Transvers Miyelit

Transvers Miyelit Hastalığı Nedir?

Transvers miyelit, omuriliğin bir bölümünün iltihaplanmasına verilen isimdir. Bu nörolojik bozukluk sıklıkla sinir hücresi liflerini örten yalıtım malzemesine zarar verir. Bu yalıtım malzemesinin adı miyelin kılıf olarak bilinmektedir. Miyelin kılıflar bir elektrik kablosunu saran plastik bir madde gibi sinir liflerini sarmaktadır. Bu kılıfların görevi vücudumuzdaki sinir sistemi iletilerinin hızlı bir şekilde iletilmesi ve sardığı sinir liflerini korumaktır. 

Transvers miyelit, omurilik sinirlerinin tüm vücuda gönderdiği mesajları kesintiye uğratır. İletilen mesajlar etkilenen bölgeye bağlı olarak kesintiye uğrayabilir. Bu kesintiler ağrıya, kas güçsüzlüğüne, felce, duyusal problemlere veya mesane ve bağırsak fonksiyon bozukluğuna neden olabilir. Bu açıdan bakıldığı zaman hastalarda çok çeşitli problemler olur. Her hastanın belirtisi birbirinden farklı olabilir. 

Çok farklı nedenleri olabilir. Multipl skleroz gibi diğer miyelin bozukluklarından da kaynaklanabilir. Omurilik felci gibi diğer durumlar genellikle transvers miyelit ile karıştırılır ve bu koşullar farklı tedavi yaklaşımları gerektirir. Bu sebeple rahatsızlığa neyin sebep olduğu teşhis edilmelidir. Tedavi buna göre planlanır. 

Transvers miyelit tedavisi, ilaçlar ile beraber olarak rehabilitasyon tedavisini içerir. Transvers miyeliti olan çoğu insan kısmen iyileşebilir. Şiddetli atakları olanlar bazen büyük fiziksel engeller ile hayatını devam ettirmek zorunda kalabilir. 

Transvers Miyelit Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Omurilik, motor sinir liflerini kollara, bacaklara, gövdeye ve duyusal lifleri ile vücuttan beyne taşımakla görevli vücut yapımızdır. Omurilikteki iltihaplanma bu yolları kesintiye uğratır ve vücut genelinde yaygın olarak görülen belirti ve şikayetlere neden olur. 

Bu belirti ve şikayetler:

• Transvers miyelit, genellikle hızlı ilerleyen kas güçsüzlüğü veya felç ile kendini gösterir, bacaklardan başlayıp potansiyel olarak değişen derecelerde kollara doğru bu kas güçsüzlüğü hareket eder. Koldaki ve bacaklarda kas güçsüzlüğü etkilenen omurilik seviyesine bağlıdır. 
• Hafif dokunma hissi, bireylerin çoğunda omurilik hasarı seviyesinin altında kalan sinirleri etkileyen bölgede azalır. Ağrı ve sıcaklık hissiyatı genellikle azalır ve titreşimin hissedilmesi ve eklem pozisyonu hissi de azalabilir.
• Hastaların birçoğu gövde çevresinde sıkı bir bantlanma veya kuşak benzeri bir his olduğunu ve bu alanın dokunmaya karşı çok hassas ve ağrılı olduğundan şikayetçidir. 
• Çoğu hastada, en sık erişkinlerde orta göğüs bölgesinde veya çocuklarda boyun bölgesinde, bir duyusal anormal hissiyat şikayeti vardır. 
• Sırtta, kollarda, bacaklarda veya karında ağrı ile karıncalanma, uyuşma, yanma hissi oldukça yaygın görülen bir diğer şikayettir.
• Cinsel işlev bozukluğu aynı da görülebilir. Erkeklerde ereksiyon problemleri ve kadınlarda orgazm olamama gibi belirtiler görülebilir. 
• Artmış idrar aciliyeti, idrar kaçırma, işeme güçlüğü veya yetersizliği, dışkı kaçırma,dışkılamadan sonra bağırsakların eksik boşaltılması diğer karakteristik belirtilerdendir.
• Yorgunluk ve depresyon genellikle bu hastalarda görülür ve yıkıcı sonuçları önlemek için tedavi edilmesi önerilir. 

Bazı hastalarda belirti ve şikayetler saatler içinde ilerlerken, bazılarında ise günler geçmektedir. Nörolojik şikayetler 4-21 günlük akut fazda azalma eğilimi gösterirken, hastaların yüzde sekseni belirtilerin başlangıcından sonraki 10 gün içinde maksimal sinir iletim eksikliklerine ulaşır. 

Transvers Miyelit Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Transvers miyelitin kesin nedeni bilinmemektedir. Bazen bilinen bir neden yoktur. Bilinen bir neden olmadığında hastalığın ismi idiyopatiktransvers miyelit olarak da geçebilir.

Omuriliği etkileyen viral, bakteriyel ve fungal (mantar) enfeksiyonlar transvers miyelite neden olabilir. 

Transvers miyelit ile ilişkili virüsler aşağıdaki gibi olabilir:

• Herpes Virüsleri: Zona ve suçiçeği adı verilen hastalıklara neden olan herpes virüsleritransvers miyelit yapabilir. Bu virüsler omurilikte gizlenerek beklerler ve vücudun zayıf olduğu bir anda enfeksiyona sebep olabilir. Bu zayıflık genelde bağışıklık sisteminin düştüğü dönemlerdir.
• Sitomegalovirüs: Sıklıkla enfeksiyonlara sebep olan bu virüs bazı kişilerde transvers miyelite sebep olabilir. Bu virüs her zaman transvers miyelite sebep olmaz. Omurilik tutulduğu zaman ancak durum meydana gelir.
• Epstein-Barr: Birçok hastalığa sebebiyet veren bu virüsün bazı transvers miyelitli hastalarda durumun sebebi olarak izole edildiği bildirilmiştir. 
• HIV: Bağışıklık sisteminin zayıflatılması ile transvers miyelite sebep olabilir. 
• Poliovirüs ve coxsackievirus gibi enterovirüsler

Transvers miyelit ile ilişkili bakteriyel enfeksiyonları aşağıdaki gibi olabilir:

Lyme hastalığı: BorreliaBurgdorferi adı verilen bakterinin sebep olduğu ve deride iltihaplı bir akıntıya sebep olabilen, keneler aracılığıyla bulaşan bir rahatsızlıktır. Bazı durumlarda bakteri omuriliğe ulaşır ve burada enfeksiyon yapar. Bunun sonucunda da transvers miyelit gelişir. 

Frengi:Treponemapallidum ismindeki bakterinin cinsel yollarla bulaşıp enfeksiyon yaptığı hastalığa frengi denir. Bu hastalığa sebep olan bakteriler de omuriliği tutabilir. Bu tutulum sonucunda transvers miyelit gerçekleşebilir.

Tüberküloz, aktinomikoz, boğmaca, tetanos ve difteri gibi hastalıklara sebep olan bakterilerin omurilik tutulumu yapabilecekleri ve böylece transvers miyelite sebep olabilecekleri bildirilmiştir. 

Nadiren parazitler ve mantar enfeksiyonları omuriliğe bulaşabilir. 

Bozukluğa neden olduğu görülen bir dizi iltihaplanma durumu vardır: 

Multipl skleroz:Bağışıklık sisteminin omurilik ve beyindekimiyelini çevreleyen sinirleri tahrip ettiği bir hastalıktır. Transvers miyelit, multipl sklerozun ilk belirtisi olabilir veya bir nüksetmeyi temsil edebilir. Multipl skleroz belirtisi olarak transvers miyelit genellikle vücudunuzun yalnızca bir tarafında belirtilere neden olur. 

Nöromiyelitisoptika (Devic hastalığı): Beyninize bilgi ileten gözünüzdeki omurilik ve sinir çevresinde iltihaplanma ve miyelin kaybına neden olan bir durumdur. Nöromiyelitisoptika ile ilişkili transvers miyelit genellikle vücudunuzun her iki tarafını da etkiler. 

Transvers miyelite ek olarak, hareketle birlikte gözde ağrı ve geçici görme kaybı dahil olmak üzere optik sinir miyelinde hasar belirtileri yaşayabilirsiniz. Bu, transvers miyelitbelirtileriyle birlikte veya onlardan ayrı olarak gerçekleşebilir. Bununla birlikte, nöromiyelitisoptikalı bazı kişiler gözle ilgili problemler yaşamaz ve sadece tekrarlayan transvers miyelit atakları olabilir. 

Otoimmün bozukluklar: Muhtemelen bazı insanlarda transvers miyelite katkıda bulunur. Bu bozukluklar, birden fazla vücut sistemini etkileyebilen lupus (SLE) ve ağızda ve gözlerde şiddetli kuruluğa neden olan Sjogren sendromunu içerir. Bir otoimmün bozuklukla ilişkili transvers miyelit, nöromiyelitisoptikanın bir uyarı işareti olabilir. Nöromiyelitisoptika, diğer otoimmün hastalıkları olan kişilerde daha sık görülür. 

Aşılar: Bulaşıcı hastalıklara yönelik aşılar zaman zaman olası bir tetikleyici olarak transvers miyelit ile ilişkilendirilmiştir. Bu konudaki çalışmalar sürüyor.

Sarkoidoz: omurilik ve optik sinir de dahil olmak üzere vücudun birçok bölgesinde iltihaplanmaya yol açan bir durumdur. Nöromiyelitisoptikayı taklit edebilir ancak tipik olarak sarkoidozbelirtileri daha yavaş gelişir.

Transvers Miyelit Hastalığı Teşhisi

Klinik yetkililer belirtileriniz ve şikayetleriniz, tıbbi geçmişiniz, sinir fonksiyonunun klinik değerlendirmesi ve test sonuçlarınız ile transvers miyelit teşhis edebilirler. Teşhis sırasında tıbbi görüntüleme yöntemleri olan manyetik rezonans görüntüleme ve bilgisayarlı tomografi de kullanılabilir. Bu görüntüleme yöntemleri diğer rahatsızlıkları dışlamak adına oldukça iş görür.

Bu testler:

Manyetik rezonans görüntüleme (MRG):Yumuşak dokuların 3 boyutlu görüntülerini oluşturmak için manyetik alan ve radyo dalgaları kullanan bir görüntüleme cihazıdır. Bu yöntem ile omurga bölgesindeki yapılar görüntülenip sorun anlaşılabilir.

Lomber ponksiyon: Omuriliğinizi ve beyninizi çevreleyen koruyucu sıvı olan BOS yani beyin omurilik sıvısından az miktarda örnek alınır. Bu örneği almak için bir iğne kullanır.Sıvının rengi dahi bazı rahatsızlıklar için bilgi verebilir. Alınan sıvı örneği laboratuvarda incelenir. Enfeksiyonlardan şüpheleniliyorsa kültür dahi yapılabilir. 

Omurilik sıvısı ayrıca viral enfeksiyonlar veya belirli kanserler için de test edilebilir.

Kan testleri:Hem omuriliğinizde hem de gözünüzdeki sinirde iltihaplanmanın meydana geldiği bir durum olan nöromiyelitisoptika ile ilişkili antikorları kontrol eden kan bir testi yapılabilir. Pozitif antikor testi olan kişiler, çoklu transvers miyelit atakları yaşama riski altındadır ve gelecekteki atakları önlemek için tedaviye ihtiyaç duyarlar.

Test ve muayene, durum için spesifik bir neden göstermiyorsa, teşhisin idiyopatik transvers miyelitolduğu varsayılır. Bu, transvers miyelit teşhisi konan kişilerin yaklaşık olarak yüzde 16-60'ında görülen bir durumdur.

Transvers Miyelit Hastalığı Tedavisi

Çeşitli tedaviler, transvers miyelitin akut belirti ve semptomlarını hedef alır. Tedavinin nasıl planlanacağı hastanın bu hastalıktan nasıl etkilendiğine bağlı olarak değişir.

Damar içi uygulanan steroid tedavisi:Steroidlerdamar içinden verilerek omurgadaki iltihabi yükü azaltabilir. 

Plazma değişim tedavisi: Damar içi steroid tedavisine yanıt vermeyen kişilerin plazma değişim tedavisine ihtiyacı olabilir. Bu, kan hücrelerinin asılı olduğu (plazma) saman rengindeki sıvının çıkarılmasını ve plazmanın özel sıvılarla değiştirilmesini içerir. Bu tedavinin transvers miyelit hastalarına nasıl yardımcı olduğu kesin değildir ancak plazma değişiminin iltihabi antikorları ortadan kaldırması olabilir. 

Antiviral ilaçlar: Viral enfeksiyon yüküne bağlı olarak transvers miyelite yakalanmış kişilerde viral yükü azaltmak amacıyla bu ilaçlar kullanılmaktadır. 

Ağrı kesiciler: Kas ağrısını azaltabilecek ilaçlar arasında halk arasında ağrı kesiciler olarak bilinen steroid olmayan anti iltihabi ilaçlar bulunur. Bu ilaçların kullanımı doktorlar tarafından reçete edildiğinde kontrollü bir şekilde yapılmalıdır.

Bazı sinir ağrıları, antidepresan ilaçlar ve antikonvülsan ilaçlar ile de azaltılabilir. Bu ilaçlar ağır ilaçlardır ve doktorlar tarafından reçetelendirilir. 

Nöromiyelitisoptika ile ilişkili antikorları olan kişilertransvers miyelit atakları veya optik nevrit (görme sinirlerinin iltihaplanması) gelişme olasılıklarını azaltmak için steroidlere veya bağışıklık sistemini baskılayacak ilaçlara ihtiyaç duyar.

Fizik Tedavi: Kişinin fiziksel gücünün tekrar kazanılmasına yardımcı olunur. Ek bazı cihazlar da kullanılabilir. 

Mesleki terapi: Günlük rutin aktivitelerin yapılmasına yardımcı olmak amacıyla hastalarla terapiler yapılır. 

Psikoterapi: Hastalığın beraberinde getirdiğianksiyete ve depresyon, cinsel işlev bozukluğu ve diğer duygusal veya davranışsal sorunlar konuşularak giderilmeye çalışılır.

Transvers Miyelit Hastalığı Tedavi Edilmezse

Transvers miyeliti olan kişiler tedavi görmediği takdirde ciddi ve hayati komplikasyonlar ile karşı karşıya gelebilir.

Bu komplikasyonlar:

• Ağrı, bozukluğun en yaygın uzun vadeli komplikasyonlarından biridir. Hastalar hayatları boyunca vücudunun etkilendiği sinir bölgesine göre ağrı şikayeti çekebilir. Ağrı azaltma amaçlı tedaviler uygulanabilir. 
• Kaslar kalıcı olarak fonksiyon kaybına ve ağrılara sahiplik edebilir. Bu hastaların hayat kalitesini düşürür. 
• Felçlik: Kollarınızın, bacaklarınızın veya her ikisinin kısmen veya tamamen felç olması bu rahatsızlığın en büyük komplikasyonlarındandır. İlk belirtilerden itibaren bu felçlik durumu devam edebilir.
• Cinsel birliktelik bu hastalığa bağlı olarak sekteye uğrayabilir. Erkek hastalar ereksiyon problemi yaşayabilir. Kadınlarda orgazm olamama gibi durumlar görülür.
• Yaşam tarzındaki kalıcı ve önemli değişiklikler meydana gelebilir.Kronik ağrı veya sakatlığın stresi ve cinsel işlev bozukluğunun ilişkiler üzerindeki etkisi nedeniyle uzun vadeli komplikasyonları olanlarda yaygın olan depresyon veya anksiyete görülebilir. Bu tedavi edilmesi gereken ayrı bir konudur. 

Transvers Miyelit Hastalığına Ne İyi Gelir?

Aşağıdaki davranışlar ve yöntemler transvers miyelit hastalığına bağlı olarak görülen belirti ve şikayetlerin azaltılmasına yardımcı olabilir.

Bu davranışlar ve yöntemler:

• Hardal Yağı felç tedavisinde oldukça etkili olarak gösterilmiştir. Vücudun etkilenen ve hasar gören kısmına hardal yağı sürmenin felç belirtilerini azaltabileceği düşünülmektedir. 
• Meditasyon ve yogagibi yöntemlerin sinirsel rahatsızlıklara iyi geldiği ve sinirleri uyarabileceği düşünülmektedir.
• Akupunktur tedavisihasarlanmış sinirlerin uyarılması için tavsiye edilmektedir. Ağrıların azaltılmasına yardım eder. 
• Kuşkonmaz yapraklarının felçten kaynaklanan ağrı bölgesine uygulanıp ağrıları azaltabileceği düşünülmektedir. 

Transvers Miyelit Hastalığına Ne İyi Gelmez?

Aşağıdaki davranışlar ve yöntemler transvers miyelit hastalığına bağlı olarak görülen belirti ve şikayetlerin artmasına sebep olabilir.

Bu davranışlar ve yöntemler:

• Sigara içen kişilerde sinir hasarına bağlı olarak görülen ağrı şikayetlerinin artabileceği yapılan çalışmalar ile gösterilmiştir. Bu sebeple transvers miyelit sebebiyle sürekli olarak ağrı şikayetleri olanlarda sigara tehlikelidir. 
• Transvers miyelit hastalığa sahip bir yakınınız varsa onları anlamaya özen gösterin. Bu hastalık uzun süre kalıcı olabilecek sonuçları olan ciddi bir durumdur. Hastalığın meydana getirdiği bazı kalıcı fonksiyon bozuklukları olabilir. Bazı geçici fonksiyon bozukluklarının iyileşmesi ise bir ay ile bir yıl gibi bir süre zarfında gerçekleşebilir. Bu sebeple ailesinde transvers miyelit geçirmiş bir kişiye sahip olanların bu konuda hassas olması önemlidir.
• Stres sinir hasarları olan kişilerde iyileşme sürecini zorlaştıran ve geciktiren en belirgin problemlerden birisidir. Bir kişinin yoğun stres altında olması iyileşmesini geciktirir.

Transvers Miyelit Hastalığı İlaçları

Transvers miyelitin tedavisi hastanın nasıl etkilendiğine bağlı olarak yapılır. Hastalıkta sinir hasarlarını iyileştirebilecek bir ilaç yoktur. İlaç tedavileri ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yönelik olarak yapılır. 

Kortikosteroidler: Bu ilaçlar iltihabi reaksiyonlara sebep olan mediatör adı verilen proteinleri baskılayarak iltihap odağının azalmasına yardımcı olurlar.

Bu ilaçlar:

• Metilprednizolon
• Prednizolon
• Deksametazon 

Antikonvülsanlar: Epilepsi adı verilen hastalıklarda kullanılan bazı ilaçlardır. Sinir hasarına bağlı görülen ağrının tedavisinde kullanılır. Sinirlerin aktivitelerini önleyerek bu etkilerini gösterirler.

Bu ilaçlar: 

• Pregabalin
• Gabapentin

Steroid Olmayan Anti İltihabi İlaçlar: İltihabi reaksiyonların gelişmesinde etkili olan bazı yolakların enzimlerini inhibe ederek etki gösterirler.

Bu ilaçlar:

• Asetaminofen
• Naproksen Sodyum

Antidepresanlar

SeratoninGeri Alım İnhibitörleri (SSRI)

Beyin yolaklarında etkin rol oynayan seratoninin geri alınmasını engelleyen ilaçlardır. Bazı kişilerde ağrı ile savaşta kullanılıyor.

Bu ilaçlar:

• Fluoksetin
• Paroksetin
• Sertralin

Hamilelerde Transvers Miyelit

Hamilelik sırasında transvers miyelit atağı meydana gelebilir. Genellikle transvers miyelitin meydana gelmesinin sebebi otoimmun hastalıkladır.

Sistemik lupuseritromatozus (SLE) adı verilen otoimmun bir hastalıkta transvers miyelit durumunun gelişmesi bazı kişilerce makale olarak bildirilmiştir. Böyle durumlarda hasta genellikle el ve ayaklarda karıncalanma hissinin şiddetli oluşuyla acile başvurur.   

SLE dışında gebelikte tüberküloz ve lyme hastalığı adı verilen bakteriyel enfeksiyonlardan sonra transvers miyelit gelişimi de vaka olarak bildirildi.

Hamilelerde yetişkinlerde olduğu gibi streoidlere yanıt oldukça iyidir. Bu amaçla hastalar hastane ortamında damar yolundan streoid tedavisine başlanır. Eğer sinir hasarı ileri değilse genellikle hastalar fizik tedavi ile nispeten sağlıklarına kavuşurlar. 

Genellikle transvers miyelitin bebeğe ciddi bir zararı olmaz. 

Çocuklarda Transvers Miyelit

Çocuklarda genellikle 10 ila 18 yaşları arasında trasversmiyelit görülebilir. Genellikle bir bakteriyel veya viral enfeksiyon sonucu olarak karşımıza çıkan bu rahatsızlık yetişkinlerde ortaya çıkan belirtilere benzer şekilde çocuklarda görülür.

Genellikle ağrı ve sıcaklık hissiyatının kaybıyla beraber ellerde, kollarda ve bacaklarda güçsüzlük gibi şikayetler ile çocuklarda da ortaya çıkmaktadır. Çocuklar bu belirtileri halsizlik ve yorgunluk ile de gösterebilir. Buna ek olarak şiddetli ağrı şikayetleri de bulunabilir. 

Son zamanlarda hiçbir durum yaşanmadan bir anda kendini gösteren dışkı ve idrar kaçırma belirtileri bu hastalık sebebiyle görülüyor olabilir. 

Yakın zamanda geçirilmiş bir enfeksiyon öyküsü doktora gidildiği zaman anlatılmalıdır. Doktorlar genellikle yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da fizik muayene ve manyetik rezonans görüntülemeyle beraber bilgisayarlı tomografi ile diğer hastalıkları dışladıktan sonra bu hastalığın teşhisini koyabilirler. 

Tedavi çocukların uzun vadeli el, kol ve bacak gibi uzuvlarının fonksiyon kaybını önlemeye ve onları hayata bağlamaya yönelik olarak yapılmaktadır. Çocuklarda şiddetli ağrıların giderilmesi için ağrı kesiciler de kullanılır.  

Transvers Miyelit Hastalığı İçin Hangi Doktora Gidilmeli?

Aşağıdaki belirti ve şikayetleri olan kişilerin bir nöroloji hastalıkları uzmanı ile görüşmesi gerekir. Eğer nöroloji hastalıkları uzmanı gerek görürse bir enfeksiyon hastalıkları uzmanı veya beyin sinir cerrahı ile de durumu paylaşabilir.

Bu belirti ve şikayetler:

• Omurilik ile ilgili hastalıklarda belirtiler genellikle vücudun tamamını kapsayan şekilde olur. Genellikle kişilerde ellerde, bacaklarda ve ayaklarda his kaybıyla beraber kas güçsüzlüğü görülür. Kişiler bu belirtilere ek olarak son dönemde şiddetli ve günlük rutin işlerini yapamayacak kadar yorgun hissederler. Bu belirtiler bir bakteriyel enfeksiyon sonrası gelişirse hastalar geç kalmadan bir uzman ile görüşmelidir. 
• Son zamanlarda idrar ve dışkı kaçırma problemi yaşayan yetişkinler ve 10 ile 18 yaş arasındaki çocuklardanörolojik bir problemin olabileceği düşünülür.