Konka Hipertrofisi
Konka hipertrofisi, egzersiz yaparken veya uyku esnasında hastanın burun tıkanıklığı yaşaması olup tedavisi hastanın sağlık durumu ve yaşına göre değişmektedir.
Konka Hipertrofisi (Burun Eti Büyümesi) Nedir?
Konkalar yani burun etleri burnun iç kısmında bulunmakta olan yapılardır. Konkalar yapı olarak kemik kısım ve yumuşak doku olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır.
Hipertrofi kelimesi tıp dilinde büyüme demektir. Konka Hipertrofisi (burun eti büyümesi) diğer adıyla genel olarak burun etlerindeki büyüme olarak tanımlanabilmektedir.
Konkalar solunan havanın ısıtılmasını ve nemlendirilmesini sağlamakta görev alan ve akciğerlere ısınmış ve nemlenmiş havanın iletilmesini sağlayan yapılardır.
Konkaların sağlığı ve aktif olarak solunum fonksiyonuna katılmaları solunum işleminde oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Konka yapısındaki hastalıklar halk arasında sıkça burun içindeki kemik problemleri ile (burun orta kemiği, septum) ve geniz eti hastalıkları ile karıştırılmaktadır.
Geniz eti hastalıkları genellikle kişilerin çocukluk çağında daha sık oranda görülen hastalıklardır. Konka hastalıkları ise her yaş grubunu etkilemekte ve erişkinlik çağlarında daha çok tedavi gerektirmektedir.
Konka adı verilen yapılar burun deliklerinden girildiğinde her iki tarafta da üçer adet olmak üzere toplam altı adet bulunmaktadır. Bulundukları yere göre bu üçerli konkalar üst konkalar, orta konkalar ve alt konkalar olarak adlandırılmaktadır.
Konkaların bulundukları yere göre ayrılıp adlandırılmaları önemlidir. Zira konkalar bulundukları yere göre farklı hastalıklar oluşturabilmektedirler. Üst konkalarda hastalıklar oldukça ender görülmektedir. Orta konka hastalıkları daha sık görülmektedir.
En sık ise alt konka adı verilen daha arka kısımda bulunmakta olan konkalarda tedavi gerektiren hastalıklar görülmektedir.
Konkaları oluşturmakta olan kemik kısmında ve yumuşak doku kısmında oluşabilecek hastalıklar büyümeye, gelişimsel anormalliğe, yapısal anormalliğe veya zamanla dışarıdan gelen etkilere bağlı olarak oluşabilmektedir.
Özellikle en sık alt konkalarda olmak üzere, konkalarda sıklıkla solunum işlemini ve solunum fonksiyonlarını etkileyecek hatta engelleyecek seviyede olan büyüme sürekliliği görülebilmektedir.
Bu duruma Konka Hipertrofisi (burun eti büyümesi) adı verilmektedir. Konka hipertrofileri özellikle kişide egzersiz, efor sarf etme ve spor sırasında burun tıkanıklığı olarak kendini gösterebilmektedir.
Aynı zamanda alt konka hipertrofileri uyku esnasında nefes alamama ve horlamaya neden olabilmektedir.
Orta kemiğin eğriliği ve Konka Hipertrofisi (burun eti büyümesi) ilişkisi sıklıkla geçirilen burun operasyonlarının sebepleridir. Konka hipertrofilerine genellikle burundaki orta kemiğin eğriliği (septum deviasyonu) eşlik edebilmektedir.
Burun eti büyümesine pek çok neden sebep olabilmektedir. Konka Hipertrofisinin (burun eti büyümesi) bilinmekte olan en sık nedeni alerjidir.
Alerjinin yanı sıra sigara kullanıcısı olmak veya pasif içicilik, nargile puro benzeri diğer tütün ürünlerinin kullanımı, mesleki nedenlerle veya yaşanılan çevre nedeniyle kimyasal gazların solunmakta olması, kronik sinüzit hastalığı geçirmek, yaşanılan çevredeki hava kirliği ve şehir trafiği de konkalarda hipertrofiye yani burun etlerinde şişme ve büyümeye neden olabilmektedir.
Ayrıca kullanılan bazı burun eti şişmesi için kullanılmakta olan spreylerin ve burun eti şişmesi için kullanılmakta olan ilaçların kullanımının da bir çeşit yan etki olarak burun etlerinde büyümeye neden olduğu bilinmektedir. Burun eti şişmesi için tuzlu su kullanımının burun etinde büyümeye net bir etkisi yoktur.
Burun eti büyümesi zararları uzun vadede görülebilen bir durumdur bu nedenle tedavi edilmesi gerekmektedir. Konka Hipertrofisinin (burun eti büyümesi) sebebine, yaşa ve kişiye göre değişebilen ilaçla veya ameliyatla pek çok tedavi seçeneği mevcuttur.
Konka Hipertrofisi Belirtileri Nelerdir?
Konka hipertrofileri (burun eti büyümesi) kişilerde uzun vadede uyku kalitesinde düşme ve yorgun uyanma, uykudan verim alamama ile kronik yorgunluğa sebep olabilecek kadar uzayan şikayetlere neden olabilmektedir.
Aynı zamanda kişide sık sık geçirilen Kulak Burun ve Boğaz enfeksiyonu hastalıklarının arkasında konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) yatabilmektedir.
- Burun tıkanıklığı hissi konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) olanlarda sıklıkla görülen bir belirtidir.
- Boğaz ağrısı konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) olan kişilerde görülebilmektedir.
- Balgam konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) olan kişilerde özellikle sabahları olabilmektedir.
- Gece uyurken ağızdan salya akması konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) kişilerde görülebilen bir sorundur.
- Horlama pek çok kulak burun boğaz hastalığında olduğu gibi özellikle alt konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) olan kişilerde de görülmektedir.
- Uyku apnesi (uyurken nefesin kesilerek sonra tekrar başlaması) konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) olan kişilerde görülebilen ve tedavi gerektiren bir şikayettir.
Konka Hipertrofisi Nedenleri Nelerdir?
Konka hipertofisi (burun eti büyümesi) oldukça sık görülen kulak burun boğaz hastalıklarından biridir. Hastalık genellikle alt konkada meydana gelmektedir.
Alt konkadaki yumuşak dokuların (genellikle) ve/veya kemik dokunun büyümesi sonucu hava yollarında tıkanma ve şikayetler görülmektedir.
- Alerjiler sonucu alt konkada alerjinin sebep olduğu kanlanma artışı ve sıvı salgıları artışı nedeniyle zamanla konkaların yumuşak doku kısmında büyüme başlamakta ve bu büyüme şikayetlere de öncülük etmektedir.
- Septum deviasyonu yani burnun orta kemiğindeki eğrilik ile beraber sıklıkla konkalarda hipertrofi (burun etinde büyüme) görülmektedir.
- Gebelik sırasında hormonal nedenlere de bağlı olarak konkalarda ödem ve devamında hipertrofi (burun etinde büyüme) görülebilmektedir.
- Konka bülloza hastalığı ise orta konkanın kemik doku kısmının içinde hava kesecikleri bulunması nedeniyle konka hipertrofisi (burun etinde büyüme) görülmesi durumudur. Bu durum eğer hava kesecikleri büyükse burundan hava geçişini engelleyecek şekilde davranarak şikayetlere neden olabilmektedir.
- Paradoks orta konka hastalığı ise orta konkada doğuştan gelen ters eğim nedeniyle konkaların (burun etlerinin) hipertrofik (büyük) bir yapısının olmasıdır.
Konka Hipertrofisi Teşhisi
- Muayene: Özellikle alt konka hipertrofilerinde (burun eti büyümesi) doktorunuzun burun ve ağzınızı bazı yardımcı materyallerle açıp kabaca muayene etmesi yeterli olmaktadır.
- Nazal Endoskopi cihazı Kulak Burun Boğaz (KBB), Baş ve Boyun Cerrahisi polikliniklerinde poliklinik odası şartlarında 5 dakika süren ve anestezi gerektirmeyen bir görüntüleme yöntemidir. Kulak, burun ve boğazda görünmesi zor alanları görmeye yarayan ucunda kamera olan kalem genişliğinde bir hortum yardımıyla burnun arka duvarının ve boğazın incelenmesi işlemidir. Özellikle arka kısımda görülmesi zor olan konkalarda bu yöntem tercih edilebilmektedir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Özellikle orta konka hastalıklarında ve sinüsleri değerlendirmede sadece kafa bölgesine tomografi çekilebilmektedir.
Konka Hipertrofisi Tedavisi
Konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) hastalığında tedavi seçenekleri hastanın yaşına, mevcut sağlık durumuna ve konka hipertrofisine bağlı olarak görmekte olduğu şikayetlerine göre değişiklik gösterebilmektedir.
- İlaç tedavisi: İlaç tedavisi temelde ilaç yardımıyla burun etlerinin küçülmesini amaçlamaktadır. Genellikle kullanım kolaylığı ve etki olarak pratik burun spreyleri tercih edilmektedir. Özellikle alt konka hipertrofilerinde sıklıkla kullanılmakta olan bir tedavi şeklidir. Ancak hafif ve orta büyüklükte olan burun etlerine etki etmemektedir. Çok büyümüş olan burun etlerinde ve kısa süreli kullanımlarda sonuç alınamamaktadır. İlaçların kullanımı minimum bir ay süreli olmaktadır. Uygun ilaç tedavisi ile uygun vakalarda çok başarılı sonuçların alınabildiği bilinmektedir.
- Cerrahi tedaviler: Farklı yöntemlerle cerrahi müdahale sonucunda konkalarda hipertrofinin yani burun etlerindeki büyümenin küçültülmesi amaçlanmaktadır.
- Kapalı Konka Cerrahisi: Genellikle yapısal bozukluklarda ve konka bülloza gibi hastalıkları varlığında tercih edilen yöntemdir.
- Radyofrekans Cerrahisi Yöntemi: Radyofrekans dalgaları ile burun etlerini besleyen damarların büzüştürülmesi ve sertleşmesi ile etlerin de küçülerek hava yolunun açılması amaçlanmaktadır.
- Elektrokoter Yöntemi: Ameliyat esnasında bıçak kullanılmadan burun etlerini besleyen damar ve yumuşak dokuların elektrokoter ile kesilerek etlerin çıkarılması işlemine denilmektedir.
- Kapalı Konka Cerrahisi: Genellikle yapısal bozukluklarda ve konka bülloza gibi hastalıkları varlığında tercih edilen yöntemdir.
- Lazer Yöntemi: Lazer ile burun etlerinin küçültülmesini amaçlayan yöntemdir. Kolay olması ve hastanın da rahat etmesi ile en sık kullanılan yöntemlerden biri olarak kabul edilmektedir. Lazer ile buruna giren havanın ısıtılması ve filtrelenmesine yarayan dokulara zarar verilmeden gereksiz büyüyen burun etlerinden kurtulması sağlanmaktadır. İşlem yarım saat sürmekte olup sonrasında hastanede kalmak gerekmemektedir. Hastalar on gün sonra kontrol randevusuna çağırılmaktadır.
Konka Hipertrofisi Tedavi Edilmezse
Konka Hipertrofisi (burun eti büyümesi) hastalığı tedavi edilmezse burun etinin kontrolsüzce büyümesi sonucunda kişide soluk almakta güçlük, koku almada güçlük, horlama, uyku kalitesinde azalma, uyku kalitesindeki azalmaya bağlı olarak sabahları yorgun uyanma, gün içinde yorgun hissetme gibi günlük hayatı etkileyebilen ve hayat kalitesini etkileyebilen durumlar görülebilmektedir.
Özellikle uyku bozuklukları sonucunda okul ve iş başarısında düşme, odaklanamama verimlilik azalması görülebilmektedir.
Hastalar dokuların az oksijenlenmesi ve burun etlerinin egzersizle şişmesi sonucu spor yapmada zorluk yaşayabilmektedirler.
Konka Hipertrofisine Ne İyi Gelir?
Burun eti büyümesi olan kişilerde özellikle ileri yaşlarda olan hastalar diğer hastalıkları nedeniyle ameliyat olamayacak durumdalarsa ve ilaç tedavisinden de yarar görülemedi ise kilo fazlalığı olan hastaların kilo vermeleri önerilebilmektedir.
İdeal kiloya dönülmesiyle özellikle gece yaşanan solunum sıkıntıları, horlama gibi belirtilerde azalma görülebilmektedir.
Uygun beslenme programı ve düzenli egzersizle fazla kilosu olan hastalar kilo vermeye teşvik edilmektedir.
Konka Hipertrofisine Ne İyi Gelmez?
Konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) hastalığı olan kişilerin özellikle dikkat etmesi gereken şeylerin başında burun etlerini tahriş ederek kanamaya yol açabilecek etkenlerden kaçınmalarıdır.
Bu etkenler arasında devamlı olarak (doktor tarafından reçete edilmediği takdirde) beş günden uzun süre nefes açıcı burun spreylerinin kullanılması ve buruna tuzlu su çekilmesi gösterilebilir.
Konka Hipertrofisi İlaçları
Konka hipertrofisi (burun eti büyümesi) hastalığında özellikle başlangıç döneminde olan alt konka hipertofilerinde ilaç tedavisinden önemli derecede sonuç alınabilmektedir. Genellikle kullanım kolaylığı açısından bölgesel olarak uygulanan sprey formda ilaçlar tercih edilmektedir.
Dekonjestan Grubu İçeren Spreyler
Dekonjestan sprey ilaçlar burna sıkıldıkları zaman burun etlerinde kısa süreli büzüşme sağlayarak geçici süre ile de olsa rahatlama sağlayabilmektedirler. Ancak sürekli kullanılmaları önerilmemektedir.
Olası ilaç yan etkileri: uzun süreli kullanımda hastalarda spreyi kullanmadan nefes alamıyormuş hissi uyandırabilmektedir. Ve kısa süreli etkinin yanı sıra uzun sürede konka hipertrofisine ve burun etlerinde büyümeye yol açabilmektedirler. Dekonjestan spreyler göz tansiyonu hastalarında göz tansiyonu üzerinde olumsuz etki oluşturabilmektedir. Dekonjestan spreylerin kalp hastalarında, prostat büyümesi olan erkek hastalarda ve böbrek hastalarında kullanımı önerilmemektedir.
Kortikosteroid İçerikli Burun Spreyleri
Uzun süreli kullanımla burun etlerinde küçülme sağlayabildikleri bilinmektedir. Kortikosteroid içerikli burun spreyleri mevsimsel alerji yaşayan hastalar üzerinde de rahatlama sağlayıcı etkileri nedeniyle kullanılmaktadırlar.
Olası yan etkileri: Kortikosteroid içerikli burun spreyleri burun içindeki var olan yaraların iyileşmesinde gecikmelere neden olabilmektedir. Geçirilmiş ameliyat sonrası hastalarda veya aktif olarak burun içinde uçuk ve benzeri yarası olan hastalarda önerilmemektedir.
Antihistaminik Grubu İlaçlar
Ağız yoluyla kullanılan antihistaminik grubu ilaçlar alerjisi olan kişilerde alerjiye bağlı belirtileri azaltarak özellikle burun etlerinde şişmeyi engellemektedir.
Bu sayede kişide dekonjestan grubu ilaç kullanımı ihtiyacı azalmaktadır ve burun etlerinin var olan boyutunun korunarak solunum sıkıntılarının önlenmesi amaçlanmaktadır.
Olası yan etkileri: Bazı antihistaminik grubu ilaçları kullandıktan sonra hastalarda uyku hali, sersemlik, araç kullanımı etkileyecek derecede halsizlik görülebilmektedir. Antihistaminik grubu ilaç kullanımı sonrası dikkat gerektiren işlerde çalışılması önerilmemektedir.
Konka Hipertrofisi Ameliyatı
Konka hipertrofisi tedavisinde farklı yöntemlerle cerrahi müdahale seçenekleri bulunmaktadır. Müdahaleler sonucunda konkalarda hipertrofinin yani burun etlerindeki büyümenin küçültülmesi amaçlanmaktadır.
Kapalı Konka Cerrahisi (Endoskopik Konka Redüksiyonu)
Genel anestezi altında bademcik ve geniz eti ameliyatına benzer şekilde burun etlerinin, çevresindeki yumuşak dokuların çıkarılması işlemidir.
Gerek görüldüğü takdirde kemik dokular da bu etlerle birlikte bir miktar çıkarılabilmektedir. İşlem on-on beş dakika arası sürmektedir. Yeni nesil cihazların çok küçük ve dar alanda çalışmaya elverişli olması ile minimum kanama ile ameliyatın tamamlanması mümkün olmaktadır.
Cerrahi genellikle radyofrekans uygulamalarının sonuç vermediği hastalarda tercih edilmektedir.
- Ameliyat sonrası kapalı ve havasız ortamlarda çalışmak zorunda kalma, sigara kullanımına devam edilmesi, burun spreylerinin reçetesiz kullanımına devam edilmesi ile konkalarda tekrar büyüme görülebilmektedir.
Radyofrekans ile Konka Cerrahisi
Radyofrekans yöntemi genellikle alt konkalardaki hipertrofilerde kullanılmaktadır. Burun içinde yer alan ve alınan havanın ısıtılarak nemlendirilmesini sağlayan dokular çok karmaşık ve sık bir damarlanma ağına sahiptir.
Radyofrekans tedavisinde kullanılan radyofrekans dalgaları ile bu dokuların önce büzülmesi ardından sertleşmesi amaçlanmaktadır. Büzülme ve sertleşme sonrasında burun etlerinde hissedilir şekilde küçülme meydana gelmekte ve hastanın şikayetleri gerilemektedir.
İşlem yaklaşık olarak on beş dakika sürmektedir. Hastanın uyutulmasına gerek olmamakta ve bölgesel uyuşturma ile gerçekleştirilmektedir. İşlemde kanama olmadığı için sonrasında tampon kullanımı ve pansumana gerek görülmemektedir.
İşlem sonrasında hastanede kalmaya gerek olmadan kişiler normal yaşamlarına dönebilmektedirler.
- Radyofrekans işleminde tam istenilen sonuca ulaşılması için dokuların büzüşmesi ve sertleşmesine yaklaşık iki hafta süre verilmektedir. Bu sürecin sonunda hastalar işlemin net etkilerini görmeye başlamaktadırlar. İşlem etkisini göstermezse düşük bir ihtimalle de olsa iki- iki buçuk ay sonra hala etki görülemezse sonra işlem tekrar edilebilmektedir.
- Radyofrekans işlemi sonrasında da tıpkı ameliyatla etlerin çıkarılmasında olduğu gibi işlem sonrası kapalı ve havasız ortamlarda çalışmak zorunda kalma, sigara kullanımına devam edilmesi, burun spreylerinin reçetesiz kullanımına devam edilmesi ile konkalarda tekrar büyüme görülebilmektedir.
Hamilelikte Konka Hipertrofisi
Gebelik döneminde değişen hormon dengesi ve salgıların etkisi ile burun etlerinde büyüme (konka hipertrofisi) görülebilmektedir.
Kişiler alerjenlere daha açık hale gelebilmekte ve burun etleri önce alerjiye bağlı olarak şişebilmekte ardından büyüyebilmektedir.
Alerjilerden bağımsız olarak da gebelik dönemindeki kadınlarda tamamen hormonal etkilerle burun eti büyümesi sonrası horlama, uyku bozuklukları, uyurken salya akması gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir.
Tedavide genellikle tuzlu su gibi geçici çözümler önerilmekte olup gebelik ve emzirme döneminin bitmesinin ardından konka hipertrofisine bağlı şikayetler hala kişinin yaşam kalitesini etkiler durumdaysa tedavi seçenekleri gündeme gelmektedir.
Konka Hipertrofisi için Hangi Doktora Gidilir?
Konka hipertofisi (burun eti büyümesi) için;
- Horlama,
- Uyku kalitesinde düşme,
- Kronik yorgunluk
gibi şikayetlerin başlamasıyla hastanelerin Kulak Burun Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi polikliniklerinde uzman doktora gidilmesi gerekmektedir.
Konka hipertrofisi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Konka Hipertrofisi Baş Ağrısı Yapar Mı?
Evet konka hipertrfisi (burun eti büyümesi) baş ağrısı yapabilmektedir. Uyku kalitesindeki azalmaya bağlı olarak kişide uyku verimliliğinin düşmesi gün içinde baş ağrısının yanı sıra uyku hali, yorgunluk ve halsizlik de yapabilmektedir.
Burun Eti Şişmesi Nasıl İner?
Burun etlerindeki şişmeler tuzlu su ve organik bazlı burun spreyleriyle kolaylıkla açılabilmekte ve inmektedir. Ancak özellikle reçetesiz kullanılan burun spreylerinin doktor tarafından reçete edilmeden uzun süreli kullanımı sonrasında burun etleri anlık olarak rahatlama gösterebilse de uzun vadede daha da büyümekte ve kişi sprey kullanmadan ya da tuzlu su ile burna temizlik işlemi yapmadan rahat nefes alamaz hale gelmektedir.