Lohusalıkta Görülen Şikayetler

Lohusalıkta Görülen Şikayetler Nedir?

Doğum gerçekleştikten sonraki 8 haftayı bulan süre, lohusa dönemi olarak kabul edilmektedir. Bu süre zarfından sonra kadın bedeni hamilelikten öncesine dönmektedir. Lohusalıkta görülebilen bazı hastalıklar hem anne hem de bebek için dikkat edilmesi gereken konular arasındadır. Hastalık olmasa dahi yaşanan şikayetler neredeyse her annede görülmektedir.

Şikayetlerin azalması için özellikle kişisel bakıma özen gösterilmesi ve lohusa döneminde perine bakımı etkili olmaktadır. Beslenme programı gibi bebeği de etkileyebilen durumlara ekstra özen gösterilmelidir. Lohusa dönemi içerisinde gerçekleşen bazı şikayetler ciddi boyutlara ulaşmadan doktor kontrolü gerekebilir.

Lohusalıkta görülen şikayetler şu şekildedir;

• Kanama: Doğumdan sonra kanama olması beklenen bir durumdur. Kan ve mukustan oluşan akıntıya loşi adı verilmektedir. Erken lohusalıkta yani ilk haftada kanama yoğun bir şekilde izlenebilir. Vajinal kanamanın azalmadığı, 2 saatten daha kısa sürede ped değiştirme gerekliliğinin oluştuğu durumlarda mutlaka doktorla görüşülmelidir.
• Emboli: Bebeğin amniyon sıvısının anne kanına karışmasıdır. Lohusalık döneminde oldukça riskli bir durumdur ve damar tıkanıklığına neden olabilir. Vücut içerisinde kan yoluyla beyin ve akciğerlere doğru ilerlemesi ise hayati tehlikeye yol açabilmektedir. 
• Terleme: Lohusalıkta terleme sık rastlanan bir durumdur. Hamilelik boyunca ödem birikmesi ve sıvı artışının olması lohusalıkta terlemeye neden olabilmektedir. Biriken sıvı idrar ve ter yoluyla atılır.

Aynı zamanda emzirirken harcanan efor da terlemeye sebep olabilmekte, özellikle de lohusalığın ilk dönemlerinde rahatsızlık veren şikayetlerden olmaktadır. Bazı annelerde ise lohusalıkta terleme ve üşüme birlikte görülür. Böyle bir durumda ateş ölçümü yapılmalıdır.

• Baş ağrısı: Lohusalıkta baş ağrısı genel olarak epidural anestezi sonrasında görülen bir durumdur. Çoğu kişide birkaç gün süren şiddetli baş ağrısı izlenebilmektedir.
• Karın ağrısı: Lohusalıkta karın ağrısı her annede izlenen şikayetler arasında yer alır. Rahim küçülürken karın ağrısı, sancı ve kramp benzeri şikayetlere neden olabilmektedir. Emzirme sırasında da bu ağrılarda artış izlenebilir. Ağrının çok şiddetli seyrettiği, dikişlerde farklılık izlenmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuyla görüşülebilir.
• Lohusalık humması: İltihaplı bir hastalıktır ve beraberinde ateş görülmektedir. İdrar yollarında veya üreme organında meydana gelen enfeksiyon, doğumdan sonraki ilk hafta içerisinde lohusalık humması adı verilen hastalığa neden olur.
• Enfeksiyonlar: Lohusalıkta görülen şikayetler içerisinde enfeksiyon yüksek oranda görülebilmektedir. Özellikle idrar yolu enfeksiyonu vajinadaki hasardan kaynaklı olarak sıklıkla izlenen bir durumdur. Bu nedenle lohusa ateşi görüldüğünde enfeksiyon taraması da yapılır. 
• Ruh hali değişimleri: Lohusalıkta meydana gelen ruh hali değişimleri de kişiyi oldukça etkiler. Lohusalık şikayetlerinde ani ruh hali değişimleri, psikolojik olarak anneyi yorabilmektedir. Hormonların dalgalanmasından kaynaklanan bu durum kısa sürede kendiliğinden geçer.
• Kabızlık: Lohusalık döneminde sindirim sistemi şikayetleri ortaya çıkabilir. Hamilelik sürecinde kabızlık ve hemoroid gibi problemlerle sık karşılaşıldığı için doğumdan sonra da sindirim sistemi sorunları görülebilir.
• Meme hassasiyeti: Emzirme düzeni oturana kadar meme hassasiyeti yaşanması olasıdır. Fazla süt birikirse angorjman oluşabilir, göğüs ucunda yaralar meydana gelebilir. Bu nedenle hem göğüs bakımının yapılması hem de sütü fazla biriktirmemek şikayetlerin azalması açısından önemlidir.

Lohusalıkta Görülen Şikayetlerin Belirtileri Nelerdir?

Lohusalıkta görülen şikayetler ortaya çıktığında anne izlenmeli ve gerektiği durumda kadın doğum uzmanı tarafından kontrol edilmelidir. Belirtiler bazı ciddi durumlara işaret edebileceği için doğumdan sonraki ilk 24 saat önemlidir ve anne, bebekle beraber gözlem altında tutulur.

Lohusalıkta görülen şikayetlerin ortak belirtileri şu şekildedir;

• Halsizlik
• Bitkinlik
• Karın ağrısı
• Kramp
• Sancı 
• Kabızlık
• Hassasiyet
• Vücut kırgınlığı
• Vajinal kanama                                                                                                                                                     

Lohusa humması belirtileri;

• Yüksek ateş
• Kusma
• İshal 
• Baş ağrısı
• Kötü kokulu akıntı

Lohusalıkta enfeksiyon belirtileri;

• Ateş
• İdrarda yanma
• Kasık ağrısı
• Bel ağrısı
• İdrarda kötü koku

Lohusalıkta Görülen Şikayetlerin Nedenleri Nelerdir?

Lohusalıkta görülen şikayetlerin nedenleri birbirinden farklı olabilmektedir. Genel olarak gebelikte meydana gelen fizyolojik değişiklikler şikayetlere sebep olsa da bazı şikayetlerde durum farklı şekilde ortaya çıkabilir. Örneğin; lohusalıkta terleme nedeni, gebelikte biriken ödemin atılmasından kaynaklanmaktadır.

Öngörülen zaman içerisinde kendiliğinden gebelik öncesine dönmeyen vücut fonksiyonları tehlikeli olabilmektedir. Tedavisi gereken hastalıklar için ise mutlaka hekim kontrolünde ilerlenmeli, tedavi şekline uyulmalıdır.

Lohusalıkta görülen şikayetlerin genel nedenleri şu şekildedir;

• Hijyen kurallarına uymamak: Doğum sonrası dikişlerin bakımı pansuman gerektirebilir ve özellikle el hijyenine dikkat etmek bu aşamada önemli olmaktadır. Birçok şikayetin ortaya çıkma nedeni hijyen kurallarına dikkat etmemektir.
• Atoni: Doğum sonrasında rahim kasılmazsa açık kalan damarlar kapanamaz. Bu durum atoni olarak adlandırılır ve şiddetli vajinal kanamaların başlıca nedenidir. Normal doğum sonrası 500 ml, sezaryen doğum sonrası 1 litre kan kaybedilmesi normal kabul edilse de sonrasında devam eden kanamalarda atoni şüphesi ele alınır.
• Mastit: Memede meydana gelen iltihaplanmadır. Meme hassasiyetine ve göğüs ucu yaralarına neden olur. Şişlik, kızarıklık ve benzeri durumlara rastlanıyorsa kontrol ettirilerek gerekli tedavi uygulanması ağrının ve hassasiyetin azalmasına yardımcı olur.

Lohusalık humması nedenleri:

• Zatürre, grip vb. hastalıklar: Gebelikte veya lohusalık döneminde zatürre gibi hastalıkların görülmesi lohusalık hummasına neden olmaktadır. Hastalığın yaşanmadan önceki sağlık durumu bu nedenle önemlidir.
• Enfeksiyon: Lohusalık humması sebeplerinden en sık rastlananı enfeksiyondur. En sık idrar yolunda, üreme organı ve memede görülür. Steril bir ortamda doğum yapılmadıysa, annenin enfeksiyonla karşılaşma ihtimali daha yüksektir. Dikişlerin bakımı da bu anlamda dikkat edilmesi gereken noktalar arasında yer alır.
• Cinsel ilişki: Rahim kendine gelmeden erken lohusalık döneminde cinsel ilişki yaşanması, lohusalık hummasına neden olabilmektedir. Bu nedenle kadın doğum uzmanları belli bir süre boyunca cinsel ilişkiyi yasaklayarak rahmin düzelmesini ve aşağı inerek kendini toparlamasını beklemeyi önerir.

Lohusalıkta baş ağrısı nedenleri:

• Epidural anestezi: Epidural anestezi belden uyuşturularak gerçekleşen doğum yöntemlerinden biridir. İşlem sırasında beyin omurilik sıvısında sızma yaşanabildiği için şiddetli baş ağrısı görülür. İlk birkaç gün sıvının yarattığı basınç, ağrının da şiddetinin yüksek olmasına sebep olur. 
• Dural sinüs trombozu: Nadir görülen durumlar arasındadır. Baş ağrısı nedenleri arasında olabilse de doğumdan hemen sonra gerçekleştiği için ek belirtilerle birlikte ele alınarak değerlendirilir. Gözde ödem, nöbet ve farklı nörolojik belirtiler olması halinde ayırt edici olabilmektedir. 
• Migren: Hamilelik boyunca baş ağrısı yaşanması muhtemeldir fakat doğumdan sonra lohusalık döneminde şiddetli ve geçmeyen baş ağrılarının nedeni migren olabilmektedir.

Lohusalıkta Görülen Şikayetlerin Teşhisi

Lohusalıkta görülen şikayetlerin teşhisi için öncelikle hastanın tıbbi öyküsü alınır. Ardından fiziki muayene gerçekleşir ve gerekli durumlarda kan testi, idrar tahlili ve ultrason ile birlikte teşhis konularak, şikayetin nedeni araştırılır ve uygun tedavi yöntemi belirlenir.

• Tıbbi öykü: Doğumun ne zaman gerçekleştiği, lohusalığın kaçıncı gününde şikayetlerin ortaya çıktığı, sıklığı ve şiddeti tıbbi öykü alınarak belirlenir. Teşhis açısından tıbbi öykü yeterli olmayabilir ve ek tahliller istenebilir.
• Fizik muayene: Fizik muayene aşamasında kişide meydana gelen şikayetin yeri incelenir. Ateş ölçümü yapılarak enfeksiyon ve lohusa humması açısından değerlendirme yapılır. Aynı zamanda fizik  muayenede dikişler kontrol edilerek iltihaplanma olup olmadığı da incelenerek, kişi pansumana yönlendirilebilir.
• Kan testi: Kan tahlili damardan alınan kanın laboratuvara gönderilerek bazı değerlerin incelenmesidir. Kan testinde ortaya çıkan değerler, enfeksiyon bulgusu ve hormonal değişimler incelenerek tanı süreci devam eder.
• İdrar tahlili: İdrar tahlilinde genel olarak idrar yolu enfeksiyonu ve idrar sorunları yaşayanların durumları belirlenir. Enfeksiyon bulgusuna idrar rengi, kokusu ve rastlanan bakteri ile birlikte değerlendirme yapılır.
• Ultrason: Doğumdan sonraki kontrollerde ultrason ile rahim ve vajina kontrol edilir. Rahmin aşağıya inip inmediği, dikişlerin kontrolü ve içeride parça kalıp kalmadığı ultrason ile takip edilebilir. Ayrıca vajinal ultrason ile de rahim ağzı kontrolü yapılarak, lohusalık dönemindeki şikayetler değerlendirilir.

Lohusalıkta Görülen Şikayetlerin Tedavisi

Lohusalıkta görülen şikayetlerin tedavisi belirlenen hastalığa göre şekillenmektedir. Genellikle enfeksiyon ve iltihaplanmayla karşılaşıldığı için ilaç tedavisi uygulanır. Sindirim sistemi bozukluklarında ise sağlıklı beslenme programı planlanarak, kabızlık ve hemoroid sorunlarına çözüm bulunur. Vitamin takviyesi de lohusalık döneminde sık tercih edilen tedaviler arasındadır.

• Medikal tedavi: Lohusalıkta görülen şikayetlerin çoğu, ilaç tedavisiyle ortadan kalkabilmektedir. Lohusalık humması, idrar yolu ve meme iltihabı gibi durumlarda antibiyotik tedavisi sık başvurulan yöntemlerdendir. Ruh hali değişimleri için genel olarak ilaç tedavisi uygulanmasa da önceden karşılaşılan psikolojik rahatsızlıklar varsa uygun ilaçlar tavsiye edilebilir.

Ayrıca krem ve losyonlar da medikal olarak doktorların tavsiyesi üzerine kullanılabilir. Göğüs ucu kremleri, hemoroid için medikal kremler, ağrı kesiciler mutlaka doktor tarafından verilmeli ve gebelikte olduğu gibi lohusa döneminde de ilaçlar doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

• Sağlıklı beslenme programı: Lohusalıkta anne sağlığı için çoğu kadın doğum uzmanı sağlıklı beslenme programı önermektedir. Kabızlığın tedavisinde kullanılan ilaçların dışında lifli gıdalar ve sindirim sistemini düzenleyecek gıdalar ile tedavi gerçekleştirilir. Lohusalıkta ishal olmak da sık rastlanan bir durumdur ve sebebi hastalıktan kaynaklanmıyorsa diyet önerilebilir.
• Vitamin takviyesi: Lohusalık döneminde gebelikte olduğu gibi bağışıklık sistemi düşmeye daha meyillidir ve çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu sebeple lohusalık şikayetlerinin azaltılmasında vitamin takviyesi uygulanarak, annenin kan ve vitamin değerleri normal konuma getirilmeye çalışılır.

Lohusalıkta Görülen Şikayetler Tedavi Edilmezse

Lohusalıkta meydana gelen şikayetlerin bazısı tedavi gerektirmezken bazısı mutlaka hekim kontrolünde olmalıdır. Enfeksiyon ve iltihaplanmalar ciddi boyutlara ulaşarak vücudun farklı noktalarında hasar bırakabilir. Ayrıca emziren annelerin mutlaka lohusayken sağlığına dikkat etmesi gerekmektedir.

Lohusalık humması adı verilen ateşli hastalık enfeksiyon kaynaklı olabildiği için ilaç tedavisi ile durum ortadan kalkar. Aksi halde yüksek ateş ve enfeksiyonun ilerlemesi kişinin vücut fonksiyonlarında sorunlara yol açar. Baş ağrısı anestezi kaynaklıysa birkaç gün içerisinde geçmesi beklenir ve genellikle kafein içilmesi önerilir.

Birkaç gün içerisinde geçmeyen baş ağrısı farklı bir duruma işaret edebileceğinden, doktor tarafından sebebi incelenip uygun görülen tedaviye uyulmalıdır. Aynı zamanda sindirim sistemindeki bozukluklar tedavi edilmezse hemoroid gibi daha ağrılı ve hayat kalitesini düşüren sorunlar meydana gelir.

Lohusalıkta Görülen Şikayetler için Hangi Doktora Gidilir?

Lohusalıkta görülen şikayetler için kadın doğum uzmanı ve hastalıkları bölümünde, kadın doğum uzmanlarıyla görüşülmelidir.

Doğum yapılan doktor takibinde olmak ise gelişen hastalıkların tanısı ve hasta öyküsünün değerlendirilmesi açısından daha avantajlıdır. Lohusalıkta ishal, 38 derece üzeri düşmeyen ateş, yoğun vajinal kanama, nöbet gibi durumlar ciddi enfeksiyon ve hastalıklara işaret edebileceği için vakit kaybetmeden doktora gidilmelidir.