Cerrahi Onkoloji Nedir?

Cerrahi onkoloji bölümü, kanser hastalarına uygulanan tüm cerrahi operasyonların sorumluluğunu üstlenen tıp branşıdır. 

Kanser hastalığının teşhis edilmesi, evresinin belirlenmesi, uygulanan tedavi yöntemleri, cerrahi operasyon kararının alınması, ameliyatın uygulanması ve iyileşme süreci boyunca onkoloji cerrahi doktorları ile birlikte çalışılır. 

Bu sayede tedaviler nedeniyle ortaya çıkan komplikasyonlar, hastalığın oluşturduğu etkiler, acı duyumu ve günlük yaşam kalitesinde görülen düşüş kontrol altına alınabilir.

Onkoloji, cerrahi doktorları tarafından ameliyat kararı verilmeden önce kanser hastalığının türü, evresi, vücudun hangi bölgesinde görüldüğü, yayılma olup olmadığı, derecesi, hastanın genel sağlık durumu, yaşı, cinsiyeti, tıbbi geçmişi, genetik faktörler, anesteziye uygunluk, yapılan tedaviler, kronik hastalıkların olup olmadığı ve kullanılan ilaçlar gibi etmenler titizlikle incelenir. 

Yapılacak operasyonun yararı, zarar riskinden daha yüksek olarak öngörülüyor ise ameliyat kararı verilir.

Onkolojik cerrahi operasyonları, diğer kanser tedavileri (radyoterapi, kemoterapi, hormon tedavisi vb.) ile birlikte uygulanabilir. Aynı zamanda kanserli hücrelerin vücut içerisinde yayılmaması, ilerlememesi ve hastalığın kendini tekrarlamaması için operasyon öncesi ve sonrası tedavilerden yardım alınması gerekebilir. 

Bunun için onkoloji cerrahi doktorları ve kanserin görüldüğü bölgeye bağlı olarak ilgili branş uzmanlarının işbirliği gerekir.

Günümüz teknolojisinin gelişmesi ile birlikte sağlık sektöründe de oldukça faydalı ilerlemeler yaşandı. Yakın tarihe kadar kanser tedavisinde yalnızca onkolojik cerrahi yöntemleri uygulanırken, günümüzde bu operasyonları destekleyecek birçok tedavi yöntemi kullanılmaya başlamıştır. 

Bu sayede birçok hasta iyileşme göstererek kanseri yenmeyi başarmaktadır. Yaşanan gelişmeler, onkoloji cerrahi doktorlarının görev tanımlarını da genişletmiştir. 

Geçmiş dönemlerde yalnızca ameliyat uygulamaları yapan cerrahi onkoloji bölümü günümüzde teşhis, takip, rehabilite, ameliyat ve tedavi süreçlerinin tümünde görev alır.

Cerrahi Onkoloji Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?

Cerrahi onkoloji bölümü, kanser şüphesi bulunan tüm hastalarla ilgilenir. Ancak kanserli hücrelerin yayıldığı organlar ya da dokuların çıkarılmasını amaçladığı için lösemi ve benzeri hastalıklarda cerrahi yöntemler uygulanamaz. Onkolojik cerrahinin ilgilendiği hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:

• Meme (göğüs) kanseri,
• Kolon (kalın bağırsak) kanseri,
• Mide kanseri,
• İnce bağırsak kanseri,
• Duodenum (onikiparmak bağırsağı) kanseri,
• Yemek borusu (özofagus) kanseri,
• Tiroid kanseri,
• Rektum (anüs ve kolonun birleştiği kısım) kanseri,
• Karaciğer kanseri,
• Akciğer kanseri,
• Anal kanser,
• Safra yolu kanseri,
• Safra kesesi kanseri,
• Pankreas kanseri,
• Gırtlak kanseri,
• Ağız kanseri,
• Üretra (idrar yolu) kanseri,
• Endometrium (rahim içi zarı) kanseri,
• Serviks (rahim boynu) kanseri,
• Kas dokularında görülen kanser hastalıkları,
• Kemik kanseri,
• Yumuşak dokularda kanserli hücre oluşumu,
• Beyin tümörleri,
• Rahim kanseri,
• Nefes borusunda tümör oluşumu,
• Rahim ağzında kanserli hücre oluşumu,
• Over (yumurtalık) kanseri,
• Gestasyonel trofoblastik (hamilelik döneminde görülen ve plasenta kaynaklı trofoblast hücrelerinin kontrolsüz artışı ile ortaya çıkar) kanser,
• Vajen (iç genital organ) kanseri,
• Vulva (dış genital organ) kanseri,
• Testis kanseri,
• Mesane kanseri,
• Penis kanseri,
• Sinüs kanseri,
• Lenf nodüllerinin oluşması,
• Boyunda görülen tümörler,
• Beyin sapında tümör oluşumu,
• Omurilikte tümör oluşumu,
• Prostat kanseri,
• Böbrek kanseri,
• Dil kanseri,
• Cilt (deri) kanseridir.

Cerrahi onkoloji bölümünün ameliyat uygulayabilmesi için tümör dokusunun sınırları çizilebilmelidir. 

Ameliyat riskinin yüksek olduğu ya da tümör sınırlarının belirlenemediği vakalarda diğer tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir. 

Tümörün alınması mümkün olduktan sonrasında onkoloji cerrahi doktorları tarafından ameliyat kararı verilecektir.

Cerrahi Onkoloji Bölümü Hangi Tedavileri Uygular?

Cerrahi onkoloji bölümü, kanser hastalarının ameliyatlarını gerçekleştirmekten sorumludur. 

Ancak operasyon kararının verilebilmesi için hastanın genel sağlık durumu, anesteziye uygunluğu, yaşı, kronik hastalıklarının olup olmadığı, tümör dokusunun sınırları, kanserin türü, evresi, yayılma gösterip göstermediği, derecesi, genetik yatkınlığı, hastalığın kendini yenileme riski, kişinin günlük yaşam alışkanlıkları, kullanılan ilaçlar, kilo ve geçmiş dönemlerde uygulanan tedaviler gibi etmenlerin uygun olması gerekir. 

Hastaya acil müdahale uygulanması gerekmiyorsa, tüm şartların uygunluğu sağlandıktan sonrasında onkolojik cerrahi yöntemleri uygulanabilir. 

Onkolojik cerrahi doktorları tarafından yapılan ameliyatlar, kanser hücrelerinin çoğaldığı dokuların vücuttan çıkarılması prensibine dayanır. Ancak dokunun tamamını çıkarmak hastada hayati risk yaratacaksa tümör çapının küçültülmesi hedeflenir. 

Bu sayede hastanın acı duyumu ve kanserin yayılma hızı kontrol altına alınır. 

Cerrahi onkoloji bölümü tarafından uygulanan tedavi yöntemleri şu şekildedir:

• Palyatif Ameliyatlar: Doğrudan kanser hastalığını değil, kansere bağlı olarak gelişen ve hastanın yaşam konforunu büyük oranda olumsuz etkileyen durumların tedavi edilmesi için uygulanır. Özellikle tümör boyutunun küçültülmesi, tıkanıklığın açılması ya da mevcut kanamaların durdurulması gibi durumlarda tercih edilir. Genellikle kalıcı etki sağlamadığı için kanser tedavi edilmediği sürece komplikasyonların tekrarlama riski bulunur.
  
• Biyopsi: Kanser şüphesi bulunması halinde saptanan kitleden örnek alınması işlemidir. Alınan örnekler incelendikten sonrasında kanserin iyi ya da kötü huylu olup olmadığı mümkün hale gelir.
  
• Profilaktik Cerrahi Uygulamaları: Kanserli hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalma riski görülüyorsa uygulanır. Yapılan ameliyat ile bu hücrelerin bulunduğu dokular vücuttan çıkarılır. Özellikle cilt kanseri, kolon kanseri ve meme kanseri gibi hastalıklarda sıkça tercih edilir.
  
• Küratif Cerrahi Uygulamaları: Doğrudan kanser hastalığının tedavisine yönelik uygulanan cerrahi operasyonlardır. Tümör sınırlarının net olarak çizilebildiği, yayılma ya da sıçrama göstermeyen, teşhis edilen organ ya da dokularla sınırlı kalan, ameliyat ile kanserli dokuların tümünü çıkarmanın mümkün olduğu kanser hastalıklarında tercih edilir.
  
• Debulking Cerrahi Uygulamaları: Kanserli dokuların tamamının alınamadığı vakalarda tercih edilir. Kanserli hücrelerin sıçradığı alanlarda, tümörler henüz küçükken uygulanır. Bu sayede daha fazla yayılma görülmeden müdahale edilmiş olur. Aynı zamanda kanserli dokuların küçültülmesi ile genel sağlık durumunda ve hastanın günlük yaşam konforunda görülen düşüşler kontrol altına alınabilir.
  

Onkolojik cerrahi tedavileri için uygulanacak yöntem, yalnızca bir hekimin kararı ile belirlenmez. Hastalığın teşhisinden itibaren geçirilen tüm süreç değerlendirilir ve ilgili branş doktorları ile onkoloji cerrahi doktorlarının fikir birliği sağlanır. 

Bu sayede hastanın iyileşme ve kanseri yenme oranı daha yüksek olacaktır.