Akciğerde Leke

Akciğerde Leke Nedir?

Çoğunlukla beyaz noktamsı şekiller şeklinde görülen ve akciğerlerde karşımıza çıkan akciğer nodülleri halk arasında akciğer lekelenmesi olarak bilinmektedir. Şekil olarak oval eğriye ya da bozuk paralara benzetilen bu akciğer lekelenmeleri genellikle 2,5 – 3 cm veya daha küçük boyutlarda hastalarda gözlenmektedir. Bu sebeple hastalığın teşhisi kolaydır ve bu durum gerekli tedavinin uygulanmasını da kolaylaştırmaktadır.

Halk arasında akciğerde leke olması olarak ifade edilen akciğerde nodüllerin değerlendirilmesinde hekimler sıklıkla bu nodüllerin boyutunu, sayısını ve yayılımını dikkate almaktadır. Bu akciğer lekelenmelerinin boyutu küçük ve tek bir nokta şeklinde yer alıyorsa bu durum hekim tarafından akciğer nodülü olarak değerlendirilmektedir. Eğer bu akciğer lekelerinin boyutu büyür, sayısında ve yayılımında artma gözlenirse hekimler hastalığı akciğerde kitle olarak değerlendirmeye başlarlar.

Akciğer lekelenmeleri sıklıkla korkulacak bir durumu ifade etmemekle birlikte eğer hekimler bu tarz lekelerin kötü huylu olduğu konusunda şüpheye düşerse daha detaylı görüntüleme yöntemleri ve tetkikler uygulamaktadır. Hekimler akciğerlerde görülen leke şeklinde nodüllerin çoğunlukla tedaviye bile ihtiyaç kalmadan kendiliğinden geçebileceği ifade etmektedir. Eğer bu lekelenmeler kaybolmazsa yapılan tetkiklerle akciğerde görülen bu nodüllerin sık bir şekilde takibi alınmaktadır. Düzenli olarak yapılan taramalar sonucunda leke boyutlarında eğer lekeler küçülüyorsa ya da bariz bir şekilde büyüme göstermiyorsa takip edilmeye devam edilir. Akciğerde görülen kötü huylu kitlelerin sıklıkla 20 cm i aşan boyutlarda olması ve akciğer lekelerinin boyutunun 3 cm i geçmemesi hastaların sık sorduğu akciğerde görülen lekeler kanser midir sorusunun en bariz cevaplarından biridir yani akciğer lekelerinin boyutları küçük olduğundan kanser değillerdir.

Akciğerde Leke Belirtileri Nelerdir?

Akciğer lekelenmesinin asıl sebebi yalnızca akciğer nodülleri sebebiyleyse bu küçük çaptaki lekelerin belirtileri yok denecek kadar az seviyededir. Genelde bu lekelenmeler ile akciğer taramaları sırasında tesadüfi olarak karşılaşılır. Ancak bazı durumlarda akciğer lekeleri bariz belirtiler de verebilmektedir. Bu belirtiler şunlardır ;

• Gece Başlayan ve Kesilmeyen Öksürük : Gece başlayan ve kesilmeyen öksürükler akciğerde leke dışında kalp yetmezliğinde, sinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarında da karşımıza çıkabilmektedir. Bu sebeple gece başlayan ve kesilmeyen öksürük akciğer lekelenmesinin spesifik bir bulgusu olmamakla birlikte akciğerde leke gözlenmesi sırasında da ortaya çıkabilmektedir. Akciğerde leke ve öksürük sıklıkla bir arada olabilmektedir.
• Nefes Alıp Verirken Çıkan Hırıltı : Hastalarda meydana gelen nefes alıp verirken hırıltı duyulması akciğerde leke ve astımda görülen bir bulgudur. Ancak solonum sistemine ait yollarda gözlenen daralmalar, bronkospazm ve bazı alerjik reaksiyonlar sonucunda da kişilerde nefes alıp verirken hırıltı duyulması gözlenebilmektedir.
• Yutkunma Sırasında Zorlanma : Akciğerde herhangi bir enfeksiyon sebebiyle lekelenme olması disfaji denilen yutkunma sırasında zorlanmayı da beraberinde getirmektedir. Aynı zamanda yutkunma sırasında zorlanmanın tedavisiz bırakılması ilerleyen dönemde tekrarlayan akciğer enfeksiyonlarına neden olabilmektedir.
• Boyun Alt Kısmında Şişlik : boyun bölgesinin alt kısmında görülen şişlikler hem yetişkin bireylerde hem de çocuk hastalarda görülebilen basit bir enfeksiyon sonucu olabileceği gibi  bazı durumlarda ciddi hastalık durumu belirtisi olarak hekimlerin karşısına çıkabilmektedir. Akciğer lekelenmelerinde boyun alt kısmında şişlik gözlenebilmektedir.
• İştahsızlık ve Kilo Kaybı : Tüm hasta gruplarında karşımıza çıkan iştahsızlık, aç olmama hali ve kilo kaybedilmesi akciğerde lekelenmelerin belirtileri arasında sayılabilir.
• Geçmeyen Grip ve Boğaz Ağrısı : Bazı durumlarda akciğer nodülleri sebebiyle görülen akciğerde lekelenmeler enfeksiyon kaynaklı ortaya çıkabilmektedir. Bu durum hastalarda bağışıklık sistemini güçsüz bırakacağından geçmeyen grip ve boğaz ağrıları akciğer lekelenmeleri sebebiyle karşımıza çıkabilir.
• Balgamda Kan Gözlenmesi : Balgam alt solunum yollarında ve akciğerlerde üretilen bir yapışkan sıvı türüdür. Balgam içinde kan görülmesi ya da kanlı kahverengi kan gözlenmesi akciğerlerde yeni meydana gelen bir kanamayı gösterebilmektedir. Bu kanamanın sebebi akciğer lekeleri yani nodüller olabilmektedir.
• Vücut Hareketlerinde Zorlanma Ve Vücutta Halsizlik Hali : Enfeksiyon sebepli ortaya çıkan akciğer nodülleri sonucunda görülen akciğer lekelenmelerinde vücut hareketlerinde zorlanma ve vücutta halsizlik hali gözlenebilmektedir. Bu durumun asıl sebebi gelişen enfeksiyona bağışıklık sisteminin verdiği mücadele sonucu enerjinin azalmasıdır.

Akciğerde Leke Nedenleri  Nelerdir ?

Akciğerde görülen lekelenmeler 3 cm den küçük olduğu için sıklıkla iyi huylu durumlardır. Ancak akciğer lekelenmelerinin kötü huylu nedenleri de bulunmaktadır. Eğer akciğer lekelerinde görülen nodül boyutları 20 cm i aşan boyutlarda karşımıza çıkıyorsa hekimler hastada görülen akciğer lekelenmesi ile ilgili kötü huylu hastalıkları düşünmeye başlamaktadır.İyi huylu akciğer lekelenmelerinin birçok sebebi olduğu gibi kötü huylu akciğer lekelenmelerinin de birçok sebebi bulunmaktadır. Bu iyi huylu akciğer lekelenmeleri ve kötü huylu akciğer lekelenmelerinin nedenleri şöyle sıralanabilir;

• Enfeksiyonlar : Akciğerde lekelenmelerinde görülen enfeksiyonlar sıklıkla yumuşak seyirlidir ve çoğu zaman aktif durumda değildir. Bu enfeksiyonlara bazı tüberküloz enfeksiyonları , aspergillus, histoplazmoz, kriptokokoz gibi enfeksiyonlar örnek verilebilmektedir. Bu enfeksiyonlar denilen akciğer doku iltihaplanmasıyla oluşan küçük hücre kümelerini oluşturur. Bu granüllere akciğer nodülleri denmektedir ve akciğer lekelenmelerinin sebeplerinden biridir.
• İyi Huylu Neoplazmlar : Neoplazmlar iyi ya da kötü huylu olabilen hücre büyümelerini ifade etmektedir. Akciğerlerde fibroma, hamartom, nörofibrom, blastom gibi iyi huylu neoplazmlar gözlenebilmektedir. Ve bunlar akciğerlerde lekelenme sebeplerindendir.
• Kötü Huylu Neoplazmlar : Neoplazmlar iyi ya da kötü huylu olabilen hücre büyümelerini ifade etmektedir. Akciğer kanseri, lenfoma, karsinoid, sarkom, metastik tümörler akciğer lekelenmesinin sebebi olabilen kötü huylu neoplazmlardır ve genellikle nadir olarak karşımıza çıkmaktadır.
• Zatürre ve Bronşit Hastalığı : Hastalar tarafından merak edilen soruların başında zatürre akciğerde leke bırakır mı sorusu da gelmektedir. zatürre ve bronşite sebep olan virüslerin akciğerlere inmesi ve akciğer hastalık oluşturması sonucu akciğerde leke gözlenmektedir.

Ayrıca akciğerde meydana gelen bazı durumlar neticesinde görülen kan damarı anormallikleri ve normalde eklemleri etkileyen romatoid hastalıklarda akciğerde leke meydana getirebilmektedir. Bu durumların bazıları zararsız olabileceği gibi bazıları ise hastanın hayatını tehdit edebilen hastalıklar olmakla birlikte akciğerde leke nasıl oluşur gözler önüne sermektedir.

Akciğerde Leke Teşhisi

Akciğerde lekelenmelerin sebebi enfeksiyonlar, iyi huylu neoplazmlar, kötü huylu neoplazmlar, akciğer kanseri, metastik tümörler, zatürre hastalığı, bronşit hastalığı, kan damar anormallikleri ve romatoid hastalıklar gibi birçok sebeple ortaya çıkabilmektedir ve bu sebeple hastalardan detaylı bir anamnez alınmalı ve fizik muayene uygulanmalıdır. Bu işlerden sonra detaylı inceleme yapmak için laboratuvar tetkiklerine ve direk grafi gibi görüntüleme yöntemlerine geçilmelidir. Akciğer lekelenmesinde kullanılan diğer ayırıcı tanı yöntemleri şunlardır ;

• Bilgisayarlı Tomografi (BT) : Akciğerlerde lekelenme sonucu küçük boyutlu nodül görünümü bilgisayarlı tomografi yardımıyla tespit edilebilmektedir. Bilgisayarlı tomografi kullanılarak radyolojik bir tetkikle akciğer lekelenmesi taraması da yapılabilmektedir. Bu taramalarda akciğer lekelerinin boyutlarında ve sayılarında bir artış görünmezse nodüller büyük ihtimalle iyi huyludur.
• Pozitron Emisyon Taraması (PET) :akciğerde lekelenmelerin teşhisi sonrasında nedenin anlaşılmasında kullanılabilen bir diğer tanı yöntemi pozitron emisyon taraması denilen PET yöntemidir .Lekelerin büyüklüğü ve karakteristik özelliklerine bakarak kötü huylu durumların belirlenmesinde yardımcı olmaktadır.
• Biyopsi : Yapılan diğer tanı tetkikleri ve Bilgisayarlı tomografi sonucunda akciğer lekelenmesine sebep olan nodüllerin şekli ve büyüklüğü normalden fazla ise hekimler şüpheye düşüp buralardan biyopsi isteyebilirler. Biyopsi aracılığı ile alınan küçük doku örnekleri değerlendirilerek nodülün kötü ya da iyi huylu olup olmadığı araştırılır ve akciğerde leke öldür mü sorusunun yanıtı aranır.

Tüm bu yapılan tetkikler neticesinde hekimler akciğerde leke kanser midir yoksa kanser dışı oluşum sebebiyle midir anlamaktadır.

Akciğerde Leke Tedavisi

Akciğerdeki lekenin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler bazen hastalarda semptomlar verirken bazıları ise semptom vermediği için tanı gecikmekte ve tedavi de dolayısıyla aksamaktadır. Eğer hastalarda gözlenen lekenin boyutları 3 cm i geçmiyorsa ve iyi huylu bir radyolojik görüntü varsa ya da leke takibi yapıldığında 2 senelik bir sürede büyümemişse bu hastalara cerrahi tedavi uygulanması gerekmemektedir ve hastalarda görülen semptomları gidermeye yönelik ilaç tedavisi uygulanabilir. Ancak lekelenmelerin kötü huylu nodül ya da diğer kötü huylu durumlar sonucunda olduğu düşünülüyorsa gerekli tetkiklerden sonra cerrahi tedavi uygulanabilmektedir. Ayrıca bu lekelenmelerin yayılmasını engellemek amacıyla kemoterapi gibi tedavi yöntemleri de uygulanmaktadır.

Akciğerde Leke Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Hastalarda görülen akciğer lekelenmeleri sıklıkla iyi huylu olduğu için ve tesadüfi olarak taramalarda rastlandığı sadece takip edilip hiçbir işlem uygulanmamaktadır. Ancak lekelenmelerin boyutunda artışlar meydana geliyor ya da kötü huylu bir nedenden dolayı akciğer lekelenmesi gözleniyorsa mutlaka tedavi gerekmektedir. Yani akciğer lekelenmesinin nedenine bağlı olarak eğer iyi huylu bir durumsa hastanın hayat kalitesi etkilenmezken kötü huylu bir durum sebebiyle akciğer lekelenmeleri gözleniyorsa ve tedavi edilmiyorsa hastanın hayat kalitesi gittikçe düşmekte hatta ölümcül bile olabilmektedir.

Akciğerde Lekeye Ne İyi Gelir?

Akciğerde lekelenme sebepleri birçok farklı nedenden dolayı ortaya çıkmaktadır. Eğer kişi sağlığına dikkat eder ve kendisinde görülen bakteriyal ya da viral enfeksiyonların önüne geçebilirse akciğer lekelerinin oluşum riski azalacağından dolayı bu durum hastaya iyi gelecektir. Bunun dışında keçi boynuzunun da akciğer hastalıklarına iyi geldiği söylenmekte olsa da bu durumun tıbbi alt yapısı tartışmalıdır.

Kişilerin kendilerine dikkat etmeyip sık enfeksiyon geçirmesi ya da bilinçsiz bir kişilik yapısına sahip olması nedeniyle hekim tarafından verilen tedaviye yeterli özeni göstermemesi gibi durumlar hastalara kötü gelmektedir.

Akciğerde Leke İçin Kullanılan İlaçlar

Akciğerde leke tedavisinde uygulanılan ilaçlar hastaların semptomlarını düzeltmeye yönelik girişimlerdir. Bu ilaçlar şunlardır;

• Antibiyotik : Antibiyotikler bakteriyal kaynaklı enfeksiyonları gidermek için kullanılan ilaçlardır. Viral hastalıklarda tercih edilmezler çünkü virüslere karşı bir etkileri bulunmamaktadır. Eğer akciğerde lekenin sebebi bir bakteriyel enfeksiyonsa hekim uygun gördüğü taktirde hastaya antibiyotik tedavisi verebilir.
• Antitussifler  ve Ekspektoranlar : Hastalarda görülen öksürük bulgularını gidermek için kullanılan ilaç gruplarıdır. Akciğerde leke gözlenmesinin semptomlarından olan öksürüğü gidererek hastayı rahatlatabilir.

Akciğerde Leke Ameliyatı

Akciğerde leke görülmesi durumunda yapılan biyopsi sonucunda şüpheli ya da kötü huylu bir neden düşünülüyorsa bu durumda lekeyi oluşturan nodülün çıkarılması gerekmektedir. Bu işlem öncesinde nodülün büyüklüğüne, sayısına ya da büyüklüğüne göre cerrahi bir planlama yapılır. Eğer nodül küçük ve kaburgaların arasından girilip alınabilecek bir seviyede ise bu durumda hastadan kaburgalarının arasından ameliyat edilerek nodül çıkarılır.

Eğer hastalarda gözlenen lekenin sebebi olan nodül büyükse ve akciğer lokalizasyonu kaburgalar arasından girişim yapmaya müsaade etmiyorsa bu durumda göğsün ön duvarında bulunan kemiğin kesilerek akciğerlerin tümüyle açıldığı sternotomi ameliyatı uygulanabilmektedir. Bu işlem sırasında büyük bir kesi atıldığı için hastalarda komplikasyon gelişme olasılığı daha fazladır.

Gebede Akciğerde Leke

Gebe kadınlarda da aynı diğer yetişkinlerde olduğu gibi akciğerde leke durumları oluşabilir. Ancak gebelerde radyolojik görüntüleme yöntemleri bebekler zarar görmesin ve organ gelişimini tamamlasın diye uygulanmadığından dolayı tespiti genelde doğum sonrasına kalmaktadır. Bunun dışında oluşan semptomları gidermek için yine antibiyotik ve öksürük kesici ilaç tedavileri uygulanabilir.

Çocukta  Akciğerde Leke

Çocuklarda da akciğer lekelenmelerine dair de olsa rastlanabilmektedir. Çocuklarda görülen akciğer lekeleri aynı yetişkinlerde olduğu gibi enfeksiyon kaynaklı ya da iyi – kötü neoplazmlar sebebiyle olabilmektedir. tedavi olarak ise lekelenmelerde büyüme ve sayıca artış gözlemleniyorsa gerekli tetkikler uygulanıp cerrahi ve kemoterapik tedavi yoluna gidilmelidir ancak iyi huylu durumlarda ise semptomları gidermek dışında herhangi bir tedavi uygulanmaz ve hastalığın takibi yapılır.

Akciğerde Lekelenmesinde Hangi Doktora Gidilmeli? 

Akciğer Lekelenmesi sistemik bulgularda verebileceğinden ötürü hastalar birçok bölüme başvuruda bulunabilmektedir.  Hastalar genellikle gece başlayan öksürük, kesilmeyen öksürük, nefes alıp verirken çıkan hırıltı, boyun alt kısmında şişlik sebepleri ile Göğüs Hastalıkları bölümüne başvuruda bulunabileceği gibi vücut hareketlerinde zorlanma ve vücutta halsizlik hali, iştahsızlık ve kilo kaybı sebepleriyle dahiliye bölümüne de başvuruda bulunabilirler. Bazı durumlarda hastalar balgamlarında kan görmesi sebebiyle korkarak acil servislere de başvuruda bulunabilirler. Bu bölümlerde hastalardan alınan anamnez ve yapılan fizik muayene, tetkikler ve görüntüleme yöntemleri neticesinde akciğerde lekelenmeler anlaşılır ve akciğer hastalıkları ile ilgilenen asıl bölüm olan Göğüs Hastalıkları bölümüne sevki yapılır.

Hastalarda görülen gece başlayan öksürük, kesilmeyen öksürük, nefes alıp verirken çıkan hırıltı, boyun alt kısmında şişlik, iştahsızlık ve kilo kaybı, geçmeyen grip, geçmeyen boğaz ağrısı, balgamda kan görülmesi, vücut hareketlerinde zorlanma ve vücutta halsizlik hali gibi bulgular akciğer lekelenmesine ya da başka diğer hastalıkların semptomları olabileceği için bu semptomlar varlığında bir hekime başvuruda bulunmaları iyi olacaktır.