Rahim Delinmesi

Rahim Delinmesi Nedir?

Rahim delinmesi, kadınlarda bazı jinekolojik uygulamalar ve cerrahi işlemler sırasında ortaya çıkabilen bir komplikasyondur. Tıp dilinde Uterin perforasyon olarak da bilinen rahim delinmesi kürtaj, histeroskopi, spiral takılma aşaması, endometrial ablasyon, endometrial biyopsi gibi işlemler sırasında gerçekleşebilir.

Rahim delinmesi şikayetleri hastalarda kanama, mesane yararlanması, bağırsaklarda yaralanma ve damar yaralanmaları gibi durumlara yol açabilir. Cerrahi operasyon sonrasında kullanılacak olan aletlerin çok fazla ileri gitmesi kanama olması ve nadir durumlarda dış doku parçalarının ortaya çıkmasına yol açabilir.

Hastaya uygulanacak cerrahi işlemden önce rahim ağzının genişlemesi gerekebilir. Bu durumda operasyon öncesi misoprostol uygulamasının yapılması gerekir. Bu işlem suni sancı ile gebeliğin sona erdirilmesini sağlayan prostaglandin ilacının verilmesi ile yapılmaktadır. İlaç kullanıldıktan sonra rahim ağzı açılır.

Normal doğum yapan kadınlarda rahim ağzı daha kolay açılır. Steril olmayan, sağlık koşullarına uygun olmayan ekipmanlar ve deneyimli ekip tarafından yapılmayan jinekolojik operasyonlarda rahim delinmesi yoğun olarak yaşanabilir.

Rahim Delinmesi Belirtileri Nelerdir?

Rahim delinmesi belirtileri hastaya göre değişiklik gösterebilir. Bazı vakalar belirti vermez ve rahmin delindiği çok uzun bir süre anlaşılamayabilir. 

Rahim delinmesinde genel olarak görülen belirtiler şöyledir;

• Tansiyonda ani düşüklük
• Karında şişlik oluşması
• Abdominal bölgede gerginlik yaşanması
• Titreme nöbetleri geçirme
• Beklenmeyen vajinal kanama yaşama
• Kusma ve çok şiddetli mide bulantısı
• Şiddetli ve dinmeyen karın ağrısı
• Aniden yükselen ateş şikayetleri
• Hastanın genel durumunun bozulmasıdır.

Kişide rahim delinmesi belirtileri jinekolojik operasyon sırasında görülebilir. Bazı vakalarda operasyondan birkaç gün sonra da ortaya çıkabilir. Bu yüzden operasyon sonrası beklenmeyen bir belirti olması durumunda mutlaka uzmana başvurulması gerekir. Rahim delinmesinde hastanın yaşı da bir risk faktörüdür.

Rahim Delinmesi Nedenleri Nelerdir?

Rahim delinmesi nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

• Anne adaylarının kürtaj işlemleri
• Doğum işleminin sezaryenle olması
• Serviks üzerinden bir cerrahi operasyon yapılması
• Jinekolojik işlemi deneyimsiz bir doktor ve ekibin yapması
• Operasyon yapılan ortamın hijyenik ve steril olmaması

Rahim delinmesi kürtaj, sezaryen ya da serviks operasyonlarında iç servikal yapıda yaralanmalar görülmesiyle ortaya çıkar. Yara izi dokusu oluştuğunda servikal dokular da zayıf olduğu için delinme olabilir.

Rahim delinmesinin en sık ortaya çıkma nedeni steril olmayan ve doğru ekipmanların olmadığı bir sağlık kuruluşunda jinekolojik işlemlerin yapılmasıdır. Profesyonel kadroya sahip olmayan yerlerde yapılan kürtajda rahim delinmesi çok sık rastlanan bir durumdur.

Rahim Delinmesi Teşhisi

Rahim delinmesi teşhisi için öncelikle hastanın şikayetlerine ve geçmiş jinekolojik öykülerine bakılır. Gerekli olması durumunda fiziksel muayeneye ek olarak bazı görüntüleme yöntemleri ve testler de uygulanabilir.

Rahim delinmesi tanısı için kullanılan yöntemler şöyledir;

• Jinekolojik Öykü: Rahim delinmesi kürtaj, sezaryen doğum ya da jinekolojik operasyon geçiren hastalarda görülebilmektedir. Bu yüzden hastanın yakın zamanda kürtaj olup olmadığı, sezaryen doğum yapma durumu ve geçirdiği jinekolojik işlemler doktora anlatılmalıdır. Hasta şikayetlerini doğru bir şekilde doktora anlatmalıdır.
• Fiziksel Pelvik Muayene: Rahim delinmesi için doktor tarafından yapılan pelvik muayene çok önemlidir. Muayene sırasında ağır vajinal kanama fark edilebilir. Rahim muayenesi doğum ve kürtaj durumları sebebiyle yumuşatılan rahim duvarını da gösterecektir.
• Görüntüleme Yöntemleri: Rahim delinmesi bazı görüntüleme yöntemleriyle kesin olarak tanılanabilir. Ultrason muayenesi rahim görüntülemesinin görüntülenmesi için en etkili yöntemdir. Tanıyı doğrulamak ve detaylı incelemek adına laparoskopi ya da laparotomi de uygulanabilir.
• Testler: Rahim delinmesi tanısı için tam kan sayımı, sodyum ve potasyum kan tahlilleri enfeksiyon varlığı için istenmektedir.

Rahim Delinmesi Tedavisi

Rahim delinmesi yaşanması durumunda jinekolojik işlemlerden sonra birkaç gün içinde şikayetleri ortaya koyan belirtiler görülmeye başlar. Belirtiler fark edildiği anda rahim delinmesi yapılacak muayene ile ortaya koyulabilir. Tedavi rahim delinmesi nedeni ve kapsamına göre özel olarak belirlenir.

Rahim delinmesi olan bölgede deliğe bağlı hasar için cerrahi işlem söz konusu olabilir. Özellikle delinme bağırsak ve başka organları tahrip ettiyse ameliyat şart olur. Enfeksiyon ve peritonit sıvısı olması durumunda antibiyotik tedavisi başlamalıdır.

Rahim delinmesi tedavisi seçenekleri şöyledir;

• Antibiyotik Tedavisi: Hastada rahim delinmesine bağlı enfeksiyon oluşabilir. Enfeksiyon oluşumu saptanırsa ya da enfeksiyon tehlikesi olması durumunda hemen geniş spektrumlu antibiyotik tedavisi başlatılır. Antibiyotik tedavisi ile enfeksiyon riski ortadan kaldırılır ve mevcut iltihap kurutulur.
• Cerrahi İşlem: Rahim delinmesi her hastada farklı boyutlarda ortaya çıkar. Bazı vakalarda rahim delinmesi şikayetleri aynı zamanda bağırsa ve çevredeki farklı organlarda da hasar oluşturabilir. Bu durumda mutlaka cerrahi bir işlem yapılmalıdır. Deliğin boyutuna göre kapatmak için cerrahi işlem planlanabilir.
• Düzenli Takip: Basit rahim delinmesi vakalarında sadece sık aralıklı bir şekilde hastanın takip edilmesi tedavidir. Bazı durumlarda laparatomi ve laparoskopi kararı da verilebilir. Hastanın kanama şikayetleri, genel durumu ve yaralanan organın gözlemi bu kararda belirleyicidir. Yoğun kanama ve organ yaralanması şüphesi olan hastalarda direkt laparoskopi veya laparotomi yapılması şarttır.

Rahim Delinmesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Rahim delinmesi çok ciddi bir komplikasyondur. Bu yüzden mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Basit bir vaka olsa bile kişide rahimde enfeksiyon oluşmasına yol açabilir. Ayrıca çevre organlarda ve dokularda tahribatlar oluşturabilir. Rahim delinmesi tedavi edilmediğinde hastanın ölümüne dahi yol açabilir. Bu yüzden özellikle jinekolojik işlemlerden sonra rahim delinmesi belirtileri varsa hemen duruma müdahale edilmelidir.

Rahim Delinmesi için Hangi Doktora Gidilir?

Rahim delinmesiyle ilgili problemler için Jinekoloji bölümüne gidilmesi gerekir. Kadın sağlığı ve hastalıkları için tüm işlemleri gerçekleştiren jinekologlar rahim delinmesi işlemlerinde de tanı ve tedavi sürecinde görev alırlar.

Rahim delinmesi şikayetlerinde belirtiler ortaya çıktığında ve şiddetli bir hal aldığında doktora gidilmelidir. Özellikle jinekolojik işlemden sonra beklenmeyen şikayetlerde uzmana görünmek çok önemlidir.