Su Toplaması

Su Toplaması Nedir?

Su toplaması; en basit tabirle vücut dokularının tahriş olması anlamına gelmektedir. Vücuttaki herhangi bir noktada yaşanabilir. Deri üzerinde tahriş kaynaklı su toplaması meydana gelebileceği gibi iç organlarda da farklı sebeplerden oldukça sık görülür. 

Derideki tahrişe neden olan durumlar çeşitlilik gösterir. Bölgenin su toplaması ardından kanama gibi durumlara rastlanır. İç organlarda veya vücudun farklı bölgelerinde yaşanan su toplaması ise sağlık sorunlarını işaret ediyor olabilir veya sağlık problemlerinden kaynaklanabilir. 

Su Toplaması Çeşitleri Nelerdir?

Su toplamasının birçok çeşidi bulunur. Deri üzerinde meydana gelebilir, organlarda veya bir duruma tepki olarak ortaya çıkabilir. Organlarda görülen su toplaması en çok akciğerlerde görülmekle birlikte vücudun her noktasında karşılaşılabilir. 

Su toplaması çeşitleri;

• Ciğerlerin su toplaması: Akciğer su toplaması plörezi olarak adlandırılır ve akciğer zarında sıvı birikme durumudur. Akciğer su toplama nedenleri genellikle sistemik ve ciğer hastalıklarından, zarlar arasındaki sıvının artmasından ve sıvının emilmemesinden kaynaklanmaktadır. Çoğu zaman akciğer su toplaması ameliyatı uygulanır. 
• Ayak su toplaması: Ayaklarda sürtünme, sıyrılma veya enfeksiyon gibi nedenlerden dolayı derinin su ile dolması anlamına gelir. Bu sıvı dolması bazı durumlarda kanlı olabilir ya da irin şeklindedir. Ayakkabı vurması ve su toplaması çoğu zaman tedavi gerektirmez. 

Ayak topuğu su toplaması ise genellikle ayakkabılardan meydana gelmektedir ve en sık karşılaşılan su toplaması türleri arasında yer alır. 

• Ayak mantarı su toplaması: Ayak altı su toplaması ve kaşıntı yanında döküntü şeklinde olan bir tür enfeksiyon çeşididir. Bulaşıcı olmasıyla bilinir. Su toplaması şeklinde olan türüne kabarcıklı yani vezikülobüllöz adı verilir ve zamanla parlar. 
• Güneş yanığı su toplaması: Yaz aylarında güneş yanığı sonucunda oluşan su toplaması, damar genişlemesinden kaynaklanır. İkinci derece güneş yanıklarında su toplaması yanında kızarıklık da görülmektedir. 
• Yanık su toplaması: İkinci derece yanık durumunda bölgede su toplaması meydana gelir. Alan küçükse su toplaması vezikül, alan genişse bül olarak adlandırılır. Yanık su toplaması patlarsa bölgeyi koruyan sıvı boşalmış olur, patlatılmamalıdır. 
• Beyinde su toplaması: Hidrosefali adı verilen beyin içerisinde sıvı birikmesidir. Beyinde su toplaması beyin boşluklarında gerçekleşir ve sıvı emilimi olmadığı anlamına gelir.
• Böbreklerin su toplaması: Böbrekler yeterli düzeyde çalışmadığında böbreklerde su toplaması meydana gelebilir. Ayrıca böbrekte su toplaması vücudun diğer alanlarında da şişliğe ve ödeme neden olur. 
• Testis su toplaması: Hidrosel olarak adlandırılır ve tesislerde meydana gelen su toplamasıdır. Doğumsal ve yetişkin olmak üzere 2 türü bulunur. Birçok hastalıktan dolayı meydana gelebilir. 

Peniste su toplaması ise testislerden farklı olarak zührevi hastalıklara işaret edebilir. 

• Elde su toplaması: Elde oluşan su toplamaları sürtünme kaynaklı meydana gelebilir veya su dolu kabarcıklar egzama gibi farklı hastalıkların işareti olabilir. Ellerde kaşıntı ve su toplaması yaşandığında altta yatan bir sağlık problemi olup olmadığı araştırılır. 
• Diş etinde su toplaması: Diş etinde su toplaması veya kabarcık oluşmasında ilk akla gelen iltihaplanmadır. Diş eti iltihabı sonucu bölgede su toplaması yaşanır ve ağrı, acı, yanma gibi durumlara sebebiyet verebilir. 
• Karnın su toplaması: Karın boşluğunda sıvı birikme durumudur. Tıpta Ascites (asit) olarak isimlendirilmektedir. Bazı hastalıklar sonucu karında su toplaması meydana gelebilir. 
• Karaciğer su toplaması: Karaciğerde su toplanması yani sıvı birikmesi ilk olarak siroz hastalığını düşündürür. Bu nedenle araştırılmalı ve uzman hekim tarafından takibi yapılmalıdır. 
• Kalbin su toplaması: Kalbin etrafını saran kesede (perikard) su toplama meydana gelmesi durumuna perikardiyal effüzyon adı verilmektedir. Kalbin su toplaması nedenleri sağlık sorunlarından kaynaklanabilir ve yaratacağı problemlerden ötürü takip edilmesi önerilir. 
• Ağızda su toplaması: Ağızda meydana gelen su toplamalarıdır ve genellikle önce kızarıklık ve yara ile başlar. Yanıkta oluşan su kabarcığına benzer. 
• Dudakta su toplaması: Dudakta su toplaması uçuk gibi virüslere işaret edebilir. Çoğu zaman ağrılı ve acılıdır. 
• Gözde su toplaması: Gözde su toplaması genel olarak göz arkasında yaşanır. Retinada meydana gelen hasar sonucunda sıvı sızmasından kaynaklı olarak su toplaması yaşanır. 
• Kulağın su toplaması: Kulakta sıvı birikmesi çoğu zaman orta kulak su toplamasıdır. Daha çok çocuklarda görülür ve tedavisi mümkündür. 
• Makatta su toplaması: Makatta su toplaması bazen hemoroid ile karıştırılabilir. Sıvının kanlı ya da farklı bir biçimde olduğu hekim tarafından incelenerek sonuca varılır. 
• Egzama su toplaması: Vücudun çeşitli bölgelerinde egzama su toplaması yaşanabilir. Kabarcığın yanı sıra kaşıntı ve kızarıklık da görülür.

Su Toplaması Belirtileri Nelerdir? 

Su toplamasının birçok farklı belirtisi vardır. Organlarda meydana gelen su toplamaları derinin alt ve üstünde yaşanır. 

Ortak belirtiler ise şu şekildedir;

• Ağrı
• Yanma
• Sızlama
• Kızarıklık
• Su kabarcıkları
• Kaşıntı
• Şişlik
• Ödem

Su Toplaması Nedenleri Nelerdir?

Su toplamasına neden olan durumlar temas kaynaklı olabileceği gibi hastalıklardan ötürü de meydana geldiği görülür. Vücudun su toplaması nedenleri arasında en sık görülenler; enfeksiyon, tahriş, sürtünme gibi nedenlerdir.  

• Hastalıklar: Sağlık problemleri organlarda sıvı birikmesine neden olabilmektedir.
• İltihap: vücudun herhangi bir bölgesinde iltihaplanma veya enfeksiyon varsa organlarda su toplamasına neden olabilir.
• Kanser: Vücutta kanser hücresinin bulunması bazı organlarda su toplamasına yol açar. Akciğer kanseri nedenli akciğerin su toplaması buna örnektir. Plevra akciğer hücrelerini sarar fakat kanser hücreleri plevra duvarını zayıflatır ve sıvı emilimi azalarak bölgede su toplaması görülür. Farklı kanser türlerinde de durum benzerlik gösterir. 
• Organ yetmezliği: Organ yetmezlikleri, vücutta su toplamasının nedenleri arasındadır. Kalp yetmezliği akciğer su toplaması gibi sonuçlara sebebiyet verebilir. Böbrek yetmezliği de akciğer gibi organlarda su toplamasının nedenlerindendir.
• Ameliyat: Hasta bir sebepten ötürü ameliyat olduktan sonra vücutta su toplaması meydana gelebilir. Örneğin; Bypass ameliyatı sonrası akciğer su toplaması ameliyatın neden olduğu sıvı toplanmasıdır. Bypass sonrası akciğer su toplaması ve ameliyat sonrası vücudun çeşitli noktalarında su toplaması nadir olarak görülmektedir. 
• Bazı tedavi yöntemleri: Hastalıklar tedavi edilirken farklı yöntemler kullanıldığı için su toplaması ve birçok yan etki meydana gelebilir. Örneğin; kriyoterapi sonrası su toplaması bu anlamda en çok rastlanan nedenler arasındadır. Siğil dondurma tedavisi sonrası su toplaması yaşanabilmektedir. 

Su Toplaması Teşhisi

Su toplaması teşhisi için öncelikle tıbbi öykü ve fiziki muayene yapılır. Nörolojik muayene, Ultrason, torasentez, MRI, biyopsi ve CT gibi görüntüleme sistemlerinden de yararlanılabilir. 

• Fiziki ve nörolojik muayene: Su toplaması deri altında veya üstünde de meydana gelse fiziki muayene tıbbi öyküyle birlikte yapılır. Deri üzerindeki görünen bir sıvı birikmesi durumunu uzman hekim detaylı bir şekilde inceler. Deri altında organlarda yaşanan sıvı birikmesi için fiziki ve nörolojik muayene tek başına yeterli olmaz ve ek yöntemlere başvurulur. 
• Ultrason: Su toplamasının yerinin belirlenmesi ve miktarın ölçülmesi için kullanılan yöntemdir. 
• Torasentez: Enjektör ile bölgeden sıvı alıp incelenir. Özellikle akciğer su toplaması için kullanılan yöntem teşhisinin net olarak konulmasında etkilidir. 
• MRI (Manyetik rezonans görüntüleme): Su toplamasının yerinin net olarak belirlenmesinde kullanılan görüntüleme sistemidir. Beyin ve akciğer su toplaması, hidrosefali gibi yaşanan sıvı birikmesinin net olarak görülmesini sağlar.
• Biyopsi: Su toplamasının yaşandığı bölgeden örnek alınarak incelenmesidir. Biyopsi yapılacak alan önceden belirlenmiş ve hasta bilgilendirilmiş olması gerekir. 
• CT (Bilgisayarlı tomografi): Bazı su toplaması durumlarında bilgisayarlı tomografi yöntemine başvurulur. Bilgisayar yardımıyla görüntülemenin yapıldığı sistemde su toplaması bulunan alan detaylı şekilde incelenebilir. 

Su Toplaması Tedavisi

Su toplaması tedavileri, yaşanan duruma göre farklılık göstermektedir. Derideki su toplamalarının tedavisinde medikal tedavi ve bandajlama uygulanır. Deri altındaki su toplamalarında ise organa ve hastalığa göre tedavi yöntemleri değişmektedir. Akciğer su toplamalarındaki sebep enfeksiyon veya bakteriyel ise medikal tedavi uygulanır. Hidrosefalide ve bazı kanser hastalıklarında cerrahi tedavi uygulanır. 

Su Toplamalarında Cerrahi Tedavi

Su toplamasında vücudun hangi bölümünde sıvı biriktiğine bağlı olarak cerrahi müdahale gerekebilir. Deri üzerindeki su kabarcığının patlatılmasından biraz daha farklı olan cerrahi yöntemler, en çok beyinde su toplanması yani hidrosefali görüldüğünde uygulanır. Akciğer sıvı birikmesine ise bazen plevra kanseri neden olabildiği için cerrahi tedaviler denenebilir. 

• Şant takılması: Hidrosefali için başvurulan tedavi yöntemlerinin başında gelir. Cerrahi bir yöntem olmakla birlikte omurilik sıvısının düzgün çalışmasını sağlar. 
• Ventrikülostomi: Sıvı akışının düzenlenmesi ve tıkanma varsa açılması için kullanılan tedavi yöntemidir. Beyinde bulunan boşluklara delik açılmasıyla uygulanır. Hidrosefali tedavisinde başvurulur. 

Su Toplamaları Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

Su toplamaları tedavi edilmezse enfeksiyon ve bakteri bulunuyorsa, daha ağrılı bir sürece neden olabilir. İç organlardaki su toplamaları çoğunlukla hastalık belirtisidir. Ciddi sağlık sorunlarına neden olur ve hayat kalitesi azalır. Bu nedenle hekim görüşü alındıktan sonra uygun tedavi yöntemleri uygulanır. 

Deri üzerindeki sürtünme kaynaklı su toplamalarına müdahale edilmezse ağrı ve yanma sonucu kısıtlanma yaşanır. Özellikle yanıklar, enfeksiyon ve bakteri riskine oldukça açıktır ve mutlaka gerekli şekilde tedavi edilmelidir. 

Hamilelikte ve Bebeklerde Su Toplaması 

Hamilelikte deri üzerinde yaşanan su toplaması sorunu için gebelik harici uygulanan yöntemler tercih edilir. Bazı ilaçlar bebeğe zarar verebileceği için kadın doğum uzmanının verdiği ilaç ve yöntemler denenmelidir. Hamilelikte fetüste meydana gelebilecek su toplaması çoğu zaman bebek büyüdükçe ortadan kaybolabilir.

Bebekte su toplaması hidrops olarak adlandırılır. Fetusun karın ve göğüs boşluğunda ya da kalbinde sıvı birikmesi söz konusudur. Bebeğin kansızlık yaşadığı durumlarda sıklıkla görülür. Anne karnındaki bebeğin beyninde ve beyin çevresinde aşırı sıvı toplaması (hidrosefali) bir diğer sıklıkla karşılaşılan durumdur. Beyin omurilik sıvısı beynin içindeki boşluklarda bulunur ve beyinle birlikte omuriliğin korunmasını sağlar. Engellenip buraya su toplanmasına hidrosefali denir. 

Her yaşta görülebildiği gibi genellikle bebeklerde önceden belirlenir. Bebeğin başı normalden biraz daha büyük olabilir. Bebeklerde beyinde su toplaması riskleri; kalıtsal hastalıklar, kist, erken doğum, beyin tümörü, beyin kanaması ve çocukluk döneminde travmalara neden olabilmesidir. Genellikle cerrahi tedavi uygulanır. Doğum sonrası devam eden bir su toplaması olursa cerrahi müdahale gerekebilir. Beyinde su toplaması ameliyatı riskleri minimuma indirilmesi için tüm süreç boyunca bebek yakından takip edilir. 

Çocuklarda Su Toplaması

Çocuklarda su toplaması birden fazla çeşidiyle ortaya çıkabilir. Yanık, sürtünme ve güneş etkenli olmayan su toplamaları arasında rastlanan durumlar arasında sünnet sonrası su toplaması bulunur. Sünnet sonrasında su toplaması peniste şişlik olarak fark edilir.

Belirtisi ise genellikle ağrıdır. Uzman tarafından kontrol edilmesi ve biriken sıvının enfeksiyon olmadığının incelenmesi gerekir. Bir sorun yoksa su toplaması 1 hafta içerisinde kendiliğinden yok olur. 

Su Toplaması için Hangi Doktora Gidilir?

Su toplaması belirtileri deri altında yaşanıyorsa; iç hastalıkları uzmanı ve dahiliye bölümüyle görüşülmelidir. Gerekli durumlarda göğüs hastalıkları ve beyin cerrahisine uzman hekimler tarafından yönlendirmeler yapılır. 

Ağrı, yanma ve sızı olarak derinin altında veya üstünde su toplaması semptomları gösteriliyorsa vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.