Genital Bölge Hastalıkları
Leğen kemiği ile bel kemiği tarafından korunan ve içinde üreme organlarının olduğu bölgede meydana gelen hastalıklara genital bölge hastalıkları adı verilmektedir. Hastalığın seviyesine göre ilaçla tedavi, cerrahi tedavi ya da kemoterapi yapılabilir.
Genital Bölge Hastalıkları Nedir?
Leğen kemiği ile bel kemiği tarafından korunan ve içinde üreme organlarının olduğu bölgeye genital bölge adı verilmektedir. Bu bölgede meydana gelen çeşitli hastalıklara genel olarak genital bölge Hastalıkları adı verilmektedir.
Genital Bölge Hastalıkları Nelerdir?
Genital bölgede basit ya da ciddi birçok hastalık meydana gelmektedir. Genital bölgede görülen sık hastalıklar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Genital bölgede enfeksiyonlar: Genital bölgede bakteri, mantar, virüs ve parazitler gibi yabancı organizmalar sebebi ile çeşitli enfeksiyonlar gelişebilmektedir. Genital bölgede meydana gelen enfeksiyonlar genellikle yanlış temizlik uygulamaları ve hijyen kurallarına uymama sebebi ile ortaya çıkmaktadır.
- Kondiloma aküminata (Genital siğiller): Human papilloma virüs ya da kısa adı ile HPV birçok tipi olan bir virüstür. HPV tiplerinden sıklıkla HPV tip 6 ve 11 olmak üzere bu virüslerin sebep olduğu deriden çıkıntılı küçük lezyonlara kondiloma aküminata adı verilir.
- Genital uçuk: Ağızda çıkan uçuk gibi genital bölgelerde de uçuklar görülebilmektedir. Herpes simplex virüs (HSV) denilen virüslerin neden olduğu, cinsel yolla bulaşan ve deri üzerinde içi sıvı dolu, kaşıntılı ya da ağrılı kitlelere genital uçuk adı verilmektedir.
- Kontakt dermatit (egzema): Genital bölgeye temas eden bazı maddelere karşı vücudumuz istenmeyen bazı tepkiler verebilmektedir. Deride kaşıntılı ve kırmızı döküntüler ile seyreden ve egzema olarak bilinen bu tabloya kontakt dermatit adı verilmektedir
- Steven Johnson Sendromu: Genital bölgede ağrılı koyu kırmızı lezyonlar ile seyreden ve tekrarlayan atakların görüldüğü bir hastalıktır. Herpes simpleks virüsü enfeksiyonu ya da çeşitli ilaçların kullanımından 8 – 10 gün sonrası ortaya çıkması tanı için önemli bir ipucudur. .
- Vulvodini (genital bölgede ağrı): Belirtileri açıklayacak herhangi bir neden ya da laboratuvar bulguları olmaksızın en az 3 aydır genital bölgede ya da kadında cinsel birleşmeyi sağlayan organ olan vajina girişinde ağrı duyulmasına vulvodini adı verilir.
- Vulva distrofisi (genital bölge derisinde anormal büyüme): Genital bölgede anormal kaşıntı ile seyreden hastalıklara genellikle vulva distrofisi adı verilmektedir. Meydana geliş şekillerime göre farklı isimler alabilmektedir:
- Skuamöz hücre hiperplazisi: Genital bölgeye uygulanan irritan maddeler (alerji ya da deride hasara neden olan herhangi bir madde) sonrası ortaya çıkar.
- Liken sklerozus (LS): Menapoz sonrası kadınlarda daha sık görülen ve özellikle geceleri artan kaşıntı ile seyreden hastalıktır.
- Genital bölge kanserleri: Dış genital bölgede bulunan hücrelerin kontrolsüz şekilde anormal büyümesi sonucu ortaya çıkan bir ya da birden fazla bölgeyi tutabilen ciddi hastalıklardır.
Genital Bölge Hastalıkları Belirtileri
Genital bölge hastalıkları hastalarda birçok şikayete neden olabilmektedir:
Genital bölgede;
- Geçmeyen ve şiddetlenen kaşıntı
- Hassasiyet
- Ağrı ve sızı
- Normal cilt rengi dışında kırmızı, beyaz, kahverengi ya da siyah lekeler
- Ciltten kabarık siğil ya da sivilce benzeri cilt değişiklikleri
- Ciltte içi su dolu kabarıklıklar
- Cinsel ilişki sırasında zorlanma, ağrı ve acı hissetme
- İdrar yaparken zorlanma, ağrı ya da acı hissi
Varlığı genital bölge hastalıklarını akla getirmelidir.
Genital Bölge Hastalıklarının Nedenleri (Risk Faktörleri) Nelerdir?
Genital bölge hastalıklarının birçok nedeni vardır.
- Genital bölge hijyenini yeteri kadar sağlamamak
- Genital bölgeyi temizlemek için bölgeye uygun olmayan temizleyiciler kullanmak
- Birden fazla cinsel partner sahibi olmak
- Korunmasız cinsel ilişkiye girmek
- İleri yaş
- Sigara kullanımı
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Gebelik
- Diyabet (şeker hastalığı)
- Sağlıksız beslenme
- Doğum kontrol hapı kullanımı
- Östrojen hormonunu yükselten tedaviler
- Stres
Genital bölge Hastalıklarının nedenleri ve risk faktörleri arasında sayılmaktadır.
Genital Bölge Hastalıkları Teşhisi
Genital bölgede çeşitli şikayetler ile doktora başvuru yapan hastalarda teşhis konulması için öncelikle detaylı bir hasta öyküsü alınarak; şikayetlerin neler olduğu ve ne zamandır var olduğu, genital bölge temizliğinin nasıl yapıldığı, daha önce böyle şikayetlerin olup olmadığı, sigara kullanımı olup olmadığı, herhangi bir hormonal tedavi alınıp alınmadığı detaylı olarak sorgulanmalıdır. Daha sonrasında ise detaylı bir fizik muayene yapılarak genital bölgede meydana gelen ve gözle görülebilir değişikliklerin olup olmadığı tespit edilir.
Sonraki aşamada uygun testler ve görüntüleme yöntemleri ile tanı konulur. Genital bölge hastalıklarında tanı için:
- Tam kan tahlili: Özellikle genital bölge enfeksiyonlarından şüphe edilen hastalar için ilk yapılacak tetkik tam kan tahlilidir. Hastadan alınan kanda bazı özel belirteçlere bakılarak enfeksiyonun olup olmadığı yönünde fikir sahibi olunabilir.
- Kan kültürü: Tam kan tahlili sonrası enfeksiyon varlığı tespit edilen hastalarda enfeksiyona neden olan organizmanın türünün tespit edilerek ona yönelik tedavi planlaması yapılmasını sağlar.
- Tam idrar tetkiki: Genital bölge hastalıkları sıklıkla idrar yolları hastalıkları ile karışmaktadır. Bu sebeple şikayetlerin idrar yolları hastalıkları kaynaklı olup olmadığını tespit etmek için tam idrar tetkiki gerekebilir.
- Pap –smear (smear testi): Rahim ağzından özel çubuklar ile örnek alınarak bölgede bulunan hücrelerde anormal bir değişiklik olup olmadığının tespit edilmesini sağlayan pap smear testi özellikle HPV enfeksiyonları için faydalı olmaktadır. Pap smear testi cinsel olarak aktif kadınların belli aralıklar ile şikayetleri olmasa yaptırması gereken önemli bir testtir.
- PCR (polimerazzincir reaksiyonu): Human papilloma virüs ya da Human herpes virüs gibi virüsler kaynaklı enfeksiyonlar başta olmak üzere bir çok genital bölge enfeksiyonunun tanısının kısa sürede konmasını sağlayan PCR hastadan genital bölgeden örnek alınarak bu örneğin özel cihazlarla incelenmesi temeline dayanmaktadır.
- USG (Ultrasonografi): Ses dalgaları yardımı ile iç organların görüntülenmesini sağlayan ultrason ile genital organların detaylı incelenmesi sağlanır.
- PET / CT (pozitron emisyon tomografisi): Genital bölge ile ilgili kanser varlığında detaylı tanı için kullanılan özel bir yöntem olan pozitron emisyon tomografisinde vücuda özel maddeler verilerek kanser hücrelerinin vücutta nerelerde olduğunun tespit edilmesi sağlanır.
Genital Bölge Hastalıklarının Tedavisi
Genital bölge hastalıklarında tedavi planlaması hastalığın tespiti sonrası yapılmaktadır. Hastalığın ne olduğu, şiddeti ve seviyesine göre ilaçla tedavi, cerrahi tedavi ya da kemoterapi / radyoterapi ile tedavi yapılabilir.
Genital bölge enfeksiyonlarında enfeksiyona neden olan etken tespit edilerek; bakteri kaynaklı ise antibiyotik ilaçlar, mantar kaynaklı ise antifungal ilaçlar, virüs kaynaklı ise antiviral ilaçlar ile tedavi başlanabilir.
Genital bölgede görülen siğillerin tedavisinde antiviral kremler işe yaramazsa siğilin üzerine sıvı nitrojenin püskürtülerek dondurulduğu kriyoterapi ya da siğilin üzerine elektrik akımı verilerek siğilin yakıldığı elektrokoterizasyon yöntemleri denenebilir.
Vulvodini tanısı alan hastalarda ise tedavi planlaması ve uygulaması basamak basamak yapılmalıdır. Öncelikle lokal anestezik kremler genital bölgeye uygulanması için reçete edilir. Sonrasında östrojen ve testesteron içeren kremler kullanılabilir. Vulvodini belli bir bölgede lokalize ya da bir lezyonun olduğu bölgede ise ağrının bulunduğu bölge ya da lezyonun içerisine direkt olarak steroid ya da bupikavain enjeksiyonu yapılabilir. Bu enjeksiyonlara ek olarak botoks olarak bilinen botulinium toksin A ya da interferon alfa da enjeksiyon seçenekleri arkasındadır. Vulvodini tedavisinde son seçenek olarak cerrahi tedavi seçenekleri değerlendirilir. Genital bölgede ağrımın görüldüğü belli bir bölgenin çıkarıldığı lokal eksizyon, genital bölgede sadece giriş kısmının çıkarıldığı vestibulektomi ya da genital bölgenin tamamının baştan düzenlendiği perineoplasti vulvodini tedavisinde kullanılabilen cerrahi tedavi seçenekleridir.
Genital bölge kanseri tedavisinde tedavi planlaması için kanserli bölgenin büyüklüğü ve kanserin yayılım yapıp yapmadığı önemlidir. Gerekli evrelemeler yapıldıktan sonra cerrahi olarak kanserli dokunun çıkarılması sonrası X ışınlarının kullanıldığı radyoterapi ya da ilaçla terapinin sağlandığı kemoterapi tedavi seçenekleri değerlendirilir.
Genital Bölge Hastalıkları Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?
Genital bölge hastalıklara oldukça hassas bir bölgedir. Bu sebeple genital bölgede kaşıntı, normal dışı akıntı, ağrı gibi şikayetler varlığında en kısa zamanda doktora başvurulması gerekmektedir. Genital bölgede meydana gelen basit bir enfeksiyonun tedavisiz kalması durumunda hastalık ilerleyerek daha ciddi boyutlara ulaşabilir. Hatta bazı enfeksiyonlar kanser gelişimine daha sebep olabilir. Genital bölge hastalıklarında kişilerin hayat kalitesinde ciddi düşüşler görülebilir. Özellikle genital bölge kanserlerinde hastalarda ölüm riski de vardır.
Gebelikte Genital Bölge Hastalıkları
Hamilelik döneminde meydana gelen hormonal ve fiziksel değişiklikler sebebi ile kadınlar genital bölge hastalıklarına daha yatkın hale gelmektedir. Bu dönemde alınan kilolar ve vajinal salgıların artması genital bölgenin normalden daha nemli olmasına neden olurken, hormonlarda meydana gelen değişiklikler ise genital bölgeyi enfeksiyonlara daha yatkın hale getirmektedir. Gebelikte özellikle vajinal kaşıntı, vajinal akıntıda artma ve kötü koku şikayetleri yaygınlaşmakta birlikte yeterli hijyenin sağlanamaması ile başta mantar enfeksiyonları olmak üzere birçok genital bölge hastalığı görülebilmektedir.
Genital Bölge Hastalıkları için Hangi Doktora Gidilir?
Genital bölge hastalıklarında ciddiyetine göre şikayetleri artmaktadır. Genital bölgede şiddetli kaşıntı, hassasiyet, ağrı ve sızı varlığı, ciltte içi sıvı dolu kabarcıklar görülmesi, cinsel ilişki sırasında ya da idrar yaparken zorlanma ya da ağrı hissedilmesi durumunda kadın hastalıkları ve doğum bölümünde kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvuru yapılması gerekmektedir.