Beyaz Kaka

Beyaz Kaka Nedir?

Beyaz kaka normalde kahverengi ve tonları olan insan dışkısının çeşitli sindirim sistemi sorunları neticesinde beyaz olarak çıkarılmasıdır.

Normal bir insanda yenilen ya da içilen gıda maddeleri sindirim sisteminde önce ağız sonra mide ve bağırsaklar olmak üzere çeşitli işlemlerden geçer. Bu insan sindirim sisteminde gerçekleşen işlemler de alınan gıda maddelerinin sindirilmesi ve insan vücudu için gerekli olan yapı taşlarının bağırsaklar aracılığı ile emilmesi, kana karışması ve insan yaşamının devam etmesi amacıyla gerçekleşmektedir. Bu sindirim sisteminde gerçekleşen sindirim işlevi neticesinde insan dışkısının rengi koyu kahverengi, açık kahverengi ve diğer değişik çeşitli kahverengi tonları içinde farklılık gösterir. Bazı durumlarda yenilen yiyecek maddesine bağlı olarak yeşil ya da siyah renkte dışkılama ile de karşılaşmak mümkündür. Ancak dışkı renginin beyaz olması ile çok sık karşılaşılmaz ve bu durum normal değildir. Bu sebeple beyaz kaka gözlenmesi halinde acil müdahale edilmesi gerekmektedir.

Toplumda yeterli bilinç oluşmamış olsa da aslında dışkı rengi değişikliğinin sebebi birçok sindirim sistemi hastalığı sonucu ortaya çıkabilmektedir. Dışkıdaki renk değişikliği bir enfeksiyon ya da hastanın daha öncesinden süre gelen veya yeni ortaya çıkan bir hastalığı işaret eden en önemli bulgulardan biridir. Ayrıca insan dışkısının rengi dışında kıvamı, kokusu, yağlı ya da yapışkan olması da hekimleri farklı farklı hastalıkların ön tanısına yönlendirebilmektedir. Tüm bunlarla birlikte her insan hayatının belli bir kesiminde dışkısı ile farklı problemlerle karşı karşıya kalabilir ve bu çok normaldir. Bu durumlar çoğunlukla basit ve geçici problemler olmakla birlikte bazen hekimlerin alarm duruma geçmesine neden olan hayati risk taşıyan durumlar da olabilmektedir.

Beyaz Kaka Belirtileri Nelerdir?

Beyaz kaka, normal ve sağlıklı insanlarda görülen kahverengi ya da kahverengi tonlarında olan kaka renginin bazı sindirim sistemi sorunları neticesinde beyaz ve kil rengi kaka olarak gözlenmesidir. Ve bu sebeple aslında beyaz kakanın kendisi bir nevi sindirim sisteminde gözlenen bir problemin belirtisidir. Hastalarda beyaz kaka gözlenmesi bu nedenle hekimlerin alarm durumuna geçmesine neden olur. Ancak beyaz kaka ile gözlenen birçok belirti mevcuttur. Bu semptomlar şöyle sıralanabilir ;

• Ciltte, Ağız Mukozasında ve Gözlerin Beyaz Kısımlarında Sararma: İnsan kanında kana rengini veren ve asıl görevlerinden biri solunan oksijeni ihtiyacı olan organlara kan aracılığı ile taşımak olan hemoglobin adlı bir yapı bulunmaktadır. Hemoglobinler kırmızı kan hücrelerinin ana yapı maddesidir. Kırmızı kan hücreleri ömrünü tamamlayınca bu hemoglobin maddesi yıkılır ve sarı renklii daha küçük bir yapı olan bilirubine dönüşür. Karaciğer bu bilirubini uzaklaştırmakla görevlidir ve bu işlevi safra sıvısı aracılığı sindirim sistemi üzerinden yapar. Eğer karaciğer bu billirubini sindirim sistemi aracılığı ile vücuttan uzaklaştıramazsa beyaz kaka gözlenir ve bunun neticesinde ciltte, ağız mukozasında ve gözlerin beyaz kısımlarında sararma gözlenir. 
• Mide Bulantısı ve Kusma: Yediğimiz ya da içtiğimiz gıdalar sindirim sisteminde ağız, yemek borusu ve mideden geçerek bağırsaklara ulaşır. Bağırsaklarda karaciğerden ve safra kesesinden normalde gelmesi gereken safra çeşitli sebeplerle bağırsaklara ulaşamazsa hastalarda beyaz kakaya ek olarak mide bulantısı ve kusma gözlenebilmektedir.
• Karın Ağrısı: Yediğimiz ya da içtiğimiz gıdalar sindirim sisteminde ağız, yemek borusu ve mideden geçerek bağırsaklara ulaşır. Bağırsaklarda karaciğerden ve safra kesesinden normalde gelmesi gereken safra çeşitli sebeplerle bağırsaklara ulaşamazsa hastalarda beyaz kakaya ve açık renk dışkılamaya ek olarak karın ağrısı gözlenebilmektedir.
• Ciltte Kaşıntı: Beyaz kaka oluşmasının ana sebebi olan safra sıvısının bağırsaklara akıp sindirim ürünleriyle karışmaması sonucu gelişen karaciğer ve safra kesesi problemleri neticesinde hastalarda ciltte kaşıntı sık görülen bulgulardan biridir.
• Karında Şişme: Kabızlık, bağırsak ve mide kanserleri, gastrit ya da ülser gibi hastalıklarda da görülebilen karında şişlik bulgusu beyaz kaka görülen hastalarda da gözlenebilen bir bulgu olarak hekimlerin karşısına çıkmaktadır.
• Şişkinlik Hissi:  bağırsaklarda ya da midede gaz birikmesi sonucu oluşan karında şişkinlik hissi beyaz kaka yapan hastalarda da gözlenebilen bir diğer belirtidir.
• Anormal Kötü Kokulu Dışkı: Bir diğer beyaz kaka dışkılama sonucu gözlenen belirtide kötü kokulu dışkıdır. Hastalarda normalde olduğundan daha pis kokulu bir dışkılama beyaz kaka sonucu gözlenebilir.
• Dışkı Kıvamındaki Değişiklikler: Dışkı kıvamındaki değişiklikler sindirim sisteminin etkili çalışamaması sonucu beyaz kaka ile birlikte görülebilen bir diğer bulgudur. Dışkı cıvık, katı ya da yapışkan gibi farklı kıvamlarda olabilir.
• Kabızlık ve İshal: Her insanın metabolizma hızına bağlı olarak farklı miktarda ve sıklıkta dışkılama gözlenmektedir. Beyaz kaka gözlenmesi sonucunda hastalarda dışkının miktarında artış, sert, kuru ve zor çıkarılan kaka şeklinde kabızlık ya da günlük 500 gr dan fazla dışkılama veya 3 den fazla dışkılama şeklinde ishal sonrası beyaz kaka tabloları gözlenebilmektedir.
• Gaz ve Hazımsızlık: Beyaz kaka gözlenen hastalarda gözlenen bir diğer bulgu ise çoğunlukla hazımsızlık ve karında gaz olmasıdır. Genelde yeme ya da içme gibi beslenme durumlarından sonra ortaya çıkabilmektedir. 
• Halsizlik: Vücut direncinin düşmesi sonucu beyaz kaka yapan hastalarda gözlenen bir diğer bulgu da halsizliktir.
• Yüksek Ateş: Beyaz kaka yapan hastalarda gözlenebilen bir diğer bulgu da yüksek ateştir.
• Açıklanamayan Kilo Kaybı ve Kilo Alamama : Sindirim sisteminin etkin işlememesi sonucu beyaz kaka yapan hastalarda açıklanamayan kilo kayıpları ve kilo alamama gözlenebilmektedir.
• Ciltte Kolay Kanama veya Morarma: Beyaz kakanın temel sebebi kan hücresinin bir yapı taşı olan hemoglobinin bir yıkım ürünü olan billuribinin atılamamasıdır. Bu sebeple hastalarda ciltte kolay kanama veya morarma gibi kanla alakalı problemlerde gözlenmesi muhtemeldir.

Beyaz Kaka Nedenleri (Risk Faktörleri) Nelerdir?

İnsanlarda normal dışkı rengi tonları kahverengi ve kahverengi tonlarıdır. İnsan kanında kana rengini veren ve asıl görevlerinden biri solunan oksijeni ihtiyacı olan organlara kan aracılığı ile taşımak olan hemoglobin adlı bir yapı bulunmaktadır. Hemoglobinler kırmızı kan hücrelerinin ana yapı maddesidir. Kırmızı kan hücreleri ömrünü tamamlayınca bu hemoglobin maddesi yıkılır ve sarı renkli daha küçük bir yapı olan bilirubine dönüşür. Karaciğer bu bilirubini uzaklaştırmakla görevlidir ve bu işlevi safra sıvısı aracılığı sindirim sistemi üzerinden yapar. Hastalarda meydana gelen beyaz dışkı problemi ise bu safra sıvısının bağırsaklara ulaşmaması ya da sıklıkla safra kesesi sorunları, ince bağırsak, pankreas ve karaciğer hastalıkları gibi durumlardan kaynaklanmaktadır. Bunlara göre beyaz kaka nedenleri şöyle açıklanabilir ;

• Safra Kesesi Sorunları: Beyaz kakanın önemli ve önde gelen sebepleri arasında yer alan safra kesesinde taş bulunması, safra kesesi iltihabı, safra kesesi kanal darlıkları, safra kanalı iltihapları gibi birçok neden safra kesesinde sorunlar ortaya çıkararak beyaz kakaya neden olabilmektedir.
• İnce Bağırsak Hastalıkları: Beyaz kakanın bir diğer nedeni hastaların ince bağırsaklarında gelişen ya da doğumla birlikte de var olabilen hastalıklardır. Bu hastalıklara bazen parazit, bakteri ya da diğer enfeksiyonlar neden olabileceği gibi bazen de çölyak, bağırsak anomalileri, bağırsak divertikülleri gibi durumlarda neden olabilmektedir.
• Pankreas Hastalıkları: Pankreas organında herhangi bir tümör, kanser ya da başka bir genetik hastalık gibi durumların gözlenmesi de beyaz kakaya neden olabilen bir diğer önemli nedendir.
• Karaciğer Hastalıkları: Tüm beyaz kaka nedenlerinden belki de en önemlisi karaciğerde gözlenen hastalıklardır. Çünkü dışkıya asıl rengini veren billurubinin metabolize edilip safra içine katılarak safra kesesine gönderilmesi işlevini karaciğer yapmaktadır. Karaciğerde gelişen her türlü Wilson gibi genetik hastalıklar, hepatit gibi karaciğer enfeksiyonları, siroz gibi karaciğer hücrelerinin kaybedilmesi, karaciğerdeki safra kanalları enfeksiyonları, karaciğer kanseri, alkol tüketimine bağlı karaciğer hasarı, karaciğerde metabolize edilen ilaçların karaciğerde hasra yol açması ve benzeri birçok sebep beyaz kakaya neden olabilmektedir. 

Beyaz Kaka Teşhisi 

Hastalar beyaz kaka sebebiyle uzman hekime başvuruda bulunduğunda hekim öncelikle hastanın sıkıntılarını ve bu sıkıntılarının süresi, şiddeti gibi durumları dinlediği anamnez kısmıyla işleme başlar. Ardından hastanın fizik muayenesini yapar ve kan testleri, karaciğer fonksiyon testleri, tomografi, endoskopik retrograd kolonjiopankretaografi (ERCP), abdominal ultrason gibi ileri tetkikleri uygulayarak hastalığın teşhisini koyar.

Beyaz Kaka Tedavisi

Hastalarda gözlenen beyaz kakanın tedavisinin yapılabilmesi için öncelikle teşhis yöntemleri ile hastalığın nedeninin tespit edilmesi gerekmektedir. Hastalık enfeksiyon kaynaklıysa hekimler antibiyotik tedavisi yapabilir, safra kese ve karaciğer yolları ile alakalı taş ya da başka problemlerde cerrahi tedavi uygulayabilir, hastalık sarılık ile alakalı ise sarılık tedavisi veya organ kanserine bağlıysa buna yönelik kanser tedavileri uygulayabilmektedirler. Bunların yanında hastaya gerekli olan destek tedavisi de uygulanmaktadır.

Beyaz Kaka Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

Beyaz kakanın nedeni olabilecek birçok organ ya da sistem sorunları olabilmektedir. Bu nedenle hastalar dışkılamada beyaz kaka gördüklerinde mutlaka bir hekime başvuruda bulunmalıdırlar ve zaman kaybetmemelidirler. Çünkü beyaz kaka hastalığı basit bir enfeksiyon kaynaklı olabileceği gibi organ kanserleri gibi ciddi durumların neticesinde de ortaya çıkmaktadır ve tedavi edilmezse ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir.

Beyaz Kakaya Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?

Beyaz kaka birçok farklı sebeple ortaya çıkmaktadır. Bunlar arasında aşırı alkol tüketimi, kanserler ya da ilaçlar gibi çeşitli sebeplerde bulunmaktadır. Hekim kontrolü yapıldıktan sonra hekimin önerisi neticesinde alkol tüketimini sonlandırmak ya da kullanılan ilaçları bırakmak veya yerine farklı ilaçlar koymak beyaz kakaya iyi gelir. Ancak hekimin önerilerine uyulmaz ve gerekli tedavi yaptırılmazsa bu durum hastaların hayat kalitelerini çok düşürmekle kalmaz hatta ölümcül sonuçlar dahi doğurabilir.

Beyaz Kaka için Kullanılan İlaçlar

• Antibiyotik: Antibiyotikler bakteriyal kaynaklı enfeksiyonları gidermek için kullanılan ilaçlardır. Viral hastalıklarda tercih edilmezler çünkü virüslere karşı bir etkileri bulunmamaktadır. Eğer beyaz kakanın sebebi bir bakteriyel enfeksiyonsa hekim uygun gördüğü taktirde hastaya antibiyotik tedavisi verebilir.
• Kanser İlaçları: Hekimler uygun gördüğü taktirde eğer beyaz kakanın sebebi organ kanserleri ise gelişen organ kanserine karşı gerekli ilaç tedavisini yapabilir.

Beyaz Kaka Ameliyatı

Hekimler beyaz kaka şikayeti ile gelen hastada gerekli muayeneyi yapıp hastalık nedenini tespit ettikten sonra gerekli durumlarda cerrahi operasyonlara başvurabilmektedir. Neden safra kesesi ya da karaciğer ve safra yolları ile ilgili bir taş ise yapılan cerrahi müdahile ile hasta tedavi edilebilmektedir. Gerekli görülen durumlarda üst düzey beceri gerektiren ameliyatlarla bazı organlar alınıp bazı organlar birbirine anastomoz (bağlanarak) edilerek hastaların hayatlarını kurtarabilmektedirler.

Gebede Beyaz Kaka

Gebelerde beyaz kaka gözlenmesi çok sık rastlanılan bir durum olmamakla birlikte bazı durumlarda rastlanabilmektedir. Anne adayları gebelik sürecinde sıklıkla hekim kontrolüne gidip gerekli kan testleri yapıldığı için herhangi bir hastalık durumunda erken müdahile yapılabilmektedir. Ancak bazı durumlarda beyaz kaka gebelerde de rastlanabilmektedir ve aynı diğer yetişkinlerde olduğu gibi bulgularla karşılaşılır. Tedavide ise bebek ve anne adayının genel durumuna bakılarak hekimler diğer yetişkinlerde uygulanan tedavi yöntemlerinden uygun tedavi seçeneklerini gebelere de uygulayabilirler.

Bebek ve Çocukta Beyaz Kaka

Bebek ve çocuklarda da aynı yetişkinlerde olduğu gibi beyaz kaka gözlenebilmektedir. Çocuklarda beyaz kaka gözlenmesinin sebebi yediği gıdaların içeriği sebebiyle olabileceği gibi yine yetişkinlerde gözlendiği gibi çeşitli karaciğer ve safra kesesi hastalıkları nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bebeklerde beyaz kaka ise sadece süt ile beslenen bebeklerde ya da çocuklarda karşımıza çıkmaktadır. Bunun dışında ana sebep yine safra kesesi ve karaciğer kaynaklı sebeplerdir. Tedavi seçenekleri yetişkinlerde olduğu gibi olmakla birlikte hekimler ilaç tedavilerini ya da cerrahi tedaviyi çocuk ve bebeğin tolere edebileceği şekilde uygulamaktadır.

Beyaz Kakada Hangi Doktora Gidilir?

Beyaz kaka ile ilgilenen iki bölüm bulunmaktadır. Dahiliyenin Gastroenteroloji bölümü ve Genel Cerrahi bölümü uzman hekimleri beyaz kakanın nedeni olan durumların sebebini yaptıkları tanı ve tetkik yöntemleri ile bulmakta ve tedavisini yapabilmektedir.

Hastalar başta dışkılarının beyaz olduklarını görmesi ve ek olarak ciltte sararma, ağız mukozasında sararma, gözlerin beyaz kısımlarında sararma, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ciltte kaşıntı, karında şişme, şişkinlik hissi, anormal kötü kokulu dışkı, dışkı kıvamındaki değişiklikler, kabızlık, ishal, gaz, hazımsızlık, halsizlik, yüksek ateş, açıklanamayan kilo kaybı, açıklanamayan kilo alamama, ciltte kolay kanama, ciltte kolay morarma gibi semptomlar varlığında en yakın sağlık kuruluşuna biran önce başvurmaları gerekmektedir.