Kubital Tünel Sendromu

Kubital Tünel Sendromu Nedir? 

Ulnar sinir, boyundan çıkan kol ve ön kolda ilerleyip 4. ve 5. parmaklarda son bulan bir sinirdir. Elin bir kısmının duyusundan ve bazı el kaslarının hareketinden sorumludur. 

Ulnar sinirin dirsekteki kubital tünel adı verilen bölgede sıkışmasına kubital tünel sendromu adı verilir. 

Kubital tünel sendromu ulnar sinirdeki basının artması veya sinirin sıkışması sonucu yüzük ve serçe parmaklarda uyuşukluk, karıncalanma, his kaybı gibi şikayetlere neden olur. 

Dirseğin bükülü olduğu pozisyonlar hastalarda şikayetlerin artmasına neden olur. Bazı hastalar geceleri belirtilerin kuvvetlenmesinden yakınırlar. İlerleyen dönemde el kaslarında kuvvetsizlik, kavrama gücünde azalma, bazı kaslarda erime gibi durumlara yol açabilir ve hastanın günlük yaşam aktivitelerini yapmasını zorlaştırır. 

Kubital tünel sendromu travmatik ya da travmatik olmayan nedenlerle meydana gelebilir. Dirsek çevresindeki travmalar, dirsek çevresi kırıkları, çeşitli kitleler, dirsekte şekil bozuklukları kübital tünel sendromunun nedenleri arasında yer alır. 

Ayrıca gece dirsek bükülü halde kol yastığın altında uyumak, otururken dirseği sert bir zemine dayamayı alışkanlık haline getirmek, dirseği tekrarlı olarak büküp açarak müzik aleti çalmak gibi durumlar da kubital tünel sendromuna neden olabilir.

Kubital Tünel Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Kübital tünel sendromunun en sık görülen belirtisi serçe parmak ve yüzük parmağında uyuşukluk, karıncalanmadır. Kimi zaman dirsek, ön kol ve/ veya elde ağrı ve hassasiyet eşlik edebilir. İlerleyen dönemde el kaslarında zayıflık, kavrama gücünde azalma gözlenebilir.

Kubital tünel sendromu belirtilerini kısaca şöyle sıralayabiliriz:

• 4. ve 5. parmaklarda (yüzük ve serçe parmaklar) uyuşukluk, karıncalanma, his kaybı
• Kas güçsüzlüğü
• El kaslarında zayıflık
• El becerisinde azalma
• Elde kuvvetsizlik
• Kavrama gücünde azalma
• Dirsek büküldüğünde şikayetlerin artması
• Dirsek, ön kol ve/ veya elde ağrı
• Gece dirsek bükülerek yatıldığında belirtilerin kötüleşmesi
• Çimdikleme hareketini yapmakta zorlanma
• İlerleyen dönemlerde elin bazı kaslarında erime
• Pençe el görünümü
  

Kubital Tünel Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Kubital tünel sendromu ulnar sinirin çeşitli nedenlerle sıkışması, basıya uğraması sonucu oluşur. Dirsek çevresindeki ani veya tekrarlayan travmalar, dirsek çevresi kırıkları, kitleler, dirsekte şekil bozuklukları, anatomik varyasyonlar, kireçlenme gibi durumlar ulnar sinir sıkışmasına neden olur. 

Bu sağlık problemlerinin yanı sıra günlük hayattaki bazı alışkanlıklarımız da ulnar sinir sıkışmasına neden olabilir. 

Geceleri dirsek bükülü halde kol yastığın altında uyumak, otururken dirseği sert bir zemine/masaya dayamayı alışkanlık haline getirmek, dirseği tekrarlı olarak büküp açarak müzik aleti çalmak gibi durumlar da kubital tünel sendromuna neden olabilir.

Kubital tünel sendromunun nedenleri kısaca şöyle sıralanabilir:

• Dirseği uzun süre bükülü halde tutmak
• Otururken dirseği dayamak
• Dirseği bükülü şekilde uyumak
• Dirseğin tekrarlı olarak bükülüp açılması
• Dirsekte şekil bozukluğu (kubitus valgus)
• Dirseğin bükülüp açılmasına neden olan gitar, keman gibi müzik aletleri çalma
• Dirsek çevresi kırıkları
• Kasların normal yerleşimli olmaması
• Ganglion kisti (el bileği, dirsek gibi eklemlerde görülen kistler)
• Anatomik varyasyonlar (çeşitlilik)
• Şeker hastalığı
• Kireçlenme
• Sinovit (eklemdeki sinoviyal zarın iltihabı)
• Osteofit (eklemdeki normal olmayan kemik çıkıntıları)
• Tümörler
• Kanama
• Ani bir travma
• Tekrarlayan travmalar
• Dövüş sporlarında dirseğe alınan darbeler
• Lipom gibi kitleler
• Bazı romatizmal hastalıklar

Kubital Tünel Sendromu Teşhisi

Kübital tünel sendromunun teşhisinde hastalık hikayesi, gözlem ve fizik muayene önemli bir yere sahiptir. Hastalar şikayetlerinin ne zaman başladığını, hangi aktiviteler sırasında artıp-azaldığını, ağrısı olup olmadığını, bir travma öyküsü varsa doktora detaylı olarak anlatmalıdır. 

Sağlık durumu, tıbbi geçmişi, ailesel hastalık geçmişi hakkında doktora bilgi vermelidir. Doktor dirsek açısının artıp azalmasını, dirsekteki şişlik varlığını gözlemler.

Kübital tünel sendromunun teşhisi için doktor kas gücü muayenesi yapar, eklem hareketlerini değerlendirilir, dirsek ve çevresini elle muayene eder, his kaybını araştırmak için duyu muayenesi yapar. 

Fiziksel muayene sırasında kubital tünel teşhisi için sıklıkla kullanılan bazı testler vardır:

• Dirsek fleksiyon testi: Hasta oturur pozisyondayken el bileği düz olacak şekilde dirseklerini olabildiğince büküp bu şekilde bir süre beklemesi istenir. Bu süre içinde hastada iğnelenme, uyuşma gibi şikayetler gözleniyorsa veya önceden var olan şikayette artma görülmesi durumunda test kubital tünel sendromu teşhisi için pozitif olarak değerlendirilir.
• Tinel testi: Ulnar sinir bölgesi boyunca dirseğe vurulur. Hastada hassasiyet gözleniyorsa tinel testi pozitif olarak değerlendirilir. Tek başına tanı koyduran bir test değildir. 

Doktor gerekli görürse elektrofizyolojik değerlendirmeye veya görüntüleme yöntemlerine başvurabilir.

Elektrofizyolojik Değerlendirme/ Sinir Testi 

• Elektromiyografi (EMG): EMG ile kas ve sinirde elektriksel aktivite ölçümü yapılır. Sinir hasarlarının saptanmasında sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Kübital tünel sendromunun teşhisi için ulnar sinirin iletim hızı ölçülür. Ulnar sinir motor iletim hızının dirsek bölgesinde azalması kubital tünel sendromu tanısını destekler. Ölçüm her iki kol için de yapılarak değerler karşılaştırılır.

Görüntüleme Yöntemleri

• Direkt Grafi  / Röntgen İle Görüntüleme: Direkt grafi (röntgen filmi) X ışınlarının kullanılmasıyla görüntü elde eden bir yöntemdir. Kemik yapıdaki şekil bozukluklarının, eklem kireçlenmelerinin, kemik kırıklarının görüntülenmesinde tercih edilir. Kemik yapıların görüntülenmesinde oldukça iyi olmasına karşın yumuşak dokuların görüntülenmesinde yetersiz kalır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Sinir sıkışmasına neden olabilecek yumuşak doku problemlerinin görüntülenmesinde etkilidir.

Kubital Tünel Sendromu Tedavisi

Kubital tünel sendromu tedavisinde hastanın sağlık durumu göz önünde bulundurarak ameliyatla veya ameliyatsız tedavi seçenekleriyle süreç yürütülür.

Ameliyatsız tedavi seçenekleri sıklıkla tercih edilir. Koruyucu splintler, istirahat, ilaç tedavisi, fizik tedavi uygulamaları, koruyucu- önleyici eğitimler ile ameliyatsız tedavi uygulanır. Koruyucu tedavi ve hastaların eğitimi bu süreçte önemli bir yere sahiptir.

Hasta eğitimi tedavi sürecinin başarısını arttırır, koruyucu ve önleyicidir. Hastalar dirseği zorlayıcı fonksiyonlardan kaçınmalıdır, zorlayıcı işler yapmamalıdır, istirahat etmelidir. 

Hastalara ulnar sinir sıkışması şikayetlerini arttıracak pozisyonların neler olduğu anlatılır, iş yerinde veya günlük yaşantısında hastanın bu davranışlardan ve dirseğini yanlış pozisyonda tutmasına sebep olacak hareketlerden kaçınması istenir. 

Hasta işi gereği dirseğini aşırı kullanıyorsa ya da dirseği zorlayan pozisyonlarda uzun süre kalıyorsa bunların önüne geçmek için bazı değişiklikler yapması gereklidir.

Örneğin işi gereği bilgisayarda uzun süre vakit geçirecek hastalara dirseğini masaya dayamaması, dirseğini doğru ve rahat bir pozisyonda tutması, ergonomik koşullara göre çalışması önerilir. 

Dirsek ekstansiyon splinti kübital tünel sendromunun tedavisinde sıkça kullanılır. Dirseğin daha düz kalmasını sağlayan bu splintler hastanın şikayetlerinin azalmasında faydalı olabilir. 

Kübital tünel sendromunun ameliyatsız tedavisinde steroid olmayan anti- inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ve bölgesel steroid enjeksiyonları da kullanarak ağrı, ödem kontrolü ve yangının tedavi edilir. 

Fizik tedavi: Kübital tünel sendromunun ameliyatsız tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Hastanın şikayetlerinde azalma sağlar. Ayrıca ameliyat tedavisi uygulandıysa sonrasında fonksiyonelliğin kazanılması için fizik tedavi uygulamaları gereklidir.

Kübital tünel sendromunda uygulanan bazı fizik tedavi seçenekleri şöyle sıralanabilir:

• Fizyoterapistin önerdiği kas kuvvetini arttıran egzersizler. Kubital tünel sendromu tedavisinde kaslar için kuvvetlendirme egzersizleri fizik tedavi programında yer alır. Omuz ve kol kaslarının kuvvetlendirilmesi önemlidir. Kas kuvvetlendirme egzersizleri fizyoterapistinizin veya ameliyat yapıldıysa cerrahın önerdiği zaman yapılmalıdır. Bu egzersizler fizyoterapist tarafından öğretilen sayı ve şekilde yapılmalıdır. Bilinçsizce yapılan egzersizler hastanın ağrılarını arttırabilir, şikayetlerinin kötüleşmesine sebep olabilir.
  
• Eklem hareket açıklığını koruyan/ arttıran egzersizler. Eklem hareketlerinin ağrısız olması ve normal eklem hareketinin korunması için fizyoterapistler tarafından önerilen egzersizler düzenli yapılmalıdır.
  
• Ulnar sinir kaydırma egzersizleri.Kubital tünel sendromu için hazırlanan fizik tedavi programında ulnar sinir kaydırma egzersizlerine sıkça yer verilir.
  
• Kinezyolojik bantlama.Kinezyolojik bantlar esnek olması ve eklem hareketine izin vermesi nedeniyle tercih edilir. Ulnar sinir sıkışması hastalarında uygulanan kinezyolojik bantlama kan dolaşımının artmasında, ağrı ve ödem kontrolünde hastanın şikayetlerini azalmasında etkili olabilir.
• İstirahat. Dirseğin bir süre istirahat ettirilmesi, zorlayıcı hareketlerden kaçınılması yangının azalmasında ve sinir sıkışması şikayetlerinin düzelmesinde etkili olabilir.
  
• Ödem tedavisi. Elektroterapi uygulamaları, kinezyolojik bantlama, egzersizler, soğuk uygulama ödem tedavisinde tercih edilebilir.
  
• Ağrı kontrolü. Hastanın ağrısı varsa splint kullanımı ve istirahat önerilir, TENS (Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu) gibi uygulamalar, manuel terapi teknikleri, elektroterapi yöntemleri ve egzersizlerle ağrının azaltılması sağlanır.
  
• Tıbbı masaj. Fizyoterapistin uygulayacağı ya da hastaya öğreteceği masaj dolaşımın  düzenlenmesi, ağrı ve ödem kontrolü, kas spazmlarının tedavisinde faydalı olabilir.
  
• Maniplasyon ve mobilizasyon teknikleri. Ulnar sinir sıkışması için uygulanan fizik tedavi programında bu tekniklere çoğunlukla yer verilir.Fizyoterapistlerin elle uyguladığı bu teknikler hastanın şikayetlerinde azalma sağlayabilir.
  
• Elektroterapi yöntemleri. Elektroterapi yöntemleriyle ağrı ve ödem kontrolü, kas kuvvetinin arttırılması, eklem hareket açıklıklarının korunması hedeflenir.
  
• Ameliyat sonrası yaranın takibi. İyileşme sırasında istenmeyen skar doku( yara izi) oluşumunu engellemek için yara bakımı önemlidir, skar doku masajı gibi uygulamalar tercih edilir.
  
• Terapatik lazer, ultrason uygulamaları. Lazer ve ultrason ulnar sinir sıkışması tedavisi için kullanılır, iyileşme sürecini destekler.
  

Ameliyat Tedavisi: Ulnar sinir sıkışması için cerrahi tedavi seçenekleri de mevcuttur. Ameliyat ile ulnar sinirin sıkıştığı bölgeden taşınması veya sinir üzerindeki basının kaldırılması ile tedavi edilir. Kubital tünel sendromu cerrahisi ameliyatsız tedavi sürecinde başarı elde edilemeyen hastalarda, kas zayıflığı, kas erimesi bulunan hastalarda, pençe el görünümü gibi gözlenebilen şekil bozukluklarının oluştuğu hastalarda tercih edilir. 

Kubital Tünel Sendromu Tedavi Edilmezse

Kubital tünel sendromu tedavi edilmezse ilerleyen dönemlerde el kaslarında güçsüzlük, kavrama kuvvetinde azalma, kas erimesi, pençe el görünümü gibi ciddi problemlerle karşı karşıya kalınabilir. 

Bu durumlarda elin fonksiyonel olarak kullanımı oldukça güçleşir. Hasta günlük yaşam aktivitelerini yapmakta zorlanabilir. Kavrama kuvvetinde azalma görülürse basit işler bile yapılmakta zorlanılan işler haline gelir. 

Uyuşma, karıncalanma, his kaybı, ağrı gibi şikayetler ilerleyen dönemlerde kötüleşebilir, hastalar gece uykudan bu gibi şikayetlerle kalkabilir, kronikleşen bu şikayetler gün içinde de işlerin aksamasına sebep olur. Sonuç olarak hastaların yaşam kaliteleri büyük ölçüde bozulur.

Kubital Tünel Sendromuna Ne İyi Gelir?

Kubital tünel sendromunun tedavi edilmesi kadar önlenmesi veya oluştuysa tedavi ile beraber destekleyici tedbirlerin alınması gereklidir. 

Hastada şikayetlerin artmasına neden olacak işlerden kaçınma, dirseğin oturmada, iş sırasında veya aktiviteler sırasında doğru pozisyonlanması sinir sıkışmasıyla ilgili şikayetlerin azalmasında destekleyici etki gösterir.

Hastalar doğru bir vücut duruşuna sahip olmalı, aşırı kullanımdan ve ağır işlerden kaçınmalı, istirahati ihmal etmemelidir. 

Kubital tünel sendromuna iyi gelen uygulamalar kısaca şöyle sıralanabilir:

• Uyurken gece ateli kullanılması
• İstirahat
• Fizik tedavi uygulamaları
• Dirseği rahatlatacak egzersizler
• Araba kullanırken dirseklerin rahat pozisyonda tutulması
• Bilgisayar kullanırken dirseklerin sandalye kollarına konularak rahat ettirilmesi
• Dirsekleri zorlayıcı hareketlerden kaçınmak
• Dirsekleri düz tutan splintlerin kullanımı
• Masaj ile rahatlama sağlamak
• Doğru ve sağlıklı bir postür (duruş)
• Bantlama
  

Kubital Tünel Sendromuna Ne İyi Gelmez?

Dirseğin aktiviteler sırasında hatalı pozisyonlanması, aşırı kullanım, fazla ağırlık taşınması gibi durumlar kübital tünel sendromunda görülen şikayetlerin artmasına sebep olur. 

Ayrıca şeker hastalığı gibi metabolik hastalıklar hem ulnar sinir sıkışmasına zemin hazırlayabilir hem de iyileşmeyi olumsuz olarak etkiler. 

Kubital tünel sendromuna zemin hazırlayan veya iyileşme sürecini olumsuz etkileyen bazı durumlar kısaca şöyle sıralanabilir:

• Uzun süre dirsek bükülü halde telefon konuşmak
• Dirsekleri masaya dayayarak oturmak
• Uzun süreli bilgisayar kullanımı sırasında dirseklerin hatalı pozisyonlanması
• Ağırlık taşımak
• Dirsek bükülü halde kol yastık altında uyumak
• İyileşme sürecinde dövüş sporlarına devam etmek
• Kireçlenme
• Aşırı kullanım
• Vücut duruşunun bozulması
• Sigara kullanımı (İyileşme sürecini olumsuz etkiler.)
• Şeker hastalığı
• Romatizmal hastalıklar
• Hipotiroidi (tiroidin az çalışması)
  

Kubital Tünel Sendromu İlaçları

Kubital tünel sendromu tedavisinde steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) reçete edilir. Bu ilaçlar ağrıyı azaltarak şikayetlerin rahatlamasına yardımcı olabilir. 

Bölgesel kortikosteroid enjeksiyonu kubital tünel sendromu tedavisinde ağrı ve inflamasyonu (yangı) azaltması amacıyla uygulanabilir. 

Kubital tünel sendromu tedavisinde kullanılacak tüm ilaçlar için tedavi sürecini yürüten doktora danışılmalıdır. Sadece doktorun reçete ettiği ilaçlar kullanılmalıdır. Bilinçsizce kullanılan ilaçların faydadan çok zararı olabileceği unutmamalıdır.

Kubital Tünel Sendromu Ameliyatı

Kubital tünel sendromu ameliyatında ulnar sinirdeki gerilmenin azaltılması hedeflenir. Ameliyatla ulnar sinirin taşınması ile hastanın şikayetlerinde azalma beklenir. 

Ulnar sinirin taşınması dirsekte şekil bozukluğu, dirseğin yapısını bozan kireçlenme gibi hastalıklar sonucu oluşan sıkışmalarda sıkça tercih edilen bir ameliyat şeklidir. 

Kubital tünel sendromu ameliyatında kol bölgesel anestezi ile uyuşturulur. Ulnar sinir dirsek bölgesinde sıkışmaya uğradığı yerden alınarak dirseğin daha ön kısmına taşınır. 

Ameliyat sonrası süreçte yara yerinin bakımı, ödem kontrolü önemlidir. Yaklaşık 3 hafta dirsek splinti kullanılması gerekebilir. Splint çıkarıldıktan sonraki dönemde aktif hareketlere aşamalı olarak geçilir. Ameliyat sonrası iyileşme süreci fizik tedaviyle desteklenerek ameliyatın başarı şansı arttırılır. 

Fizik tedavi uygulamaları sayesinde ameliyat sonrası ağrı ve ödem kontrolü sağlanır. Kas kuvvetinin ve eklem hareket açıklıklarının korunması sağlanır. Eklem hareket açıklığı egzersizleri, ulnar sinir kaydırma egzersizleri tedavide önemli yer tutar. 

İlerleyen dönemde kas kuvvetlendirme egzersizlerinin eklenmesiyle hastanın mümkün olan en kısa sürede günlük yaşantısına geri dönmesi amaçlanır. 

Ameliyat sonrası hastanın bir süre dirseğini zorlayıcı hareketlerden kaçınması gereklidir. Ameliyatı takip eden ay içerisinde hastadaki uyuşukluk, ağrı gibi yakınmaların azalması beklenir. 

Hamilelikte Kubital Tünel Sendromu

Hamilelikte görülen hormonal değişikliklerle beraber sinir sıkışmaları görülme riski artabilir. Hamilelerde kubital tünel sendromu görüldüğünde öncelikle ameliyatsız tedavilere başvurulur. 

Dirseği daha düz halde tutan splintler, istirahat önerilir. Aşırı kullanımı önleme, uzun süreli hatalı pozisyonlardan kaçınma, otururken dirseği sandalye kollarıyla destekleme, doğru vücut duruşu gibi önerilerde bulunulur. 

Gerekli görülürse hasta fizik tedaviye yönlendirilir, bantlama uygulanabilir, hasta eğitimi, egzersiz eğitimi verilir. Genellikle ameliyat önerilmez. Hamilelikten görülen ulnar tünel sendromu doğumdan sonraki aylarda kendiliğinden düzelme gösterebilir.

Kubital Tünel Sendromu için Hangi Doktora Gidilmeli?

Elinde ve/veya kolunda uyuşma, karıncalanma, his kaybı gibi şikayetleri olan hastalar kubital tünel sendromu teşhisi için Nöroloji branşında uzmanlaşmış bir doktora gitmelidir. 

Doktor hastayı gözlemler, muayene eder, gerekli görürse sinir ileti testi olan elektromiyografi (EMG) ve görüntüleme isteyebilir. EMG nöroloji doktoru tarafından uygulanır. Doktor muayene, tetkikler sonucunda kubital tünel sendromu teşhisini koyar. 

Bazı hastalar ilaç tedavisi ve koruyucu tedaviyle takip edilir. Doktor gerekli görürse hastayı fizik tedaviye yönlendirir. Kubital tünel sendromuna neden olan durumların varlığı sorgulanıp bunlara yönelik tedaviler uygulanabilir. 

Ulnar sinirin sıkışmasına sebep olan kitlelerin alınması, ulnar sinirdeki basının azaltılması, sinir sıkışmasının ameliyatla tedavi edilmesi gerekebilir. 

Bu gibi durumlarda hasta Ortopedi ve Travmatoloji branşında uzmanlaşmış bir doktor tarafından tedavi edilir.