Göz Migreni

Göz Migreni Nedir?

Göz migreni migrenin oldukça nadir görülmekte olan bir alt tipidir ve tıpta oftalmik migren olarak da adlandırılmaktadır. Göz migreni adından da belli olmak üzere kişinin görsel sistemini etkilemekte olup geçici görme bozuklukları ile ilişkilidir.

Baş ağrısı ile ilişkili olabilir ancak her zaman bir baş ağrısı eşlik etmemektedir. Belirtilerin genellikle birkaç dakika ile en fazla bir saat sürmeleri göz migreninin tanı kriterleri arasındadır. Göz migreni etkilenen kişiler için genellikle ciddi bir sağlık problemine yol açmamaktadır.

Migrenin birçok farklı çeşitleri vardır. Baş ağrısı migreni, retinal migren ve göz migreni çok sık karıştırılan ve farkları merak edilen migren türleridir.

Bu farklı migren türleri benzer belirtilerin eşlik ettiği klinik tabloya yol açtıklarından dolayı türler arası bir ayrım yapması da zorlaşmaktadır. Fakat küçükte olsa farklılıklar bulunmaktadır.

Bunlar örneğin bir göz migreni hastasının genellikle her iki gözünde ciddi şekilde etkilenmesi tipiktir. Auralı migren atakları da görsel rahatsızlıklara neden olabilse de bunlar migren atağının habercisi olup hastada migren atağının başlayacağının bir işareti ve ataktan önce ortaya çıkmaktadır.

Auralı bir göz migreni durumunda ise görsel rahatsızlıklar başlıca görülen ana belirtilerdir. Baş ağrısı bazı durumlarda ortaya çıkmamakta ve görsel rahatsızlıklara eşlik etmektedir. Migren hastalarında sıklıkla görülen bulantı belirtisi göz migren hastalarında çok nadir durumlarda görülmektedir.

Oftalmik migreninin retinal migrenden farkı ise retinal migren gözün arkasında bulunan retinayı etkilemesi ve göz migreninin aksine çoğu durumda sadece gözün bir tarafını etkilemesidir.

Görme alanının çoğunlukla bir tarafında küçük bir kısmını etkileyip zamanla genişleyen ve bir saat içinde azalmakta olan küçük bir kör nokta ile karakterizedir.

Yani hastalarda bir tarafta gözde büyük bir kısmı etkileyen görme kaybı görülmektedir. Bunun aksine göz migreninin belirtileri bir tarafta değil her iki tarafta da ortaya çıkmakta ve daha farklı belirtiler eşlik etmektedir.

Vestibüler migren de görsel rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Fakat esas olarak baş dönmelerinin eşlik ettiği baş ağrıları ile karakterizedir.

Bununla birlikte görsel rahatsızlıklara baş dönmesi neden olmakta veya vestibüler migrene eşlik edebilecek bir aura döneminde ortaya çıkmaktadır.

Göz Migreni Belirtileri Nelerdir?

Bir göz migreninin belirtileri zaman zaman farklılık göstermekte ve kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir.

Göz migreni hastalarında en yaygın görülen belirtileri aşağıda sıralanmıştır:

• Gözde ağrı
• Gözde şimşek çakması, ışık çizgisi gibi görüntülerinin görülmesi
• Göz kapağında düşüklük
• Gözde kayma
• Görme alanında geçici boşluklar (genellikle içten dışa), hastalar bu boşluklara denk gelen kısımları görememekte (Skotom)
• Geçici körlük
• Baş ağrısı, ışığa duyarlılık ve baş dönmesi gibi nadir ek belirtiler
• Şiddetli migren atağı durumunda çift görme veya halüsinasyon değişiklikleri (örneğin etrafın genişlemesi, küçülmesi)

Bir göz migren atağının genellikle sadece birkaç dakika kadar sürmektedir. Bir göz migreninin belirtileri bir saatten fazla devam etmekte ise hastanın bir doktora danışması önerilmektedir.

Daha önce göz migreni tanısı almamış olup ilk kez atak geçiren kişiler mutlaka bir göz doktoruna gitmeleri tavsiye edilmektedir. Görsel sistem bir göz hastalıkları uzmanı tarafından muayene edilmeli ve ciddi bir hastalığı ekarte edilmelidir.

Daha sonra bir Nöroloji uzmanı tarafından göz migreni tanısı koyulabilir. Çok nadir durumlarda özellikle çocuklarda göz kasının felci görülebilmektedir. Felç belirtileri migren atağından sonra kendi kendine geçmemekte ise hemen bir doktor tarafından tedavi edilmelidir.

Göz Migreni Nedenleri Nelerdir?

Bugüne kadar göz migrenlerinin ortaya çıkma sebebi hakkında kesin bilgiler mevcut değildir. Göz migreninin nedenlerinin baş ağrısı migrenine kısmen benzediği düşünülmektedir.

Çoğu durumda migrenin ortaya çıkmasında genetik bir eğilim vardır. Genetik eğilim hastanın ailesinde, bu anne veya baba ve/veya büyükanne ve büyükbaba olabilir, migren hastalığının var olduğu anlamına gelmektedir.

Göz migreni retinanın kan damarlarındaki ve gözün arkasındaki kramplar tarafından tetiklenmektedir. Bu durum ise göze gelen kan akışını azaltmakta ve böylece görsel rahatsızlıklara neden olmaktadır.

Göz migrenine optik sinir ile ilişkili sinir bozuklukları da sorumlu olabildiği düşünülmektedir.

Bir göz migreninin tıbbi nedenlerinin yanı sıra hastaya bağlı olarak gözlerde fark edilebilir bir migreni tetikleyebilecek tetikleyici faktörler vardır.

Hastaların kendi bireysel tetikleyici faktörlerinin farkına varmaları atakları hafifletmede veya ortaya çıkmasını engellemekte yardımcı olabilir.

• Stres, kaygı, üzüntü
• Uyku eksikliği veya çok fazla uyuma
• Uzun süre aç kalma, öğün atlama
• Susuz kalma (dehidratasyon)
• Hormonal dalgalanmalar (örneğin doğum kontrol hapı alması, adet kanaması nedeniyle, hamilelik veya ergenlik)
• Alkol özellikle kırmızı şarap
• İlaç
• Gıdalardaki bazı maddeler (örneğin et, süt ürünleri veya tatlandırıcılar)
• Sigara içme
• Hava değişimi
• Görsel sistemi yoran aydınlatma, parlak, yanıp sönen ışıklar
• Uzun süre ekrana bakma
• Uzun süre araç kullanımı

Bir göz migrenini tedavi ederken kendi tetikleyicilerinizi tanımak önemli bir önlemdir. Oftalmik migreni önlemek için bireysel tetikleyiciden kaçınılması önerilmektedir.

Akut yani ani başlangıçlı göz migren ataklarını iyileştirmek ve belirtilerini hafifletmek için hasta hekimin tanı koymasına ve kendisine tavsiye edilen olası tedavi yöntemlerini ve tedavi seçeneklerini uygulaması önemlidir.

Göz Migreni Teşhisi

Doktorunuz size muayene sırasında mevcut belirtilerinizi soracak ve gözlerinizi bir oftalmoskop yardımı ile muayene edecektir. Benzer sorunlara neden olabilecek diğer hastalıkları dışlamaya çalışacaktır.

Teşhis için genellikle mevcut olan belirtiler, hastanın tıbbi öyküsü ve diğer hastalıkların dışlanması yeterlidir.

Benzer belirtilerin ortaya çıktığı hastalıklar şunlar olabilir:

• Amaurosis fugax: Göze kan akışı eksikliği nedeniyle geçici körlük. Göze yol açan bir arterdeki tıkanma nedeniyle olabilir.
• Retinaya kan getiren arterde spazmlar (kramplar)
• Dev hücreli arterit: Kan damarlarında iltihaplanmaya neden olan bir hastalık. Görme problemlerine ve körlüğe yol açabilir.
• Otoimmün hastalıklarla ilgili diğer kan damarı problemleri
• Madde bağımlılığı
• Orak hücre hastalığı ve polisitemi gibi kanın normal pıhtılaşmasını önleyen durumlar

Göz Migreni Tedavisi

Çoğu durumda göz migreni için özel bir tedavi gerekmemektedir. Belirtiler hastalar ilk başta korkutucu olabilmekte vakaların büyük çoğunluğunda tehlikeli değildir.

Belirtiler herhangi bir zarar vermeden genellikle 30 dakika içinde kendi kendine azalmakta veya kaybolmaktadır. Gerekirse eşlik eden baş ağrıları için bir ağrı kesici uygulaması kullanılabilir.

Dinlenme, rahatlama ve karanlık bir ortam genellikle göz migren ataklarının tedavisinde destekleyicidir.

Göz migreniniz varsa mümkün olduğunca kendinizi yormamaya çalışın, yaptığınız işi bir süreliğine durdurun ve belirtiler tamamen geçene kadar dinlenin. Bu özellikle araba kullanımı gibi durumlarda önemlidir.

Sadece bir gözde görme kaybı mevcut ise bunun nedeni migrenle ilgili olmayan ciddi bir durum olabilir. Teşhisi ve tedavisi için acilen bir sağlık kuruluşuna gitmeniz önerilmektedir.

Oküler migreni tedavi etmenin veya önlemenin en yolları hakkında çok az araştırma yapılmıştır. İlaçlara genellikle gerek yoktur fakat doktorunuz bir veya daha fazla ilaç önerebilir:

Bunlar valproik asit gibi epilepsiyi tedavi eden ilaçlar, Amitriptilin veya nortriptilin gibi trisiklik antidepresanlar veya beta-blokerler ve kalsiyum kanal blokerleri olarak adlandırılan kan basıncını düzenleyen ilaçlar olabilmektedir.

Göz Migreni Tedavi Edilmezse

Oküler migren için genellikle ilaç tedavisine ihtiyaç yoktur. Hastaların atakları tetikleyici faktörlerden kaçınması yeterli olacaktır.

Ancak atakların artık sıklığı artmakta ise hekiminize danışmanız önerilmektedir. Doktorunuz detaylı bir muayene ile altta yatan ciddi bir durum olup olmadığını kontrol edecek ve ayrıca belirtilerin sıklığını veya yoğunluğunu azaltabilecek ilaçlar reçete edecektir.

Eğer bir gözde ani görme kaybı gelişirse acil tıbbi müdahale gerekmektedir.

Göz Migreni İlaçları

Çoğu durumda göz migreni için özel bir ilaç tedavi gerekmemektedir. Belirtiler genellikle 30 dakika içinde kendi kendine azalmakta veya kaybolmaktadır.

Gerekirse eşlik eden baş ağrıları için bir ağrı kesici uygulaması kullanılabilir.

Göz migren tedavisinde kullanılan ilaçlar aşağıda belirtilmiştir:

Basit ve kombine analjezikler (ağrı kesiciler) ve steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar da (NSAİD): Eczanelerden reçetesiz temin edilebilen bu ağrı kesiciler hafif-orta şiddetteki migren atakların belirtilerini hafifletebilirler. NSAİD özellikle ağrı kesmede ve enflamasyonu (yangıyı) önlemek için kullanılmaktadır.

• Aspirin
• İbuprofen
• Asetaminofen (Parasetamol)
• Diklofenak
• Naproksen
  • Olası ilaç yan etkileri: baş dönmesi, alerjik reaksiyonlar, sindirim sistemi şikayetleri, alerji

Beta blokerler: Etkilerini kan damarlarını gevşeterek göstermektedirler. Genelde auralı migren ataklarının önlenmesinde yani profilaktif olarak kullanılan ilaçlardır.

• Propranolol
• Timolol nadolol,
• Atenolol
• Metoprol
  • Olası ilaç yan etkileri: Uykuya meyil, yorgunluk, uyku ve bellek bozuklukları, tansiyon düşüklüğü

Klasiyum kanal blokerleri: Kan damarlarının daralmasını önleyebilme gibi etkileri mevcuttur.

• Verapamil
• Flunarizin
  • Olası ilaç yan etkileri: Uyku hali, halsizlik, düşük tansiyon,  kilo alma, baş dönmesi

Antiepileptik ilaçlar (AEİ): Bu ilaçlar özellikle adından da anlaşıldığı üzere epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlardır.

• Valproik asit
• Topiramat
  • Olası ilaç yan etkileri: Saç dökülmesi, kilo alma, bulantı, kusma, böbrek taşı, halsizlik

Trisiklik antidepresanlar: Migrenin profilaktik tedavisinde yani atakların önlenmesinde kullanılan ilaçlardır. Depresyon ve uyku bozukluklar gibi ek rahatsızlıkların varlığında kullanılmaktadır.

• Amitriptilin
• Nortriptilin
  • Olası ilaç yan etkileri: Ağız kuruluğu, çarpıntı, kilo alımı, sinirlilik, istahsızlık, sindirim sistemi yan etkileri, uykusuzluk

İlaç kullanımını hasta bilinçsizce yapmamalı ve mutlaka doktorun önerilerine uymalı.

Göz Migrenine Ne İyi Gelir?

Hasta hangi tetikleyicilerin göz migreni atağına neden olduğunu belirleyerek ve bunlardan kaçınarak kendini göz migrenine karşı kısmi olarak da olsa koruyabilmektedir.

Örneğin bir diyetinizi, stres düzeyinizi, uyku kalitenizi, alkol tüketiminizi ve ilaçlarınızı yazacağınız bir günlük mantıklı olabilir. Bu şekilde hangi faktörlerin bir migren atağını tetiklediğini daha kolay belirleyebilirsiniz ve böylece bunlardan kaçınabilirsiniz.

Hastaların kolaylıkla uygulayabileceği bazı yaşam tarzı değişiklikleri migren baş ağrılarının veya ataklarının sıklığını ve şiddetini de azaltabilir.

Göz migreni ataklarına iyi gelebilme potansiyeli yüksek olan önlemler şunlardır:

• Uzun süre ekranlara bakmaktan kaçınmak
• Düzenli egzersiz, gevşeme teknikleri, akupunktur ve biofeedback mekanizmalarını kullanarak stresle başa çıkmak
• Migren tetikleyicileri bulmak için belirtileri izleme ve günlük tutma
• Aşırı kilolu hastalar için kilo vermek
• Sigarayı mümkün olduğunca azaltmak ya da bırakmak
• Düzenli beslenme programı
• Yeterli miktarda su tüketimi
• Düzenli uyku
• Kafein ve alkol tüketimini sınırlamak

Çocuklarda Göz Migreni

Amerika’da yapılan bir araştırmada 5 ila 17 yaşındaki okul çağındaki çocukların yaklaşık %20'sinin baş ağrısına eğilimli olduğu tespit edilmiş.

Bu çocukların %15'i gerilim tipi baş ağrısı tanısı konulmuşken %5’lik bir grubun migrene eğilimli olduğu tespit edilmiştir. Başka araştırmalarda bu oran genellikle %10'a kadar çıkabilmektedir.

Baş ağrısı ve migren küçük çocuklar da dahil olmak üzere her yaşta herkesin başına gelebilecek bir şikayettir. Fakat belirtileri genellikle çocuklarda yetişkinlerden farklıdır.

Mide bulantısı, kusma, ışığa ve sese duyarlılık gibi yaygın migren belirtileri çocuklarda daha yaygın olarak görülmektedir. Ayrıca çocuklar her zaman ne hissettiklerini seslendiremez veya ayrıntılı olarak tanımlayamaz olup migren teşhisi daha zor koyulmaktadır.

Çocuklarda migren atakları tipik olarak daha kısa ve daha seyrek yani uzun aralıklarla ortaya çıkmaktadır.

Göz Migreni için Hangi Doktora Gidilir?

Doktorunuz tarafından göz migreni tanısı almış ve zaman zaman migren atakları meydana geliyorsa genellikle ek tıbbi desteğe ihtiyacınız yoktur.

Ancak migren ataklarından ilk atağın nedeninin açıklanması ve diğer ciddi hastalıkların dışlanması önemlidir.

Nadirde olsa göz migreninin belirtileri retina dekolmanı veya hatta inme gibi diğer çok daha ciddi klinik tablolara benzediğinden, bu hastalıklar gözden kaçabilir.

İlk atağınız ise ara ara atak geçiriyorsanız arada bir Göz Hastalıkları Uzman hekiminiz tarafından muayene olup bir göz migreni olup olmadığını kontrol ettirmeniz önemlidir.

Kalıcı şikayetler ve / veya felç belirtileri varlığında gözlerde halıcı hasarı önlemek için derhal bir doktora danışmalısınız.