Göz Kapağı Ağrısı

Göz Kapağı Ağrısı Nedir?  

Göz; insanların 5 duyu organından biri olup çevredeki olan biteni algılamamızı sağlar. Göz kapağı ise; gözü dışardan gelecek yabancı cisimlere karşı korumaya, göze girecek ışık miktarını ayarlamaya ve gözyaşının göz yüzeyine dağılmasına yardımcı olan özelleşmiş yapıdır. 

Göz kapağı ağrısı; çeşitli sebeplere bağlı olarak ortaya çıkan ağrılar olup altındaki neden tespit edilerek bu nedene yönelik tedavi planlaması yapılmasını gerektirir.

Göz Kapağı Ağrısı Belirtileri Neler?

Göz kapağı ağrısına eşlik eden bazı şikayetler hastaların durumu için önemlidir. Bu belirtiler arasında:

• Gözde şiddetli kızarıklık ya da kanlanma
• Gözlerde acı hissi
• Işığa aşırı duyarlılık 
• Yanıp sönen ışıklar ya da koyu renkli daireler görme gibi sorunlar
• Şiddetli baş ağrısı 
• Geçici ya da kalıcı görme kaybı 

Sayılabilir. 

Göz Kapağı Ağrısı Nedenleri Nelerdir? 

Göz kapağında ağrının altında yatan bir çok neden olabilir. 

• Stres
• Göze darbe almak
• Uzun süre TV izleme ya da bilgisayar kullanma sonrası zararlı ışınlara maruz kalınması 
• Göze kum, toz ya da kir gibi maddelerin kaçması 
• Gözde çıkan arpacık 
• Kirpik köklerindeki kıl köklerinin iltihaplandığı blefarit hastalığı 
• Göz kapağındaki yağ bezlerinin iltihaplanması
• Beyinden çıkıp göze giden ve optik sinir adı verilen sinirin iltihaplandığı optik nörit hastalığı 
• Göz nezlesi
• Burun ve gözler arasında bulunan ve sinüs adı verilen boşlukların başta virüsler olmak üzere çeşitli mikroplar ile iltihaplandığı sinüzit 
• Göz tansiyonu 
• Gözün diğer yapılarını korumak ve göze gelen ışığı kırmak gibi görevleri olan korneanın bakteri ya da virüsler ile iltihaplandığı keratit 
• Korneanın üzerinde meydana gelen açık yara durumu olan kornea ülseri 
• Gözyaşının üretiminin azalması ya da durması sonucu ortaya çıkan göz kuruluğu
• Göz migreni
• Gözün üstünü ya da göz kapağı altını örten şeffaf zarın iltihaplandığı konjonktivit 
• Biber gazı, sabun ya da deterjan gibi maddelere maruziyet sonrası ortaya çıkan tahrişler
• Kireç, amonyak ya da kostik soda gibi alkali maddelere gözün maruz kalması sonucu ortaya çıkan alkali yanıklar 
• Cila, sirke ya da hidroflorik asit gibi asit maddelere gözün maruz kalması sonucu ortaya çıkan asit yanıkları 
• Göz içi basıncının yükseldiği glokom hastalığı 
• Gözün içinde bulunarak net görmeyi sağlayan merceğin saydamlığını kaybettiği katarakt hastalığı 
• Yüksek tiroid hormonları ile seyreden Graves hastalığında meydana gelen göz tutulumu

Göz kapağında ağrının ortaya çıkma sebepleri arasında sayılabilir.

Göz Kapağı Ağrısı Teşhisi

Göz kapağında ağrı şikayeti ile doktora başvuru yapan hastalardan detaylı bir hasta öyküsü alınarak; ağrının tek taraflı mı çift taraflı mı olduğu, göze alınan herhangi bir darbe olup olmadığı, uzun süreli TV ya da bilgisayar kullanım öyküsü olup olmadığı, göz kapağı ağrısına eşlik eden baş ağrısı, boyun ağrısı, ense ağrısı gibi durumların olup olmadığı sorgulanır. Sonraki aşama fizik muayene aşaması olup oftalmolojik muayene ile göz kapağını içinde, kirpik diplerinde herhangi bir kitle oluşumu olup olmadığı, göz içinde kanlanma ya da kızarma olup olmadığı incelenir. 

Göz kapağı ağrısının altında yatan göz hastalıklarının araştırılmasında radyolojik görüntüleme yöntemleri oldukça önemli yer tutmaktadır. Çeşitli tanısal testler ve radyolojik görüntüleme yöntemleri ile tanı konmaya çalışılır.

• Direkt orbita grafi: Özellikle göze darbe sonrası göz kapağı ağrısı şikayeti ile başvuru yapan hastalarda X ışınları kullanılarak göz tabanında herhangi bir kırık olup olmadığı araştırılır.
• Optik kohorens tomografisi: Göz tomografisi adı da verilen yöntemde lazer (ışık) yardımı ile Göz dokularının kesitsel olarak görüntülenmesi sağlanır.
• Orbita ultrasonografi (Orbita USG): Zararlı işin içermemesi ve ekonomik olması gibi avantajları sayesinde göz hastalıklarına kullanılacak ilk radyolojik görüntüleme yöntemleri arasındadır. 
• Ultrasonik biyomikroskopi: Gözün ön kısmında bulunan göz lezyonlarına   bağlı ortaya çıkan göz kapağı ağrısının araştırılmasında oldukça değerli bir yöntemdir. 
• Oftalmoskopi / Fundoskopi: Göz bebeklerinin genişletilmesini sağlayan bir damla damlatıldıktan sonra oftalmoskop adı verilen özel bir alet ile göz dibinin incelenmesi işlemidir. Göz dibi muayenesi adı da verilir.
• Pakimetri testi: Kornea adı verilen gözün önündeki saydam tabakanın kalınlığının ölçülmesi işlemidir. Göz tansiyonu korneası kalın hastalarda yüksek çıktığı için bu hastalarda pakimetri testi ayrı bir önem taşımaktadır.
• Gonyoskopi: Glokom hastalığına neden olan göz içi sıvısının salınımı ve emiliminin incelenmesine yarayan bir yöntemdir.
• Tonometre: Göz içindeki basıncın yükseldiği göz tansiyonu ya da glokom adı verilen durumlarda tonometre ile hastanın göz içi basıncı ölçülür.
• Göz tomografisi (OCT) ile retina sinir lifi kalınlığı ölçümü (RNFL): Gözün farklı katmanlarının ayrı ayrı değerlendirilmesini sağlayan optik koherens tomografisi ile çok küçük kesitler şeklinde gözün detaylı incelenmesi sağlanır.
• Bilgisayarlı işlem tomografisi: Gözün yukardan aşağıya ve önden arkaya görüntülenmesini sağlayan bilgisayarlı işlem tomografisi gözün 3 boyutlu görüntülenmesini de sağlayarak göz kapağı ağrısının altında yatan nedenin tespit edilmesine yardımcı olur.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Elektro - manyetik ortamda radyofrekans dalgalarının kullanılması ile uygulanan manyetik rezonans görüntüleme yöntemi özellikle yumuşak dokulara bağlı ortaya çıkan göz kapağı ağrısının teşhis edilmesinde faydalı olur. Damarlara kontrast madde gönderilmesini takiben çekilen ilaçlı manyetik rezonans görüntüleme sayesinde gözün daha net görüntüleri elde edilir.
• Venografi: Kafa derisinde ve beyin bölgesinde bulunan toplardamarlardan özel kontrastlı ilaçlar gönderilir. Bu sayede damarların görüntülenmesi sağlanır.
• Karotid anjiografi: Karotid anjiografi kemik bulunmayan beyin ve göz bölgesindeki damarların görüntülenmesinde daha faydalı bir yöntemdir.
• İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB): Göz kapağı ağrısı nadiren de olsa tümörlere bağlı ortaya çıkabilir. Bu durumda ilgili bölgeden doku örneği alınarak incelenir. 

Göz Kapağı Ağrısı Tedavisi

Göz kapağı ağrısının tedavisi göz kapağı ağrısına neden olan duruma yönelik planlanır:

• Kirpik köklerinin iltihaplandığı blefarit ve arpacık genelde sağ ya da sol göz kapağı ağrısı veya üst ya da alt göz kapağı ağrısı şeklinde kendini gösterip bu hastalıkların tedavisinde antibiyotikli göz damlaları ve steroid içeren göz damlaları reçete edilebilir. En az 2 – 3 hafta geçmesine rağmen göz kapağı ağrısı ve şişmesi şikayeti devam eden hastalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
• Göz sınırının iltihaplandığı optik nörit / optik nevrit hastalığında tedavi planlaması iltihabın herhangi bir mikroba bağlı olarak mı yoksa mikroptan bağımsız mı geliştiğine göre değişir. Mikroplar dolayısı ile ortaya çıkan optik nörit tedavisinde mikroba yönelik antibiyotik ya da antiviral ilaçlar kullanılır. Herhangi bir mikroba bağlı olarak ortaya çıkmayan optik nörit tedavisi ise IV (intravasküler / damar içi) steroid ile yapılır.
• Konjonktivite bağlı ortaya çıkan göz kapağı ağrısında tedavi planlaması konjonktivit tipine göre yapılır. Virüsler sebebi ile ortaya çıkan konjonktivit genelde kendi kendine geçebilmekle beraber göz kapağı ağrısını azaltmak amacı ile göz damlaları kullanılabilir. Alerjik konjonktivitte hastalara antihistaminik ilaçlar ve kaşıntıyı azaltıcı göz damlaları reçete edilir. Bakteriler sebebi ile ortaya çıkan konjonktivit tedavisinde antibiyotik ilaçlar kullanılır. Kuru göze bağlı ortaya çıkan konjonktivitte suni gözyaşı damlaları kullanılır. Asit ya da alkali maddelerin göze kaçması sonucunda acil müdahale gerekir, hastanın gözleri bol su ile yıkanır. 
• Katarakt nedeni ile ortaya çıkan göz kapağı ağrısı tedavisinde ilaçla tedavinin yeri yoktur. Bu hastalarda ameliyat ile saydamlığını kaybeden lensin alınması sağlanarak hastanın daha net görmesi sağlanır.
• Göz içi basıncın arttığı göz tansiyonu adı da verilen glokom tedavisinde medikal tedavi seçenekleri ön plandadır. Bu amaçla; beta bloker ilaçlar, selektif alfa – 2 agonist ilaçlar, kolinerjik ilaçlar ve prostoglandinler reçete edilerek gözün içindeki basıncın artmasına neden olan özel bir sıvının salınımının azaltılması ve dışa atımının kolaylaştırılması sağlanır. Ayrıca lazer ile tedavi seçeneği de mevcuttur; diode lazer ve argon lazer seçenekler arasındadır. Şikayetleri devam eden hastalarda cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilmelidir.

Göz Kapağı Ağrısı Tedavi Edilmezse 

Göz kapağı ağrısının altında yatan hastalıkların tespit edilerek tedaviye başlanması önemlidir. Göz kapağı ağrısı stres, göz içine yabancı cisim kaçması gibi basit nedenlere bağlı ortaya çıkabileceği gibi; katarakt, optik nörit, glokom gibi ciddi hastalıkların habercisi de olabilir. Katarakt, optik nörit ya da glokom gibi hastalıklara bağlı göz kapağı ağrısının tedavisiz kalması durumunda hastalarda görme kaybı kaçınılmaz olur uzun vadede körlük gelişir. 

Göz Kapağı Ağrısı Ameliyatı

Göz kapağı ağrısında bazı durumlarda cerrahi müdahale kaçınılmaz olur. 

• Arpacık ameliyatı: Gözde sertleşen bir iltihap dokusu oluşan, 2 – 3 hafta tedaviye rağmen geçmeyen arpacık durumunda cerrahi yöntem kaçınılmaz olur. Bu ameliyatta göz kapağı lokal anestezik ile uyuşturulduktan sonra göz kapağında biriken yağ temizlenerek göz kapağındaki birikmiş iltihap boşaltılır. Bu sayede tıkanmış yağ bezlerinin açılması sağlanarak kirpik dipleri temizlenir. Arpacık ameliyatı göz kapağının içinden yapıldığı için herhangi bir dikişe gerek kalmaz ve hiç iz bırakmadan kendiliğinden iyileşir.
• Katarakt ameliyatı: Halk arasında katarakt ameliyatı olarak adlandırılan cerrahi yöntemin adı fakoemulsifikasyon ameliyatıdır ve kısaca FAKO ameliyatı olarak da adlandırılır. Günümüzde bu ameliyat için genel ya da lokal anestezi yerine sadece gözü uyuşturan özel damlalar kullanılır. Hasta sırt üstü yatırılır ve elmas bir bıçak yardımı ile gözün saydam tabakasına yaklaşık 3 mm' lik kesi açılır. Bu kesiden göz içi dokuları korumak amacı ile özel bir jel gönderilir. Bundan sonraki aşamada kataraktın ön kapsülünden dairesel bir parça kesilip çıkarılarak, kapsülün altındaki çekirdek fako adı verilen titreşim ile çalışan bir iğne yardımı ile parçalanır ve dışarı alınır. Sonrasında ise kapsül ile çekirdek arasındaki yumuşak bölümler ile ön kapsül temizlenerek kapsül içi tekrar jel ile doldurulur. Özel bir enjektör ile gözün içine mercek yerleştirildikten sonra kesi bölgesine serum verilerek kesi yerinin kapatılması sağlanır. 
• Glokomda ilaçla tedavi ve lazer tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi tedavi değerlendirilir. Glokom tedavisinde farklı yöntemler uygulanabilir.
  1. Trabekülektomi: En sık kullanılan yöntem olup, glokomda temel sorun olan göz sıvısının terk ettiği kanalların tıkanmasına yönelik önlem olarak farklı ve yeni bir kanal açılmasıdır. 
  2. Express glokom şantı: Bazı özel hasta gruplarında tercih edilen bu yöntemde göz bölgesine özel bir implant yerleştirilerek  göz sıvısının boşaltılması amaçlanır.
  3. Derin sklerotomi: Bu yöntemde göz altına destek olarak ek bir yapı yerleştirilerek özel bir ağ oluşturulması ile göz içi basıncının azaltılması hedeflenir.
  4. Viskokanalostomi: Bu yöntem derin sklerotomi uygulanan hastalarda göz içi kanalının genişlemesini sağlayacak özel genişleticiler kanal içine yerleştirilir.

Göz Kapağı Ağrısı İlaçları 

Göz kapağı ağrısının altında yatan hastalığa yönelik ilaç secimi yapılır. 

Blefarit ya da arpacık tedavisinde; antibiyotikli göz damlaları reçete edilebilir. Bu göz damlaları arasında: 

1. Gentamisin göz damlası 
2. Tobramisin göz damlası 
3. Basitrasin göz damlası 
4. Neomisin göz damlası 

Ayrıca steroid içeren göz damlaları da uygulanabilir. Bu göz damlaları:

1. Loteprednol etabonat
2. Deksametazon
3. Prednizolon
4. Florometolon
5. Hidrokortizon

İçerebilir.  

Optik nörit tedavisinde hastalığın mikroplardan kaynaklandığı tespit edildiği zaman etkene göre ilaç tedavisi başlanır. Bakteri kaynaklı optik nörit tedavisinde antibiyotik ilaçlardan:

1. Gentamisin
2. Vankomisin
3. Neomisin
4. Basitrasin 
5. Kloramfenikol
6. Polimiksin B
7. Tobramisin

Optik nörit virüsler sebebi ile ortaya çıkmış ise antiviral ilaçlar kullanılır. Antiviral ilaçlar:

1. Asiklovir 
2. Vidarabin
3. Trifluridin
4. Idoksuridin

Şeklinde sıralanabilir.

Alerji sebebi ile gelişen konjonktivitte anti histaminik / anti allerjik damlalardan:

1. Nafozolin
2. Antazolin
3. Kromolin sodyum
4. Lodoksamid
5. Emadastin 
6. Olapatidin

Reçete edilebilir.

Glokom tedavisinde antiglokomatöz ilaçlar tercih edilir. Bu ilaçlar:

1. Latanoprost
2. Bimatoprost
3. Timolol
4. Travoprost
5. Brinzolomid
6. Dorzolomid
7. Betoksolol
8. Karteolol
9. Pilokarpin

Hamilelikte Göz Kapağı Ağrısı 

Hamilelikte yaşanan fiziksel ve hormonal değişiklikler tüm vücudu olduğu gibi gözü ve göz kapağını da etkileyebilir.

Gebelik döneminde gelişen hipertansiyon (yüksek kan basıncı / yüksek tansiyon) ve artan idrar ile protein kaybı sonucu preeklampsi adı verilen tablo ortaya çıkar. Preeklempsi gelişen anne adaylarında göz tutulumları sık ortaya çıkmakla birlikte; ışığa hassasiyet, görme bulanıklığı, görme azalması, göz ve göz kapağında ağrı en sık ortaya çıkan göz bulgularıdır. Ayrıca yüksek seyreden kan basıncı göz sinirinde basınca sebep olarak gözde ve göz kapağında ağrı ortaya çıkmasına neden olur. Ayrıca hamilelik döneminde tüm damarlarda olduğu gibi göz damarlarında da tıkanma eğilimi artmaktadır. Bunun sonucunda da hastalarda şiddetli göz ve göz kapağı ağrısı ortaya çıkabilir.

Hamilelik döneminde ortaya çıkan göz kapağı ağrısında hassas bir şekilde hastaya yaklaşılmalı, özellikle gebelik zehirlenmesi olarak bilinen preeklampsi tablosu açısından detaylı incelenmelidir. Altta yatan nedene göre tedavi planlaması yapılmalıdır.  

Bebeklerde ve Çocuklarda Göz Kapağı Ağrısı 

Bebekler ve çocuklarda göz hastalıkları konusunda yetişkinlere göre daha hassas olunmalıdır. Bu dönemde ortaya çıkan göz kapağı ağrısının altında sıklıkla konjonktivit adı verilen kırmızı göz hastalığı olarak da bilinen durum yatmaktadır. Bu yaş döneminde  bağışıklık dönemi tam gelişmemiş olduğu için gözde bakteri ve virüs kaynaklı iltihaplanma ve dolayısı ile konjonktivit gelişimi görülebilir. Özellikle yenidoğan konjonktivit tehlikeli olup doğumdan sonraki ilk 2 gün içinde doğum esnasında gözü koruması amacı ile damlatılan damlalar sebebiyle ortaya çıkmaktadır. 

Bebeklik döneminde görülen göz kapağı ağrısının bir diğer sebebi ise konjenital katarakt (doğumsal katarakt) adı verilen tablo olup bebeğin göz bebeğinde beyazlama ile kendini gösterir. Bu durumda hastalarda göz kapağı ağrısı da ortaya ççıkmaktadır. Bu yaş döneminde göz bebeğinde beyazlama, genel bir huzursuzluk hali mevcutsa en kısa sürede doktora başvurulması gerekir.

Göz Kapağı Ağrısı için Hangi Doktora Gidilir?

Göz kapağı ağrısı basit bir stres, göze yabancı cisim kaçması ya da uzun süre TV / bilgisayar kullanma sonucu ortaya çıkabileceği gibi ciddi ve tedavi edilmesi gereken hastalıklar sebebi ile de ortaya çıkabilir. Hastalarda göz kapağı ağrısına; gözde şiddetli kızarıklık, gözlerde acı hissi, ışığa duyarlılık, yanıp sönen ışık görme gibi sorunlar, şiddetli baş ağrısı ve geçici / kalıcı görme kaybı eşlik ediyorsa göz hastalıkları bölümünde göz hastalıkları uzmanına başvuru yapılması gerekir.