Gebelikte Kum Dökme

Gebelikte Kum Dökme Nedir?

Sistin, fosfat ve oksalat gibi birtakım kristallerin idrarda çözünememesiyle katı şekilde idrarda kalmasına kum dökme adı verilmektedir. Henüz böbrek taşlarının oluşmaması ve kum halinde olması nedeniyle kum dökme olarak bilinmektedir. Kum dökmenin belirtileri nedeniyle sancılı bir süreçtir. Renal kolik adı verilen bu ağrılar nedeniyle hastalar sık sık acil servislere başvurmaktadır. Hamilelikte kum dökme ve böbrek taşı ise sık rastlanan bir durumdur. Ancak bu süreçte belirtiler daha şiddetlidir. İdrar kanallarında genişlemeye neden olan taşlar, idrar kanallarına daha çok düşmekte ve şiddetli sancılara neden olmaktadır. 

Gebelikte Kum Dökme Belirtileri Nelerdir?

Hamilelikte böbrek taşı ve kum dökme belirtileri çoğu zaman aynıdır. Pek çok kadın tarafından hamilelik nedeniyle bu belirtilerin görüldüğü düşünülmekte ve kum dökme varlığından şüphelenilmemektedir. 

Bu nedenle aşağıda belirtilen belirtilerin görülmesi halinde doktora başvurulması gerekmektedir:

• Kasıklarda ağrı
• Karnın alt tarafında ağrı
• Karnın yan tarafında ağrı
• İdrar yaparken ağrı ve yanma
• İdrarda kan görülmesi
• Ateş
• Bulantı ve kusma
• İshal 
• Bulanık idrar
• Sık idrara çıkma
• Rahatsızlık hissi

Gebelikte Kum Dökme Nedenleri Nelerdir?

Hamilelikte böbrek taşı düşürme ve kum dökmenin pek çok nedeni olduğu bilinmektedir.

Hamilelikte kum dökmenin nedenleri aşağıda belirtilmiştir:

• Su Tüketiminin Yetersiz Olması: Yetersiz su tüketiminin böbrek hastalıklarına yol açan en önemli etken olduğu bilinmektedir. Vücuda yeteri kadar sıvı alınmaması böbrek taşına neden olan kalsiyum ve fosfor minerallerinin artmasına yol açmaktadır. 
• Kalsiyum Alımı: Aşırı kalsiyum tüketilmesi böbreklerde baskıya neden olmakta ve bu durumda kum oluşumu ortaya çıkmaktadır.
• İdrar Yolu Enfeksiyonu: Kronik idrar yolu enfeksiyonu böbrek taşına neden olabilmektedir.

Yukarıda belirtilen nedenler dışında gebelikte böbrek taşının risk faktörleri de bulunmaktadır:

• Devamlı kuru ve sıcak havaya maruz kalmak
• Az idrara çıkma
• Genetik faktörler
• Obezite
• Bağırsak iltihabı
• Hiperparatiroidizm
• İdrar kanalı ya da kese yapısında anormallik olması
• Hormonlar 

Gebelikte Kum Dökme Teşhisi

Hamilelikte böbrek taşı ağrıları rahmin büyümesi ve yayılması nedeniyle hamile olmayan kişilerden farklı yerlerde görülmektedir. Bu nedenle tanı konulması zorlaşmaktadır. 

Kum dökme teşhisi için hastalık öyküsü ve fizik muayeneden sonra görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır.

Bu yöntemler aşağıdaki gibidir:

• Ultrason: Radyasyon içermediği ve bebek için herhangi bir tehlikeye neden olmadığından teşhis koymada tercih edilen ilk görüntüleme yöntemidir. Ancak hamilelikten dolayı böbrek şişliği olması ya da taşların henüz şişliğe yol açmayacak kadar tıkanıklığa neden olması halinde yetersiz olan bir yöntemdir.
• Manyetik Rezonans (MR): Bebek için güvenli olduğu düşünülen bir yöntemdir. Böbrekler ve idrar kanalları detaylı olarak incelenebilmektedir. Ancak taşlar görüntülenememekte, yalnızca idrar kanalında bir tıkanıklık olduğu tespit edilebilmektedir.
• Bilgisayarlı tomografi, intravenöz pyelografi ve floroskopi gibi yöntemler de kullanılabilmektedir. Ancak bunlar radyasyon içerdiği ve bebeğe zarar verme riski olduğu için yalnızca diğer yöntemler ile tanı konulamaması halinde kullanılmaktadır.

Gebelikte Kum Dökme Tedavisi

Hamilelikte böbrek taşı tedavisi ve kum dökme tedavisi kişiye özel olarak belirlenmektedir. Tedaviyi belirlemede hastanın durumu, gebelik süresi, taşın büyüklüğü ve yeri önem kazanmaktadır.

Hamilelikte kum dökme için kullanılan tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

• İlaç Tedavisi: En sık kullanılan tedavi yöntemidir. Ağrı, bulantı gibi belirtilerin giderilebildiği ve böbreğindeki şişlik tehlikeli boyutlarda olmayan hastalar için kullanılan yöntemdir. 
• Üreteral Stent: Ağrı ve bulantı gibi belirtilerin ilaçla ortadan kaldırılamaması halinde başvurulan ilk tedavi yöntemidir. Taşın tıkadığı kanala bir kateter ve lastik boru takılarak belirtiler doğumdan sonraya ertelenmektedir. Doğumdan sonra ise kesin sonuç alınabilecek olan kalıcı yöntemler uygulanmaktadır.
• Lazer: Üreteroskop adı verilen özel cihazlar ile idrar deliğinden içeri girilerek idrar kanalındaki taşlar parçalanmaktadır. Bu işlem, cihazın ucunda yer alan ışık ve kamera yardımıyla gerçekleştirilmektedir.

Gebelikte Kum Dökme Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Hamilelikte kum dökme, şiddetli ve kişiye çok rahatsızlık veren belirtilere sahiptir. Bu belirtilerin ortadan kaldırılması, anne adayının fiziksel ve psikolojik olarak rahat olması için önem kazanmaktadır. Aynı zamanda kum dökme tehlikeli sonuçları olabilen bir hastalıktır. Preeklampsi (hamilelik zehirlenmesi), erken doğum ve izole yüksek tansiyon gibi daha ciddi problemler ile karşılaşılmaması için gebelikte kum dökmenin tedavi edilmesi gerekmektedir. 

Gebelikte Kum Dökmeye Ne İyi Gelir?

Gebelikte kum dökme için doktor tarafından planlanan tedaviyi destekler nitelikte yapılabilecek uygulamalar bulunmaktadır. Ancak bu uygulamaların mutlaka doktorun bilgisi dahilinde yapılması gerekmektedir.

• Bol su içilmelidir. 
• Elma sirkesi taşların daha kolay çözülmesine yardımcı olmaktadır. 1 bardak suya 1 – 2 çay kaşığı elma sirkesi eklenerek içilebilir.
• Limon suyu idrar söktürücü özelliği olan bir besindir. 1 bardak suya yarım limonun suyu sıkılarak içilebilir. 

Ayrıca gebelikte kum dökmeyi önlemek için yapılabilecek uygulamalar da bulunmaktadır. Bu uygulamalar aşağıdaki gibidir:

• Günlük su ihtiyacının mutlaka karşılanması gerekmektedir.
• Tuz tüketimi azaltılabilir.
• Lif açısından zengin gıdalar tüketilebilir.
• Düzenli olarak yürüyüş ve hafif egzersizler yapılabilir. 

Gebelikte Kum Dökme için Hangi Doktora Gidilir?

Gebelikte kum dökme için hastanelerin üroloji bölümlerine başvurulması gerekmektedir. Sağlık kuruluşlarının üroloji bölümünde hastalar ürologlar tarafından tedavi edilmektedir. Hamilelikte böbrek taşı ve kum dökme tehlikeli ve tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Bu nedenle belirtilerin görülmesi halinde en kısa zamanda doktora gidilmesi gerekmektedir.