Aşil Tendonu Kopması

Ayak bölgesinde bulunan aşil tendonunun yapısının bozulması sonucu oluşan durum olan Aşil Tendonu Kopması; medikal, cerrahi ve fizik tedavi ile tedavi edilmektedir.

Aşil Tendonu Kopması Nedir? 

Tendonlar kasların kemiğe bağlanmasını sağlayan yapılardır. Aşil tendonu vücudumuzdaki en güçlü ve en kalın tendondur. Bacağın arkasında bulunan baldır kasları (gastroknemius ve soleus kasları) topuğa aşil tendonu ile bağlanır. 

Bu kaslar sayesinde yürüme, zıplama, koşma gibi aktiviteler yapılır. Baldır kasları yürüme fazlarında önemli rol oynadığından aşil tendonu yaralanmalarında yürümede güçlük yaşanır.

Aşil tendonu oldukça sağlamdır, tendonun büyük bir kısmı ona sağlamlık veren kollajen liflerden oluşur. Aşil tendonu çok güçlü bir yapı olmasına rağmen yaralanmaları sıkça görülür. 

Aşil tendonunun devamlılığının bozulması aşil tendonu kopması/yırtılması olarak adlandırılır. Aşil tendonu kopması en sık topuğun 2-6 santim üstündeki bölgede görülür. 

Bunun sebebi o bölgenin kanlanmasının daha az olmasıdır. Aşil tendon yırtıkları tam yırtık ve kısmi yırtık şeklinde olabilmektedir. Aşil tendonundaki kısmi yırtıklar çoğu zaman ameliyatsız tedavi edilebilirken tam yırtıklarda genellikle cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulur.

Aşil tendon kopması çeşitli nedenler sonucunda oluşabilir. Aşil tendonu kopmalarına orta yaşlarda ve erkeklerde daha sık rastlanmaktadır. Aşil tendonunda kopma en yaygın olarak spor sırasında meydana gelir. 

Kondisyonsuz kişilerde, spora başlamadan önce yeterince ısınmayan kişilerde, amatör sporcularda ve ani hızlanma, sıçrama gibi ani hareketler sırasında aşil tendonunda kopma meydana gelir. 

Aşil tendonunun yapısını bozan tendinopati gibi hastalıklar ve bazı ilaçların uzun süreli kullanımı da aşil tendonu kopma riskini artırabilir. 

Aşil tendonunda yırtık oluşan kişiler bölgede şiddetli bir ağrı hisseder, tendon koparken bir ses duyduklarını ve vurulmuş gibi hissettiklerini bildirirler, yaralanmanın olduğu tarafa ağırlık vermede ve yürümede güçlük yaşarlar.

Aşil Tendonu Kopması Belirtileri Nelerdir?

Aşil tendonu kopması sırasında hastalar ani ve şiddetli bir ağrı hissederler, yaralanma sırasında bir ses duyduklarını bildirirler. Bölgede ödem, şişlik ve morarma olabilir. 

Hastalar yaralanmanın olduğu bacağa ağırlık verme sırasında ağrı hissederler ve adım atmakta güçlük çekerler.

Aşil tendonu kopması belirtileri kısaca şöyle sıralanabilir:

  • Tendon kopması sırasında ani, şiddetli ağrı
  • Ayağa kalkma, yürüme sırasında şiddetli ağrı
  • Tendon kopması sırasında duyulan ses
  • Tendon kopması sırasında bacağa darbe almış gibi hissetme
  • Tendon bölgesinde elle hissedilen boşluk bulunması
  • Ayağı itme (pedala basma) hareketini aktif olarak yapmada güçlük
  • Bacağın arka alt kısmında, topukta hassasiyet ve ağrı
  • Bacağın arka alt kısmında, topukta ödem ve renk değişikliği
  • Ayakta güç kaybı
  • Ayağa ağırlık vermede şiddetli ağrı hissi
  • Tendon bölgesinde kopma hissi
  • Yürümede güçlük

Aşil Tendonu Kopması Nedenleri Nelerdir?

Aşil tendonu kopması çoğunlukla sedanter (hareketsiz) kişilerin ara sıra aktivite olarak yaptığı sporlar sırasında meydana gelir. Bu kişilere hafta sonu sporcuları da denmektedir. 

Kondisyonsuz kişilerin yaptığı ani hızlanma, sıçrama gibi hareketler sırasında aşil tendonu yırtılır. Sporcuların spordan önce yeterince ısınmaması tendon yaralanmalarına zemin hazırlar. 

Tendonun yapısını bozan tendinopati gibi hastalıklar ve bazı ilaçların uzun süreli kullanımı da aşil tendonu kopma riskini arttırır.

Aşil tendonu kopması nedenleri kısaca şöyle özetlenebilir:

  • Futbol, voleybol, basketbol, tenis, badminton gibi sporlardaki ani hareketler
  • Diz düz haldeyken yükseğe sıçrama
  • Tekrarlayan mikrotravmalar (küçük travmalara uzun süre maruz kalmak)  
  • Tendinopati gibi tendonun yapısını bozan hastalıklar
  • Florokinon grubu antibiyotiğin uzun zaman kullanılması
  • Aşil tendonunun kan dolaşımının bozulması/azalması
  • Kas zayıflıkları
  • Kas dengesizlikleri
  • Tendona aşırı yük binmesi
  • Spordan önce ısınma- germe egzersizlerinin yapılmaması
  • Tendon harabiyetine zemin hazırlayan romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklar
  • Gut hastalığı
  • Düz tabanlık, bir bacağın diğerinden kısa olması gibi kemik yapıdaki problemlerde tendona daha fazla yük binmesi
  • Uzun süre steroid ilaç kullanımı
  • Kondisyonsuz kişilerin spor sırasında ani hareketleri
  • Yüksekten düşmeler
  • Yaşlılıkta ani hareketler

Aşil Tendon Kopması Teşhisi

Aşil tendon kopmasını teşhis etmek için fiziksel muayene, hastalık hikayesinin sorgulanması ve görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Hastalık hikayesinin dinlenmesiyle fiziksel muayene çoğunlukla tanı koydurmaktadır. 

Ön tanının desteklenmesi ve aşil tendonu ile çevresindeki yapıların daha detaylı incelenmesi için sıklıkla görüntüleme yöntemlerine de başvurulur.

Hastalar doktora yaralanmanın nasıl gerçekleştiği, hangi sağlık problemlerine sahip oldukları, hangi ilaçları kullandıkları hakkında bilgi vermelidir. Doktora başvurmaya neden olan şikayetlerini anlatmalıdır.

Fiziksel muayene aşil tendon kopmasının teşhisinde en önemli yere sahiptir. 

  • Fiziksel muayene sırasında doktor tendon çevresinde ödem, şişlik, renk değişimleri gözlemleyebilir.
  • Doktor aşil tendonunun koptuğu kısmı elle muayene sırasında bir boşluk saptayabilir.
  • Thompson testi: Aşil tendon kopması teşhisinde yaygın olarak kullanılan önemli bir testtir. Thompson testini uygulamak için hasta yüzüstü yatar. Ayak bileği serbest haldeyken doktor baldır kaslarını sıkar. Aşil tendonu sağlamsa ayakta itme hareketi beklenir. Aşil tendon kopması varsa ayakta itme hareketi görülmez. Ayakta itme hareketinin görülmemesi durumunda testin sonucu thompson pozitif olarak adlandırılır.

Doktorlar fiziksel muayeneden sonra sıklıkla görüntüleme yöntemleriyle ön tanılarını desteklemek ister. 

Aşil tendon kopmasında kullanılan bazı görüntüleme yöntemleri şunlardır:

  • Ultrason: Ultrason aşil tendon kopmalarında kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Aşil tendon kopmalarının ve tendon kalınlığının görüntülenmesine olanak verir. Uygulamasının hızlı, pratik ve ucuz olması ultrasonla görüntülemenin avantajıdır. Kısmi tendon kopmalarında bu görüntüleme şekli yetersiz kalabilir.
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Aşil tendon kopmalarında sıklıkla tercih edilen bir görüntüleme yöntemidir. Tendon durumunun görüntülenmesinin yanı sıra tendon çevresindeki yapılar hakkında detaylı bilgi verir. Kısmi tendon kopmalarının görüntülenmesinde ultrasondan daha yeterlidir.

Aşil Tendon Kopması Tedavisi

Aşil tendon yırtığı için cerrahi tedavi ve ameliyatsız tedavi seçenekleri mevcuttur. 

Doktor hastanın yaşına, hastanın sağlık durumuna, aşil tendonunun durumuna ve hastanın tedavi sonrası fonksiyonel hedeflerine göre tedavi seçeneklerinden bir veya birkaçını uygular. 

  • Cerrahi tedavi: Aşil tendon kopmalarında sıklıkla uygulanan bir tedavi metodudur. Özellikle genç hastalarda, sporcularda ve aşil tendonunun tam yırtıklarında tercih edilir. Cerrahi tedaviden sonra alçı veya atelle tedaviye devam edilir. Ameliyat sonrasında fizik tedavi uygulanarak hastanın fonksiyonel aktivitelere dönüşünün sağlanması gereklidir.
  • Ameliyatsız tedavi: Ameliyatsız tedavi daha çok yaşlı hastalarda, yara iyileşmesinde problem yaşayan kişilerde, diyabetlilerde, hareketsiz yaşam biçimine sahip olan hastalarda ve kısmi tendon yırtıklarında tercih edilir. Bazı kısmi yırtıklarda koruma, istirahat, kompresyon, ilaç tedavisi, buz uygulamalarıyla iyileşme sağlanmaktadır. Bazı yırtıklarda ise alçı ve atele ihtiyaç duyulmaktadır.
  • Alçı veya atel uygulaması: Ayak bileği aşağıya doğru pozisyonlanarak alçı ile hareketsiz tutulur. Ayak bileğini kapsayan kısa alçı ya da ayak bileğiyle birlikte dizi de içine alan bacak alçısı tercih edilir. Kontroller sırasında ayak bileğinin pozisyonu kademeli olarak normal açıya getirilir. Hastalar ödem oluşumunu önlemek için alçılı bacağı yüksekte tutmalıdır. Alçı veya atel uygulaması sonrası fizik tedavi uygulanmaları ağrının azaltılması, ödem kontrolü, kas kuvvetinin korunması, eklem hareket açıklıkların korunmasında etkilidir. Yaklaşık 6 ila 8 hafta sonra alçı çıkarılır. Alçı çıkarıldıktan sonra normal eklem hareketi egzersizleri yapılır. Genellikle dirençli egzersizlere 8. haftadan önce geçilmez.
  • İlaç Tedavisi: Aşil tendon kopmalarında ağrı kesiciler, anti-inflamatuvar ilaçlarlar tedavide kullanılabilir. Bazı kısmi yırtıklarda ilaç tedavisiyle beraber buz uygulaması, istirahat, hareketsiz tutma gibi koruyucu bir tedaviyle ameliyatsız olarak iyileşme takip edilir. 
  • Fizik Tedavi: Hasta ameliyat olsun ya da olmasın çoğu zaman fizik tedaviye ihtiyacı vardır. Ameliyat sonrası veya ameliyatsız tedaviler ile birlikte fizik tedavi uygulanır. Aşil tendonu yırtılması sonrası uygulanan fizik tedavinin faydaları:
    • Ödem ve şişliklerin kontrol edilmesini sağlar.
    • Ağrının azaltılmasında etkilidir.
    • Tendon iyileşmesini hızlandırır. Tendon ve çevresinde yapışıklık oluşma riskini azaltır.
    • Kişinin gündelik yaşamına ya da spora dönüşünü hızlandırır.
    • Ameliyattaki kesi yerinde istenmeyen skar doku (yara izi) oluşumunu engellemeye yardımcıdır.
    • Kan dolaşımını olumlu olarak etkiler.
    • Tendonda re-rüptür (tekrar kopma) riskini azaltır.
    • Ameliyat sonrası komplikasyonların (kan pıhtısı oluşması, akciğer enfeksiyonları, yara yerindeki enfeksiyonlar, dolaşım bozuklukları, ödem) oluşum riskini azaltır.
    • Eklem sertliklerinin ve kas zayıflıklarının engellemesinde etkilidir.

Aşil Tendonu Kopmasında Fizik Tedavi Uygulamaları

  • Ameliyat sonrasındaki 2 hafta ayak bileği alçıdadır. Bu dönemde ödem ve ağrı kontrolü önemlidir. Bacağın yukarıda pozisyonlanması, buz uygulaması, istirahat gibi öneriler uygulanmalıdır. Elektroterapi uygulamalarıyla kas kuvvetinin korunması sağlanır ve dolaşım desteklenir.
  • TENS (Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu) gibi uygulamalar ve egzersizlerle ağrının kontrolü sağlanır.
  • Kalça çevresi kasların kuvvetlendirilmesi için fizyoterapistin önerdiği düz bacak kaldırma, bacağı yana açma- kapama gibi egzersizlerin yapılması gereklidir. Kas kuvvetlendirmesi için yapılan egzersizlerde rehabilitasyon protokolü içinde fizyoterapistin önerdiği egzersizler dikkate alınmalıdır. Bilinçsizce egzersiz yapılmamalıdır.
  • Erken dönemde hasta ayağa kaldırılarak ayağına yük vermeden koltuk değnekleri, yürüteç gibi yürüme yardımcılarıyla yürüme eğitimi verilir.
  • Alçı çıkarıldıktan sonra eklem hareket açıklığı egzersizleri, kas kuvvetini arttıran egzersizler önerilen tekrar sayısıyla yapılmalıdır.
  • İlerleyen süreçle birlikte kademeli olarak dirençli egzersizlere (ağırlıkla ve lastiklerle yapılabilir) başlanır. Denge egzersizleri, kondisyon egzersizlerine kademeli olarak geçilir.
  • Yürüme eğitimine ve basamak inip çıkma gibi fonksiyonel aktiviteler için egzersizlere ağırlık verilir. Fonksiyonel egzersizler ile hasta günlük yaşantısına ve spora geri dönüş için hazırlanır. Ameliyattan sonra 6 ay spora dönmek mümkün olmayabilir.

Aşil tendon yırtıklarından sonra hastaların ağırlık vermeye ne zaman geçeceği, pasif- aktif hareketlere ne zaman başlayacağı uygulanan cerrahiye ve fizik tedavi protokolüne bağlıdır. 

Ayrıca hastanın egzersizleri tolere edebilmesi, sağlık durumu ve yaşı da egzersizlerdeki ilerlemeyi ve fonksiyonel aktivitelere geri dönüşü belirler.

Aşil Tendon Kopması Tedavi Edilmezse

Aşil tendon kopması tedavi edilmezse kopan tendon uçları arasındaki mesafe artar ve ilerleyen dönemlerde cerrahi tedavi daha zor olur. Aşil tendon kopması sonrası ameliyat geciktirildiğinde tendon transferine, fleplere veya gretflere ihtiyaç duyulur.

Aşil tendon yırtığının ameliyatlı veya ameliyatsız yöntemlerle tedavi edilmemesi durumlarında hastalar ayak bileği hareketlerini yapmada güçlük çekerler, ayakta durmada, yürümede zorlanırlar ya da başarısız olurlar. 

Hem hareketler düzgün olarak yapılamaz hem de ağrıdan dolayı hareket etmekten kaçınılır. Ayakta durma, yürüme gibi fonksiyonlar günlük yaşamımızı aktif olarak geçirmek için gerekli hareketlerdir. 

Bu hareketlerde yaşanan başarısızlık bağımsızlığımızın azalmasına sebep olur. Ağrıdan dolayı hareket etmekten kaçınma ve/veya yürüyüş şeklinin değişmesi vücuttaki diğer eklemlere kaslara binen yükte artış sağlayabilir ve yaralanmaları beraberinde getirir. 

Aşil Tendonu Kopmasına Ne İyi Gelir?

  • Fizik tedavi tendon iyileşmesini hızlandırır.
  • Egzersiz kan dolaşımını arttırır, tendon onarımına faydalıdır.
  • Kollajen içeren besinleri tüketmek tendon iyileşmesini destekler.
  • Yaralanma olan bacağı yüksekte tutmak kan dolaşımı açısından faydalıdır, ödem kontrolünde etkilidir.
  • Buz uygulaması: Tendon kopması için uygulanan tedavinin yanında etkilenen bölgeye buz uygulamak ağrının azaltılması ve ödem kontrolü için faydalı olabilir.
  • Kasları kuvvetlendirmek: Tendon iyileşmesi sonrası fonksiyonel aktivitelere dönüşü hızlandırmasının yanı sıra aşil tendon kopmasının önüne geçmek için oldukça önemlidir.
  • İyileşme tamamlanana kadar doktor tavsiyesiyle ayakkabı içine topuk yükseltici koymak faydalı olabilir.
  • Sağlıklı bir beslenme şekli tercih etmek: Aşil tendon iyileşme sürecinde günlük diyette protein, vitamin ve mineral alınımına özen göstermek, sağlıklı ve düzenli beslenmek, bol su içmek çok önemlidir. Diyette alınan vitamin ve mineraller tendon onarımına yardımcı olur.
  • Aşil tendon yırtıklarını önlemek için;
  • Spor öncesi ısınma egzersizlerinin yapılması,
  • Spor öncesi ve sonrasında germe egzersizlerinin yapılması,
  • Ayak sağlığını koruyan bir ayakkabı tercih etmek,
  • Spor sırasında ani ve aşırı yüklenmelerden kaçınmak,
  • Kişinin kendine uygun sporları seçmesi,
  • Uzun süreli ilaç kullanımlarında doktor tavsiyelerine uyulması önemlidir.

Aşil Tendonu Kopmasına Ne İyi Gelmez?

  • Sigara yara iyileşmesini geciktirir.
  • Şeker hastalığı iyileşme süresinin uzamasına neden olabilir. Ameliyat sonrasında yaraların kapanmaması gibi problemlere şeker hastalarında daha sık görülür.
  • Enfeksiyonlar iyileşme sürecini olumsuz etkiler.
  • Kortikosteroidlerin uzun süreli kullanımı aşil tendonun zayıflamasına neden olabilir.
  • Alkol kullanımı tedavinin başarısını düşürebilir.
  • Obezite aşil tendonuna binen yükü arttırabilir.
  • Ayak, ayak bileğindeki şekil bozuklukları tendona fazla yük bindirebilir.
  • Gut hastalığı tendon kopmasını riskini arttırabilir.
  • Yüksek tansiyon: Ameliyat komplikasyonları ve ameliyat sonrası dönemdeki problemler yüksek tansiyon hastalarında artabilmektedir.
  • Düz tabanlık, bir bacağın diğerinden kısa olması gibi kemik yapıdaki problemlerde, ayaktaki mekanik sorunlarda tendona daha fazla yük binebilir.
  • Tekrarlayan mikrotravmalar
  • Tendinopati gibi tendonun yapısını bozan hastalıklar
  • Aşil tendonunun kan dolaşımının bozulması/azalması
  • Tendon harabiyetine zemin hazırlayan romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklar
  • Metabolik hastalıklar vücut yapım- onarım dengesinin bozulmasına neden olabilir.

Aşil Tendonu Kopması İlaçları

Aşil tendon yırtılması sonrası toplardamarlarda kan pıhtısı oluşup bu pıhtı akciğer gibi organlara giderek hayatı tehdit edebilir. 

Kan pıhtısı oluşumunun engellenmesi için düşük molekül ağırlıklı heparin tedavisi uygulanır. Heparin antikoagülan (pıhtılaşmayı engelleyici) özelliğe sahiptir. Halk arasında kan sulandırıcı olarak da adlandırılır.

Ameliyat sonrası enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisine başlanır, gerekli görülürse bir süre antibiyotik tedavisi devam edebilir.

Ağrı kontrolü için doktor tarafından ağrı kesici reçete edilebilir. 

Steroid olmayan anti- inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ağrı ve ödem durumlarında sıklıkla tercih edilir.

Aşil tendon yırtılması sonrasında kullanılacak tüm ilaçlar için ilgili doktora danışılmalıdır. Sadece doktorun reçete ettiği ilaçlar kullanılmalıdır. Bilinçsizce kullanılan ilaçların faydadan çok zararı olabileceği unutmamalıdır.

Aşil Tendonu Kopması Ameliyatı

Aşil tendon kopması ameliyatı sporcularda, genç hastalarda, aşil tendonunun tam yırtıklarında sıklıkla başvurulan bir tedavi şeklidir. 

Aşil tendon yırtığının durumuna göre doktor ameliyat zamanını belirler. Ameliyat öncesinde kısa bacak ateliyle bölgenin hareketsiz kalması sağlanabilir. 

Aşil tendon yırtığı ameliyatının amacı tendondaki yırtığın onarımı, tendon uzunluğunun korunmasıdır. Bu sayede hastanın spora ya da günlük yaşantısına aktif olarak katılmasını sağlamaktır. 

Aşil tendonu onarım ameliyatında spinal, genel, lokal anestezi yöntemlerinden biri kullanılır. Hasta yüzüstü yatış pozisyonundayken cilt ve cilt altı yapılar kesilerek ayrılmış tendon uçları bulunur, birbirine yakınlaştırarak ayrılmış uçlar birbirine dikilir. 

Ameliyatın geciktirildiği durumlarda kopuk uçlar arası uzaklık artmış olabilir ve tendon transferi veya greft gibi takviyeler gerekebilir.

Ameliyat sonrasında tendon iyileşmesini desteklemek, tendonun tekrar yırtılmasını önlemek için ayak bileği aşağıya doğru pozisyonlanarak alçı veya atele alınır.

Ameliyat sonrası görülebilecek olası bazı komplikasyonlar şu şekilde sıralanabilir:

  • Enfeksiyonlar
  • Yara iyileşmesindeki sorunlar
  • Skar doku (yara izi) oluşumu
  • Sinir hasarları
  • Bölgedeki yapışıklıklar
  • Re- rüptür (yeniden yırtılma)
  • Hareket kısıtlılıkları
  • Eklemde sertleşme
  • Derin ven trombozu (derin toplardamarlardaki kan pıhtısı)
  • Kas güçsüzlükleri

Aşil tendonu onarım ameliyatından sonra iyileşme süreci:

Aşil tendon onarımı yapılan hastaların taburculuğu çoğunlukla ameliyattan sonraki ilk gündür. Ameliyat sonrası ilk iki hafta alçı veya atelle istirahat önerilir. Taburculuktan iki hafta sonra hasta kontrole çağırılır. 

İlk kontrolde genellikle dikişler alınabilir. Hastanın 2 haftada bir kontrole gelmesi istenir. Kontrollerde ayak bileğinin açısı kademeli olarak normale yaklaştırılır. 

Bu süreçte ayak bileğini pozisyonlayıp aşama aşama normal pozisyonuna getirmeyi sağlayan yürüme botları sıklıkla kullanılır. 

Yaklaşık 6. hafta alçı/atel çıkarılır. Normal eklem hareketi egzersizleri, kas kuvvetini arttıracak egzersizler, germe egzersizleri yapılır. Doktorun önerdiği zamanda yürüme yardımcılarıyla ayağa kalkıp kısmi yük verilir. 

Ameliyat sonrası tam yük aktarımı ameliyat şekline ve ameliyat sonrası uygulanan tedavi protokolüne göre değişiklik gösterir. Bu yüzden tam yük aktarımına geçmek için doktorunuzun önerdiği vakti beklemelisiniz.

Sporcularda Aşil Tendonu Kopması

Aşil tendonu kopması sporcularda sık görülen tendon yaralanmalarından biridir. 

Futbol gibi sporlarda aniden durup hızlanmalar aşil tendonunda zorlanmalara ve aşil tendonunun kopmasına neden olmaktadır. Basketbol, voleybol, badminton, tenis sporlarıyla uğraşan sporcularda da aşil tendon yırtıkları görülebilmektedir. 

Bu sporlar sırasında diz düz haldeyken ani sıçramalarla aşil tendon kopmaları meydana gelebilir. Ayrıca sporcularda fazla kullanımdan kaynaklanan tendinopati gibi tendonda meydana gelen hasarlar aşil yırtıklarına zemin oluşturur. 

Sporcularda aşil tendon kopmaları çoğunlukla cerrahi tedavi gerektirir. Cerrahi tedavi sonrasında fizik tedavi uygulanması büyük önem arz eder. 

Sporcularda aşil tendon yaralanması sonrası uygulanan fizik tedavi protokolü hareketsiz bir yaşam süren kişilerinkinden farklılık gösterir. 

Sporcularda rehabilitasyon sürecinde spora özgü egzersizlere yer verilmesi spora dönüş için gereklidir. Denge ve propiyosepsiyon duyusu egzersizlerine ve spora özgü egzersizlere ağırlık verilir. 

Başarılı cerrahi operasyon ve fizik tedavi süreci sporcuların spora dönüş süresini hızlandırır.

Sporcunun spora dönüş zamanının belirlenmesi için sağlık profesyonellerinin görüşü dinlenmelidir. İyileşme süreci tamamlanmadan dönülürse tendonda re-rüptür (tekrarlayan yırtık) meydana gelebilir. 

Bu yüzden sağlık profesyonellerinin önerdiği vakte kadar beklenmelidir. Genellikle futbol, basketbol gibi temas sporlarında spora dönüş tendon onarımından sonra en az 4-6 ay mümkün değildir.

Sporcular aşil tendon kopmalarını önlemek için yeterli düzeyde antrenman yaparak spora uygunluklarını arttırmalı, spor müsabakaları öncesinde ısınma ve germe egzersizleri yapmalı, yapılan spora uygun olan ekipmanları kullanmalı, ayak sağlığını koruyan ayakkabı tercih etmeli, sağlık kontrollerini ihmal etmemelidir.

Yaşlılarda Aşil Tendonu Kopması

Yaşlılarda romatoid artrit gibi romatizmal hastalıklar ile ileri yaş aşil tendonu kopmasına zemin hazırlayabilir. Bazı yaşlı hastalarda görülen osteoporoz (kemik erimesi) tendon kopma riskini arttırabilmektedir. 

Aşil tendon kopmalarında tedaviye ek olarak kemik erimesi için doktorun önerdiği takviyeler kullanılabilir. 

Yaşlı hastalarda aşil tendon yırtığının tedavisi genellikle ameliyatsız olarak yapılmaktadır. Yaşlı hastalarda alçı veya atelle bölge hareketsiz tutularak tedavi edilir. 

Tedavi programında fizik tedaviye yer verilerek iyileşme hızı arttırılır ve günlük yaşama daha çabuk dönülebilir, ağrı ve ödem kontrol edilir. 

Tam kopmalarda, gerekli durumlarda yaşlılarda da aşil tendonu kopması ameliyatla tedavi edilebilmektedir.

Aşil Tendonu Kopması için Hangi Doktora Gidilir?

Aşil tendon kopması sıklıkla bir spor esnasında ani hızlanma, sıçrama sonucunda meydana gelir ve keskin ağrıyla kendini belli eder. 

Tendon harabiyetine neden olan bazı durumlarda ise spor harici yaralanmalarda aşil tendonunda kopma olabilir. 

Bacağın arka- alt kısmında, topukta ani ve şiddetli bir ağrıyla beraber yaralanmanın olduğu ayağa ağırlık vermede ağrı hisseden, yürümede güçlük çeken hastalar en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Aşil tendon kopması için Ortopedi ve Travmatoloji branşında uzmanlaşmış bir doktora başvurulmalıdır. 

Doktor aşil tendon kopmalarında çoğu zaman fiziksel muayene ile teşhis koyabilmektedir. Tanıyı desteklemek ve detaylı bilgi edinmek için görüntüleme yöntemleri de sıklıkla kullanılır. 

Doktor aşil tendonunun durumuna, hastanın yaşına, hastanın sağlık durumuna ve iyileşme sonrası hedeflerini göz önünde bulundurur. 

Buna göre cerrahi tedavi ya da ameliyatsız tedavi seçeneklerinden duruma müsait olanları uygular.

Makaleyi faydalı buldun mu?
4
0
Makeleyi Paylaşın

Aşil tendonu kopması ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Aşil Tendon Kopması Ne Kadar Sürede İyileşir?

Aşil tendon onarımından sonra yaklaşık 6-8. haftada alçı/ yürüme boyu çıkarılır. Hasta yürüme boyu olmadan yürüyebilir, gerekli olursa ayakkabı içine topuk yükseltici konabilir. Ameliyat sonrası kas kuvvet kazanımlarının en iyi olduğu süre 3- 6 ay arasındadır. İyileşme süreci yaklaşık bir yıl devam eder. 

Uzm. Fzt. Sezen Omak