkabilir. Bilekte oluşan şişlik, karpal tünel sendromunda basıya neden olur. Ağrı da bilekteki ve median sinirdeki aşırı basınçtan kaynaklanır. Bilek ağrısına neden olmanın yanı sıra, karpal tünel sendromu, elin başparmağına yakın tarafında uyuşma, güçsüzlük ve karıncalanmaya da neden olabilmektedir.

Aşağıdaki durumlardan herhangi biri nedeniyle bilek etrafında basınç meydana gelebilir ve karpal tünel sendromunu tetikleyebilir:

• Yazı yazma, çizme veya dikiş dikme gibi bileklerin sık sık hareket etmesine neden olan durumlar
• Aşırı kilolu, hamile olma veya menopoza girme
• Diyabet, artrit veya yetersiz tiroid bezi gibi belirli tıbbi durumlara sahip olmak

Bilek Yaralanmaları

Bilek yaralanmaları da ağrıya neden olabilmektedir. Bilek yaralanmaları arasında burkulmalar, kemik kırılmaları ve tendonların iltihaplanması durumu olan tendinit bulunur. Bileğin yakınındaki bölgelerde şişlik, morarma veya eklemlerdeki şekil değişiklikleri, bilek yaralanmasının belirtileri olabilir. Darbenin neden olduğu travma nedeniyle bazı bilek yaralanmaları hemen gerçekleşir ve direkt ağrıya sebep olur. Ancak bazı diğer durumlarda da ağrı ve semptomlar zamanla, yavaş yavaş gelişebilir.

Gut Hastalığı

Gut hastalığı vücutta aşırı ürik asit birikmesi sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Ürik asit denilen madde, pürin adı verilen bileşikleri içeren yiyeceklerin vücutta parçalanmasıyla ortaya çıkar. Ürik asidin çoğu kanda çözünmüş halde durur ve idrar yoluyla vücudun dışına atılır. Ancak ürik asit oluşum mekanizmasındaki anormallikler sonucu bazı durumlarda vücutta olması gerekenden daha fazla ürik asit birikmeye başlar. Fazla ürik asit eklemlerde birikerek ağrıya ve şişmeye neden olur. Gut hastalığındaki eklem ağrısı genellikle diz, ayak bileği, el bileği ve ayak parmak eklemlerinde görülür.

Gut hastalığının yaygın nedenleri ve risk faktörleri şunlardır:

• Çok fazla alkol içmek
• Aşırı yemek yemek
• İdrar söktürücü (diüretikler) gibi bazı ilaçlar
• Yüksek tansiyon, diyabet ve böbrek hastalığı gibi diğer durumlar

Artrit

Artrit, eklemlerin iltihaplanması durumuna verilen isimdir. Durum, etkilenen vücut kısmında şişlik ve sertliğe neden olabilir. El bileğinde artrit görülmesi durumunda da el bileğinde ağrı ve şişlik oluşabilir. Artritin yaşa bağlı aşınma ve yıpranma ve ellerin aşırı çalışması gibi birçok nedeni vardır.

Pek çok artrit türü bulunmaktadır ancak en yaygın olanlar şu şekilde sıralanabilir:

• Romatoid artrit: Romatoid artrit, genellikle her iki bileği de etkileyen, nispeten sık görülen otoimmün yani bağışıklık sistemindeki anormallikten kaynaklanan bir hastalıktır. Bu durum bağışıklık sisteminin, bilekler de dahil olmak üzere eklemlere saldırmasıyla ortaya çıkar. Bu durumda kemikler aşınır ve ağrı, şişlik gibi belirtiler ortaya çıkar.
• Osteoartrit: Osteoartrit yani kireçlenme, yaşlılar arasında yaygın olarak görülen dejeneratif yani yıkıcı bir eklem hastalığıdır. Hastalık eklemleri örten kıkırdağın parçalanmasından kaynaklanır. Bu koruyucu doku yaş ve tekrarlanan hareketler nedeniyle hasar görür. Kıkırdağın hasarlanması sonucunda eklemler birbirlerine daha çok sürtünür ve aşınma daha da artar. Bunun sonucunda da bilek ağrısı görülebilir.
• Psoriatik artrit: Psoriatik artrit, sedef hastalığı adı verilen bir cilt rahatsızlığı olan kişilerde görülen bir eklem hastalığı türüdür. Bu hastalıkta da eklem ağrısı görülebilmektedir.

Bilek Ağrısı Teşhisi

Eklem ağrısının nedeninin teşhisi diğer tüm hastalıklarda olduğu gibi öncelikle hastada tıbbi öykü alma ile başlar. Daha sonra da hekim bilek bölgesini ilgilendirebilecek hastalıklarla ilgili fizik muayene yapar.

Fizik muayene sırasında kontrol edilen durumlar şunlardır:

• Bilekteki hassasiyet, şişme veya şekil bozukluğunun tespiti
• Eldeki ve bilekteki hareket aralığında bir azalma olup olmadığının tespiti
• Eldeki kavrama gücünü ve ön kol gücünü değerlendirme
• El ve bilek bölgesindeki duyu hislerini değerlendirme

Tıbbi öykü alma ve yapılan fizik muayene sonrasında şüphelenilen duruma yönelik bazı tetkikler hekim tarafından uygulanabilir.

Bu tetkikler şu şekilde sıralanabilir:

Görüntüleme Testleri

• Röntgen: Röntgen, bilek ağrısı yaşayan hastalarda durumu anlamak için en sık kullanılan testtir. Az miktarda radyasyon içeren röntgende, kemik kırıkları, incinmeler veya kemik kireçlenmesi gibi durumlar tespit edilebilmektedir.
• Tomografi: Tomografi taramaları ile bilekteki kemiklerin daha ayrıntılı görüntüleri elde edilir ve röntgende görünmeyen kırıklar tespit edilebilir.
• Emar: Bu görüntüleme yönteminde, kemiklerin ve yumuşak dokuların ayrıntılı görüntülerini üretmek için radyo dalgaları ve güçlü bir manyetik alan kullanılır.
• Ultrason: Bu basit ve kolay uygulanabilir görüntüleme yönteminde tendonlar ve eklemdeki olağan dışı durumlar tespit edilebilir.

Artroskopi

Genellikle tıbbi öykü ve fizik muayene ile bir durumdan şüphelenilmesine karşın, görüntüleme yöntemlerinde bir sorun tespit edilemediğinde, hekim artroskopi yöntemini kullanır. Artroskopide, cilde çok küçük bir kesi açılır. Daha sonra bu kesiden içeri bileğe ilerletmek üzere, artroskop denilen, kameralı bir alet sokulur. Artroskopi ile bilek içindeki görüntüler kamera sistemleriyle ekranlara aktarılır. Artroskopi özellikle uzun süreli devam eden ve kişiyi oldukça rahatsız eden bilek ağrılarını değerlendirmek için altın standart olarak yani en iyi değerlendirme yolu olarak kabul edilir. Bazı hastalıklarda ve durumlarda tanı için kullanılan artroskopi ile tedavi yapmak da mümkündür.

Sinir Testleri

Karpal tünel sendromu gibi sinir ile ilişkili bilek ağrılarında şüphelenilmesi durumunda elektromiyogram (EMG) adı verilen testler uygulanabilmektedir. Bu testte, kaslarda üretilen küçük elektrik deşarjları ölçülür. Bu değerlendirme kas içine çok küçük olan bir elektrotun yerleştirilmesi ile yapılır. Bu elektrotlar, kasın elektriksel aktivitesini kas dinlenirken ve hareket ederken kaydeder.

Bilek Ağrısı Tedavisi

Bilek ağrısına yönelik tedaviler, bilek ağrısına neden olan duruma, yaralanma varsa bunun türüne, yerine, ciddiyetine ve kişinin yaşına, genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir.

Bilek ağrısının tedavisi için uygulanabilecek tedavi seçenekleri şu şekilde sıralanabilir:

İlaçlar

Bilek ağrısına neden olan durum tespit edildikten sonra, kişiyi rahatsız eden bir ağrı söz konusu ise, iyileşme sürecinde ağrı kesici ilaçlar kullanılabilmektedir. İbuprofen ve asetaminofen gibi etken maddelere sahip ağrı kesici ilaçlar, bilekteki ağrını azalmasına yardımcı olabilir. Gerektiğinde krem formlarındaki ağrı kesiciler de kullanılır. Bunlar yetersiz olduğunda hekimin tavsiyesine göre başka ağrı kesiciler de kullanılabilir.

Fiziksel Terapi

Fiziksel tedavi uzmanları ve fizyoterapistler, özellikle bilek yaralanmaları ve tendon problemleri gibi bilek ağrısına neden olan durumlar için özel tedaviler ve egzersizler uygulayabilir. Ayrıca bu rehabilitasyonlar, ameliyata ihtiyacı olan hastalarda, ameliyattan sonra da normal düzene dönme sürecinde yapılabilmektedir. Bilek ağrısı olan kişiler, ayrıca günlük hayatlarında bu ağrı nedenlerini azaltmak için bazı değişikliklere gitmek zorunda kalabilir. Özellikle bilek bölgesini çok zorlayan işleri olan kişilerin en azından belli bir süre bu durumdan uzak durmaları iyi olacaktır.

Bilek bölgesinde kırık oluşması durumunda, kemiğin düzgün bir şekilde iyileşebilmesi için parçaların düzgün kaynaması ve hizalanması gerekecektir. Bunun için bir alçı veya atel, iyileşirken kemik parçalarını bir arada tutmaya yardımcı olarak takılır. Bilek burkulması veya gerilmesi durumunda da, yaralı tendonu veya bağları iyileşirken korumak için atel takılması gerekebilir. Ateller, tekrarlayan hareketlerin neden olduğu bilek yaralanmalarında oldukça yararlı yöntemlerdir. Karpal tünel sendromu gibi durumlarda da bilek ağrısı için bileklikler bulunur. Bunlar da bileğin sabit tutulması ve durumun ilerlemesini engeller.

Bilek Ağrısı Tedavi Edilmezse

Basit bilek ağrısını nedenlerinde, tedavi olmaması durumunda çok büyük bir problem oluşmaz. Genelde vücut durumu kendi kendine kontrol altına alır ve birkaç gün içinde ağrı azalır. Özellikle hafif şiddette gelişmiş olan bilek travmalarında, bilek bölgesini birkaç gün çok hareket ettirmemek, bileğe iyileşmesi için gerekli süreyi tanır. Ancak şiddetli karpal tünel sendromu, gut, artrit gibi durumlarda ağrı gittikçe ilerleyerek başka problemlere de yol açar. Bu tür hastalıkların teşhis edilmesi ve tedavisinin yapılması gerekmektedir.

Bilek Ağrısı Ameliyatı

Bile ağrısına neden olan bazı durumlarda veya yapılan diğer tedaviler işe yaramadığında ameliyat yapmak gerekebilmektedir.

Ameliyat yapılması gerekebilen durumlar şu şekilde sıralanabilir:

Kemik kırıkları: Bazı durumlarda, iyileşmeye izin vermek için kemik kırıklarını stabilize etmek yani konumlarını sabitlemek için ameliyat gerekli olabilir. Genelde şiddetli kırıklarda kullanılan bu yöntemde cerrahın, kemik parçalarını metal bir donanım ile birbirine bağlaması gerekebilmektedir.

Karpal tünel sendromu: Karpal tünel sendromundaki semptomların şiddetli olması durumunda veya diğer tedavilerin işe yaramaması sonucunda, sinir üzerindeki baskıyı azaltmak için karpal tünel adı verilen bilek bölgesinin çatısını oluşturan bağın kesilmesi gerekebilir. Bu bağın kesilmesiyle sinir üzerindeki basınç bir miktar azaltılmış olur ve semptomlar düzelir.

Tendon veya bağ onarımı: Rüptüre olmuş yani yırtılmış tendonları veya bağları onarmak için bazı durumlarda ameliyat gerekli olabilmektedir.

Bilek Ağrısına Ne İyi Gelir?

Bilek ağrısına iyi gelebilecek bazı durumlar bulunmaktadır. Bu durumlar özellikle hafif ve travmalar sonucu oluşan bilek ağrıları için geçerlidir. Altta yatan gut, artrit gibi hastalığı olan kişilerde ise bu tür hastalıkların tedavisi yapılmalıdır. Bilek ağrısına iyi gelen durumların yanı sıra, bilek ağrısını önleme adına bazı şeyler yapılabilir. Özellikle tekrarlayan bilek hareketlerini gerektirecek işler yapmak, ağrının gelişmesine yol açacaktır. Bu yüzden kişilerin yaptıkları işleri ve sporları buna göre düzenlemeleri gerekebilir.

Bilek ağrısına iyi gelebilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Ağrının geliştiği bölgeye günde ortalama 5-10 dakika soğuk uygulamak
• Ağrının oluştuğu bileği hareket ettirmekten kaçınmak için atel uygulamaları
• Geceleri oluşan ağrılar için gece atel takmak
• Ağrı geçene kadar ağır ev işlerinden kaçınmak

Hamilelerde Bilek Ağrısı

Hamilelik döneminde de diğer süreçlerde olduğu gibi aynı nedenlerden kaynaklı bilek ağrıları oluşabilmektedir. Ancak bazı bilek ağrısı nedenleri hamilelerde daha sık olarak görülür. Bu durumlardan biri de karpal tünel sendromudur. Kadınların yaklaşık % 35'i kadarı hamilelik sırasında, genellikle üçüncü trimesterde yani 6 ve 9. aylar arasında bilek bölgesinde ağrı hisseder ve güçsüzlük yaşar.

Hamilelik sırasında sıvı tutulması, bilekten avuç dibine kadar uzanan karpal tünele daha fazla baskı uygular. Bu baskı median sinire ağırlık oluşturur ve karpal tünel sendromu oluşur. Bu ağrı ve durum genellikle bebeğin doğmasından sonraki birkaç ay içinde iyileşme eğilimi gösterir. Ancak doğum sonrasında da çocuğun sık sık kucakta taşınması durumunda da bilek ağrısı görülebilmektedir. Bu yüzden hamilelik döneminde elde uyuşma, güçsüzlük, aşırı ağrı gibi durumlarda bir hekime başvurmak gerekmektedir.

Hamilelik döneminde oluşan bilek ağrılarında aşağıdaki yöntemler tedavi için uygulanabilir:

• Bilek bölgesine buz uygulama
• Tekrarlayan bilek ve el hareketlerinden veya ağrı ve uyuşmayı daha da kötüleştiren pozisyonlardan, aktivitelerden kaçınmak
• Tekrarlayan hareketler yapılmak zorundaysa bir atel taktırmak
• Geceleri artan ağrı durumunda uyurken bileğin kıvrılmasını engelleyen bilek ateli taktırmak

Bilek Ağrısı için Hangi Doktora Gidilir?

Bile ağrısının altta yatan nedenine bağlı olarak farklı bölümlere gitmek gerekebilir. Genel olarak nedeni bilinmeyen bilek ağrılarında gidilmesi gereken bölüm Ortopedi veya Fizik Tedavi bölümleridir. Bu alandaki uzman hekimler hastaya uygun teşhisi koyacak ve gerekirse uygun yere yönlendirecektir. Bilek ağrısı bilinen hafif bir travmadan kaynaklanıyorsa doktora gitmeden de evde bilek hareketlerinin kısıtlanmasıyla birlikte süreç izlenebilir. Bu süreçte bilek ağrısı şiddetini arttırıyorsa veya ek semptomlar oluşmaya başlarsa hekime başvurulabilir. Bunun haricinde hafif ağrılar birkaç gün içinde kendiliğinden düzelecektir. Ancak gittikçe artan ağrı, ek diğer semptomlar, bilinen bilek bölgesini etkileyen artrit gibi hastalıkların olması durumunda bir hekime başvurulmalıdır.f