Hamilelikte Balgam

Hamilelikte Balgam Nedir?

Balgam başlı başına bir hastalık değildir, hastalığın bir bulgusudur. Alt solunum yolları ve akciğeri koruyan mukus, balgam olarak adlandırılır. Üst solunum yollarından giren istenmeyen zararlı maddeleri filtreleme görevi yapar ve mukozayı nemlendirir. Fakat vücutta istenmedik şekilde fazla salgılandığında tıkayıcı etki yapar. Gebelikte balgam, artan hormon seviyesine bağlı olarak daha hassas hale gelir.

Hamilelikte Balgam Belirtileri Nelerdir?

Hamilelikte öksürük ve balgam birçok hastalığın habercisi olabilir. Koyu kıvamlı sekresyon, nefes almada zorluk, nefes darlığı, hırıltılı solunum gibi belirtiler yer almaktadır. Koyu sarı, kanlı veya yeşil balgam varlığında mutlaka bir hekime başvurulmalıdır. 

Genellikle gebelikte balgam belirtileri şu şekildedir;

• Mide bulantısına bağlı öksürük ile çıkan koyu kıvamlı sekresyon
• Fazla öksürmeye bağlı boğazda tahriş
• Nefes alıp verirken wheezing (hırıltılı solunum)
• Nefes almada zorlukla beraber nefes darlığı

Hamilelikte Balgam Nedenleri Nelerdir?

Hamilelikte boğazda balgam, hormon artışına bağlı ortaya çıkabileceği gibi birçok hastalığa bağlı da oluşabilir. Bazen basit bir mevsim değişikliğinden ya da çok ciddi seyirli hastalıktan kaynaklanabilir. Gebelikte boğazda balgamın rengi ve kıvamı hastalığın ciddiyetine göre değişmektedir. 

Hamilelikte balgam nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Soğuk algınlığı: Mevsim geçişlerinde sık yaşanılan bir durumdur. Havadaki çeşitli alerjen maddelere ve mide hassasiyetine bağlı iç geniz akıntısı yapmaktadır. Gebelikte sık karşılaşılan durumlardan biridir.
• Sigara: İçeriğinde bulunan çeşitli kimyasallar hem sekresyonların fazla uyarılmasını tetikler hem de hava yollarına zarar vererek temizlenme işlemini sekteye uğratır. 
• Krup hastalığı (Havlar tarzda öksürük): Boğaz, gırtlak ve soluk borusunda ortaya çıkan şişlik balgam ile kendini gösterir. Sonrasında nefes alırken ıslık sesi ve nefes darlığı ortaya çıkmaktadır. 
• Farenjit: Enfeksiyonlara bağlı boğazda yanma, ateş ve ağrı ile kendini gösterir. Ağrı yutkunma sırasında daha şiddetli bir hal alır balgam oluşur. Akciğerler enfeksiyonu vücuttan atmak için balgam üretir. 
• Bronşit: Bronşların iltihabıdır. Bakterilere bağlı enfeksiyon gelişir. Bronşların yapısı bozulur. Akciğerlere hava giremez ve koyu kıvamlı fazla miktarda balgam üretir. 
• Astım: Alerjiye bağlı hava yollarında bir şişme meydana gelmektedir. Akciğerlerde iltihaba bağlı aşırı duyarlılık meydana gelmiştir. Bronşlar alerjik maddelere tepki olarak daralıp balgam üretmeye başlar. 

Hamilelikte Balgam Teşhisi

Hamilelikte balgam birçok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Anamnez (hasta öyküsü) ve fizik muayene ilk izlenen yoldur. Kesin teşhisi koyabilmek için kan tetkiki, balgam kültürü ve grafi çekilmelidir. 

Hamilelikte balgama yol açan sorunların teşhisinde kullanılan tetkik ve yöntemler şu şekilde sıralanabilir: 

• Anamnez (Hasta Öyküsü): Gebeye balgamın ne zaman başladığı ne kadar sıklıkla balgam çıkardığı, balgamın kıvamı ve rengi sorgulanır. 
• Fizik Muayene: Gebenin akciğer sesleri dinlenir. Uygun tetkikler ve görüntüleme yöntemleri istenmektedir.
• Kan Tetkikleri: Kan değerlerinde enfeksiyon (CRP), kansızlık (rbc,htc) açısından değerlendirme yapılır. Arteriyel kan gazından da örnek alınarak kandaki oksijen ve karbondioksit miktarı kontrol edilmektedir.
• Balgam Kültürü: Balgam içerik yönünden incelenir. İçerisinde bulunabilecek bakteri, virüs ve sitokinler değerlendirilmektedir. 
• Akciğer Röntgeni: Gebelerde radyasyon riskinden dolayı tercih edilmemeye özen gösterilmektedir. Fakat balgam teşhisinde en kesin tanı akciğer röntgeni ile konulmaktadır. 

Hamilelikte Balgam Tedavisi

Hamilelikte balgam her zaman tedavi gerektirmez. Balgamın kıvamına, rengine ve türüne göre tedavi uygulanır. Hamilelikte balgam sorunu yaşayanlar için öncelikle balgam kültürü laboratuvar ortamında incelenip neden olan etken belirlenmektedir. Genellikle ilaç tedavisi uygulandığında olumlu yanıtlar alınır. Ayrıca tedavide yaşam tarzında değişiklik ve bitkisel yöntemler gibi yollara da başvurulur.

Hamilelikte balgam tedavisi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

• Yaşam tarzında değişiklik: Gebe bol bol sıvı (günde 2-2,5 litre) tüketmelidir. Bulunduğu ortamda tozdan uzak durmalı, odayı bol bol havalandırılmalıdır. Gerekirse buhar makinesi ile nemlendirilmelidir. Bağışıklığını güçlendirmek için C vitamini (limon, portakal, mandalina, maydanoz, domates) içeren besinler tüketilmelidir.
• İlaç tedavisi: Hamilelikte balgam söktürücü ilaçlar (mukolitik) kullanılır. Uygun ve düşük dozdaki antibiyotik enfeksiyonunun vücuttan atılmasını sağlar. Balgam oluşmasına sebep olan etken ortadan kaldırılır.
• Alternatif tedavi: Kişi hamilelikte balgam söktürücü ilaç kullanamıyor ise alternatif bitkisel yöntemlere (nane limon, ıhlamur vb) başvurulmalıdır. Fakat hamilelikte bebeğe düşük tehlikesi yarattığından dolayı her bitki (adaçayı, kekik vb) kullanılmamaktadır. 

Hamilelikte Balgam Tedavi Edilmezse

Hamilelikte balgam eğer ortamdaki alerjik maddelere bağlı ise ilaç tedavisine gerek yoktur. Fakat altta yatan neden astım, faranjit, bronşit gibi solunum yolu hastalıklarından kaynaklanıyorsa mutlaka terapötik tedavi uygulanmalıdır.

Tedavinin amacı enfeksiyonu vücuttan uzaklaştırmak ve sorunun tekrarlanmasını ortadan kaldırmaktır. Eğer tedavi edilmezse hastalık alt solunum yollarına geçmektedir. Bu da hastalığın seyrini değiştirir. Tedavisini daha da zorlaştırmaktadır. Kişinin ilaç alerjisi varsa veya ilaç kullanmayı kabul etmiyorsa daha farklı yöntemler uygulanmalıdır.

Hamilelikte Balgama Ne İyi Gelir?

Hamilelikte balgam için öncelikle etkenin belirlenmesi gerekir. Hamilelikte balgam söktürücü bitkiler (ıhlamur, nane limon, elma kabuğu) diyete eklenmektedir. Hamilelikte rezene ve adaçayı rahim kasılmalarını artırdığından dolayı tercih edilmemelidir. Yemeklere bol miktarda sarımsak ve soğan eklemesi yapılmalıdır. 

Oda bolca havalandırılmalı veya buhar makinesi ile nemlendirilmelidir. Bağışıklığı düşürücü beslenme şeklinden uzak durulmalıdır. Eğer sorun tüm tedavi yöntemlerine rağmen iyileşme göstermediyse mutlaka hekime tekrar görünülmelidir. 

Hamilelikte Balgama Ne İyi Gelmez?

Hamilelikte vücudun mineral ve vitaminlere ihtiyacı artmaktadır. Vücut savunmasız kaldığı için bağışıklığı düşmektedir. Yeterli mineral ve vitamin destekli beslenmemek bağışıklık sistemini daha da düşürecektir. Gebe beslenmesinde aldığı vitaminlere çok dikkat etmelidir. 

Toz ve dumanlı ortamda bulunmak, sigara kullanmak ve bol sıvı tüketmemek boğaz kuruluğuna ve sonrasında öksürüğe sebebiyet vermektedir. Hekimin verdiği ilaç tedavisi düzenli aralıklarla kullanılmalıdır.

Hamilelikte Balgamı Ne Söker?

Hamilelikte balgam, öksürük ve mide bulantısına neden olmaktadır. İç geniz akıntının azaltılması ve balgamın söktürülmesi için yöntemler şu şekilde sıralanabilir: 

• Elma sirkesi: Doğal rahatlatıcı olarak bilinen yöntemdir. İçerisindeki potasyum sayesinde geniz akıntısını azaltarak tıkanıklığı giderir. Gebelerde mide asiditesini artırmamak adına gargara yapmak faydalı olmaktadır. Asit içeriği sebebi ile balgama neden olan bakteri ve virüsleri öldürür. Kullanırken mutlaka su ile seyreltilmesi gerekmektedir.
• Nane yağı: Yağın ana etkeni olan mentol, balgam söktürücü ve antispazmodik (kas gevşetici) etkilere sahiptir. Nane yağını buhar yöntemi ile akciğerlerinize kadar çekebilirsiniz. Bu yöntem ile balgama neden olan enfeksiyonlar ortadan kalkmaktadır. Aynı zamanda kasları rahatlatarak balgamı parçalayıcı etkisi oluşmaktadır. Bir kase sıcak suya birkaç damla nane yağı ekleyin. Başınıza bir havlu koyup buharı solumalısınız.
• Tuzlu su gargarası: Balgamın oluşmasına neden olan enfeksiyonlarla mücadele etmektedir. Aynı zamanda geniz akıntısının sebep olduğu mide bulantısının ortadan kalkmasına da yardımcı olmaktadır.
• Sarımsak: İçerisinde allicin adı verilen madde sayesinde solunum bezlerinin fazla balgam üretmesine neden olan viral ve fungal enfeksiyonlar ile bakterileri yok etmektedir. Antimikrobiyal özelliklere sahip doğal balgam söktürücü olarak kullanılmaktadır.
• C vitaminli içecekler: Hamilelikte düşen bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Enfeksiyonlarla mücadele edip balgam birikmesini engellemektedir. 

Hamilelikte Balgam için Hangi Doktora Gidilir?

Hamilelikte balgam sorunu kesinlikle göz ardı edilmemesi gereken bir konudur. Basit bir hastalık olabileceği gibi tehlikeli bir durumda söz konusu olabilir. Özellikle hamilelikte kanlı balgam çıkarıldığında hiç zaman kaybetmeden hekime başvurulmalıdır. Koyu kıvamlı balgam, koyu sarı, yeşil, kanlı balgam veya köpüklü balgam varlığında mutlaka Göğüs Hastalıkları Uzmanı ile görüşülmelidir.