Çocuk Psikiyatrisi Nedir?

Çocuk psikiyatri bölümü, henüz yetişkinlik çağına ulaşmamış çocukların ruhsal ve zihinsel sağlığından sorumlu olan tıp branşıdır. 

Pediatrik psikiyatri ya da çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları olarak da adlandırılır. Çocuk psikolojisi bölümünden farklı olarak, tedavi sürecinde ilaç kullanımından da  yardım alınmaktadır.

Çocuk psikiyatrisi bölümü ailesel, toplumsal, süreçsel ya da çevresel unsurlara bağlı olarak gelişen tüm psikolojik sorunların iyileştirilmesini ve giderilmesini amaçlar. 

Özellikle ergen psikiyatrisi, çocukluktan genç yetişkinliğe geçiş sürecinde ruhsal gelişimi desteklemek açısından oldukça önemli bir rol oynar. Çünkü bu dönem içerisinde gelişen birçok ruhsal olumsuzluk, yetişkinlik hayatında sorunlara yol açabilir. 

Çocuk psikiyatri ise ağırlıklı olarak davranış bozuklukları, dil ve konuşma bozuklukları, fizyolojik hastalıklara bağlı olmayan alt ıslatma problemleri, çocukların yaşıtlarından daha yavaş ya da daha hızlı bir psikolojik gelişim göstermesi, zeka geriliği ya da ileri zeka seviyesi gibi durumlarla ilgilenmektedir.

Çocuk psikiyatrisi bölümü tedavi öncesinde biyolojik tetkikler, zeka testleri, detaylı klinik muayeneler, ruhsal durum testleri ya da psikiyatrik değerlendirme için uygun görülen diğer tetkikleri uygular. 

Tedavi sürecinde ise çocuk psikoloğu, çocuk psikiyatri doktoru, terapistler, ilgili branş doktorları ve ebeveynlerin işbirliği gerekebilir. Tedavi planı oluşturulduktan sonrasında biyolojik yöntemler, psikoterapiler ve medikal yöntemler bir arada kullanılabilir. 

Pediatrik Psikiyatr Nedir? Çocuk Psikiyatristi Ne Yapar?

Çocuk psikologları, yetişkinlik sürecine geçmemiş olan çocukların ruhsal ve psikolojik sorunları karşısında danışmanlık ya da terapilerle tedavi imkanı sağlamaktır. 

Ancak medikal tedavilerin gerekli görüldüğü durumlarda çocuk psikiyatristine başvurulması gerekir. Çünkü çocuk psikologları davranışsal terapilerde, pediatrik psikiyatrlar ise farmakoloji alanında ileri eğitim almış kişilerdir. 

Çocuk psikiyatri doktoru devlet hastanesi, özel hastaneler, özel klinikler, üniversite hastaneleri ya da eğitim ve araştırma hastanelerinde hizmet verebilirler. 

Çocuk psikiyatristlerinin görevleri ise şu şekildedir:

• Ergenler ve çocukların her türlü psikolojik ya da ruhsal sağlık sorunlarının teşhis, takip ve tedavilerini üstlenmek,
• Rahatsızlıkların teşhis edilmesi için gereken tetkiklerin uygulanması,
• Tetkik sonuçları ve muayene bulgularına dayanarak doğru teşhisin konulması,
• Görülme riski bulunan hastalıkların önlenmesi için gerekli koruyucu tedavilerin gerçekleştirilmesi,
• Tedavi sürecinde gerekli görülmesi halinde terapistlerin, aile danışmanlarının, çocuk psikologlarının ve ebeveynlerin de dahil edilmesi,
• Gerek duyulması halinde hastanın yatarak tedavisinin sağlanması,
• Hastalıklar hakkında çocuğun ve aile üyelerinin bilgilendirilmesi,
• Tedavi sürecinde uzak durulması gereken etmenlerin aile üyeleri ve çocuklara açıklanması,
• Doğru yaklaşım ile çocuklar ve ergenlere doğrudan ulaşılabilmesidir.

Çocuk psikiyatri tedavilerinin sonuç vermesi için sabırlı olunması ve devamlılığın sağlanması önemlidir. Aynı zamanda yalnızca ilaç kullanımı ile tedavi sağlanamayacağı için bütünsel tedavi yöntemlerinde etkin rol alınması da gereklidir. 

Bu nedenle psikiyatrik hastalıkların tedavi sürecinde yalnızca uzmanlar ve çocuklar değil, aile üyelerinin de sorumluluk alması önem taşır.

Çocuk Psikiyatrisi Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?

Çocuk psikiyatrisi bölümü, çocukluk ve ergenlik dönemi sona ermemiş olan genç bireylerin tüm ruhsal sorunları ile ilgilenmektedir. 

Bu sorunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Davranış Bozuklukları: Parmak emme ya da tırnak yeme gibi alışkanlıkların olması, saçların ya da kaşların koparılması, yalan söyleme alışkanlığı, hırsızlık yapılması, söz dinlememe, iletişim kurmak yerine ağlamak ya da bağırmak, saldırganlık, öfke kontrolünün sağlanamaması, uzlaşmak yerine zıtlaşmanın seçilmesi, kurallara uyum gösterilmemesi gibi eylemleri kapsar.
  
• Hiperaktivite Bozukluğu: Yakın dönemlere kadar şımarıklık ya da yaramazlık olarak görülen bu durum, çocukların aşırı aktif olmaları ve dürtülerine karşı koymakta güçlük çekmeleri anlamına gelir. Eylemleri düşünmeden sergilemek, söz kesmek, uzun süre sabit kalamamak, öfkeli davranışlar, rahatsız edici eylemleri sürdürmek ve genel yaşam kurallarına uyum sağlamakta güçlük yaşamak gibi belirtiler gösterir.
  
• Dikkat Eksikliği: Dikkatin toparlanamaması, basit uyaranların dahi odaklanılan işin yarım kalmasına yol açması, derslerde başarısızlık, ilgi süresinin kısa olması, çabuk sıkılma ve eylemlerin devamlılığının sağlanamaması gibi belirtiler gösterir. Hiperaktivite ile birlikte görülebilir.
  
• Özel Öğrenme Güçlüğü: Zeka seviyesi normal standartlarda ya da daha üzerinde olan çocukların bazı şeyleri öğrenirken güçlük yaşaması anlamına gelir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuklarda sık görülür. En yaygın türü disleksi (okumada güçlük çekme) olsa da motor becerileri sergileyememe, yazmada güçlük çekme ya da aritmetik öğrenememe gibi türleri de bulunmaktadır.
  
• Uyku, Tuvalet, Konuşma ve Yeme Bozuklukları: Çok fazla yemek yemek, yemek yemeyi reddetmek, gece uykusunun sık sık bölünmesi, uyku saati gelmesine rağmen uyumamakta diretme, kekemelik, fizyolojik sebeplere bağlı olmayan kabızlık ya da kusma, konuşmayı reddetmek, cümlelerin sıralı ve kurallı kurulamaması, konuşmayı reddetmek, altına kaçırma gibi sorunları kapsar. Davranış terapileri ile tedavisi mümkündür.
  
• Disosiyatif Bozukluk: Genellikle travma sonrasında ortaya çıkan bir durumdur. Nöbet geçirmek, unutkanlık, kimlik karmaşaları, kendine ya da çevreye zarar verme gibi bulgular gösterir. Kötü muameleye maruz kalan çocuklarda görülme sıklığı daha yüksektir.
  
• Kaygı Bozuklukları ve Depresyon: Hoşlanılan etkinliklere karşı ilgisiz olmak, kilo kaybı, iştah azalması, yalnız kalma isteğinin artması, sosyal ilişkilerden kaçınma, sınav kaygısı, fobilerin artış göstermesi, uyku bozuklukları, sık kabus görme, intihara meyilli olmak ve okula gitmeyi reddetmek gibi belirtiler gösterir.
  
• Uyum Sorunları: Toplu yaşam kurallarına uymakta güçlük çekilmesi, aile ilişkilerine uyum sağlamada zorlanma, arkadaşlarla ilişkilerde sorun yaşamak, yaşıtlarının yaptıkları eylemlere ilgi duymamak, kendini ait hissedememek ve asosyallik gibi durumları kapsar.
  
• Kişilik Bozuklukları: Antisosyal, sınırda, antisosyal, narsistik, şizoid, paranoid, şizotipal, histrionik, bağımlı, çekingen ve obsesif kompulsif kişilik bozukluğu gibi psikolojik hastalıkları kapsar. Her bir kişilik bozukluğunun kendine has bulguları vardır. Kişilik testi uygulaması sonrasında doğru teşhis konulabilir.
  
• Bağımlılık Sorunları: Tütün ürünleri, alkol, uyuşturucu madde, televizyon, internet, telefon ve bilgisayar gibi bağımlılıkları kapsar. Davranış terapisi ile çocukların bağımlılıklarından kurtulmaları ve altta yatan sorunların giderilmesi hedeflenir.
  
• Zeka Geriliği: Çocuğun sağlığını koruyamaması, tehditler karşısında kendini savunmaması, eğitim ve günlük yaşam gibi konularda donukluk görülmesi, yeni şeyler öğrenememe gibi bulgular gösterir. Otizm ya da benzeri gelişim bozukluğu hastalıklarının olması halinde görülme riski daha yüksektir.
  
• Psikosomatik Sağlık Sorunları: Altta yatan bir hastalığa ya da fizyolojik sebeplere bağlı olmayan baş ağrısı, kusma, karın ağrısı, halsizlik, sindirim sistemi sorunları, kemiklerde ağrı ve benzeri şikayetlerin görülmesi halidir. Bu şikayetlere yol açan unsurlar belirlenerek tedavi sağlanır.
  
• Cinsel Gelişim Sorunları: Cinsel kimliğin kazanılması, cinsel kimlik karmaşaları, çocukların bedenlerinde görülen gelişimlere uyum sağlayabilmeleri, cinsel hayata yönelik sorunlar ve soruları kapsar.
  

Çocuk psikiyatri bölümünün ilgilendiği hastalıklar çevresel, ailesel, kişisel ya da toplumsal olarak meydana gelebilir. Aynı zamanda beyinde görülen fizyolojik sebepler de bu hastalıklara yol açabilir. 

Yapılan tetkikler, hastalıkların sebepleri ve en uygun tedavi seçeneklerinin belirlenmesi için oldukça önem taşır.

Çocuk Psikiyatrisi Bölümü Hangi Tedavileri Uygular?

Çocuk psikiyatrisi bölümü, teşhis edilen sağlık sorunları ve hastalıkların tedavisi için birden fazla tedavi yöntemine başvurur. 

Bu yöntemler:

• Farmakolojik Tedavi: Tedavi sürecinde ilaçlardan yardım alınması anlamına gelir. Sağlıklı bir psikoloji için beyinde olması gereken kimyasal ve hormon seviyesinin sağlanması amacıyla reçete edilirler. İlaçlar kesinlikle doktor tarafından belirtilen süre boyunca ve dozda kullanılmalıdır. Psikotik ilaçların aksatılması, düzensiz kullanılması, aniden bırakılması, gerekenden daha yüksek ya da düşük dozlarda alınması gibi durumlar ruh sağlığının daha kötü etkilenmesine neden olacaktır.
  
• Zihinsel Rehabilitasyon: Özellikle kafa travmaları sonrasında görülen ve beyindeki fonksiyon kayıplarını gidermeyi hedefleyen tedavilerdir. Araç ve gereçlerin kullanımına yönelik eğitim verilmesi, konuşma terapileri, davranış terapileri ve benzeri tedavileri kapsar.
  
• Psikoterapi: Kişinin ihtiyaçlarına bağlı olarak davranışsal, bütünsel, bilişsel, sistemik ve dinamik psikoterapi gibi yöntemler kullanılabilir. Hipnoz, rüya terapileri ve konuşma terapileri gibi tedavileri kapsar.
  
• Oyun Terapisi: Küçük yaştaki çocukların ruhsal durumlarını anlayabilmek, sorunları teşhis edebilmek ve becerileri test edebilmek için oyunlardan yardım alınan terapi yöntemleridir. Oyunlar sırasında sorunları gidermeye ve becerilerin geliştirilmesine yönelik teknikler kullanılır.
  
• Aile Terapileri: Çocuklar ve ergenlerin tedavilerinde sık başvurulan bir yöntemdir. Tüm aile üyelerinin katıldığı terapiler sayesinde hem çocuklar hem de ebeveynler bilinçlenir. Aynı zamanda sağlıklı iletişim sağlıklı olarak gelişeceği için davranış bozuklukları ve uyum sorunları gibi problemler çözüme kavuşturulmuş olur.
  

Çocuk psikiyatrisi bölümü tarafından kullanılacak tedavi yöntemi tamamen çocukların ruhsal durumlarına, teşhis edilen sorunlara, bu sorunların kaynaklarına, tetikleyen unsurlara ve tetkik sonuçlarına bağlı olarak hastadan hastaya göre değişiklik göstermektedir.