Vücutta Kırmızı Lekeler

Vücutta Kırmızı Lekeler Nedir?

Vücutta kırmızı lekeler enfeksiyonlar, alerjik reaksiyonlar ve iltihabi süreçler gibi çeşitli durumlardan kaynaklanabilir. Kırmızı lekeler cildin herhangi bir yerinde görülebilirler.

Vücuttaki kırmızı lekeler zararsız veya iyi huylu olabilecekleri gibi bazen de lösemi gibi ciddi bir hastalığın belirtisi olabilirler. Altta yatan hastalığa göre aniden çıkabilecekleri gibi daha uzun bir süreç içinde de gelişebilirler. 

Kırmızı lekeler küçük olabilecekleri gibi büyük bir alanı da kaplayabilir. Lekeler kaşıntılı veya ağrılı, düze veya kabartılı, açık pembe renginden mor renge kadar çeşitli olabilirler.

Vücuttaki kırmızı lekeler farklı tipte olabilirler.

İğne ucu boyutundaki yaklaşık 3 mm’den küçük kırmızı lekeler peteşi olarak adlandırılırlar. Cilt altındaki küçük damarların yırtılmasından kaynaklanırlar ve genellikle endişelenecek bir nedenden kaynaklanmazlar. Ancak menenjit gibi ciddi bir hastalık belirteci de olabilirler.

3-10 mm arasındaki kırmızı veya mor lekeler purpura olarak adlandırılırlar. Kan hücreleri bozukluğu, damarsal veya pıhtılaşma bozuklukları gibi nedenlerden cilt altında kanama olmasıyla gelişirler.

1 cm’den büyük alanda cilt altında kan birikmesine ekimoz denir. Genelde travmaya bağlı yaralanan damardan cilt altında kan göllenmesi ile görülür.

Vücutta Kırmızı Lekelere Yol Açan En Yaygın Hastalıklar

Gül Hastalığı (Pityriasis Rosea)

En çok 10-35 yaşları arasında görülen döküntülü bir deri hastalığıdır. Tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte virüslerden kaynaklandığı düşünülmektedir. 

Stres belirtileri artırabilir. Önce sivilce benzeri bir yapı oluşur. Daha sonra döküntü şeklini alır ve kırmızıya döner.

Hastalığa sahip kişiler rahatsız edici kıyafetler giyemez ve banyoda keseleyemezler. 20-25 gün içerisinde kendiliğinden geçer. Ancak yine de doktora başvurulmalıdır.

İsilik (Miliaria Rubra)

Ter bezlerinin deriye açıldığı deliklerin aşırı terlemeye bağlı tıkanmasıyla görülür. 

Egzersiz esnasında veya aşırı nemli havalarda görülebilir. 

Ciltte kaşıntı, kızarıklık ve ağrı eşlik edebilir.

İsilik genellikle cilt serinlediğinde kendiliğinden geçer. Rahatsız edici belirtiler kalamine veya steroid içeren kremler ile rahatlatılabilir.

Kontakt Dermatit

Cilt alerjen veya irrite edici bir madde ile karşılaştığında reaksiyon gösterebilir. 

İster kontakt dermatit hastalığına sahip olsun ister de olmasın kişinin alerjisi olduğu bir maddeye teması sürecin başlaması için yeterlidir. Kızarıklık, şişme, yanma, kaşıntı eşlik edebilecek belirtilerdir.

Tedavi neden olan alerjene göre yapılır. Antihistamin kremleri belirtileri hafifletebilir.

Zona Hastalığı 

Varicella-zoster virüsü kaynaklı, etkilenen bölgede ağrılı, kaşıntılı kızarıklık ile karakterize döküntülü bir deri hastalığıdır. 

Aynı virüs su çiçeği hastalığına da neden olmaktadır. 

Geçmişte su çiçeği geçirmiş kişilerde hastalığın yıllar sonra tekrar aktif olmasıyla zona hastalığı geçirebilirler.

Genel olarak 7-10 gün boyunca süren kaşıntılı, ağrılı kırmızı lekeler görülür. Antiviral tedavilerle hastalığın süresi kısalabilir.

Yüzücü Kaşıntısı

 Kontamine olmuş sularda yüzülmesi sonucu görülen deri kaşıntısıdır.

 Schistosoma cinsi parazitler larvaları neden olur. Larvalar cildi delip enfekte ederler. 

Yüzücü kaşıntısı bir hafta içinde kendiliğinden yok olur. Tedavi edilmesine gerek yoktur. 

Kaşıntı karşıtı kremler hastayı rahatlatabilir.

Haleli Mantar (Ringworm)

Tinea corporis mantarının neden olduğu kırmızı halka şeklinde görülen deri enfeksiyonudur. 

Deri üzerinde herhangi bir yerde görülebilir. Mantar yok edilene kadar enfeksiyon devam eder. Ayrıca diğer insanlara bulaşabilir. 

Antifungal ilaçlar ile tedavi edilir.

Atopik Dermatit 

Egzamanın yaygın bir tipidir. Genelde bebeklerde görülür ancak yetişkinliğe geçerken bile devam edebilir. 

Tam olarak neden olan etken bilinmemektedir. Genetik ve immün nedenlerden dolayı alerjenlere verilen aşırı yanıtın neden olduğu düşünülmektedir.

Kaşıntılı ve ağrılı olabilir. Cilt kuru, kırmızı ve kırılgandır.

İltihabın ilerlemesi durumunda sarı bir sıvı sızdırabilir. 

Tedavide cildi nemli tutmak hedeflenir ve kremler ile belirtiler hafifletilebilir.

Liken Planus

Neden olan etken tam olarak bilinmemektedir. Vücudun değişik bölgelerinde kabartılı, kırmızı-mor renkli lezyonlar görülür. 

Kaşıntılı olabilir. Liken planus tedavisi yoktur. Belirtiler hafifletilmeye çalışılır.

Sedef Hastalığı

Vücudun herhangi bir yerinde otoimmün nedenlerden gelişen pullu, kaşıntılı izlerle karakterize bir deri hastalığıdır. 

Deri hücreleri olması gerekenden daha hızlı büyüyürek kalın bir tabaka oluştururlar. 

Genetik ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığı düşünülmektedir.

Birkaç tip sedef hastalığı vardır. Tedavi doktorun teşhis ve tercihine göre yapılır. Merhem ve bazı ilaçlar cilde uygulanabilir.

Vücutta Kırmızı Lekeler Nedenleri Nelerdir?

Birçok hastalık, bozukluk ve sendrom ciltte kırmızı lekelere neden olabilir. Örnek olarak vücuttaki bir iltihaptan veya böcek ısırması sonrası gelişen enfeksiyondan kaynaklanabilir.

Lösemi veya menenjit gibi ciddi durumlar da söz konusudur.

Enfeksiyöz Nedenler

Ciltte kırmızı lekeler şu enfeksiyöz nedenlerden kaynaklanabilir:

• Mantar enfeksiyonları
• Menenjit (beyin ve omuriliği saran zarın enfeksiyonu)
• Roseola (6.hastalık, Human Herpes virüsünün neden olduğu bir hastalık)
• Streptococcus bakterisinin neden olduğu enfeksiyonlar
• Viral hastalıklar (kızamık, kızamıkçık, su çiçeği)

Parazit veya Böceklerden Kaynaklananlar 

Kırmızı lekeler böcek ısırık izlerinden ve oyuklardan kaynaklanabilir:

• Tahtakurusu
• Pire
• Bit
• Sivrisinekler
• Uyuz (akarlar)
• Kene

Alerjik Nedenler

İlaçlar, hayvanlar, yiyecekler ve çevredeki alerjenler cilt üzerinde kırmızı lekelere neden olabilirler:

• Alerjik kontakt dermatit
• Alerjik purpura
• Hayvan alerjisi
• İlaç reaksiyonları
• Egzama (atopik dermatit)
• Yemek alerjileri
• Zehirli sarmaşık, meşe, ve sumak

Kan Hastalıkları ve Otoimmün Nedenler

Otoimmün terimi kendi bağışıklık sistemimizin bir aksaklık sonucu sağlıklı vücut hücrelerine saldırması demektir. Kırmızı lekelerin otoimmün ve iltihabi nedenleri şunlardır:

• Sistemik lupus eritematozus (vücudun sağlıklı hücrelere saldırdığı bir tip bozukluk)
• Vaskülitler (kan damarlarının iltihabı)
• Hemolitik üremik sendrom, bir kan hastalığı
• İdiyopatik trombositopenik purpura, trombositlerin kümelenmesini etkileyen otoimmün bir hastalık

Diğer Nedenler

• Yırtılmış kan damarları
• Boğazı sıkmak (boyunda lekelere neden olur)
• Eritema multiforme (bir tip alerjik reaksiyon)
• Eritema nodozum (iltihabı bozukluk)
• Güneş yanıkları
• Kaposi sarkomu (HIV/AIDS’te görülen bir kanser çeşidi)
• Bazı ilaçlar (aspirin ve kumadin gibi)
• Şiddetli kusma ve öksürme boyun ve yüzde kırmızı lekelere neden olabilir.

Ciddi Nedenler

Kırmızı lekeler bazı vakalarda ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir:

• Lösemi
• Menenjit
• Ciddi alerjik reaksiyon (anaflaksi)
• Trombositopeni (trombosit sayısında düşüklük)

Vücutta Kırmızı Lekeler Belirtileri Nelerdir?

Ciltteki kırmızı lekeler altta yatan hastalığa veya duruma bağlı diğer belirtiler ile birlikte görülebilir. Örneğin yüksek ateş eşlik ediyorsa kızamık, kızamıkçık gibi enfeksiyon veya iltihabi bir hastalık neden olabilir.

Vücutta Kırmızı Lekelere Eşlik Eden Cilt Belirtileri

Kırmızı lekeler şu gibi diğer cilt belirtileriyle birlikte görülebilir:

• Kabuklaşan veya kuruyan lekenin içeriğindekini dışarı sızdırması
• Tahriş
• Kaşıntı
• Ağrı
• Sivilce
• Döküntü
• Şişme

Eşlik Edebilecek Diğer Belirtiler

Kırmızı lekelere diğer vücut organlarındaki şu belirtiler de eşlik edebilir:

• Artmış iştah
• Grip benzeri belirtiler (halsizlik, ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı, öksürük, ağrı)
• Bebeklerde ve çocuklarda huzursuzluk
• Eklem ağrısı
• Gözde kızarıklık
• Burun akıntısı
• Hapşırma

Hayati Tehlikeyi İşaret Eden Diğer Belirtiler

Bazı vakalarda ciltte kırmızı lekelere eşlik eden diğer belirtiler ciddi bir hastalığın işaretçisi olabilir. 

Bu belirtilerin görülmesi halinde en kısa sürede acil servise başvurulmalıdır.

• Bilinçlilik veya uyanıklık seviyelerinde değişiklik (bayılma veya uyaranlara cevap vermeme)
• Yüksek ateş (38.5 celciustan yüksek)
• Aşırı miktarda rektal kanama, kanlı dışkı, kanlı idrar veya kanlı kusma
• Hızlı kalp atışları (taşikardi)
• Solunum problemleri (nefes darlığı, göğüs ağrısı, hırıltılı soluma, nefes alamama, şok)
• Şiddetli baş ağrısı
• Kanamaya eğilim
• Dilde, ağızda, dudaklarda ve yüzde ani şişme

Vücutta Kırmızı Lekeler Teşhisi

Birçok cilt hastalığı basitçe cilde bakılarak teşhis edilebilir. Tam bir cilt muayenesi kafatası, tırnaklar ve ağız içini içermeleridir. 

Bazen lezyonu daha detaylı görebilmek için dermatoskop denilen bir cihaz kullanılabilir. 

Basitçe bakmak yeterince bilgi vermiyorsa diğer birkaç test uygulanabilir.

• Biyopsi: Ciltten küçük örnekler alınarak mikroskop altında incelenir. Bu işlemden önce o bölgeye anestezi uygulanabilir. Alınan örneğin boyutu cilt lezyonunu boyutu ve lokalizasyonu ile doğru orantılıdır. Bazen biyopsi teşhis koymanın yanında tedavi etmek için de faydalı olabilir. Bu daha çok cilt tümörlerinde yapılır. Bir miktar sağlıklı cilt dokusuyla birlikte tümör kitlesi çıkarılıp mikroskop altında incelenir.
• Kazıma: Mantar enfeksiyonundan şüpheleniliyor ise cilt kazılabilir. Alınan örnek mikroskop altında incelenir. Bazen alınan örnekler kimyasallar veya boyalar kullanılarak tespit edilebilir.
• Kültür: Kırmızı lekelere yol açan nedenin enfeksiyon olduğundan şüpheleniliyor ise alınan örnekler kültür ortamına (mikroorganizmaların büyüdüğü yapay ortamlar) bırakılabilir. Etken bakteri, mantar veya virüs ise çoğaldıklarında tespit edilebilir.
• Tzanck Testi: Tzanck testi, herpes simplex ve herpes zoster gibi virüslerin neden olduğu hastalıkları teşhis etmede yararlıdır. Hastalık aktif olduğu sürede kabarcıklar oluşturur. Kabarcıkların üst kısmından örnekler alınır ve mikroskop altında etkeni bulmaya yönelik bakılır.
• Diaskopi: Cilde basınç uygulandığında değişen cilt rengini tespit etmek için kullanılan bir alettir. Test esnasında mikroskop ile lezyona baskı uygulanır. Bazı lezyonlar beyaz renge dönerken bazıları dönmez.
• Alerji Testleri: Kırmızı lekelere alerjen maddelerin mi yol açtığını öğrenmek için yapılır. En çok bilinen alerjenleri içeren sulu bir çözelti çubuk yardımıyla cilde ayrı ayrı sürülür. Bazen histamin içeren çözeltiler de sürülerek kişinin bağışıklık sisteminin yanıt verip vermediği görülebilir.

Vücutta Kırmızı Lekeler Tedavisi

Ciltte kırmızı lekelere yol açan çok sayıda farklı neden vardır. Tedavi altta yatan nedene göre yapılır. 

Viral enfeksiyon nedenli lekelere yönelik bir tedavi uygulanmaz. Enfeksiyonun ortadan kalkmasıyla lekeler de yok olur. Bakteriyel enfeksiyonlar için antibiyotik almak gerekebilir.

Meningokokal enfeksiyonlar, kan hastalıkları ve kanser gibi daha ciddi durumların hastanede tedavi edilmesi gerekebilir.

Bazı hastalıklarda nedene yönelik tedavi uygulamak mümkün değildir. Belirtileri azaltmaya yönelik tedavi verilir. 

Bu tedavi modalitesine “semptomatik tedavi” denir. Semptomları azaltmaya yönelik verilebilecek ilaçlar şunlardır:

• Kaşıntı karşıtı %1 hidrokortizon içeren kremler
• Ağızdan alınan antihistaminerjik ilaçlar örneğin difenhidramin ve hidroksizin
• Nemlendirici losyonlar
  
• Mantar enfeksiyonları için antifungal ilaçlar. Bunlar şunlardır: clotrimazole (lotrimin), miconazole ( micatin) ya da terbinafin (lamisil)

Vücutta Kırmızı Lekeler Tedavi Edilmezse

Ciltte kırmızı lekelerin komplikasyonları altta yatan hastalığa, bozukluğa veya duruma göre değişir. 

Örneğin Streptococcus cinsi bakteriden kaynaklanıyor ise tüm vücudu kaplayan kan enfeksiyonu (sepsis) gelişebilir. 

Komplikasyon risklerini ortadan kaldırmak için uygun tedavi hastalığın altında yatan nedenine yöneliktir. 

Kırmızı lekelerin yol açabileceği komplikasyonlar şunlardır:

• Zatürre veya ikincil enfeksiyonlar
• Koma
• Ensefalit (beynin iltihabı)
• Hemoraji ( şiddetli kontrol edilemeyen kan kaybı)
• Organ yetmezliği
• Gebelik komplikasyonları (erken doğum, düşük, yeni doğan enfeksiyonları)
• Solunum durması
• Nöbetler
• Sepsis (bakteriyel kan enfeksiyonu)
• Kanserin yayılması
• Şok

Vücutta Kırmızı Lekelere Ne İyi Gelir?

• Diyet ve yeterli su içmek sağlıklı bir cilt için oldukça önemlidir. Yeterli miktarda meyve, sebze, vitamin ve mineralleri içeren diyetler hazırlanmalıdır. 
• Güneşli havalarda güneş kremi ve koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.
• Kanser öncesi lezyonları ilerlemeden tespit etmek için kanser tarama programlarına katılmak erken teşhiste büyük önem taşımaktadır.

Vücutta Kırmızı Leke İlaçları

Bazı ilaçlar yan etki olarak ciltte kırmızı lekelere yol açabilir. İlaçlar şunlardır:

• Antibiyotikler: Nitrofurantoin, penisilin
• Antidepresanlar: Desipramin
• Anti nöbet ilaçlar: Karbamazepin, epitel, tegretol
• Kan sulandırıcılar: Warfarin, heparin
• Antiaritmik ilaçlar: Atropin
• Nonsteroid antiinflamatuarilaçlar: İndometazin, naproksen, anaprox, naprosin
• Uyku ilaçları: Kloral hidrat

Bebeklerde ve Çocuklarda Kırmızı Lekeler

Çocukluk çağında kırmızı lekeler yaygın şekilde görülür ve genellikle zararsızdırlar. Tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden geçerler.

Buna rağmen lekeler iyi görünmüyor ve huzursuzluk var ise bir pediatriste başvurmakta fayda vardır. 

Kızarıklığın nedeni araştırılıp uygun tedavi verilebilir. 

Çocuklarda vücutta kızarıklığa neden olan hastalıklar şunlardır:

• Selülit
• Suçiçeği
• Egzama
• Eritema multiforme (mukozalarda ani gelişen ve tekrarlayan deri hastalığı)
• El, ayak ve ağız hastalığı (virüs kaynaklı, ateşin eşlik ettiği elde ayakla ve ağızda soluk lekelerin görüldüğü bir hastalık)
• İmpetigo (genelde çocuklarda ağız çevresinde kırmızı benek şeklindeki hastalık)
• Keratosis pilaris (genelde kollarda görülen kuru, sert lekeler karakterize hastalık)
• Kızamık
• Gül hastalığı
• Sedef hastalığı
• Haleli mantar
• Kızıl
• Ürtiker
• Menenjit

Vücutta Kırmızı Lekeler için Hangi Doktora Gidilmeli?

Çocuklarda çıkan kırmızı lekeler için Pediatri servisine ve bir Pediatrist doktoruna başvurulmalıdır.

Yetişkinlerde çıkan kırmızı lekeler için Dermatoloji servisine ve bir Dermatoloğa başvurulmalıdır.

Yüksek ateş, nefes darlığı, bilinç bozukluğu gibi durumlarda Acil Servislere başvurulmalıdır.

Ciltte çıkan kırmızı lekelerin altında yatan neden ciddi olabilir ve tedavi gerektirebilir. Altta yatan nedenin ciddi olup olmadığını bilmek zordur Bu yüzden doktora başvurmakta fayda vardır.