Hiperekojen Barsak

Hiperekojen Barsak Nedir?

Anne karnındaki fetüsün (gebeliğin 8. haftasından doğuma kadar anne karnında gelişen canlı) karın kısmındaki bağırsak bölümünün ultrasonografideki görüntülerinin normalden daha parlak olmasına hiperekojen barsak (bebekte barsak parlaklığı) hastalığı adı verilir.

Ekojenik barsak olarak da adlandırılan bu durum, her 100 gebeliğin 1’in de görülür. Gebeliğin 2. trimester yani 4, 5 ve 6. aylarında ortaya çıkan bebekte barsak parlaklığı çoğu zaman birkaç hafta içerisinde kendiliğinden ortadan kaybolur. Ancak ortadan kaybolmayan barsak parlaklığı birçok ciddi soruna yol açabileceğinden dolayı erken teşhis edilip tedavinin uygulanması oldukça önemlidir.

Hiperekojen Barsak Belirtileri Nelerdir?

Anne adayında ya da bebekte herhangi bir belirti vermeden ortaya çıkan hiperekojen barsak hastalığı ancak yapılan ultrasonografi sonucunda fark edilir. Fetüste %80 ihtimalle hiçbir sorun yaratmaz. Fakat anne karnındaki bazı bebeklerde diğer hastalıklarla beraber gözlemlenir.

Yapılan tetkiklerde fetüste doğuştan bir enfeksiyon hastalığının olması, down sendromu, barsak tıkanıklığı, kistik fibrozis, mekonyum, amniyon sıvısında kan oluşumu, amniyon sıvısında enfeksiyon gibi riskli durumların bulunması aynı zamanda bebekte hiperekojen barsak hastalığının da görülme ihtimalini arttırır.

Hiperekojen Barsak Nedenleri Nelerdir?

Hiperekojen barsak hastalığı kalıtsal nedenlerin yanı sıra sonradan gelişen doğumsal sorunlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Hiperekojen barsak hastalığına neden olan ve hastalıkla aynı anda görülen diğer hastalıklar şunlardır;

• Kromozomal anomaliler (kromozomda olan yapısal ve sayısal farklılıklar)
• Down sendromu (fiziksel ve zihinsel büyüme geriliği)
• Bağırsak tıkanıklığı (bağırsaktaki atıkların ilerlemesini engelleyen durumun oluşması)
• CMV (Cytomegalovirus), varisella, rubella, enflüanza, toxoplazma, parvovirüs, herpes enfeksiyon hastalıkları)
• Kistik fibrozis (doğumdan itibaren solunum, sindirim ve üreme sistemlerinde yer alan hastalık)
• Koryoamniyonit (amnion sıvısında enfeksiyon oluşumu)
• Amnion sıvısında bulunan gaz yapan bakterilerin yutulması
• Amnion sıvısında kanama meydana gelmesi
• Amniyon sıvısı içindeki kanın bebek tarafından yutulması
• Mekonyum oluşumu (yeni doğan bebeğin ilk dışkısı)

Hiperekojen Barsak Teşhisi

Gebelik döneminde yapılan normal ultrason kontrollerinde anormal bir durumdan şüphelenilmesi halinde hiperekojen barsak hastalığının nedenini bulmak amacıyla daha detaylı tetkiklerin yapılmasına ihtiyaç duyulur.

Bunlar;

Amniosentez: Anne karnında bebeği çevreleyen amnion suyu bulunur. İnce bir iğne yardımı ile bu sıvıdan örnek alınarak laboratuvar ortamında incelenmesi işlemidir. Bu uygulama ile kromozom bozukluğundan kaynaklı down sendromu gibi hastalıkların olup olmadığı araştırılır.

cfDNA: Amniosentezin yapılamaması halinde uygulanan yöntemdir. cfDNA ile fetüsün genetik incelemesi yapılır. NT (bebeğin ense kalınlığının 3 mm’den fazla olması durumu) seviyesindeki artış değerlendirilir. Böylece bebekte down sendromu ve kısa kol ya da bacak kemikleri hakkında bilgi edinilir. Bebekte Trizomi-21 hastalığına işaret eden etkenler göz önünde tutulur. Bunun için bağırsağın yanı sıra kalpte de parlaklık olup olmadığı, bebeğin parmak seviyeleri ve böbreklerindeki anormal durumlar için detaylı testler yapılır.

Konjenital Enfeksiyon Testi: Bebekte doğuştan gelen enfeksiyon hastalığının olup olmadığını araştırmak için yapılır. Araştırması yapılan hastalıklar;

• CMV (sitomegalovirüs) (terli idrar, tükürük yolu ile vücuttan atılan, gebelikte bebeğe geçen  virüs)
• Varisella zoster virüs (su çiçeği, zona virüsü olarak adlandırılır)
• Rubella (kızamıkçık) (deride kırmızı renkte dökülmelere yol açan viral enfeksiyon)
• Toxoplazma (gondii) (tek hücreli plazma, hayvan ve insanlarda görülen enfeksiyon) 
• Parvovirüs (köpeklerden insanlara bulaşan virüs)
• Herpes (uçuk olarak bilinir, deri yolu ile bulaşan tekrarlayıcı virüstür.)

Detaylı Ultrasonografi: Gebelikte fetüsün büyüme evrelerini ve bağırsak patolojilerinin incelenmesi amacıyla yapılır. Gebeliğin her haftasında düzenli olarak yapılan takipli ultrasonografi sayesinde olası riskli durumlar önlenir.

Hiperekojen Barsak Tedavisi

Hiperekojen barsak hastalığının günümüzde herhangi bir tedavisi yoktur. Ancak bebeğin büyüme ve gelişimine engel olan durumların önüne geçilmesi, kalıtsal hastalıkların yol açtığı sorunlara engel olunması amacıyla ilaç tedavisi uygulanır.

Anne ya da bebeğin ölüm riski bulunan durumlarda ise erken doğum yapılması uygun görülür. Doğumdan sonra bebeğe yapılan tetkikler ve doppler incelemeleri sonrasında hiperokojen barsak hastalığına yol açan faktörler bulunarak patolojik duruma göre en uygun tedavi uygulanır.

Bebeğin daha sağlıklı şekilde büyümesi ve yaşamını daha iyi şekilde devam ettirebileceği şekilde tedavi yöntemleri uygulanır.

Hiperekojen Barsak Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Hiperekojen barsak hastalığı gebeliğin 2. trimester döneminden sonra çoğu zaman herhangi bir tedavi uygulanmadan kendiliğinden yok olur. Ancak varlığını devam ettiren durumlarda nedenler araştırılarak uygun tedavi yapılır. Bazı gebeliklerde hiperekojen barsak hastalığının nedeninin bulunmaması ya da tedavi uygulanmaması halinde hastalık ilerler.

Özellikle konjenital (doğuştan) enfeksiyon hastalıklarından kaynaklı ortaya çıkan hiperekojen barsak hastalıkları bebekte büyüme ve gelişme geriliği, hidrops (vücutta sıvı toplanması), mikrosefali, ventrikülomegali (kromozom anomalilerinde görülen fetüsün içinde olduğu ventüküler (boşluk) sistemin genişlemesine neden olan hastalık), kafa içi kalsifikasyon (kafa içinde kalsiyum birikmesi) durumları gözlemlenir.

Hiperekojen Barsak Hastalığı için Hangi Doktora Gidilir?

Anne adayları gebeliğin 1, 2 ve 3. trimester dönemlerinde düzenli olarak Kadın Doğum uzmanlarınca ultrason yaptırmalıdır. Yapılan genel gebelik kontrollerinde hiperekojen barsak hastalığı fark edilir. Özellikle gebeliğin 2. trimester döneminde ortaya çıkan bu hastalığın tanısının konulabilmesi için daha detaylı ultrasonografi yaptırılabilir.