Kulunç

Kulunç Hastalığı Nedir?

Kulunç; uzun süreli olarak kronik bir ağrı halinde seyreden ve tıp literatüründe “myofasial ağrı sendromu”, “MAS” ya da “fibrositis” olarak geçen, kaslar ve kasları sarmakta olan zarların iç kısımlarında gerilmeye bağlı olarak kısalmış olan kasların tekrar gevşeyememesi ile birlikte oluşan kas düğümcükleri, kas şeritleri ya da nodüller olarak tanımlanabilir. Bir tür bölgesel kas romatizması olarak nitelendirilebilir.

Kulunç hastalığı, kadın erkek ya da yaşlı genç fark etmeksizin her bireyde ve her yaş grubunda görülebilen bir rahatsızlıktır. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla bir şekilde görülmektedir. Aynı zamanda da günümüz gençlerinde sık bir şekilde görüldüğü bilinmektedir. Genellikle kişilerin boyun bölgesinde, omuz bölgesinde ve sırt bölgesinde meydana gelir fakat bunlarla sınırlı değildir. Vücudun kaslardan oluşan hemen hemen her bölgesinde, kulunç ağrıları ile karşılaşılabilir. Kulunç hastalığının şiddetli ağrı dışında, kişiye herhangi bir zararı ya da tehlikeli bir durumu yoktur.

Kulunç Hastalığı Belirtileri

Kulunç hastalığının en önemli özelliği mutlaka “tetik nokta” adı verilen bir tetikleyici noktasının olmasıdır. Ağrı genellikle “tetik” adı verilen noktalarda daha yoğun bir şekilde hissedilir. “Tetik nokta” adı verilen bölgeye basılmasıyla birlikte, ağrıda da şiddetli bir artış gözlemlenir. Hareketsizlik bu ağrıyı arttırır. Aynı zamanda da egzersizlere de dikkat etmek ve belirli bir oranda yapmak gereklidir. Çünkü hafif bir şekilde yapılan kulunç egzersizleri ile azalan ağrının, ağır bir şekilde yapılmasıyla artması olası ve beklenen bir sonuçtur.

Kulunç hastalığından mustarip olan kişi, ağrının olduğu bölgeden kıtır kıtır ses geldiğinden ve bu bölgelerde şiddetli ağrı hissettiğinden yakınır.

Bunlara ek olarak aşağıda listelenen belirtiler de görülmektedir.

• Eklemlerde tutulma hali
• Yorgunluk hali
• Halsizlik durumu
• Boyun ağrıları hissetme – Boyunda kulunç
• Ağrı temelli uyku problemleri ile karşı karşıya kalma – Ağrı esnasında uykudan uyanma veya uyuyamama durumu
• Sırt ağrıları hissetme – Sırtta kulunç
• Kürek kemiğinde şiddetli ağrı – Kürek kemiğinde kulunç
• Omuz ağrıları hissetme – Omuzda kulunç
• Nefes alırken göğüs kafesi bölgesinde oluşan batma hissi ve bununla beraber gelişen nefes alamama durumu
• Antienflamatuar kategorisi altında bulunan ağrı kesici ve iltihabi oluşumları önleyici özelliğe sahip ilaçların ya da kremlerin etkisini görememe durumu
• Kaslarda karıncalanma yaşama ve uyuşma hissi yaşama
• Kaslarda batma hissi ile karşı karşıya kalma durumu
• Kaslarda şiddetli bir halde seyreden dayanılmaz ağrıların varlığı

Kulunç Hastalığı Nedenleri

Kulunç hastalığında her hastalıkta olduğu gibi farklı farklı sebeplere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Kişiden kişiye değişiklik gösterebilecek bu nedenlerin en yaygın şekilde bilinenleri aşağıdaki gibidir:

• Selenyum, kalsiyum, magnezyum, demir, çinko, potasyum gibi mineral eksiklikleri
• Vitamin eksiklikleri (özellikle B ve D vitamini)
• Beslenme bozuklukları
• “Östrojen” –  Kadınlık hormonunda görülen eksiklikler
• “İnaktivite” olarak adlandırılan hareket eksiklikleri – Genellikle cerrahi operasyonlar sonrası hastaların uzun süreli olarak hareketsiz kalması durumu ve cep telefonu kullanımı, bilgisayar kullanımı, örgü örme kitap okuma gibi uzun süreli eylemlerden sonra yaşanan hareketsizlik durumu
• “Hipernatremi” olarak adlandırılan elektrolit bozuklukları – Genellikle ishal, baş dönmesi ve mide bulantısı şeklinde görülen durumlar
• Endokrin bozuklukları – Tiroid hormonundaki aşırı artış ve aşırı azalmaya bağlı olarak ortaya çıkan durum
• Kronik enfeksiyonlar
• Viral hastalıklar – Bir virüse bağlı olarak ortaya çıkan durumlar
• İnflamatuar hastalıklar
• Genetik etmenler
• “Hipoglisemi” adı ile nitelendirilen düşük kan şekeri durumunun varlığı
• Stres ve aşırı gerginlik durumları ile birlikte seyreden kasılmalara bağlı olarak gelişen psikolojik sorunlar
• “Hiperürisemi” adı ile bilinen kanda ürik asit seviyesinin artması durumu
• Gerilim hali
• Soğuk algınlığı hastalığı
• Duruş bozuklukları – Dik duramama, uzun süreli olarak boyun bölgesinin eğik olması veya bel bölgesinde görülen bükülmeler
• “Anormal postür” olarak bilinen oturuş bozuklukları
• Uzun süreli olarak masa başında iş yapmak ve buna bağlı olarak görülen hareketsizlik, hareketsizlik durumunu benimsemiş bir yaşam tarzı içerisinde olma
• Uyku eksikliği – Yeterli ve düzenli bir şekilde uyumama ya da uyuyamama durumu
• Menopoz veya andropoz gibi hormonal değişiklikler
• Kas, iskelet sistemi veya intervertebral disklerde görülen herhangi bir yaralanma veyahut yorgunluk durumu
• Şişmanlık – Obezite durumunun varlığı
• Sigara tüketimi
• İş kazaları ile karşı karşıya kaşla
• Kas yaralanmaları yaşamış olma durumu
• Kasların aşırı kullanımı, aşırı yüklenme ve bu aşırılıklara bağlı olarak meydana gelen kas yıpranmaları
• Omurlar arasında ortaya çıkabilecek olan problemler

Kulunç Hastalığı Teşhisi

Kulunç ağrıları bulunduğu yere göre başka rahatsızlıklarla da karıştırılabilir. Örneğin sırt bölgesinde ve boyun bölgesinde karşılaşılan bir kulunç ağrısı, baş ağrısına sebebiyet verdiği için migren hastalığı ile ya da kollarda ağrıya ve uyuşukluğa sebebiyet verdiği için boyun fıtığı hastalığı ile karıştırılabilir. Aynı zamanda kalça bölgesinde ve belde meydana gelen kulunç temelli bir ağrının, kişinin bacak bölgesini ve kasık bölgesini de etkileyeceğinden bel fıtığı ya da sinir sıkışması ile karıştırılması muhtemeldir.

Bütün bu sebeple göz önünde bulundurularak, herhangi bir karışıklığa neden olmamak adına muayenenin çok dikkatli bir şekilde yapılması ve kulunç noktalarına basıldığında ağrının yayılıp yayılmadığının kontrol edilmesi ve de kulunç noktalarında ağrı olup olmadığının kontrol edilmesi gereklidir.

Miyofasyal ağrı sendromunda; parmaklar kullanılarak ağrı hissedilen bölgelere hafif bir şekilde bastırıldığında tetik noktanın varlığı ve bu tetik noktaya bağlı olarak da kas liflerinde bulunan sert bantlar, düğümcükler ya da nodüllerin varlığı tespit edilebilir.

Manyetik rezonans görüntüleme uygulaması yani MR, bu noktada çok gerekli bir uygulama değildir. Yalnızca kesin tanının konması ve diğer hastalıklardan net bir şekilde ayırt edilmesi için uygulanabilir. Diğer görüntüleme tekniklerinden de faydalanılması söz konusu olabilir. Bu tamamen hekiminizin vereceği bir karardır.

Kulunç Hastalığı Tedavisi

Kulunç hastalığının tedavisinde ilk basamak her hastalıkta olduğu gibi doğru tanı ve teşhisten geçer. Ağrının olduğu bölgede, ağrıya sebebiyet verebilme ihtimali olan her şeyin detaylı bir şekilde incelenmesi ve muayenesinin yapılması gereklidir.

Kulunç hastalığının tedavisinde aşağıda belirtilen yöntemler kullanılmaktadır:

Fizik tedavi

En yaygın şekilde kullanılan, TENS uygulaması yani transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu uygulamasıdır. TENS adı verilen özel bir cihazla bir miktar elektrik akımından yararlanarak ilgili bölgenin uyarılması işlemi gerçekleştirilir.

Aynı zamanda manuel terapi de yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Manuel terapi esnasında herhangi bir özel makine veyahut özel cihaza ihtiyaç söz konusu değildir. Sadece el kullanılır.

Enterferansiyel akımlar yani orta frekanslı elektrik akımları da tercih edilen yöntemler arasındadır. Bu yöntem ile cilt altına elektrik geçmesi ve derinlere iletilmesi sağlanır.

• ESWT / şok dalga tedavisi – Vücut dışında özel bir cihazla oluşturulan basıncın ilgili bölgeye uygun bir şekilde verilmesi
• Biofeedback / biyogeribildirim – Kişilerin kendi biyolojik yapıları ve durumları hakkında bilgi edinmeleri
• Farmakolojik ajanlar / ilaç tedavileri – Hekiminiz tarafından ağrılarınızın özelliklerine göre kullanabileceğiniz farklı farklı etken maddelere sahip nitelikteki ilaçların kullanımı
• Lazer tedavisi – Ağrı yaşanan bölgedeki kan dolaşımını hızlandırma ve dokuların yenilenmesi amacıyla lazer ışınlarının kullanılması
• Bölgesel medikal masaj – Ağrının olduğu bölgeye alanında uzmanlaşmış bir kişi tarafından uygulanacak olan masaj
• Kuru iğneleme tedavisi – Ağrının olduğu bölgedeki kaslara iğneler aracılığıyla minik dokunuşlar yaparak acıyı hafifletme
• Lokal anestezik enjeksiyonu – Ağrının olduğu bölgedeki kaslara ve çevresine yapılan bölgesel ağrı kesicilerin iğne ile enjekte edilmesi
• Akupunktur / iğneli uyarım – Vücudun ağrı sorunu yaşayan bazı noktalarına çok çok ince uçlu özel iğneler batırılması işlemi
• Nöral terapi – Vücudun ağrı problemi yaşayan kısımlarına “procain” isimli maddenin enjekte edilmesini sağlayan, ince uçlu iğnelerle uygulanan tedavi yöntemi
• Proloterapi – Vücudun kendi iyileşme yetisini ortaya çıkarmayı hedefleyen tedavi yöntemi
• PRP / plateletten zengin plazma – Kişinin kendi kanı kullanılarak elde edilen güçlü plazma hücrelerinin, problem yaşanan bölgeye enjekte edilmesi

Halk arasında yaygın bir şekilde kullanılan “kulunç kırmak” tabirinin tıp literatüründe herhangi bir karşılığı ya da yeri yoktur. Yine de açıklayacak olursak kulunç kırmak; gergin bir şekilde bulunan kasların ve bantların sert – şiddetli bir şekilde masaj yapılarak yumuşatılmaya çalışılması olarak ifade edilebilir. “Kulunç kırmak” adı altında yapılan bu tür masajlar ya da işlemler, ağrılardan mustarip olan kişiye zarar verebilir niteliktedir. Bu sebeple alanında uzman bir kişi tarafından yapılıyor olması ciddi derecede önem arz eder. Aksi takdirde beklenmeyen olumsuz sonuçlarla karşılaşılması muhtemeldir.

Kendi kendine kulunç kırmak ise; kişinin kulunç problemi yaşadığı bölgenin neresi olduğu ile de ilgilidir. Örneğin sırt bölgesinde yaşanan bir kulunç probleminin, kendi kendine kulunç kırma işlemi yapılarak giderilmesi neredeyse imkansızdır.

Kulunç Hastalığı Tedavi Edilmezse

Kulunç hastalığının tedavi edilmemesi ya da basit olarak algılanıp hafife alınması ile birlikte, kronikleşmesi ve giderilemeyecek hale gelmesi muhtemeldir. Doğru ve erken bir şekilde konan tanı, erken müdahaleye zemin hazırlayacağı için hayat kurtarır niteliktedir. Uzun süreli ve zor bir tedavi yerine, kısa süreli ve kronikleşmemiş bir ağrıyı gidermeyi amaçlayan bir tedavi daha kolay olacaktır.

Kulunç Hastalığına Ne İyi Gelir?

Kulunç hastalığı için izlenebilecek belli başlı yöntemler mevcuttur.

• Çok yüksek yastıkta yatılmaması
• Uzun süreli masa başı işler arasında kısa süreli molalar verilmesi ve yürüyüşler yapılması
• Uyku düzenine sahip olma ve böylelikle dinlenmiş hissine sahip olabilecek kadar yeterli miktarda uyuma
• Beslenme düzeninin sağlanması
• Sıcak uygulama – Sıcak bir cisim (sıcak su torbası) aracılığıyla ilgili bölgenin ısıtılması
• Soğuk uygulama – Soğuk bir cisim (soğuk su torbası) aracılığıyla ilgili bölgenin soğutulması
• İskemik kompresyon – Çeşitli germe ve gevşeme hareketleri
• Kulunç masaj aleti kullanımı
• Kulunç için özel olan yakı kullanımı
• Kinezyo bant – Elastiki bir yapıya sahip olan ve ağrı giderme özelliği bulunan bantların kullanımı
• Hacamat – Kan alma olarak nitelendirilebilir. Halk arasında oldukça yaygın bir şekilde tercih edilmektedir. Özellikle sırt bölgesinde bulunan damarlarda ve kaslarda birikmiş halde bulunan kirli kan, tıkanıklıklara ve tıkanıklıklarla birlikte şiddetli ağrı da yapacaktır. Hacamat yönteminde ise bu kirli kan vakum yöntemi ile toplanarak temizlenir.

Kulunç Hastalığına Ne İyi Gelmez?

Kulunç hastalığı için;

• Yüksek bir yastık tercih edilmemelidir
• Uzun süreli masa başı işler tercih edilmemeli, mola verilmeden devam edilmemelidir
• Beslenme düzensizliği olmamalıdır
• Uyku düzensizliği olmamalıdır.

Kulunç Hastalığı İlaçları

Kulunç hastalığı için kullanılabilecek ilaçlar arasında;

• Ağrı kesici özelliği bulunan kremler, jeller, haplar ve losyonlar
• Kas gevşetici özelliği bulunan kremler, jeller, haplar ve losyonlar
• Etilklorür spreyleri – Soğutucu özelliğe sahip spreyler
• NSAI ilaçları –  Steroid yapıda olmayan ve non steroid olarak nitelendirilen, uyuşturucu özelliği bulunmayan ağrı kesiciler
• Antidepresanlar yaygın bir şekilde tercih edilmektedir.

Hamilelikte Kulunç Hastalığı

Hamilelik döneminde anne adayının bedeninde bir çok fiziksel değişiklik meydana gelmektedir. Bu fiziksel değişikliklerle birlikte psikolojik değişimler ve hormonların seviyelerinde de farklılaşma söz konusu olacaktır.

Vücudun ağırlığının değişmesi, ağırlık merkezinin değişmesi gibi faktörlere bağlı olarak anne adayının kulunç ağrıları yaşaması muhtemeldir. Her anne adayında olmamakla birlikte yaygın bir şekilde yaşandığı bilinmektedir.

Gebe kişi, hamilelik süresi boyunca hareketlerindeki kısıtlanmışlıklar nedeniyle de uzun süreli olarak sabit kalabilir ve bu süre içerisinde de kulunç oluşumu muhtemel bir hal alır.

Kulunç Hastalığı için Hangi Doktora Gidilir?

Kulunç hastalığı için vücudun özellikle boyun ve sırt bölgelerinde şiddetli bir halde seyreden ağrı ile karşılaşıldığında ve bu ağrılar masaj, ağrı kesici kullanımı, sıcak uygulama gibi yöntemlere yanıt vermediği zaman herhangi bir hastanenin Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ünitesine başvurulması ve burada bulunan alanında uzmanlaşmış hekimler tarafından muayenenin gerçekleştirilmesini takiben tedavinin başlatılması gerekmektedir. Tedavinin seyri, hekiminizin izleyeceği politikaya göre değişiklik gösterebilir.