Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Nedir?

Genetik ve çevresel faktörler nedeniyle ortaya çıkan yenidoğan bebeklerde akciğer enfeksiyonu, alt solunum yollarını etkileyen bir rahatsızlıktır. Akciğerde çoğalan bakteri ve virüslerin iltihap yapması sonucunda bebeğin solunum yolları tıkanır. Fiziksel olarak akciğerleri henüz tam gelişmemiş olan yenidoğan bebeklerde bu durum yetişkinlere göre çok daha ciddi sonuçlar doğurabilir.

Erken tedavi edilen bebeklerde akciğer enfeksiyonu akciğerlerin tamamına yayılmadan önlenebilir. Ancak hassas yapıdaki bebeğin akciğerlerinde enfeksiyon yayılmış ise farklı hastalıkların görülmesine neden olur.

Akciğer enfeksiyonu kaynaklı olan hastalık türleri şunlardır;

• Zatürre: Yenidoğan bebeklerde görülen akciğer enfeksiyonu akciğerdeki küçük keseler iltihaplanmaya başlar. Zaman içerisinde akciğer sıvı toplar. Bu sıvı solunum yolu ile alınan oksijenin ciğerlere ve diğer organlara ulaşması zorlaşır. Yeterli miktarda oksijen alamayan vücutta zatürre şiddetli şekilde görülür.
• Bronşiyolit: Yenidoğan bebeklerde en fazla görülen akciğer enfeksiyonu türüdür. Bebeklerin nefes almasını zorlaştıran bu hastalık bebeğin yeterli beslenememesine yol açar. Bebeğin ihtiyaç duyduğu vitaminleri yeterli miktarda alamaması bağışıklığını zayıflatır. Sağlıklı beslenme ve vitamin takviyesi ile bronşiyolit hastalığından kolayca tedavi edilebilir.
• Akut Bronşit: ilk başta grip gibi belirtiler gösteren akut bronşite grip virüsünün yol açtığı bilinir. Bebeğin akciğerindeki bronşların iltihaplanması akciğerin yeterli oksijen almasını engeller. Solunum yolunun tıkanması nefes darlığına sebep olur.

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Belirtileri

Oldukça hassas ve güçsüz yapıda olan yenidoğan bebeklerin akciğerlerinde enfeksiyon oluşması bebekte ciddi şikayetlerin görülmesine yol açar. Bebeğin beslenme ve uyku düzenini olumsuz etkileyen akciğer iltihabı tedavisinin geciktirilmesi halinde kalıcı sorunlar ortaya çıkabilir.

Başlıca belirtileri şunlardır:

• Yüksek ateş
• Nefes almada güçlük çekme
• Terleme
• Titreme
• Halsizlik
• Öksürük
• Göğüs bölgesinde şişkinlik ve ağrı
• Eklem ağrıları
• Huzursuzluk
• Uyku soruları
• İştah azalması
• İshal

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Nedenleri

Genellikle kış aylarında daha fazla görülen akciğer enfeksiyonu bebeklere öksürük ya da hapşırma yolu ile hızla bulaşır. Bağışıklık sistemi zayıf olan yenidoğan bebekler ortamda virüs ve bakterileri hızla vücuda alır. Vücuda giren virüs ve bakteriler akciğer ve alt solunum yolu rahatsızlıklarına sebep olur.

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Teşhisi

Yenidoğan bebekte akciğer enfeksiyonu teşhisi için fizik muayenenin yanı sıra bazı tahlillerinde beraberinde yapılması gereklidir. Kan örneğinin alınıp incelenmesi ile kandaki virüs oranı tespit edilir. Ayrıca akciğerde keseciklerin hangi bölümlerinde iltihaplanma meydana geldiğini öğrenebilmek amacıyla akciğer röntgeni çekilir.

Nefes alma zorluğu yaşayan bebeklere nefes testi yapılarak akciğerin yeterli oranda oksijen alıp almadığı incelenerek teşhis konulur. Akciğer enfeksiyonu olan yenidoğan bebeklerde bağışıklık sistemini güçlü tutmak için yeterli vitamin desteğinin sağlanması gereklidir. Bunun için yenidoğan bebeğin vücudundaki vitamin seviyeleri kan testi ile ölçülerek değerlendirilir. Tüm bu tahlil ve tetkiklerin ardından akciğer enfeksiyonu teşhisinin konulması halinde acilen tedaviye geçilerek enfeksiyonun diğer organlara yayılımı önlenmeye çalışır.

Yenidoğan Bebekte Akciğer Enfeksiyonu Teşhisi İçin Yapılması Gereken Tahliller 

• Akciğerin çalışma düzeyini ölçmek için göğüs floroskopisi
• Göğüsteki kan damarları, yağ, kas ve kemik yapısını görüntülemek için BT Taraması
• Göğüs yapısını öğrenmek için göğüs ultrasonu
• Torasentez adı verilen akciğerden alınan sıvı örneğinin incelenmesi testi
• Nabız oksimetre testi (kandaki oksijen seviyesini belirler)
• Plevral (akciğeri saran zar) biyopsi (plevralden doku örneğinin alınması)
• Solunum testi (akciğerin kapasitesini ölçer)
• Bronkoskopi (boğaz ve gırtlak bölümü dahil olmak üzere tüm alt solunum yollarının incelenmesi)
• Göğüs tüpü uygulaması (akciğerden sıvı almak için yapılır)
• Akciğer MR
• PH metre testi
• Ter testi
• Mide açlık suyunun incelenmesi
• Bağışıklık sistemi testi

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Tedavisi

Yenidoğan bebeklerde akciğer enfeksiyonu tedavisi hastalığın ilerleme seviyesine göre farklı ilaç türleri kullanılarak yapılır. Bronşit, zatürre ya da bronşiyolit olmak üzere akciğer enfeksiyonu türlerinden hangisinin teşhisi konulmuşsa ona uygun ilaç verilir.

Bebeklerde akciğer iltihaplanmasını önlemek amacıyla antibiyotik tedavisi uygulanır. Ancak bebeklerin ilaç kullanımı yetişkinlere göre çok daha zor olduğu için bebeğin durumuna göre iğne ya da serum tedavisi yapılabilir. Ayrıca bebeğin göğüs ve eklem ağrılarından kaynaklı huzursuzluklarını ve sürekli ağlama durumunu önlemek amacıyla ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.

Yüksek ateşi ve öksürüğü olan bebeklere ateş düşürücü ve öksürük kesici ilaçlar verilir. Burun spreyi ve nefes açıcı solüsyonlarla bebekte huzursuzluk durumu azaltılmaya çalışılır. Akciğerinin büyük çoğunluğunda görülen iltihaplanmalarda bebekler nefes almakta zorluk çeker. Bu durumda bebeklere oksijen tüpü bağlanarak hem rahat bir şekilde nefes almaları hem de akciğer ve diğer organlarına oksijen ulaşması sağlanır. Bebeğin kaç aylık olduğu, hastalığın türü ve şiddetine göre bebeğe hangi ilaçtan ne kadar doz verileceğine doktor muayenesi sonucunda karar verilir.

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Alt solunum yolları hastalıklarından kaynaklı yenidoğan bebeklerde akciğer enfeksiyonu tedavi edilmemesi halinde enfeksiyon diğer organlara yayılarak bebeğin büyüme ve gelişimini engelleyebilir. Yeterli miktarda akciğerleri oksijen almayan bebeklerin kalbine kan yeterli miktarda ulaşmaması halinde kalp yetmezliği ve kalp büyümesi sorunları ortaya çıkabilir. Bebeğin akciğerindeki dokuların derin hasarlar görüp iltihaplanması solunum yetmezliğine sebep olabilecek yaraların oluşmasına neden olur.

Bebeğin tüm yaşamını etkileyecek olan problemlere yol açan akciğer enfeksiyonu için erken tedavi yapılmaması halinde iskelet ve kas hastalıkları, interstisyel akciğer hastalığı (akciğer sertleşmesi), tüberküloz, tekrarlayan pnömani (zatürre), bronşektazi (solunum yollarının genişlemesi), kistik fibrozis (akciğer, pankreas, karaciğer gibi organların fonksiyonlarını durdurması), uykuda solunum durması yani uyku apnesi gibi tedavisi daha zor hastalıklara sebep olur.

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir?

• Sağlıklı ve Yeterli Beslenme: Yenidoğan bebeklerde hem akciğer enfeksiyonunu oluşumunu önlemek hem de tedavisini hızlandırmak amacıyla bebeğin bağışıklık sistemini güçlü tutmak oldukça önemlidir. Yenidoğan bebeklerin bağışıklığını güçlendiren en önemli besin hiç kuşkusuz anne sütüdür. İlk 6 ayında anne sütü bebeğin gelişimi ve hastalıklardan korunması için gereklidir. Ancak bazı nedenlerden dolayı anne sütü ile beslenemeyen bebeklere anne sütüne eşdeğer vitamin ve mineralleri içeren doğal besinlerden yapılmış mamaların verilmesi gereklidir. Vitamin değerleri eksik olan bebeklere doktor önerisi ile vitamin desteği sağlanması akciğer enfeksiyonu hastalıklarına karşı bebeğin çok daha dirençli olmasını sağlar.
• Uyku Düzeni: Ateş, ağrı ve iştahsızlıktan beslenemeyen yenidoğan bebeklerde akciğer enfeksiyonu bebeğin uyku düzenini bozabilir. Büyüme ve gelişmesi için bebeklerin kaliteli bir uyku düzenine sahip olması gereklidir. Bebeğin daha huzurlu ve sakin olmasını sağlamak için uykuyu kolaylaştıran ilaçlar doktora danışılarak kullanılabilir.
• Temizlik ve Hijyene Dikkat Edilmeli: Bağışıklığı zayıflayan bebeklerin akciğerleri daha kolay virüs kaparak çoğalabilir. Bebeğin yediği besinler ile kullandığı malzemeler, kıyafetleri ve yatağının temizliğine dikkat edilmelidir. Ayrıca bebek odasının sık sık havalandırılması ve buhar makinesi ile nemli tutulması bebeğin daha rahat nefes almasını sağlar.
• Su Tüketimi: Akciğer enfeksiyonu olan bebeklerin daha rahat nefes almalarını sağlamak ve burun mukozasını yumuşatmak amacıyla bebeğe verilen su miktarı arttırılmalıdır. Su alt ve üst solunum yollarının kurumasını önleyerek nemli kalmasına yardımcı olur. Ayrıca vücuttaki bakteri ve virüslerden kaynaklı toksinlerin vücuttan hızla atılmasını kolaylaştırarak tedavi sürecini kısaltır.

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonuna Ne İyi Gelmez?

Yenidoğan bebeklerin akciğerlerinde iltihaplanması ve yaralanması tetikleyecek her türlü etkenden bebeklerin uzak tutulması gereklidir. Sigara içilen ve hava kirliliği olan ortamlar yenidoğan bebeklerde solunum güçlüğü yapabilir.

Yenidoğan bebeklere yetişkinlerde olduğu gibi bitkisel kür ve tedavi yöntemleri uygulanmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır. Kekik yağı, nane limon, okaliptüs yağı, keçiboynuzu ve zencefil gibi bitkisel kürlerin yenidoğan bebeklere verilmesi alerjik etkilere yol açabilir. Her bebeğin bünyesi farklı olduğu için bebeğe neyin iyi gelip gelmeyeceği konusunda mutlaka doktora danışılmalıdır. Ebeveynlerin bebeklere alternatif bir tedavinin uygulanması faydadan çok zarar verebileceği unutulmamalıdır.

Yenidoğan Bebeklerde Akciğer Enfeksiyonu için Hangi Doktora Gidilir?

Yenidoğan bebekte akciğer enfeksiyonu görülme oranı çocuk ve yetişkinlere göre çok daha fazladır. Özellikle erken doğum ile dünyaya gelen bebeklerin akciğerleri gelişmediği için bebekte görülen en ufak bir rahatsızlıkta hemen doktora gidilmesi hastalığın ilerlemeden tedavi edilmesine olanak sağlar. Hastanelerin çocuk göğüs hastalıkları bölümüne giderek üst ve alt solunum yolu rahatsızlıklarının tedavisi yapılır. Bebekte yüksek ateş, iştahsızlık, terleme gibi şikayetlerin ilk görüldüğü andan itibaren doktora gidilmelidir.