Menometroraji

Menometroraji Nedir?

Kadınlar her menstruasyon (adet) döneminde bir veya birden fazla yumurta yumurtlar. Eğer bu yumurta erkek üreme hücresi olan sperm ile karşılaşırsa; bu durumda döllenme gerçekleşir ve hasta doğuma kadar adet kanaması yaşamaz. Eğer yumurta sperm ile karşılaşmazsa; bu durumda hastada yükselen kadınlık hormonları( östrojen ve progesteron) azalır ve adet kanaması gerçekleşir. Normalde adet kanaması 1 haftayı geçmez ve günde 3-4 pedden fazla kanama olmaz.

Menometroraji; kadınlarda adet kanamasının düzensiz aralıklarla, fazla miktarda ve uzun süreli devam etmesine denir. Bu kişilerde genellikle adet kanaması 10 günden fazla sürer ve günde 7-8 ped kullanımına neden olur.

Menometroraji bir hastalık değildir, altta yatan bir hastalığın belirtisidir. Menometroraji yaşayan kadınlarda altta yatan hastalık bulunmalı ve bu hastalık tedavi edilmelidir.

Menometrorajiye Eşlik Eden Belirtiler Nelerdir?

Menometroraji genellikle altta yatan bir hastalıktan kaynaklı oluşur. Bu altta yatan hastalık bazı durumlarda menometrorajiye ek olarak başka belirtiler de gösterebilirken; bazı durumlarda menometroraji dışında hiçbir semptoma yol açmayabilir. Menometrorajiye sıklıkla eşlik eden belirtiler;

• Kanama: Menometrorajinin en çok sıkıntı yaratan semptomu kanamadır. Hastalar var olan yoğun miktarda ve uzun süreli kanamadan yakınırlar.
• Karın Ağrısı: Karın ağrısı menometrorajiye sahip kadınların en sık yakındığı şikayetlerden biridir. Hastalarda var olan kanama, Rahmin kasılmasına ve sinir uçlarının uyarılmasına yol açar. Bu durum hastada karın ağrısına neden olur. Bazı durumlarda hastada menometrorajiye yol açan hastalıklar da karın ağrısı semptomu yaratabilir.
• Halsizlik: Menometrorajiye sahip kadınlarda sürekli var olan yoğun ve sık kanama; hastalarda fazla miktarda kan kaybına yol açar. Bu durumda hastalar halsizlik ve yorgunluktan yakınırlar. 
• Kansızlığa(Anemiye)   Bağlı Semptomlar: Hastalarda var olan yoğun kanama hastada anemi(kansızlık) oluşumuna yol açar. Bu durumda hastalar kansızlığa bağlı baş ağrısı, baş dönmesi, iştahsızlık, el ve ayaklarda üşüme, kilo kaybı, vücutta kolay yaralanmalar gibi semptomlardan muzdarip olurlar.
• Bulantı ve Kusma: Hastalarda var olan yoğun kan kaybı bulantı ve kusma gibi semptomların oluşumuna yol açabilir.
• Psikolojik Problemler: Hastaların sürekli olarak yoğun kanama yaşaması, halsizlik ve yorgunluk gibi şikayetlerinin olması psikolojik olarak çöküşe neden olur.

Menometroraji Nedenleri Nelerdir?

Menometroraji çoğunlukla altta yatan bir hastalık veya duruma bağlı oluşur. Bu nedenin bilinmesi hastalığın tedavisi açısından büyük önem arz eder. Menometrorajiye yol açan nedenler;

• Rahimde Myom: Myom kas tabakasından kaynaklanan iyi huylu tümörlere verilen addır. Rahmin kas tabakasında gelişen myomlar menometrorajiye yol açabilir.
• Rahimde Polip: Polipler belli bir miktar hücrenin oluşturduğu kanser öncülü hücre topluluklarıdır. Bu yapılar hastada menometroraji şikayetine neden olabilir 
• Rahim Kanseri: Rahmin kendisinden kaynaklanan veya başka bir organda var olup rahime yayılmış(metastaz yapmış) kanserler de menometroraji şikayetine neden olabilir.
• Yumurtalık Kistleri: Yumurtalıkta var olan iyi huylu yada kötü huylu kistler menometrorajiye yol açabilir.
• Doğum Kontrol Hapı Kullanımı: Doğum kontrol hapları kişide gebeliği engelleyen hormon içerikli haplardır. Bu hapların düzensiz kullanımı menometroraji şikayetine yol açabilir.
• Rahim İçi Araç Kullanımı: Rahim içi araçlar hastada gebeliği önleyici etkisi nedeniyle sık kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Rahim içi araçlar bazı hastalarda menometrorajiye yol açabilir.
• Düşük Tehditli Gebelik: Bazı durumlarda gebelik pek çok nedene bağlı abortus(düşük) riski taşır. Bu durumda hastalarda menometroraji durumları yaşanabilir.
• Ektopik(Dış) Gebelik: Ektopik gebelik; hastada döllenme sonucu oluşan embriyonun rahim dışında bir yere tutunmasıdır. Bu durum en sık fallop tüplerinde gerçekleşir. Bu durum hastada menometroraji şikayetine neden olur.
• Mol (Üzüm) Gebeliği: Mol gebeliği; genetik olarak bozuk olan yumurta yada spermin birleşmesi sonucu oluşan döllenme ürünüdür. Hastada sağlıklı bir döllenme ürünü yapısı olmadığı için; sıklıkla yoğun ve sık kanama gibi semptomlar görülür.
• Endometrit: Endometrit; rahmin en içteki katmanı olan endometriyumun iltihaplanmasına denir. Bu durum hastada menometroraji şikayetine neden olur.
• Servikste Yaralanmalar ve Serviks Kanseri: Serviks; rahmin ağız kısmıdır. Bu bölgede var olan yaralar ve kanserler menometroraji kanamalarına yol açabilir.
• Karaciğer Hastalıkları ve Pıhtılaşma Bozuklukları: Karaciğer; pıhtılaşma faktörü adı verilen ve kanamayı durdurmaya yönelik çalışan protein yapılarının üretildiği yerdir. Karaciğer hastalıklarında bu faktörlerin üretimi bozulur. Bu durumda menometroraji şikayeti görülür.

Menometroraji Teşhisi

Menometrorajinin teşhisi; menometrorajiye yol açabilecek nedenlere yönelik yapılacak tetkiklerle ortaya konur. Menometrorajiye yol açan nedenin bulunması; tedavi açısından oldukça önemlidir. Menometroraji teşhisinde kullanılan yöntemler;

• Anamnez: Anamnez hastanın hastalığı hakkında var olan şikayetlerini dile getirmesi durumudur. Menometrorajiye sahip hastalar sıklıkla miktar olarak fazla ve sık olan adet kanamasından, halsizlikten, el ve ayakta soğukluktan, baş dönmesi ve baş ağrısından yakınırlar. Hekim hastanın şikayetlerini dinler, bu şikayetlerin ne zamandır var olduğunu; arttırıp azaltan etkenleri ve kullandığı ilaçları sorgular. Ardından fizik muayeneye geçer.
• Fizik Muayene: Fizik muayenede hasta jinekolojik muayene masasına uzanır. Hekim hastanın vajinasını ve rahim ağzını inceleyerek herhangi bir anormallik olup olmadığına bakar.
• Ultrasonografi(USG): Ultrasonografi ses dalgaları kullanılarak görüntünün oluşturulduğu bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntemle hastanın yumurtalıkları, rahimi, fallop tüpleri incelenerek herhangi bir anormallik olup olmadığı ortaya konulur.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme(MR): Manyetik rezonans görüntüleme manyetik alan kullanarak görüntünün oluşturulduğu bir görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem çoğunlukla ultrasonografi sırasında herhangi bir anormallik saptanan hastalarda daha net görüntü oluşturulması için kullanılan bir yöntemdir. 
• Biyopsi: Biyopsi işlemi çoğunlukla rahimde yada rahim ağzında anormallik saptanan hastalarda kanser oluşumunun var olup olmadığını araştırmak için başvurulan bir yöntemdir. Biyopsi işlemi rahim ağzına uygulanacaksa direkt olarak ordan parça alınabilir. Ancak rahim içinden biyopsi alımı gerçekleştirilecekse; pistonlu ince bir boru yardımıyla rahim içine girilip o bölgedeki doku toplanarak patoloji kabına alınır ve laboratuvara gönderilir.

Menometroraji Tedavisi

Menometrorajinin tedavisi nedene yöneliktir. Hormonal bozukluk yada kanın pıhtılaşmasında problemin olduğu hastalıklarda medikal tedavi uygulanırken; polip, rahimde myom, rahim kanseri, yumurtalık kisti nedeniyle oluşmuş menometrorajinin tedavisinde cerrahi girişim düşünülür. Hastalarda enfeksiyona bağlı menometroraji oluşumu varsa; antibiyotik tedavisi uygulanır. Hastalarda rahim içi araç kullanımına yada doğum kontrol hapı kullanımına bağlı oluşan menometrorajide tedavi için rahim içi araç çıkarılabilir, doğum kontrol hapı doktor kontrolünde bıraktırılabilir. Hastalarda pıhtılaşma problemine yol açabilecek ilaç kullanımı(özellikle kan sulandırıcı ilaç kullanımı) varsa bu ilaçların da doktor kontrolünde değişimi sağlanmalıdır. Hastalarda kanama çok yoğunsa kanamaya yönelik demir ilacı kullanımı gerekebilir 

Menometroraji Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

Menometroraji tanı konulduğunda mutlaka tedavi edilmesi gereken bir semptomdur. Kanamaya yol açan etkenin ortaya konulması, tedavi açısından oldukça önemlidir. Hastalarda rahimde gelişen polip, myom, serviks kanseri yada rahim kanserine bağlı oluşan menometroraji tedavi edilmezse; bu durum bu hastalıkların ilerlemesine, diğer organlara yayılmasına ve yaşam süresinin kısalmasına neden olur.

Hastalarda düşük tehditi yaratan menometroraji tedavi edilmezse tekrarlayan düşüklere ve ölü doğum gibi komplikasyonlara yol açabilir. 

Mol gebeliğine bağlı oluşan menometroraji tedavi edilmezse; mol gebeliği kanser gibi davranarak diğer organlara (özellikle de akciğere) yayılıma ve bu durumda hastanın yaşam süresinin kısalmasına yol açar.

Hastalarda enfeksiyona bağlı menometroraji varsa ve bu durum tedavi edilmezse; ilerleyen dönemde bu enfeksiyon diğer organlara yayılıp zarar verebilir, enfeksiyon kana geçerek sepsis oluşumuna neden olabilir.

Menometrorajiye Ne İyi Gelir? Ne İyi Gelmez?

Menometroraji tanı aldığında mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Bu hastalığın tedavisi altta yatan nedenin bulunması ve bu nedene yönelik medikal veya cerrahi girişim ile yapılır. Hastalarda bu tedavilere ek olarak uygulanabilecek bazı davranışlar hastalığın seyrinin daha kısa sürede tamamlanmasında etkili olabilir. Menometrorajiye sahip kadınların uygulaması gereken bazı davranışlar şunlardır.

• Hastalar hiçbir şikayeti olmasa bile yılda 2 kez jinekolojik muayeneden geçmelidir. Bu muayeneler altta yatan hastalığın daha erken dönemde teşhis edilip tedavi edilmesini sağlar.
• Doğum kontrol hapı kullanan kişiler bu ilaçları mutlaka düzenli bir şekilde kullanmalıdır. Düzenli kullanılmayan doğum kontrol hapları hem gebelikten koruyucu etki göstermez, hem de menometroraji gibi şikayetlere yol açar. Gebelikten korunmak isteyen ancak doğum kontrol haplarını düzenli kullanamayan kişilerde mutlaka başka bir korunma yöntemine geçilmelidir.
• Hastalar rahim içi araca bağlı olarak menometroraji yaşıyorlarsa; hekime müracaat ederek başka bir korunma yöntemine geçebilir.
• Düşük tehditine bağlı menometroraji şikayeti yaşayan gebelerde; dinlenme oldukça önemlidir. Anne adayı vaktinin büyük çoğunluğunu ayaklarını yukarda tutacak şekilde uzanarak geçirmelidir.
• Ektopik gebeliğe ve mol gebeliğine bağlı menometroraji yaşayan hastalarda ektopik gebeliğin diğer belirtileri olan kasık ağrısı, kanda beta hcg adlı hormonun yükselip düşmesi gibi belirtiler dikkatle incelenmeli ve buna yönelik tedavi uygulanmalıdır.
• Endometrite bağlı menometroraji yaşayan hastalarda endometritin diğer semptomları olan yoğun ve kötü kokulu akıntı, kaşıntı, yanma gibi belirtiler dikkatle izlenmeli ve tedavi buna yönelik yapılmalıdır.

   Bunun dışında hastanın evde kendi yapıp uygulayabileceği bazı kürler menometroraji tedavisinde  olumlu sonuçlar yaratabilir. Ancak bu kürler direkt olarak tedavi için kullanılmamalı, tedaviye ek olarak kullanılmalıdır.

• Kurutulmuş erik ve demirhindi suyu: Bu yiyeceklerin kaynatılıp soğutularak oluşturulduğu içecek hastada menometroraji şikayetlerinin azaltılmasında oldukça etkilidir. Bu besinler vücut için yararlı olan antioksidanlardan zengindir. Kan hücrelerini yenileyici etkisi vardır.
• Turp Suyu: Turpun kaynatılarak oluşturulan turp suyu; hastada hormonal dengeyi sağlamak amacıyla kullanılabilir. Turpun kendisi de menometroraji şikayetine iyi gelen besinlerdendir.
• Portakal ve limon suyu: Bu meyvelerin suları hastada kanama şikayetinin azaltılmasında oldukça etkilidir. İçindeki C vitamini hücre yenilenmesini sağlar.
• Patlıcan ve pancar suyu: Bu besinlerin kaynatılmasıyla hazırlanan kürler; hastada var olan yoğun kanama şikayetlerinin azaltılmasında oldukça etkilidir. 

Menometrorajide Kullanılan İlaçlar 

Menometrorajinin tedavisinde medikal tedavi veya cerrahi girişim uygulanır. Hangi tedavi yönteminin seçileceği hastada menometrorajiye yol açan nedenin bulunması ile belirlenir. Menometrorajinin medikal tedavisinde kullanılan ilaçlar;

• Hormon Replasman Tedavisi: Bazı hastalarda hormonal düzensizliğe bağlı menometroraji oluşumu görülebilir. Bu durumda hastalara tedavi için hormon tedavisi uygulanabilir. İçerik olarak kadınlık hormonları olarak adlandırılan östrojen ve progesteron adlı hormonları içeren bu ilaçların yan etkileri arasında bulantı, kusma, baş ağrısı, kilo alma, kilo verme veya ruhsal durum değişiklikleri görülebilir. Bu semptomlar hastayı rahatsız edecek düzeye ulaştığında ilaca ara verilmeli ve mutlaka bir hekime başvurması gerekmektedir.
• Antibiyotik İlaçlar: Menometroraji bazı hastalarda endometrit(rahmin iltihaplanması), vajinit(vajinanın iltihaplanması) yada salpenjit(fallop tüplerinin iltihaplanması) gibi nedenlerle oluşabilir. Bu durumda hastada antibiyotik ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar içerik olarak amoksisilin, klavulanik asit, siprofloksasin, ofloksasin, moksifloksasin gibi maddeler barındırır. Bu ilaçların yan etkileri arasında baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, ishal, kabızlık, deri döküntüleri gibi semptomlar görülebilir. Bu semptomlar hastayı rahatsız edecek düzeye ulaştığında ilaca ara verilmeli ve mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.
• Ağrı Kesici İlaçlar: Bu ilaçlar hastada var olan karın ağrısı ve kasık ağrısını önlemeye yöneliktir. İçerik olarak parasetamol, ibuprofen, naproksen gibi maddeler barındırır. Bu ilaçların yan etkileri arasında baş dönmesi, bulantı, kusma, kabızlık, mide yanması, deri döküntüleri gibi semptomlar görülebilir. Bu semptomlar hastayı rahatsız edecek düzeye ulaştığında ilaca ara verilmeli ve mutlaka bir hekime başvurmalıdır.
• Demir Tedavisi: Hastalarda menometroraji bazı durumlarda kansızlık(anemi) gibi semptomlara yol açabilir. Bu durumdaki hastalara kan hücresi yapımını arttırmak için demir tedavisine başlanabilir. Bu ilaçlar içerik olarak demir sülfat, demir fumarat, demir glukonat gibi maddeler barındırır.  Bu ilaçların yan etkileri arasında bulantı, kusma, ağızda metalik tat, kabızlık ve dışkı renginde koyulaşma gibi semptomlar görülebilir. Bu semptomlar hastayı rahatsız edecek düzeye ulaştığında ilaca ara verilmeli ve mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.

Menometroraji Ameliyatı

Menometrorajiye yol açan bazı nedenlerde cerrahi girişime ihtiyaç duyulabilir. Bu nedenler genellikle rahimde polip, rahimde myom, rahim kanseri, kötü huylu yumurtalık kistleri, serviks kanseri gibi hastalıklardır. Bu hastalıkların cerrahi tedavisi çok çeşitlidir.

Hastalarda polip nedeniyle menometroraji oluşumu varsa; tedavide bu polipler çıkarılmalı ve patolojik olarak değerlendirilerek iyi huylu yada kötü huylu olup olmadığı ortaya konmalıdır. Bunun için hasta ameliyathane ortamında histeroskop denen cihazla rahim içi incelenerek polip çıkarılır ve patoloji laboratuvarına gönderilir. Hastalar bu girişim sonrası 1 gün hastanede yatar ve ertesi gün taburcu edilir.

Rahimde myomu olan ve biyopsi sonucu kötü huylu gelen kişilerde bu myom çıkarılmalıdır. Bunun için hasta genel anestezi altında (tüm vücudun uyuşturulduğu anestezi türü) uyutulur. Açık cerrahi yada laparoskopik (kapalı) cerrahi yöntemi ile bu myomlar çıkarılır. Hasta ameliyat sonrası 1 gün hastanede kalır. Herhangi bir komplikasyon görülmediği durumlarda taburcu edilir.

Rahim ve rahim ağzı(serviks) kanserine sahip hastalarda; istenilen gebelik sayısı tamamlanmışsa rahmi tümüyle çıkarma işlemi(histerektomi) yapılabilir. Bu işlem açık cerrahi yada laparoskopik (kapalı) cerrahi yöntemi ile yapılabilir. Bu ameliyat sonrası hastalar 1-2 gün hastanede kalır. Herhangi bir komplikasyon görülmezse 2 gün sonra taburcu edilir. 

Ektopik gebeliğe bağlı menometrorajinin tedavisinde hastaya cerrahi girişim uygulanır. Bu yöntem genellikle laparoskopik (kapalı) cerrahi girişimle yapılan bir işlemdir. Hastada ektopik gebeliğin bulunduğu bölgeye göre tedavi uygulanır. Bu  bölge çoğunlukla fallop tüpleridir ve tedavide de ektopik gebeliğin bulunduğu fallop tüpü çıkarılır. Hasta bu işlem sonrası 1-2 gün hastanede kalır ve sonra taburcu edilir.

Yumurtalık kistine bağlı menometroraji yaşayan kişilerde kistin kötü huylu olduğu düşünülüyorsa cerrahi girişimle bu kist çıkarılmalıdır. Bu işlem için yine açık cerrahi yada laparoskopik (kapalı) cerrahi yöntemi kullanılabilir. Ameliyat sırasında hastada sadece kist çıkarılabilir yada kistin bulunduğu yumurtalık direkt olarak çıkarılabilir. Her insanda yumurtalık 2 tane olduğu için yumurtalığın birinin çıkarılması hastada ileri dönemde doğurganlık açısından sorun yaratmaz. Ameliyat sonrası hasta 1-2 gün boyunca hastanede kalır. Sonrasında taburcu edilir.

Gebelikte Menometroraji 

Gebelikte menometroraji çok sık karşılaşılan bir durumdur. Hastada var olan yoğun kanama; gebelik için de tehdit edici bir durum olduğu için; tanı konulduğunda mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Gebelik döneminde yaşanan menometroraji genellikle ektopik gebelik, mol gebeliği, hormonal bozukluklar, yada düşük tehditi olan gebelik nedeniyle oluşur. Hastada var olan nedenin ortaya konulması tedavi açısından oldukça önemlidir.

Gebe hastalar menometroraji yaşadığında mutlak olarak dinlenmeye özen göstermeli ve bol sıvı alımı sağlanmalıdır. Hastalar kanama yaşadığı durumlarda ayaklarını havaya kaldıracak şekilde uzanmalı ve yorucu hiçbir iş yapmamalıdırlar. Buna rağmen menometroraji şikayetine sahip gebelerde gebeliğin normal bir şekilde sonuçlanma oranı oldukça düşüktür.   

Menometrorajide Hangi Doktora Gidilir?

Menometroraji ile esas olarak ilgilenen, hastalığa tanı koyan, gerekli tetkikleri uygulayan ve tedavi eden bölüm Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümüdür. Hastalar kadın doğum uzmanına sıklıkla yoğun kanama, ağrı, halsizlik ve yorgunluk gibi şikayetlerle başvurur. Kadın doğum hekimi hastanın şikayetlerini dinler ve hastayı muayene eder. Gerekli gördüğü durumlarda ek tetkiklere başvurur ve hastalığa tanı koyar.

Menometrorajiye sahip hastalar bazı zamanlarda çok fazla miktarda kanama yaşarlar. Bu durum hastalarda  göz kararması, üşüme titreme semptomları ve bayılma gibi belirtiler yaşanmasına sebep olup bu sebeplerle acil servis başvurularına yol açabilir. Acil hekimi hastayı detaylıca muayene eder, gerekli tetkikleri uygular. Menometrorajiden şüphelendiği durumlarda hastayı Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümüne yönlendirir.

Hastalar yoğun ve sık kanama, karın ağrısı, halsizlik, yorgunluk, bulantı ve kusma gibi semptomlar yaşadığında mutlaka bir hekime başvurmalı ve detaylıca muayene edilmelidir.